Филипп Лукин ячӗллӗ Шупашкарти ача-пӑча музыка шкулӗ Филипп Лукин ятне ямасть. Унта ҫӳресе музыка жанрӗпе ҫывӑхланнӑ ачасем сумлӑ вӗренӳ учрежденийӗсене кӗме пултараҫҫӗ.
Иртнӗ вӗренӳ ҫулӗнче унтан пӗлӳ туптаса тухнисенчен Арсений Васильев Хӳтӗлев министерствин Мускаври ҫарпа духовой училищӗне вӗренме кӗнӗ, Артем Фадеев — Чулухулари М.А. Балакирев ячӗллӗ музыка училищин фортепиано уйрӑмне, Мария Дашкова – Хусанти И.В. Аухадеев ячӗллӗ музыка училищин вокал уйрӑмне. Музыка шкулне 2012 ҫулта вӗренсе пӗтерсе хыҫҫӑн Шупашкарти Федор Павлов ячӗллӗ музыка училищинче ӑсталӑха туптанисенчен Мускаври, Хусанти патшалӑх консерваторийӗсене, Мускаври тӗн академине кайса кӗнӗ.
«Эпир хамӑр выпускниксемпе чӑннипех те мухтанатпӑр», — терӗ шкул директорӗ Наталья Толокнова.
Ҫӗнӗ Шупашкарти шкулта ют ҫӗршыври икӗ ача вӗренет. Вӗсем кунта Тунисран тата Италирен ылмашӑну программипе килӗшӳллӗн килнӗ.
Кӑҫал Тунисри Сейф Кридане тата Италири Людовика Мастина Ҫӗнӗ Шупашкарти гимнази сукмакне такӑрлатма тытӑннӑ.
Сейф каланӑ тӑрӑх, малтанах вӑл шикленнӗ. Кунта ҫитсенех каччӑ ӑна мӗнле кӗтсе илнинчен тӗлӗннӗ, лӑпланнӑ. Вӑл нимӗҫ элчин ҫемйинче пурӑннӑ.
Людовика Раҫҫейре авӑнӑн 1-мӗшне уявланинчен тӗлӗннӗ. Италире вӗренӳ ҫулӗ авӑнӑн 15-мӗшӗнче пуҫланать, ӑна питех уявламаҫҫӗ.
Ют ҫӗршывран килнӗ ачасем вырӑс чӗлхине тӗшмӗртӗҫ.
Евгений Тюриков ертсе пынипе халӑх тетелӗнчи ушкӑн йӗркеленӗ. Унта спилс-карттӑсем хатӗрлени пирки пӗлтереҫҫӗ. Пуҫаруллӑскерсем Раҫҫейри тӗрлӗ регионти карттӑсене пайӑн-пайӑн хатӗрлеҫҫӗ, вӗсене, магнитсене, ҫыпӑҫтарса картта пуҫтарма пулать. Ку аслисемшӗн те, ачасемшшӗн те кӑсӑклӑ вӑйӑ.
«Ирӗклӗх» общество пӗрлешӗвӗн хастарӗсем ыйтнипе Чӑваш Республикин спилс-карттине тунӑ. Вӑл кӗҫех сутлӑха тухмалла.
Спилс-карттӑсене федераци программипе килӗшӳллӗн хатӗрлеҫҫӗ. Чӑваш Енри район-хуласен ячӗсене «Ирӗклӗх» общество хастарӗ Дмитрий Степанов куҫарса панӑ.
Шкул ачисен тата професси пӗлӗвӗ илекенсен пӗтӗм Раҫҫейри олимпиадисенче ҫӗнтерекенсене хатӗрленӗ республикӑри 48 педагог премие тивӗҫнӗ.
Укҫана Чӑваш Енӗн Элтеперӗн 2005 ҫулхи юпа уйӑхӗн 5-мӗшӗнчи «О дополнительных мерах по поддержке и развитию инновационного, творческого и духовного потенциала системы образования в Чувашской Республике» (чӑв. Чӑваш Республикинчи вӗренӳ тытӑмӗнчи инноваци, пултарулӑх тата ӑс-хакӑл пултарулӑхне пулӑшса пыма тата аталантарма хушма мерӑсем уйӑрасси ҫинчен) хушӑвӗпе уйӑраҫҫӗ.
Вӗренӳри пахалӑха шкул ачисем олимпиадӑсенче хайсене епле кӑтартни тарӑх хаклаҫҫӗ. ЧР Вӗренӳ министерстви пӗлтернӗ тарӑх, пирӗн республика ку енпе кӑҫал та пӗлтӗрхи шайрах: пӗлтӗр 43 ача ҫӗнтернӗ, кӑҫал — 42-ӗн. Олимпиадӑра ҫӗнтерекенсен шучӗпе 2014-2015-мӗш вӗренӳ ҫулӗсенче пирӗн республика Раҫҫейри чи лайӑх вунӑ регион шутне лекнӗ.
Чӑваш Енре кӑҫалхи шыва кӗмелли сезона пӗтемлетнӗ. Шел те, кӑтартусем савӑнтармаҫҫӗ.
Кӑҫал республикӑра шыв хӗрринче пулнӑ инкексен, шывра путнисен хисепӗ ӳснӗ. Статистика кӑтартнӑ тӑрӑх, чылайӑшӗ эрех-сӑра ӗҫнӗ хыҫҫӑн шыва кӗнӗ чухне шар курнӑ. Ҫитменнине, чӑмпӑлтатма юраман вырӑнта.
Кӑҫал шывра пӗчӗк ачасем те путса вилнӗ. Паллах, ку ашшӗ-амӑшӗн тимсӗрлӗхне пула сиксе тухнӑ.
Инкеклӗ лару-тӑру патшалӑх комитечӗн председателӗ Вениамин Петров палӑртнӑ тӑрӑх, республикӑри чылай районта шыва кӗме юрӑхлӑ вырӑн сахал.
Танлаштармашкӑн: кӑҫал шыв хӗрринче 48 инкек пулнӑ, пӗлтӗр — 30. Шывра 48 ҫын путса вилнӗ, 2015 ҫулта — 30. Кӑҫал шывра 7 ачан пурнӑҫӗ татӑлнӑ, пӗлтӗр вара — 6-шӗн. Кӑҫал 18 ҫынна ҫӑлса хӑварнӑ.
Чулхула облаҫӗнче Чӑваш Ен ҫыннисем аварие лекнӗ. Шел те, унта 3 ача пурнӑҫӗ татӑлнӑ.
Авари М-7 ҫулӑн 514-мӗш ҫухрӑмӗнче, Лысково районӗнче, ҫурла уйӑхӗн 30-мӗшӗнче 7 сехет те 35 минутра пулнӑ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, Toyota Camry урапа транспорт хирӗҫ килекен ҫул ҫине тухнӑ та Мускав енне каякан йывӑр тиевлӗ урапапа ҫапӑннӑ.
Иномарка салонӗнчи водитель тата пассажирсем вилнӗ. Руль умӗнчи хӗрарӑмсӑр пуҫне унта 10 ҫулти хӗрача, 3-ри арҫын ача тата 1,5 ҫулти хӗр пӗрчи пулнӑ. Вӗсем пурте Муркаш районӗнче пропискӑра тӑнӑ.
Паян Комсомольски районӗнчи Элпуҫӗнче ҫӗнӗ шкул уҫнӑ. Хӗрлӗ хӑю касма хутшӑннӑ Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев республикӑра ҫулсерен пӗр-икӗ шкул уҫнине палӑртнӑ май вӗрентӗве аталантарассин малашлӑх планӗнче 10 ҫулта 16,5 пин ачалӑх 32 шкул тума пӑхса хӑварнине пӗлтернӗ. Кун валли 12,5 миллиард тенкӗ кирлине асӑнса хӑварнӑ. Михаил Игнатьев ҫӗнӗ шкулсене кашни районпа хуларах тӑвассине каланӑ.
Вырӑнти шкулти 9-мӗш класра вӗренекен хӗрачан амӑшӗ, Галина Кузнецова, республика ертӳҫине тав тунӑ. Ӑшӑ сӑмаха вӑл районти депутатсен ячӗпе те каланӑ. «Эпир тахҫантанпах ҫак куна кӗтнӗ. Шкул кермен пекех», — тенӗ вӑл.
Элпуҫ ачисем унччен 1960 ҫулта тунӑ ҫуртра вӗреннӗ. Ҫӗнӗ шкула 165 ачалӑх хӑпартса лартнӑ.
Пӗрремӗш класра вӗренекенсен урокӗ ыттисенчен кӗскерех пулмалла. СанПина улшӑну кӗртнӗ хыҫҫӑн пӗрремӗш класрисене кӑрлач уйӑхӗнчен пуҫласа вӗренӳ ҫулӗ вӗҫлениччен урокра 40-шар минут кӑна лартмалла. Вӑрмар районӗнчи шкулсенчи кун пирки пӗлмен-ши — кӑлтӑка прокуратура тӗрӗслевӗ вӑхӑтӗнче асӑрханӑ.
Надзор органӗ вӗренӳ учрежденийӗсенчи право акчӗсем саккуна килӗшсе тӑнипе тӑманнине тишкернӗ. Вӑрмар районӗнчи 16 организацире вырӑнти хутсене маларах асӑнна СанПинпа килӗшсе тӑмалла йӗркелемен. Вӑйра тӑракан саккунлӑ мар актсене пӑрахӑҫлама прокуратура хут ҫырса панӑ. Надзор органӗ асӑрхаттарнине вӗренӳ учрежденийӗсем ӑша хывнӑ, кутӑнлашса тӑмасӑрах кӑлтӑка пӗтернӗ: ӗҫлӗ хута ҫӗнетсе йӗркеленӗ.
Нумаях пулмасть Етӗрне районӗнчи Ҫӗнӗ Тинкеш ялӗнче водитель ачана ҫапса хӑварнӑ та вырӑнтан тарнӑ. Куракансем каланӑ тӑрӑх, водитель пысӑк хӑвӑртлӑхпа пынӑ, фарӑсене ҫутман. Велосипед виҫӗ пая арканни те урапа ҫил пек вӗҫтерсе пынине ҫирӗплетнӗ.
Руль умӗнче 21 ҫулти каччӑ пулнӑ. Ӑна 14 кунлӑха арестленӗ. Вӑл хӑйӗн айӑпне йышӑннӑ. Каччӑна килӗнче тытса чарнӑ. Ҫав вӑхӑтра вӑл хӑйӗн ҫине алӑ хума хатӗрленнӗ.
Телее, ача чӗрӗ юлнӑ. Амӑшӗ Вера Атласова каланӑ тӑрӑх, ӑна халӗ травмотологи уйрӑмне куҫарнӑ. Кӗҫех унӑн питне операци тумалла. 13-ри Алексей шкула авӑнӑн 1-мӗшӗнче каяйманшӑн питӗ кулянать.
Ҫӗнӗ ыйтӑва хускатмастӑп. Ун пирки чӑвашлӑхшӑн ҫунакан ҫынсем кунӗн-ҫӗрӗн калаҫаҫҫӗ, чан ҫапаҫҫӗ. «Пӗччен сурсан типет, халӑх сурсан кӳлӗ пулать», — тенӗ ваттисем. Ҫавӑнпа темиҫе ҫын ҫеҫ ҫине тӑнипе лав малалла хускалмасть. «Ҫӳлтисем» ӑнланмасан, пулӑшмасан усси сахалрах.
Ачасене чӑвашла вӗрентменни пирки калаҫмашкӑн пӗр пулӑм хистерӗ. Нумаях пулмасть Чӑваш Ене РФ Патшалӑх Думин Вӗренӳ енӗпе ӗҫлекен комитечӗн председателӗ Вячеслав Никонов килсе кайрӗ. Вӑл тӗрлӗ мероприятие, ҫавра сӗтеле, конференцие хутшӑннӑ, унта Чӑваш Енри вӗренӳ тытӑмӗ пирки калаҫнӑ. Вячеслав Никонова республикӑри шкулсем килӗшнӗ. Вӑл Шупашкарти пӗр ача пахчине те ҫитсе курнӑ. Паллах, шӑпӑрлансемпе воспитательсем хаклӑ хӑнана хӑйсен ӳсӗмӗсем пирки каласа кӑтартнӑ. Ача пахчине ҫӳрекен ачасем вырӑсла, акӑлчанла тата китайла вӗренни пирки Вячеслав Никонова калас кӑтартнӑ. Мӗншӗн пӗчӗкскерсене чӑвашла калаҫма вӗрентес мар? Ҫак ыйту чӑннипех те шухӑшлаттарать.
+17.3 °C