Хӑмла

Ҫӗртмен 1-мӗшӗнче «Раҫҫей аллейи» Пӗтӗм Раҫҫейри акци пуҫарса янӑ. Патриотизм акцийӗ кӑҫалхи ҫӗртмен 21-мӗшӗнче, Вӑрман ӗҫченӗсен кунӗнче, вӗҫленӗ. Ун чух Крыма ҫӗршывӑн мӗнпур регионӗнчен пуҫтарӑннисем 85 тӗрлӗ йывӑҫ лартӗҫ. Вӑл Раҫҫейпе Крым пӗрлешнин, унӑн шӑпипе аталанӑвне пӗтӗм регион хутшӑнассин палли пулӗ.

Унччен регионсене пилӗкшер йывӑҫ сӗнме ирӗк панӑ. Чӑвашран хӑмла, юман, шурӑ хӑва, ҫӑка, салтак тӳми сӗннӗ. Вӗсем 1,5 пин сасӑ пухнӑ. 44 проценчӗ хӑмлашӑн, 35 проценчӗ юманшӑн сасӑланӑ.

Килӗшекен ӳсентӑраншӑн ҫурлан 31-мӗшӗччен сасӑлама юрать. «Раҫҫей аллейӗ» акцие хутшӑнса шухӑша палӑртма аллеяроссии.рф сайта кӗмелле.

Композитлӑ арматура

Чӑваш Енри икӗ ҫын хӑйсене коммерци фирминчен хӑтарнӑ хыҫҫӑн хӑйсен ӗҫне пуҫарнӑ. Нимӗн те калаймӑн — мухтава тивӗҫ. Анчах хайхисем маларах тӑрӑшнӑ фирма хуҫисем хӑйсен унчченхи ӗҫченӗсемпе хӑпартланас вырӑнне вӗсене кӳренмеллипех кӳреннӗ. Ара пулмасӑр — лешсем фирмӑн коммерци вӑрттӑнлӑхӗпе — техника характеристикипе, материалпа оборудовани пирки пӗлтернисемпе, параметрсемпе тата меслетсемпе — усӑ курса композитлӑ арматура кӑларма тытӑннӑ. Ӗҫе вӗсем Сӗнтӗрвӑрринче пуҫарнӑ.

Коммерци вӑрттӑнлӑхӗпе усӑ курнӑ тесе пӗрремӗш инстанцири суд вӗсене, 34-ри Ҫӗнӗ Шупашкар арҫыннине тата 40-ри Сӗнтӗрвӑрри арҫыннине, РФ Пуҫиле кодексӗпе килӗшӳллӗн явап тыттарма йышӑннӑ. Вӗсене кашнине 150-шар пин тенкӗлӗх штрафлас тенӗ.

Сӑмах май каласан, усламҫӑсем хӑйсен арматурине 40 туянакана 9 миллион тенкӗлӗх сутма ӗлкӗрнӗ.

Туристсене ҫӑкӑр-тӑварпа кӗтсе илнӗ

Ӗнер Сӗнтӗрвӑрринче чӑннипех те хӗрӳ кун пулнӑ. Ҫук, шӑрӑх ҫанталӑка пула мар. Хула пристаньне каллех «Георгий Жуков» теплоход чарӑннӑ. Пӗтӗмпе 180 ҫулҫӳревҫӗ Сӗрнтӗрвӑрри ҫӗрӗ ҫине аннӑ.

Хӑнасемпе экскурси ирттернӗ. Хусан Турӑ Амӑшӗн чиркӗвне, Ю.А.Зайцев ячӗллӗ ӳнер галерейине, Иван Филиппович Соснин купса ҫуртне ҫитсе курнӑ. Ҫулҫӳревҫӗсем Раҫҫейӗн тӗрлӗ кӗтесӗнчен килнӗ: Чулхуларан, Кировран, Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи ытти хуласенчен.

«Экскурсишӗн тав тӑватпӑр. Вӑл Атӑл хӗрринчи ытти хулара ирттернӗ экскурси пек мар. Купсасен ӗлӗкхи ҫурчӗсем, хӑйне евӗр йӑла-йӗркеллӗ хула пирки каласа кӑтртни хӗпӗртеттерет, кунта тепре килес шухӑш та ҫуралать», — ҫапла ҫырса хӑварнӑ «Георгий Жуков» теплохопа килнӗ туристсем.

Чӑвашстат куллен кирлӗ апат-ҫимӗҫ хакӗсене танлаштарнӑ: ҫӗртмен 30-мӗшӗнчи тата утӑ уйӑхӗн 7-мӗшӗнчи хаксене шута илнӗ.

Пӗтӗмӗшле илсен акӑ мӗн паллӑ: республикӑра пахча ҫимӗҫ йӳнелнӗ, ҫӑкӑрпа ҫӑмарта хакланнӑ. Купӑста хакӗ 5 тенке яхӑн чакнӑ. Кишӗр 2 тенкӗ йӳнелнӗ. Сухан, панулми те йӳнӗрех халӗ. Пӗлтӗрхи ҫуллапа танлаштарсан, пахча ҫимӗҫ хакӗ чакнӑ. Хаксем малашне те чакасса палӑртаҫҫӗ. Ара, кӗҫех ҫӗнӗ тухӑҫ туса илӗпӗр-ҫке-ха.

Эрне хушшинче ҫу, 1 тата 2-мӗш сортлӑ ҫӑнӑх, шурӑ ҫӑкӑр йӳнелнӗ. Хура ҫӑкӑр вара хакланнӑ. Ҫӑмарта хакӗ 4 тенке яхӑн хӑпарнӑ. Мӗн сӑлтавпа-ха? Экспертсем ҫакна чӑх-чӗпе ҫитермелли апат хакланнипе ҫыхӑнтараҫҫӗ.

Утӑ уйӑхӗн 8-мӗшӗнче, Ҫемье, юрату тата шанчӑклӑх кунӗнче, «Юратупа шанчӑклӑхшӑн» медале парасси йӑлана кӗнӗ. Кӑҫал ӑна Шупашкар районӗнчи виҫӗ мӑшӑр тивӗҫнӗ.

Вӗсем — Георгий Семеновичпа Феодосия Ивановна Кирилловсем, Александр Андреевичпа Валентина Сергеевна Иванюшкинсем, Вячеслав Ефремовичпа Римма Григорьевна Кудряшовсем.

Виҫӗ мӑшӑра «Юратупа шанчӑклӑхшӑн» медале савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура панӑ. Ҫак кун Кудряшовсен ылтӑн туйне те «регистрациленӗ». Вячеслав Ефремовичпа Римма Григорьевна ҫӗрӗсемпе ылмашӑннӑ. Вӗсене пӗрле 50 ҫул пурӑннӑ ятпа «ылтӑн» свидетельство панӑ.

Сӑнсем (13)

Шӑмӑршӑ районӗнчи Пуянкасси ял тӑрӑхӗнчи тивӗҫлӗ канӑва тухнӑ ҫынсемпе хастарсем Культура ҫулталӑкӗпе килӗшӳллӗн «Ӑсталӑх класӗ» мероприяти йӗркеленӗ. Пуҫаруҫисем — ял тӑрӑхӗн администрацийӗ, Ветерансен канашӗн председателӗ Л.П.Антонова, Хӗрарӑмсен канашӗн председателӗ В.И.Борисова. «Ӑсталӑх класӗнче» картише хӑтлӑх кӗртесси, чечек, пахча ҫимӗҫ лартса ӳстересси енӗпе опытпа ылмашӑннӑ.

13 ҫынран тӑракан комисси В.Кудрявцева, А.Егорова, М.Матвеева кил хуҫалӑхӗсене ҫитсе курнӑ. Кашни килтех хӑтлӑхпа тирпейлӗх хуҫаланнӑ. Клумбӑсем, чуччу, вылямалли бассейн, ҫырла тӗммисем… Асӑннӑ кашни хуҫалӑхра канмалли вырӑн йӗркеленӗ.

Парниксенче помидор, хӑяр, пӑрӑҫ пулса ҫитнӗ. Чей ӗҫнӗ май кил хуҫи хӗрарӑмӗсем пыл хурчӗсене, ӳсентӑрана, чечеке мӗнле пӑхмалли пирки калаҫнӑ. Н.Матвееван пахчинче «Пашка» тимӗр шапа пурӑнать.

«Ӑсталӑх класӗнче» кашниех хӑйӗн валли ҫӗнӗлӗх тупнӑ, пӗр-пӗрин опычӗпе паллашни усӑлӑх кӳнӗ.

Сӑнсем (15)

Утӑн 8-мӗшӗнче Трактор тӑвакансен культура керменӗнче ЮТВ телеканалӑн премийӗ пӗрремӗш хут иртнӗ. Ку чӑннипех те пысӑк пулӑм.

Конкурса ЮТВ телеканал директорӗ Юрий Гурьянов чӗннипе Елчӗк районӗнчи Патреккел ялӗн халӑх хорӗн хормейстерӗ, РФ тата ЧР культурин тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Геннадий Борисов та хутшӑннӑ.

Конкурсра ҫӗнтерӳҫӗсене темиҫе номинацире палӑртнӑ: «Чи лайӑх юрӑҫӑ хӗрарӑм», «Чи лайӑх юрӑҫ арҫын», «Чи лайӑх юрӑ», «Чи лайӑх дуэт», «Чи лайӑх юрӑ авторӗ», «Стильлӗ юрӑҫӑ хӗрарӑм».

Елчӗк районӗн маттур ҫынни Геннадий Борисов «Чи лайӑх юрӑ авторӗ» номинацире ҫӗнтернӗ. Сасӑлав СМС-ҫырупа иртнӗ.

Ҫак мероприятие чӑваш чӗлхине сарас тӗллевпе йӗркеленӗ. Йӗркелӳҫесем кӗҫӗн ӑру чӑвашла юрӑсемпе сӑвӑсене пӗлччӗ тесе тӑрӑшнӑ.

Ҫӗнӗрен лартнӑ хӗрес

Кӑҫалхи Чунҫӳрев Чӑваш сӑрчӗ ҫине ҫул тытни пирки эпир сире пӗлтернӗччӗ ӗнтӗ. Чӑвашран тухнӑ халӑха вара унта ҫитичченех япӑх хыпарсемпе савӑнтарчӗҫ. Пӗрре тахӑшӗсем «Милая Яна» ҫырса ҫутҫанталӑк палӑкне пӑснӑ, Чӑваш сӑртне илемсӗрлетнӗ. Кунта ытти вырӑнсенче тӗл пулман ӳсентӑрансем ӳсеҫҫӗ иккен, ҫавӑнпа та вӑл патшалӑх хӳтлӗхӗнче шутланать.

Унсӑр пуҫне хӑй сӑрчӗ ҫинче 6 археологи палӑкӗ те пур: авалхи хулан урӗсем, Улӑп тӑприсем. Чунҫӳревҫӗсем ҫитес умӗн 3 кун маларах паллӑ мар ҫынсем ҫак вырӑна кӗрсе урсене ҫӗмӗрнӗ, Улӑп тӑприне трактор таврашӗпе тӗксе тикӗслетнӗ хыҫҫӑн темӗнле труба вырнаҫтарнӑ. Бетонланӑ вырӑнта пирус вӗҫӗсене тата эрех кӗленчин пӑккине сӑнама май пурччӗ.

Чунҫӳревҫӗсем килсе кайнӑ чухне ҫав трубана мӗн валли лартни паллӑ марччӗ, анчах та Тӗменри «Вслух.ру» тӗнче тетелӗнчи хаҫат пӗлтернӗ тӑрӑх хальхи вӑхӑтра унта тем пысӑкӑш поклоннӑй хӗрес вырнаҫтарнӑ имӗш.

Ку вырӑна никам та сыхламаннине пулах чунҫӳревҫӗсем хӑйсен юпине Абалак (чӑв. Упалӑх) кану базинче вырнаҫтарчӗҫ.

Чӑваш сӑрчӗнче (вӑл Тобольск ҫывӑхӗнче вырнаҫнӑ) Ермакпа Кучум хан хушшинчи ҫапӑҫу иртнӗ.

Малалла...

«Сывлӑх ташшине» хутшӑннӑ ачасем

Шупашкарта ӗнер тата тепӗр сывлӑх проекчӗ ӗҫлесе кайнӑ. Унччен сывлӑх территорийӗсем тесе йышӑннӑ Лакрей вӑрманӗпе А.Г. Николаев космонавт ячӗллӗ парксем ҫумне халӗ «Шупашкара — 500 ҫул» парк хутшӑннӑ. Унта «Сывлӑх ташши» проект пурнӑҫланать.

Мероприятие марафон чупӑвӗпе Олимп вӑййин кӗмӗл ҫӗнтерӳҫи Валентина Егорова уҫнӑ. «Сывлӑх ташшине» чи малтан хутшӑннисем — «Шупашкарти ҫул ҫитменнисен социаллӑ реабилитаци центрӗ» хысна учрежденине ҫӳрекенсемпе сахал тупӑшлӑ ҫемьесенчи ачасем. Шупашкарти Мускав районӗнчи ҫул ҫитменнисен ӗҫӗ енӗпе профилактика учетӗнче тӑракансене те чӑваш ташшин ҫеммипе тӗрлӗ хускану тума йыхравланӑ.

Хальхи вӑхӑтра республикӑн тӗп хулинчи А.Г. Николаев космонавт паркӗнче «Уҫӑ сывлӑшри йога» тата Лакрей вӑрманӗнче «Уҫӑ сывлӑшри акробатика» проектсем пурнӑҫа кӗнӗ.

Вӑрмар районӗнчи Кӗҫӗн Шӑхаль утӑн 8-мӗшӗнче ял уявне паллӑ тунӑ. Чи малтанах Кӗҫӗн Шӑхаль ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Анатолий Артемьевич Семенов тухса калаҫнӑ, ентешӗсене ял уявӗпе, Ҫемье, юрату тата шанчӑклӑх кунӗпе саламланӑ.

Кӗҫӗн Шӑхаль уявне Вӑрмар район администрацийӗн финанс пайӗн пуҫлӑхӗ Альбина Енькова та ҫитнӗ. Кӗҫӗн Шӑхаль ял тӑрӑхӗн администрацийӗ ялти чи ҫамрӑк тата чи ватӑ ҫынна — Андрей Прокопьевпа Лидия Павловна Павловӑна (85 ҫулта) парнепе чысланӑ.

Уява пухӑннӑ халӑха Куславкка районӗнчи «Сударушка» ансамбль юрӑ-ташӑпа саламланӑ. Чи вӑйлисем, хастаррисем спорт ӑмӑртӑвӗсенче вӑй виҫнӗ. Пурне те парнесемпе чысланӑ.