Республикӑра
Йӗпреҫ районӗнчи Ҫӗнӗ Выҫли ялӗнчи шкула прокуратура тӗрӗсленӗ. Фермер ӗҫлеме пӑрахнӑ пӗлӳ ҫуртӗнче ферма уҫасшӑн. Ведомство тӗрӗсленӗ вӑхӑтра унта 11 ӗне пулнӑ. Хуҫи санитарипе хӳтӗлев зонине, 50 метра, пӑхӑнман. Кунсӑр пуҫне зонӑна ферма валли хӑтлӑлатман, Роспотребнадзора заявлени те килмен. Тӗрӗслев хыҫҫӑн ӗҫ пуҫарса уполномоченнӑй органа ярса панӑ. 1978 ҫулта хута янӑ шкула хупнӑ пулнӑ. Вӑл пушар хӑрушсӑрлӑхӗн тата СанПин нормисене тивӗҫтермен. Ачасене кӳршӗ яла ӑсатнӑ, вӗрентекенсене те хӑшӗ-пӗрине ӗҫе вырнаҫтарнӑ. 2018 ҫулта шкула 260 пинпе сутса янӑ. Хаклав отчечӗ ҫине вӑл йывӑҫ ҫурт тесе палӑртнӑ. Чӑннипе вара кирпӗчрен. Ҫапла майпа ӑна йӳнӗрехпе сутса район хыснине тӑкак кӳме пултарнӑ. Тӗрӗслев материалӗсене полици органӗсене ярса панӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Сывлӑх
gubdaily.ru сайтри сӑн Паян Правительство ҫуртӗнче иртнӗ оперштаб ларӑвӗнче ҫулталӑк тултарман ачасен хушшинче кӑшӑлвируспа чирлекенсем нумайланнине пӗлтернӗ. Ҫав вӑхӑтрах юлашки кунсенче республикӑра чирлекенсен шучӗ чакние палӑртнӑ. Сывлӑх сыхлавӗн министрӗ Владимир Степанов пульницӑна выртакансем тата килте сипленекенсем сахалланса пынине каланӑ. Ачасен йышӗнче те пульницӑра выртакансен йышӗ пӗчӗкленсе пырать. Паянхи куна койкӑсен фончӗн ҫурри пушӑ. Ҫитес эрнере те ҫаплах пулсан Ача-пӑча клиника пульницинчи ковид-койкӑсене чакарма пуҫлӗҫ. Анчах, Роспотребнадзор пуҫлӑхӗ Надежда Луговская пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫулталӑк тултарман ачасем ытларах чирлеме пуҫланӑ. 65 ҫултан аслӑраххисен йышӗнче те кӑшӑлвируспа нушаланакансен йышӗ пысӑкланнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
Ку канмалли кунсенче, нарӑс уйӑхӗн 19-мӗшӗнче тата 20-мӗшӗнче, Шупашкар районӗнчи "Ясна" этнокомплексра наци Хӗл Мучисем пуҫтарӑнӗҫ. Пӗтӗмпе - пиллӗк. Хӗл Мучисӗр пуҫне Мӑкшӑ Республикинчи Якшамо Атя, Пушкӑртстанри Кыш Бабай, Мари Элти Йушто Кугыза, Удмуртири Тол Бабай пулӗҫ. Хӗл Мучисем хӗле ӑсатӗҫ, мероприяти те "Сывӑ пул, хӗлле" ятлӑ. Унта тӳлевлӗ кӗртӗҫ. Мероприятире хӑнасем Хӗл Мучисемпе чӑрӑш тавра юрласа савӑнӗҫ, тӗрлӗ вӑйӑ ирттерӗҫ. Вӗсемпе сӑн ӳкерме те май пулӗ. Ҫавӑн пекех чӑваш Хӗл Мучи юррин хӑтлавӗ те пулӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Пӑтӑрмахсем
Инкеклӗ лару-тӑру министерствин архивӗнчи сӑн Канаш районӗнчи Кӑшнаруй ялӗнчи пушарта чутах ватӑ арҫын вилмен. Ӑна пушарнӑйсем ҫӑлнӑ. Халӗ вӑл пульницӑра выртать. Нарӑс уйӑхӗн 17-мӗшӗнче каҫхи 8 сехет тӗлӗнче Кӑшнаруй ялӗнчи Ҫамрӑксен урамӗнчи икӗ хваттерлӗ ҫурт ҫунма тытӑннӑ. Кил хуҫи, 70 ҫулти арҫын, сӗрӗмпе минресе урама хӑй тӗллӗн тухайман. Ӑна вырӑна ҫитнӗ пушарнӑйсем урама илсе тухнӑ. Тухтӑрсем арҫынна Канаш районӗн тӗп пульницине илсе кайнӑ. Пушара 20 минутран сӳнтернӗ. Ҫулӑм япаласене, сӗтел-пукана сиенлетнӗ, ҫуртӑн шалти отделки юрӑхсӑра тухнӑ. Халӗ пушар мӗнрен тухнине тӗпчеҫҫӗ. Сӑмах май, ҫулталӑк пуҫланнӑранпа Чӑваш Енре 133 пушар пулнӑ, вӗсенче 10 ҫын вилнӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Вӗренӳ
kras.mk.ru сайтри сӑн Паян оперштаб ларӑвӗ иртнӗ. Унта 5-8-мӗш классене малалла мӗнле вӗрентессине пӑхса тухнӑ. Кӑшӑлвируспа чирлекенсем сахалланманнине кура ҫак классенче ӑс пухакансене малалла та килтен дистанци мелӗпе вӗрентме йышӑннӑ. Ку чир вӑйлӑ сарӑлнӑ муниципалитетсене пырса тивет: Шупашкар, Канаш, Ҫӗмӗрле, Ҫӗнӗ Шупашкар. Аса илтерер: ку эрнере 1-4-мӗш тата 9-11-мӗш классем парта хушшинчех ларса вӗреннӗ. Ҫак эрнере Канаш тата Ҫӗмӗрле хулисен шкулӗнче 5-8-мӗш классенче ӑс пухакансем те килтен вӗреннӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Пӑтӑрмахсем
forum.zarulem.ws сӑнӳкерчӗкӗсем Ӗнер каҫхине, нарӑс уйӑхӗн 17-мӗшӗнче, Шупашкарти Коопераци институчӗ тӗлӗнче ӳсӗр водитель тытса пыракан машина автобуспа пырса ҫапӑннӑ. Малтанласа палӑртнӑ тӑрӑх, «Тойота» автомобиль водителӗ тӗп ҫул ҫине тухнӑ чухне автобуса ҫул паман. Унпа ҫапӑнсан «Лэнд-Крузер» ҫул хӗрринчи кӗрт тата тимӗр карта ҫине пырса кӗнӗ, автобус вара хирӗҫ килекен ҫул ҫине тухса кайнӑ. Телее, ҫав самантра нимӗнле машина та пулман. «Тойота» водителӗ урӑ марри сисӗннӗ. Автобус водительне вӑл руль умӗнче урӑх ҫын пулнӑ, пӑтӑрмах вырӑнне ҫав этем кӗҫех килсе ҫитӗ тесе суйма ыйтнӑ. Анчах йӗрке хуралҫисене улталама май килмен. Ҫул-йӗр хӑрушсӑрлӑхӗн патшалӑх автоинспекцийӗн ӗҫченӗсем камерӑсене пӑхнӑ та ҫӑмӑл машина рулӗ умӗнче кам пулни аван курӑннӑ. Чи пахи – инкекре никам та аманман. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Чӑваш чӗлхи
culture.cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ Пӗлтӗр Чӑваш Ен Правительстви республикӑри вулавӑшсене чӑвашла кӗнекесемпе пуянлатма 3,5 миллион тенкӗ уйӑрнӑ. Кӗнекесене, пурӗ 15865 экземпляр, Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗ туяннӑ. Вӗсене Чӑваш кӗнеке издательстви сутнӑ. Туяннӑ кӗнекесен авторӗсем – Геннадий Айхи, Георгий Краснов, Денис Гордеев, Николай Сидоров, Улькка Эльмен, Анатолий Емельянов, Станислав Сатур тата ыттисем. Ачасемпе ҫамрӑксем валли ҫыракан авторсен алҫырӑвӗсен конкурсӗсенче ҫӗнтернӗ ӗҫсене те туяннӑ. Кунта Юрий Сементерӗн «Параппанлӑ Митраппан», Владислав Николаевӑн «Кӑшӑлвирус», АраМишшин «Тӑвалла ҫул» кӗнекисене асӑнса хӑвармалла. Кашни вулавӑша наци кӗнеки 33-шер экземпляр лекнӗ, ҫавсенчен ҫуррине яхӑнӗ – ача-пӑча литератури. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
Cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ Нарӑс уйӑхӗн 17-мӗшӗнче Чӑваш Енре «Россия 1» телеканалпа кӑтартакан «Вести недели» кӑларӑмӑн ӳкерӳ ушкӑнӗ ӗҫлет. Пирӗн пата килсе ҫитнӗ йышра – Сергей Зенин корреспондент, Станислав Пономаренко оператор, Дмитрий Толстухов сасӑ операторӗ. Йыш Канаш районӗнчи Мӑкӑр кӗперне ӳкерсе илнӗ. Вӗсене районти тӳре-шара кӗтсе илнӗ. Чӑваш Енри архитектурӑпа инженери тӗлӗнтермӗшӗ ҫинчен телеӗҫченсене вырӑнти краевед, Мӑкӑр ялӗнче пурӑнакан Леонид Михайлов тата ял старости Герман Родионов каласа кӑтартнӑ. Кӗпере 1914 ҫулта тума тытӑннӑ, тепӗр 4 ҫултан ӗҫе вӗҫленӗ. Строительствӑна нимӗҫ инженерӗ-проектировщикӗ Гехард Шумахер йӗркелесе тата тӗрӗслесе тӑнӑ. Кӗпер тунӑ ҫӗрте тӗрлӗ наци ҫыннисем, ҫав шутра вырӑссемпе тутарсем ытларах пулнӑ, ӗҫленӗ. Виадук ҫӳллӗшӗ – 34 метр, тӑршшӗ – 360 метр. Вӑл 16 бетон юпа ҫинче тытӑнса тӑрать. 1935 ҫулта кӗпере салтаксем хуралласа тӑма тытӑннӑ. Вӗсем валли унта казарма тата мунча туса лартнӑ. Каҫпа кӗпер айӗпе ҫынсене каҫса ҫӳреме чарнӑ. Вӑрҫӑ вӑхӑтӗнче кӗпере нимӗҫсем шыранӑ. 1986 ҫулта кӗпере хупнӑ. Халӗ ӑна ҫӗршыв шайӗнчи культура эткерлӗхне кӗртесшӗн. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Хулара
Cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ 2022 ҫулхи пуш уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен Шупашкартан Ҫӗнӗ Шупашкара ҫӳрекенсем проездной билетпа ҫӳреме пултарӗҫ. Ҫӗнӗлӗх муниципалитетсем хушшинчи 7 маршрута пырса тивӗ: 101, 101С, 220, 234, 262, 270, 331. Проездной туяннисен асӑннӑ маршрутсемпе татти-сыпписӗр ярӑнаймӗҫ. Абонементра 45 кунта ҫулта пӗр майлӑ 60 хутчен (унталла та кунталла 120 хутчен) тухма пӑхса хӑварӗҫ. Абонементпа билет хакӗ 32 тенкӗ кайса ларӗ. Ахальлӗн ҫул укҫи 34 тенкӗ пулӗ – ку вӑл банк карттипе тӳлесен. Аллӑн укҫа тыттарсан 36 тенкӗ кӑларса хума тивӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Хулара
Шупашкарти "Ҫӗнӗ хула" микрорайонта каток тума палӑртнӑ. Вӑл уҫӑ тӳпе айӗнче мар, зданире пулӗ. Катока хута яракан организацие аукцион ирттерсе палӑртӗҫ. Малтанхи хак - 304 миллилн та 152,7 пин тенкӗ. Каток зданийӗ 250 ҫын вырнаҫмалӑх пулӗ. Ӑна асӑннӑ микрорайонта Ҫӗнӗ хула урамӗнчи 24-мӗш тата 28-мӗш ҫуртсен хушшинче тӑвӗҫ. Парковкӑра 38 машина валли вырӑн пулӗ. Пиллӗкӗшӗ - автобуссем валли, виҫҫӗшӗ - сусӑрсем валли. Аукцион пуш уйӑхӗн 14-мӗшӗнче иртӗ. Унта ҫӗнтернӗ подрядчикӑн ака уйӑхӗнче строительство ӗҫӗсене пуҫӑнса 2023 ҫулхи юпа уйӑхӗнче вӗҫлемелле. Хальлӗхе палӑртнӑ тӑрӑх, каток кашни кун ирхи 8 сехетрен пуҫласа каҫхи 8-чен ӗҫлӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (18.01.2025 15:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 742 - 744 мм, -1 - 1 градус сивӗ пулӗ, ҫил 3-5 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр енчен вӗрӗ.
| Евсевьев Макар Евсевьевич, ҫыравҫӑ, этнограф, мордва чӗлхин ҫыруллӑхне никӗслекенни ҫуралнӑ. | ||
| Данилов-Чалдун Максим Николаевич, чӑваш ҫыравҫи ҫуралнӑ. | ||
| Абрамов Иван Кузьмич, РСФСР тава тивӗҫлӗ тухтӑрӗ ҫуралнӑ. | ||
| Василий Краснов-Асли, чӑваш ҫыравҫи ҫуралнӑ. | ||
| Антонов Иван Захарович, чӑваш ҫыравҫи, журналисчӗ ҫуралнӑ. | ||
| Чаппан вӑрҫи пуҫланнӑ. | ||
| Ленский Леонид Александрович, тава тивӗҫлӗ ӑслӑлӑх ӗҫченӗ ҫуралнӑ. | ||
| Михлеев Дмитрий Никонорович, чӑваш кинорежиссёрӗ, ҫыравҫи ҫуралнӑ. | ||
| Ярды Валерий Николаевич, чӑваш спортсменӗ, тӗнче чемпионӗ ҫуралнӑ. | ||
| Галкин Андрей Петрович, чӑваш кӗвӗҫи ҫуралнӑ. | ||
Пулӑм хуш... |