Республикӑри сывлӑх сыхлав учрежденийӗсенче грипран укол тӑвасси малалла пырать. Шупашкар районӗнчи тухтӑрсем вакцинаци ирттернипе пӗрлех унӑн усси пирки халӑхпа калаҫу та ирттернӗ. Шурӑ халатлисем вакцина тӳнтер енӗ пирки, кама укол тутармаллах иккенне ӑнлантарса панӑ. Вакцинаци тутармаллах йыша 60 ҫултан аслисем, соматика чирӗпе аптӑракансем, час-час шанса пӑсӑлакансем, шкул ҫулне ҫитменнисемпе шкул ачисем, халӑха пулӑшу паракан вырӑнсенче ӗҫлекенсем кӗреҫҫӗ.
Шупашкар районӗнче грипран «Гриппол плюс» тата «Ультрикс» препаратсемпе укол тунӑ. Иртнӗ эрне тӗлнех унта ултӑ пине яхӑн вакцинаци ирттерме ӗлкӗрнӗ. Тухтӑрсем шкулсемпе ача пахчисене тухса ҫӳренӗ, аслисене вара пульницӑна йыхравланӑ.
Шупашкар хулинче шкулсене пилӗк кунлӑ эрнене куҫарассипе ҫынсем хушшинче ыйтӑм ирттернӗ. Тӑватӑ кунта тӑватӑ пин ытла ҫын хуравланӑ.
Республикӑн тӗп хула администрацийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫынсенчен ытларахӑшӗ, 92,8 проценчӗ, пилӗк кунлӑ вӗренӳ эрни енне туртӑнни сисӗннӗ. Ыйтӑма хутшӑннисенчен 81,1 проценчӗ пуҫламӑш классене кӑна мар, 5—8-мӗш классене те эрнере пилӗк кун кӑна вӗрентмелле тесе шухӑшлать иккен. 9—11-мӗш классенче ҫапах та ултӑ кунах хӑвармалла тесе шухӑшлакансем те сахалах мар-мӗн.
Шкулта миҫе кун вӗрентнине халӑх аванрах тесе шухӑшланине палӑртма ҫак уйӑхӑн 28-мӗшӗнче ҫынсене пухсах сӳтсе явасшӑн. Хӑйсен шухӑшне пӗлтерес текенсене Шупашкар хула администрацийӗн Пысӑк залӗнче 16 сехетре кӗтеҫҫӗ.
Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан 14-18 ҫулсенчи ачасене ӗҫ сӗнеҫҫӗ. Уйӑхсерен вӗсене 1200 тенкӗ ытла ӗҫ укҫи тӳлеҫҫӗ.
Специалистсен шухӑшӗпе, ачасем вӗренӳрен пушӑ вӑхӑтра ӗҫлени сиен кӳмест. Ку укҫа ӗҫлесе илме, профессионаллӑхне ӳстерме пулӑшать.
Чи малтанах тулли мар ҫемьесенчи, ӑнӑҫсӑр тата нумай ачаллӑ кил-йышри ҫамрӑксене ӗҫпе тивӗҫтерӗҫ. Шкулта е ҫул ҫитмен ачасемпе ӗҫлекен комиссире шутра тӑракан яш-хӗр тӗлӗшпе уйрӑмах тимлӗ пулӗҫ.
Хальлӗхе 1129 ҫамрӑк валли ӗҫ тупнӑ. Шупашкарти, Ҫӗнӗ Шупашкарти 51 вӗренӳ учрежденийӗпе, организаципе килӗшӳ алӑ пуснӑ.
Ҫамрӑксем валли ятарлӑ хатӗрленӳ кирлӗ мар профессисем суйлаҫҫӗ: подсобнӑй, тӗпелти ӗҫчен, тирпейлӳҫӗ, урам шӑлакан, курьер, фасовщик.
Шкулта лайӑх вӗренекенсене хавхаланарма тӑрӑшаҫҫӗ. Нумаях пулмасть ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев вӗренӳре палӑрнӑ ачасене укҫан хавхалантарасси пирки алӑ пуснӑ.
Ӳнер, литература тытӑмӗнче, пултарулӑхра ӳсӗм тунӑ шӑпӑрлансене уйӑхсерен 400 тенкӗ парӗҫ. Ӑна вӗсем кӑҫалхи авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен пуҫласа 2017 ҫулхи ҫурлан 31-мӗшӗччен илсе тӑрӗҫ.
Элтепер алӑ пусса ҫирӗплетнипе килӗшӳллӗн, вӗренӳ учрежденийӗсенче ӑс пухакансем валли 20 стипенди палӑртнӑ. Культура тата ӳнер тытӑмӗнче хушма пӗлӳ илекенсене 5 стипенди пама йышӑннӑ.
Палӑртмалла: 25 ачаран 4-шӗ Шупашкарта вӗренет.
Шел те, 6-мӗш класс арҫын ачи урапа айне лексен чӗрӗ юлайман. Авӑн уйӑхӗн 19-мӗшӗнче 15 сехет те 20 минутра Шупашкарпа Хыркасси ялӗ хушшинче, «Ҫӗктер» чарӑнура, авари пулнӑ.
ҪҪХПИ малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, Kia Rio урапа арҫын ачана ҫапса хӑварнӑ. Лешӗ ҫул-йӗр правилине пӑсман, «зебра» тӑрӑх ҫул урлӑ каҫма тӑнӑ.
Аварире арҫын ача вӑйлӑ суранланнӑ, вӑл сывлама чарӑннӑ. Ҫӗктере ҫити вӑл маршруткӑпа ҫитнӗ, чарӑнура аннӑ. Ҫул леш енче ӑна ашшӗ урапапа кӗтсе тӑнӑ.
Иномарка рулӗ умӗнче 29 ҫулти арҫын пулнӑ. Ӳсер пулман вӑл, правана 8 ҫул каялла илнӗ.
Сӑмах май, ӗнер Ҫӗнӗ Шупашкар хулинче те ачана ҫапса хӑварнӑ. 10 ҫулти хӗрача та ҫул-йӗр правилине пӑсмасӑр ҫул урлӑ каҫнӑ. Аварире вӑл урине хуҫнӑ, ӑна пульницӑна илсе ҫитернӗ.
Паян кӳкеҫсем Лапсарти юсанмалли 1-мӗш колонире ларнӑ арҫынна юлашки ҫула ӑсатнӑ. Федерацин айӑплава пурнӑҫа кӗртесспе ӗҫлекен службин республикӑри управленийӗн пресс-службин ертӳҫи Сергей Герасимов «ПроГород» хаҫата ӗнентернӗ тӑрӑх, пӑтӑрмах тӗлӗшпе халӗ тӗпчев пырать.
Икӗ пӗчӗк ача ашшӗ 36 ҫулта пулнӑ. Унӑн виллине авӑн уйӑхӗн 15-мӗшӗнче асӑрханӑ. Хальлӗхе пӗлтернӗ официаллӑ верси тӑрӑх, арҫын хӑй ҫине алӑ хунипе леш тӗнчене вӑхӑтсӑр ӑсаннӑ. Анчах унӑн тӑванӗсем вӑл хӑй ҫине алӑ хума пултарнине ӗненесшӗн мар иккен.
Лапсарта вырнаҫнӑ юсанмалли 1-мӗш колонире кӑҫал ҫуркунне те ҫын хӑй ҫине алӑ хунӑ тӗслӗх пулнӑ. Ун чухне те пӑтӑрмах пирки тӗрӗслев ирттерессине, материалсене РФ Следстви комитечӗн следстви управленине панине пӗлтернӗ.
Паян Шупашкарта шкулти кафе уҫӑлнӑ. Ӑна 59-мӗш вӑтам шкулта ӗҫлеттерсе янӑ.
Шкулти хӑтлӑ кафе тӗллевӗ пирки хула администрацийӗн вӗренӳ управленийӗ шкул ачисене кӑсӑклӑ та паллӑ ҫынсемпе тӗлпултарасси тесе ӗнентерет. Унччен столовӑй пулнӑскере дизайнерсем тӑрӑшнипе шкул пахчи евӗр йӗркеленӗ.
Паян шкул ачисем пӗрремӗш хӑнана йышӑннӑ. Вӗсемпе Екатерина Рождественская журналист, фотохудожник тата тӑлмачӑ курнӑҫнӑ.
Екатерина Рождественская — иртнӗ ӗмӗрӗн утмӑлмӗш ҫулӗсенчи паллӑ поэтӑн Роберт Рождественский хӗрӗ. Фотограф тата журналист хрантсус тата акӑлчан чӗлхисенчен куҫарать. «Частная коллекция» (чӑв. Уйрӑм ҫын пуххисем) ярӑмпа кӑларнӑ илемлӗ хайлавсенчи сюжетсене фотоӳкерчӗк урлӑ сӑнланипе те вӑл хӑйне валли ят-сум ҫӗнсе илнӗ.
Республикӑри ача-пӑча клиника пульницинче ӗнер кинезитерапи пӳлӗмӗ уҫнӑ.
«Кинезитерапи» программӑн проектне пурнӑҫа кӗртме «Острова» (чӑв. Утравсем) ыркӑмӑллӑх фончӗ пулӑшнӑ. Вӑл пӳлӗме хатӗрлеме тата кирлӗ спорт хатӗрӗпе ятарлӑ оборудовани туянма укҫа уйӑрса панӑ. Фонд пулӑшнипех икӗ кинезитерапевта вӗрентсе кӑларнӑ, ашшӗ-амӑшӗ тата муковисцидозпа чирлӗ ачасем валли ӑсталӑх класӗсем йӗркеленӗ.
Ҫӗнӗ ҫак залра сиплев физкультурипе занятисем ирттереҫҫӗ. Асӑннӑ амакпа чирлисем паян пирӗн республикӑра — 59 ҫын, ҫав шутран 34-шӗ — ачасем.
Муковисцидоз — ламран лама куҫса пыракан ген чирӗ. Унпа аптӑракансен сывлӑш ҫулӗсем, вар-хырӑмӗ, тулаш секреци парӗсем канӑҫсӑрлантараҫҫӗ. Кинезитерапи вара вӗсен амакне ятарлӑ упражненисем туса ҫӑмӑллатма пулӑшать.
Етӗрне районӗнчи 13-ри Ксюша Максимова, комӑна кӗрсе ӳкнӗскер, мӗнле пурӑнать-ха? Амӑшӗ Ирина каланӑ тӑрӑх, лару-тӑру унчченхи пекех мар — хӗрачан хырӑмлӑхӗ япӑх ӗҫлеме пуҫланӑ.
Организм мӗн пулса иртнине ӑнланмасть, ҫавна май хӑш-пӗр ӗҫ-хӗл йӗркерен тухма пуҫланӑ. Хырӑмлӑх апата ирӗлтермен, диарея пуҫланнӑ. Халӗ Ксюшӑна тухтӑрсем сӑнаса тӑраҫҫӗ. Ҫемьене йывӑр.
Нумаях пулмасть ҫемье пульницӑран киле кайма палӑртнӑ. Анчах кунашкалли хыҫҫӑн тухтӑрсем вӗсене яман. Ксюша куҫне уҫмасӑр та вӗсем киле таврӑнаймӗҫ. Унӑн сывлӑхӗ хавшанӑ.
Халӗ Ксюшӑна ятарлӑ ванна-простынь кирлӗ. Ку амӑшне хӗрне лайӑх ҫума пулӑшӗ. Пулӑшас текенсен 8-987-661-50-65 номерпе шӑнкӑравламалла.
Аса илтерер: кӑрлач уйӑхӗнче Етӗрне районӗнчи Урпаш шкулӗнче вӗреннӗ Ксюша Максимова йӗлтӗрпе чупса тухнӑ хыҫҫӑн хӑйне япӑх туйнӑ. Ӑна пульницӑна илсе кайнӑ, унта вӑл комӑна кӗрсе ӳкнӗ.
Шупашкарти 1-мӗш гимназире Чӑваш Республикинче пурӑнакан халӑхсен туслӑхне халалланӑ «Туслӑхпа тӑванлӑх — пирӗн пуянлӑх» фестиваль иртрӗ. Ҫак уявра вӗренекенсемпе чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекенсем тӗрлӗ халӑх чӗлхипе, йӑли-йӗркипе, культурипе паллаштарчӗҫ. 8-мӗш класра вӗренекен Полинӑпа Аня сӗрме купӑспа илемлӗ чӑваш кӗвви каларӗҫ, 6-мӗш класра вӗренекен Вика мари чӗлхипе сӑвӑ вуласа пачӗ. Чӑваш чӗлхи вӗрентекенӗ Федорова Любовь Михайловна тутарла юрӑ юрларӗ. 10-мӗш класра вӗренекен Настя вырӑс халӑх юрри-ташшипе савӑнтарчӗ. Фестивале хутшӑнакансем куракансене ҫак халӑхсен тумтирӗсемпе тӗлӗнтерчӗҫ, наци апачӗпе хӑналарӗҫ, ӑна мӗнле пӗҫермеллине ӑнлантарчӗҫ. Уявра ачасем халӑхсен уйрӑмлӑхне пӑхмасӑр пӗр-пӗрне хисеплесе, ӑнланса, килӗштерсе, туслӑ пурӑнмаллине туйса илчӗҫ. Уяв пурне те килӗшрӗ.
Чӑваш Енӗн ҫыннисем -
Чӑвашсем те вырӑссем,
Марисемпе тутарсем,
Мордвасемпе пушкӑртсем.
Калаҫатпӑр чӑвашла,
Вырӑсла та мордвалла,
Тутарла та марилле
Туссемпе эпир пӗрле!
(Федорова Любовь Михайловна)
-6.7 °C