Пӑтӑрмахсем
forumsamogon.ru сӑнӳкерчӗкӗ Чӑваш Енри икӗ районти хӗрарӑм йӗрке хуралҫисен аллине эрех сутнӑран ҫакланнӑ. Ӗнер, пуш уйӑхӗн 2-мӗшӗнче, Шалти ӗҫсен министерствин Куславкка районӗнчи пайӗн участокри уполномоченнӑйӗ Энтри Пасар ялӗнче пурӑнакан хӗрарӑм спирт шӗвекӗ сутнине тупса палӑртнӑ. Муркаш районӗнче те ҫавӑн пек тӗслӗх пулнӑ. Унти Шетмӗпуҫ ялӗнче 62 ҫулти хӗрарӑм эрех сутни ҫиеле тухнӑ. Саккуна пӑсса эрех сутакансене явап тыттарӗҫ. Ҫынсене вара алӑран туянма сӗнмеҫҫӗ, мӗншӗн тесен суррогатпа наркӑмӑшланса вилме те пулать. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Хулара
Шупашкарти «Садовый» микрорайонти шкул хӑҫан пулӗ? Унта пурӑнакансем пӗлӳ ҫурчӗ уҫӑласса чӑтӑмсӑррӑн кӗтеҫҫӗ. Микрорайонти шкул алӑкӗсене ҫулталӑк вӗҫӗнче уҫмалла. Кун пирки ЧР Элтеперӗ Олег Николаев нумаях пулмасть канашлура пӗлтернӗ. Шкулта 1650 ача валли вырӑн пулмалла. Малтан ӗҫленӗ подрядчик вӑхӑтра ӗлкӗрсе пырайманран теприне шанса панӑ. Шкул валли 1,1 млрд тенкӗ уйӑрнӑ пулнӑ, анчах стройматериалсем хакланнӑран, проект улшӑннӑран тепӗр ҫур миллиард хушма пултараҫҫӗ. Шкулӑн кӑҫал авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне уҫӑлмаллаччӗ. Анчах вӑхӑта каярах куҫарнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
topnews.ru сайтри сӑн Раҫҫейри тӗп санитари тухтӑрӗ Анна Попова ҫӗршывра QR-кодсене пӑрахӑҫласси пирки каланӑччӗ. Ку ыйтӑва ыран Чӑваш Енре иртекен оперштаб ларӑвӗнче те пахса тухӗҫ. ЧР Элтеперӗ телеграмм-каналӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, пирӗн патра та QR-кодсене пӑрахӑҫласшӑн. Аса илтерер: тин кӑна вӑл Чӑваш Енре ӑна пӑрахӑҫлама иртереххи пирки каланӑччӗ. Ҫакна Элтепер коллектив иммунитечӗ пӗчӗк пулнипе сӑлтавланӑччӗ. Ыран вара оперштабра QR-кода пӑрахӑҫлас ыйтӑва пӑхса тухӗҫ. Палӑртса хӑварар: общество вырӑнӗсенче QR-кодсемпе кӗртессине 2021 ҫулхи юпа уйӑхӗн 11-мӗшӗнче йышӑнӑччӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Ӳнер
Курава хутшӑннисем Кӳкеҫри «Бичурин тата хальхи самана» музейра паян «Деревья и мы» (чӑв. Йывӑҫ тата эпир) ятлӑ курав уҫӑлнӑ. Ӑна Вячеслав Еткер кӳлепеҫӗ 60 ҫул тултарнӑ ятпа йӗркеленӗ. Кӑшӑлвирус чирӗ сарӑлнине шута илсе курава уҫнӑ уява чылайӑнах пухӑнман. Район администрацийӗ ячӗпе социаллӑ ыйтусемпе ӗҫлекен район пуҫлӑхӗн ҫумӗ Татьяна Иванова тухса калаҫрӗ. Вӑл скульптора Хисеп хучӗпе чысларӗ. Юбиляра саламлама пысӑк ушкӑн Чӑваш ӳнерҫисен ушкӑнӗнчен пынӑччӗ. Вӗсем Вячеслав Еткере кӗпе тӑхӑнтартрӗҫ, тӗрлӗ парнесем парнелерӗҫ. Тӑванӗсем те — ывӑлӗпе кинӗ тата мӑнукӗ 60 ҫул тултарнӑ ӳнерҫе ӑшӑ сӑмахсем каларӗҫ. Вячеслав Еткер (Андреев) 1962 ҫулхи пушӑн 3-мӗшӗнче Шупашкар районӗнчи Тимой ялӗнче ҫут тӗнчене килнӗ. Хальхи вӑхӑтра вӑл Ишлейре пурӑнать, кунтах унӑн ӗҫ лаҫҫи вырнаҫнӑ. 1989 ҫулта вӑл Чӑваш патшалӑх педагогика институтӗнче пӗлӳ илнӗ, ӳнерпе графика факультетне пӗтернӗ. Вячеслав Еткер ытларах енӗпе йывӑҫран касса кӳлепесем тӑвать. Вӑл хатӗрленӗ юпасем республикӑн тата Раҫҫейӗн чылай кӗтесӗсенче вырнаҫнӑ. Вячеслав Еткер тунӑ парк кӳлеписем ҫавӑн пекех Элӗкре, Красноармейскинче тата ытти район центрӗсенче тӑраҫҫӗ. |
Республикӑра
Руслан Шакин тӗнче курса ҫӳрет. Тӗрӗсрех каласан, курса чупать. Ҫак кунсенче вӑл Чӑваш Ене ҫитнӗ. Ку таранччен вӑл чылай ҫӗршывра пулнӑ. Руслан 2018 ҫулта Японие чупса ҫитме шухӑшланӑ. Кун хыҫҫӑн вӑл ытти ҫӗршыва ҫитме тӗллев лартнӑ: 6 континента ҫитсе экватора – 40 пин те 75 ҫухрӑма – парӑнтармалла. Спортсмен 17 ҫӗршывра пулнӑ, халӗ Раҫҫейре чупать. Хӑйӗнпе пӗрле вӑл ача-пӑча спорт кӳмине илсе ҫӳрет. Унта тумтирне, ҫывӑрмаллине, палаткӑна, амулетсене илсе ҫӳрет. Чӑваш Енре ӑна Максим Курмыш кӗтсе илнӗ. Аса илтерер: Элӗк районӗнчи Татмӑш ялӗн каччи Питӗртен Владивостока чупса ҫитнӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Хулара
cheb.ru сайтри сӑн Шупашкарта ҫӗнӗ троллейбуссемпе автобуссенче урай питӗ шуҫлак тесе пассажирсем питӗ кӑмӑлсӑрланнӑ. Халӗ ав 40 троллейбусра урая улӑштарнӑ. Кун пирки троллейбус управленийӗн директорӗ Андрей Васильев пӗлтернӗ. Халӗ улӑштарнӑ троллейбуссем тӗрӗслев витӗр тухаҫҫӗ. Автобуссенче лару-тӑру мӗнлерех? 35-мӗш маршрут ав Шупашкарти троллейбус управленийӗн опытне сӑнанине пӗлтернӗ. Сӑмах май, пӗлтӗр республикӑна 60 ҫӗнӗ троллейбус илсе килнӗ. МАЗ ҫумӗнче туса кӑларнисен урайӗ уйрӑмах шуҫлак-мӗн. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Сывлӑх
rdkb.med.cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ тухтӑрӗ Александр Захаров ӗнер, пуш уйӑхӗн 2-мӗшӗнче, пурнӑҫран уйрӑлса кайнӑ. Вӑл 7о ҫулта пулнӑ. Унпа ыран, пуш уйӑхӗн 4-мӗшӗнче, Иоанн Кронштадтский чиркӗвӗнче (вӑл Шупашкарти Коммуналлӑ слобода урамӗнчи 28-мӗш «а» ҫуртра вырнаҫнӑ) 11 сехетре сывпуллашӗҫ. Александр Иванович 15 ҫул хушши — 1985-2000 ҫулсенче – Республикӑн ача-пӑча клиника больницин анестезиологипе реанимаци уйрӑмне ертсе пынӑ. Сывлӑх сыхлав тытӑмӗнче вӑл 47 ҫул ытла ӗҫленӗ. Вӑл ача-пӑчан анестезиологипе реанимаци службине пуҫарса яраканӗсенчен пӗри пулнӑ тесен те йӑнӑш мар. Александр Захаров Горькинчи (халӗ — Чулхулари) медицина инстиутӗнче педиатри факультетӗнче тата Хусанти патшалӑх медицина унивеситетӗнчи аспирантурӑра анестизиолог-реаниматолога вӗреннӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Чӑвашлӑх
chrio.cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ Чӑваш халӑхӗн культурине ҫемьере тытса пырас, йӑли-йӗркине, ӑсталӑхне упраса хӑварас тата аталантарас тӗллевпе Чӑваш Республикин Вӗренӳ институчӗ «Несӗл эткерлӗхӗ» видеороликсен конкурсне ирттерет. «Конкурса чӑваш эткерне упракан чи пултаруллӑ ҫемьесене кӗтетпӗр», — пӗлтернӗ йӗркелӳҫӗсем. Конкурса хутшӑнас текенсен ҫак номинацисенчен пӗринпе видеоролик хатӗрлемелле: «Эпир – туслӑ кил-йыш» (роликсенче хальхи ҫемьен пурнӑҫне, йыш тӗп вырӑна мӗне хунине, иртнӗ тапхӑра мӗнле хакланине кӑтартмалла); «Эпир тӑван халӑхӑмӑрӑн йӑли-йӗркисене кил-йышра тытса пыратпӑр!» (роликсенче чӑваш наци традицийӗн, чӗлхин, культурин уйрӑмлӑхӗсене уҫса памалла); «Пирӗн тӑван кӗтес» (видеороликсенче тӑван ял, хула, республика, вӗсен паллӑ выранӗсем ҫинчен каламалла); «Ӗмӗр-ӗмӗр янра эс, тӑван чӗлхем!» (видеороликра сӑмах чӑваш чӗлхи ҫинчен, унӑн историйӗ, унпа хальхи вӑхӑтра уявсенче, литературӑра, ӳнерте, кашни кунхи хутшӑнура усӑ курни ҫинчен, пуплев культурине тытса пырасси ҫинчен пымалла). Видеороликсене ака уйӑхӗн 30-мӗшӗччен йышӑнӗҫ. Конкурса тӑратнӑ материал чӑвашла пулмалла. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Статистика
Пӗлтӗрхи раштав уйӑхӗнче пирӗн республикӑра вӑтам шалу виҫи (ку вӑл налуксем тытӑннине шута илмесен) 48 пин те 8 тенкӗпе танлашнӑ. Асӑннӑ сумма 2020 ҫулхи раштав уйӑхӗнчинчен 16,4 процент пысӑкрах, 2021 ҫулхи чӳк уйӑхӗнчинчен — 29,8 процент. Чӑвашстата ӗненсен, 48 пин тенкӗ — республикӑшӑн рекордла кӑтарту. Унчченхи рекорд 2020 ҫулхи раштав уйӑхӗнче пулнӑ. Ун чухне ҫав хисеп 41 пин те 331 тенкӗ пулнӑ. Раштав уйӑхӗнчи шалу виҫипе Чӑваш Ен Мари Эл, Мордва тата Удмурт республикисенчен, Киров, Пенза тата Чӗмпӗр облаҫӗсенчен иртнӗ. Ҫулталӑкӑн юлашки уйӑхӗнче чылай ҫӗрте преми панине палӑртмалла. Пӗлтӗрхи кӑрлач-раштав уйӑхсенче вӑтам шалу виҫи 35 пин те 530 тенкӗпе танлашнӑ. Ку енӗпе эпир Мордва Республикинчен (унта уйӑхри вӑтам шалу виҫи — 34 441 тенкӗ) тата Мари Элтан (35 502 тенкӗ) иртнӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Ҫутҫанталӑк
minpriroda.cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ Чӑваш Енри юханшывсенчен пӗринче пулӑсем йышлӑн вилсе пӗтнӗ. Ҫавна халӗ республикӑн Ҫутҫанталӑк сыхлавӗн прокуратури тата Ҫутҫанталӑк ресурсӗсемпе экологи министерстви тӗрӗслеме тытӑннӑ. Пулӑсем Кӑкшӑм юханшывӗнче вилнӗ. Специалистсем шыв пахалӑхне тӗрӗслӗҫ. Кун валли вӗсем шыв пробине илнӗ кӑна мар, вилнӗ пулӑсене те пуҫтарса кайнӑ. Вырӑна тухса тӗрӗслекенсен йышӗнче Ҫутҫанталӑк прокуратурипе Ҫутҫанталӑк ресурсӗсен тата экологи министерствин специалисчӗсемпе пӗрлех Росприроднадзор, Росрыболовство, Лаборатори анализӗпе техника виҫевӗн центрӗн лабораторийӗн ӗҫченӗсем пулнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (18.01.2025 15:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 742 - 744 мм, -1 - 1 градус сивӗ пулӗ, ҫил 3-5 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр енчен вӗрӗ.
| Евсевьев Макар Евсевьевич, ҫыравҫӑ, этнограф, мордва чӗлхин ҫыруллӑхне никӗслекенни ҫуралнӑ. | ||
| Данилов-Чалдун Максим Николаевич, чӑваш ҫыравҫи ҫуралнӑ. | ||
| Абрамов Иван Кузьмич, РСФСР тава тивӗҫлӗ тухтӑрӗ ҫуралнӑ. | ||
| Василий Краснов-Асли, чӑваш ҫыравҫи ҫуралнӑ. | ||
| Антонов Иван Захарович, чӑваш ҫыравҫи, журналисчӗ ҫуралнӑ. | ||
| Чаппан вӑрҫи пуҫланнӑ. | ||
| Ленский Леонид Александрович, тава тивӗҫлӗ ӑслӑлӑх ӗҫченӗ ҫуралнӑ. | ||
| Михлеев Дмитрий Никонорович, чӑваш кинорежиссёрӗ, ҫыравҫи ҫуралнӑ. | ||
| Ярды Валерий Николаевич, чӑваш спортсменӗ, тӗнче чемпионӗ ҫуралнӑ. | ||
| Галкин Андрей Петрович, чӑваш кӗвӗҫи ҫуралнӑ. | ||
Пулӑм хуш... |