Чӑваш Енре темиҫе пособи виҫи ӳснӗ. Кун пирки ЧР влаҫӗсен официаллӑ порталӗ пӗлтерет.
ЧР Министрсен Кабинечӗн раштав уйӑхӗн 14-мӗшӗнче иртне ларӑвӗнче пособисем пирки калаҫнӑ. Чи малтанах ачашӑн уйӑхсерен тӳлекен пособине ӳстерме палӑртнӑ. Малашне унӑн виҫи 324 тенкӗ таран ӳсӗ. Опекунсене тата ачана хӑйсен хӳттине илнӗ ашшӗ-амӑшне вара уйӑхсерен 1524 тенкӗ таран парӗҫ.
Тыл ӗҫченӗсем 1044 тенкӗ илӗҫ, ӗҫ ветеранӗсем – 1100 тенкӗ. Политика репрессийӗсенчен шар курнисене уйӑхсерен 2345 тенкӗ тӳлӗҫ.
Палӑртмалла: чиновниксем пособисен виҫисене 2008 ҫултанпа хӑпартман.
Раштавӑн 7-мӗшӗнче Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев патне 7-мӗш класра вӗренекен Глеб Статкевич йышӑнӑва кайнӑччӗ. Шупашкарти 5-мӗш гимназире (ку вӗренӳ учрежденине чӑваш парламенчӗн депутачӗ Инна Исаева ертсе пырать) ӑс пухаканскер Чӑваш Енре кӗҫех уҫӑлакан ача-пӑча технопаркӗпе кӑсӑкланнӑ май Михаил Игнатьевпа тӗл пулма ӗмӗтленнӗ-мӗн. Республика ертӳҫи шкул ачине инновацилле вӗренӳ лапамӗ кӑҫалах хута каяссине, вӑл Шупашкарти ача-пӑча тата ҫамрӑксен керменӗ ҫумӗнче уҫӑлассине, унта 5-11-мӗш классене ҫӳрекенсем вӗренессине пӗлтернӗ.
Ҫак тӗлпулӑва тӗрлӗрен йышӑнакан тупӑннӑ. Тӗслӗхрен, Александр Белов журналист хӑйӗн блогӗнче палӑртнӑ тӑрӑх, министрсене Игнатьев 30 ҫултисене лартать, хӑйӗн канашҫисене – 27-рисене, ӗҫлӗ тӗлпулусене ҫиччӗмӗш класс ачисемпе ирттерет. Ҫивӗч шӑллӑ журналист йӗкӗлтешнӗ тӑрӑх, Элтепер ача пахчине ҫӳрекенсемпе те курнӑҫма пуҫлӗ. Игнатьев ӑна инвестици илсе килессинчи пысӑк ӳсӗмсем ҫинчен каласа кӑтартӗ, ача пахчине ҫӳрекенни республика ертӳҫине шалти татса паман ыйтусем пирки пӑшӑрханса пӗлтерӗ: унӑн ушкӑнӗнчи Вася ют теттесене туртса илет, Маша йӗкӗлтесе ҫӳрет тата маннӑ пӑттине ҫиесшӗн мар.
Дарья Алексеева хӑйӗн кумирӗпе тӗл пулма ӗмӗтленнӗ. Вӑл «Ку тӗлӗнтермӗш» ыркӑмӑллӑх фончӗ тата «Про Город» хаҫат йӗркеленӗ проекта ҫыру ҫырнӑ. Кун пирки унӑн кумирӗ Сосо Павлиашвили пӗлнӗ.
Паллӑ юрӑҫ Дашӑпа Шупашкарти Пӑр керменӗнче тӗл пулнӑ. Аса илтерер: Сосо Павлиашвили Шупашкара хӗрарӑмсен хушшинче иртекен Раҫҫей Кубокне килнӗ. Кун пирки сайтра пӗлтернӗччӗ.
Даша Алексеева ытти ачаран уйрӑлса тӑрать. Вӑл 9 ҫулта. Дашӑн — ДЦП. Ҫапах вӑл шкула ҫӳрет, хорта юрлать, дартсла тата боччӑлла выляма юратать. Даша химипе биологи предмечӗсене килӗштерет, микросоппа пӑхма кӑмӑллать.
Хӗрача юратнӑ юрӑҫӗпе тӗл пулнӑшӑн питӗ савӑннӑ. Ку уншӑн Ҫӗнӗ ҫулти чӑн-чӑн парне пулнӑ.
Чӑваш патшалӑх ял хуҫалӑх академийӗ вуннӑмӗш тата вунпӗрмӗш класра вӗренекен ачасене биологи предметне тӳлевсӗрех ӑша хывтарать. Курс пирки вӗренӳ учрежденийӗ хӑйӗн сайтӗнче иртнӗ уйӑх пуҫламӑшӗнчех пӗлтернӗ-ха. Ҫапах та илтмесӗр юлнисем пулма пултараҫҫӗ.
Биологи курсӗн программине ботаникӑпа, зоологипе, ҫын анатомийӗпе тата физиологийӗпе задачӑсемпе ыйтусене тишкерессине, патшалӑхӑн пӗрлехи экзаменӗн варианчӗсене вӗрентессине кӗртнӗ.
Унсӑр пуҫне биологин хальхи вӑхӑтри направленийӗпе ҫыхӑннӑ темӑсемпе ӑслӑлӑхпа популярлӑ лекцисем иртмелле, академин лабораторийӗпе паллаштармалла, ӑслӑлӑх ӗҫӗ те планра пур.
Занятие биотехнологипе агрномин опытлӑ преподавателӗсем ирттереҫҫӗ. Ачасемпе вӗсем вӗренӳ ҫулӗн тӑршшӗпех, шӑмат кунсерен тата вырсарни кунсерен, тӗл пулӗҫ. Заняти Шупашкарти К. Маркс урамӗнчи 29-мӗш ҫуртра вырнаҫнӑ академин тӗп корпусӗнче 10 сехет те 30 минутран пуҫласа 13 сехет те 50 минутчен пырать.
Ыйтса пӗлмелли тупӑнсан 89061355600 номерпе шӑнкӑравлама юрассине каланӑ. Курса лекес тесен малтан ҫырӑнни кирлӗ.
Елчӗкре пурӑнакан София Павловӑн Ҫӗнӗ ҫулхи ӗмӗчӗ пурнӑҫланнӑ. Сусӑр хӗрача, ДЦПпа чирлӗскер, синтезатор пирки ӗмӗтленнӗ.
«Хӗл Мучи, Кӑҫал эпӗ хама лайӑх тытрӑм. Эпӗ чирлӗ, ҫавӑнпа хам ҫыраймастӑп, маншӑн анне ҫыру шӑрҫалать. Кӑҫал эпӗ хам тӗллӗн ларма тата кӑштах тӑма хӑнӑхрӑм. Мана синтезатор кирлӗ, вӑл пӳрнесене аталантарма пулӑшӗ. Тен, ҫитес ҫул вара хамах сан патна ҫыру ҫырӑп», — тенӗ София ҫырура.
Хӗрачан ӗмӗчӗ пурнӑҫланнӑ. «АВТОРЕГИОН» компани ун валли синтезатор туяннӑ. Антон Ким Хӗл Мучин парнине Софийӑна тыттарнӑ. Халӗ хӗрача сентезатор каласа пӳрнисене аталантарӗ.
Ӗнер Патӑрьел районӗнчи Кивӗ Ахпӳртре Марина Карягина вулавӗсем иртнӗ. Паллӑ тележурналистӑн, сӑвӑҫӑн, драматургӑн кун пек мероприятийӗ кӑҫалхипе саккӑрмӗш хут иртнӗ. «Эпир те, шупашкарсем, айккинче юлмастпӑр, ҫулсерен ҫыравҫӑсемпе, артистсемпе, ӑсчахсемпе ачасене хавхалантарма,ҫӗнтерӳҫӗсене парне пама тухса каятпӑр — ача чухне курни-туйни ӗмӗрлӗх вӗт вӑл!» — тет пур енлӗн ӑста автор. Унтан вӑл вулава ирттерме вӗрентекенсем пысӑк тӳпе хывнине палӑртать.
Ӑмӑртӑва Патӑрьел районӗнчи шкулсенчи 40 ытла ача пуҫтарӑннӑ. Вӗсене ҫулне кура 3–4-мӗш классене, 5–7-мӗшсене, 8–9-мӗшсене уйӑрнӑ. Вулава пухӑннисем сӑвӑ кӑна мар, калав, «Кӗмӗл тумлӑ ҫар» сӑвӑлла трагеди сыпӑкӗсене те вуланӑ. «Пӗри «Ҫуралнӑ кун» калава пӗтӗмпех пӑхмасӑр каласа парса тӗлӗнтерсе пӑрахрӗ! Тата тепри чӑваш алфавитӗнчи мӗнпур саспаллирен пуҫланакан сӑмахсенчен тӑракан юмах-тӗрленчӗксен кӗнекинчи М саспаллирен кӑна пуҫланакан сӑмахсенчен тӑракан калавпа шалт тӗлӗнтерчӗ!» — каласа кӑтартрӗ вулав пирки Марина Карягина. Сӑмах май, юрра хывнӑ унӑн юррисем те янӑранӑ.
Паян ЧР Элтеперӗ патне 7-мӗш класра вӗренекен Глеб Статкевич йышӑнӑва килнӗ. Вӑл Шупашкарти 5-мӗш гимназире вӗренет.
Глеб Михаил Игнатьевпа тӗл пулма ӗмӗтленнӗ. Ӑна Чӑваш Енре кӗҫех уҫӑлакан ача-пӑча технопаркӗ кӑсӑкланатарть-мӗн. Ҫавӑнпа вӑл Михаил Васильевичпа тӗл пулма шухӑшланӑ.
Михаил Игнатьев шкул ачине ачасем валли инноваци вӗренӳ лапамӗ кӑҫалах хута каяссине пӗлтернӗ. Вӑл Шупашкарти ача-пӑча тата ҫамрӑксен керменӗ ҫумӗнче уҫӑлӗ. Унта 5-11-мӗш классене ҫӳрекенсем вӗренӗҫ.
Унти технологисем тата станоксем ӗмӗтсене пурнӑҫлама пулӑшӗҫ. Ҫапла майпа ачасене ӑслӑлӑх тата техника пултарулӑхӗпе ытларах кӑсӑклантарасшӑн.
Доброволецсен пӗтӗм тӗнчери кунӗнче, раштавӑн 5-мӗшӗнче, Э.Э. Феизов ячӗллӗ Шӑнкӑртамри шкулта «Лучший волонтерский отряд – 2016» (чӑв. Нимелле ӗҫлекен чи лайӑх отряд — 2016) «Мирлӗ пӗлӗт айӗнче!» девизпа районти конкурс иртнӗ. Ӑна «Хӑв хыҫҫӑн йӗр хӑвар…» конкурсла шоу евӗр хатӗрленӗ.
Конкурса районти вӗренӳ учрежденийӗсенчи чи хастар 10 нимеҫӗ (волонтер) отрячӗ хутшӑннӑ. Вӗсен пайташӗсем — 14 ҫултан пуҫласа 18 ҫулчченхи ҫамрӑксем. Ҫавсем кӑҫал «Волонтеры Победы» (чӑв. Ҫӗнтерӳ нимеҫисем) Пӗтӗм Раҫҫейри общество юхӑмӗн мероприятийӗсене питӗ хастар хутшӑннӑ.
Районти конкурсра малти вырӑна Хирти Пикшикри ушкӑн тухнӑ, Ҫӗньялти тата Шӑнкӑртамри 1-мӗш шкулти нимеҫӗсем, виҫҫӗмӗшне Тутар Сӑкӑтрисем ҫӗннӗ.
Республикӑри ачасемпе ҫул ҫитмен ҫамрӑксен реабилитаци центрӗ уҫӑлнӑранпа 20 ҫул ҫитнӗ. Центр сусӑр ачасене пурнӑҫра ҫул тупма, хӑйсене ҫирӗп тытма вӗрентет.
Хӑш-пӗр ашшӗ-амӑшӗ, ачи валли реаблитаци программи шыраканскерсем, Чӑваш Енре кунашкал центр пуррине пӗлмеҫҫӗ. Мария Павлова та ав кун пирки чухламан. Вӑл Соньӑна тӗрлӗ хулана илсе ҫӳренӗ. Шупашкарта пуррине пӗлсен унта кайнӑ. Унта вӗсене тӳрех килӗшнӗ.
Ку центр 1996 ҫулта уҫӑлнӑ. Ҫулсерен унта 1400 ача реабилитаци витӗр тухать. Унти тухтӑрсем лайӑх, массажистсем, логопед пур.
Унта тӳлевсӗрех сиплеҫҫӗ, ҫӗнӗ методикӑсемпе усӑ курма тӑрӑшаҫҫӗ. Ҫулсерен ДЦПпа чирлӗ ачасене ура ҫине тӑма пулӑшакан ҫӗнӗлӗхсем тупӑнаҫҫӗ.
20 ҫулта центрта 13 пин ача сипленнӗ. Чылайӑшӗ ун хыҫҫӑн пурнӑҫра хӑйӗн вырӑнне тупанӑ, пултарулӑх енӗпе аталаннӑ.
«Язык для успеха» (чӑв. Ӑнӑҫу чӗлхи) ют чӗлхесен клубӗнче (вӑл Шупашкарти Ленин урамӗнчи 7-мӗш ҫуртри виҫҫӗмӗш хутра вырнаҫнӑ) кашни шӑматкунах чӑваш чӗлхине вӗрентеҫҫӗ. Ку майпа тӑван республикӑмӑрти урӑх наци ҫыннисем кӑна мар, мӗн пӗчӗкрен тӗпренчӗкӗсене вырӑсла хӑнӑхтарнӑ чӑваш ашшӗ-амӑшӗ те усӑ кураять.
12 сехет те 15 минутра пуҫланакан заняти вӑхӑтӗнче шкул ҫулне ҫӳремен ачасем валли «Ҫамрӑк полиглот» клуб ӗҫлет. Унта ачасем 40 минут выляса чӑвашла вӗренеҫҫӗ, унтан тепӗр минутне — 40 минут акӑлчанла. Вӗренӳре «Хавал» чӑваш халӑх пӗрлешӗвӗн хастарӗн Александр Блиновӑн «Кала-ха» пособийӗпе усӑ кураҫҫӗ. «Хавал» вырӑс шкулӗнче чӑваш чӗлхи вӗренекен пӗрремӗш класс ачисем валли диск кӑларнине эпир пӗлтернӗччӗ.
+21.3 °C