Раштавӑн 19-мӗшӗнче Шупашкарти 54-мӗш шкулта (139-мӗш стр. дивизи урамӗ, 14 ҫурт) «Шкул ачи валли хатӗрленӗ чи тутлӑ апат» ятлӑ конкурс иртӗ — тӗрлӗ организацисем, усламҫӑсем хӑйсен апат пӗҫерес ӑсталӑхне кӑтартӗҫ.

Ҫӗнтерӳсене ҫак номинацисенче палӑртӗҫ: «Шкул ачи валли хатӗрленӗ чи тутлӑ та паха ирхи апат», «Шкул ачи валли хатӗрленӗ чи тутлӑ десерт», «Шкул ачи валли хатӗрленӗ чи витаминлӑ апат», «Шкул ачи валли хатӗрленӗ чи тутлӑ пылак шӗвек», «Шкул ачи валли хатӗрленӗ чи тутлӑ кукӑль».

Пӗрремӗш вырӑнсене йышӑннисене дипломсемпе парнесем парӗҫ.

Хыпар ҫӑлкуҫӗ

Шӑматкун, раштавӑн 20-мӗшӗнче, Чӑваш патшалӑх педагогика университетӗнче 10 сехетре эпир ирттернӗ чӑвашла фантастика хайлавӗсем пичетленме пуҫланӑранпа 60 ҫул ҫитнине халалланӑ конкурс ҫӗнтерӳҫисене чыслӑпӑр! Камӑн килсе курас кӑмӑл пур — килме пултаратӑр! Чыслав чӑваш чӗлхи кафедринче иртӗ.

Тепӗр хут асаилтерер: ку конкурса пире ирттерме Чӑваш Республикин вӗренӳпе ҫамрӑксен политикин министeрстви, чӑваш чӗлхин инҫет вӗренӳ центрӗ, Юхма Мишши ертсе пыракан ҫыравҫӑсен пӗрлӗхӗ, «Тантӑш» хаҫат редакцийӗ пулӑшрӗҫ. Ӗҫсене чӳкӗн 15-мӗшӗччен йышӑнтӑмӑр, раштавӑн 5-мӗшӗнче ҫӗнтерӳҫӗсене палӑртрӑмӑр.

Пирӗн енчи парнесемсӗр пуҫне ыттисем те хӑйсен парнисене парӗҫ.

Конкурсра пӗрремӗш вырӑнсем кама лекнине кунта пӗлме пулать

Ыран, раштавӑн 17-мӗшӗнче, Чӑваш патшалӑх пукане театрӗнче Ева Лисина повеҫӗ тӑрӑх лартнӑ «Хупах хӑлхаллӑ Илюк» моноспектакль премьери пулӗ. Тӗп роле выляканӗ Чӑваш Енӗн тава тивӗҫлӗ артисчӗ Юрий Филиппов. Вӑлах ку спектакле лартаканӗ те. Ӳнерҫӗ — Чӑваш Енӗн тава тивӗҫлӗ художникӗ Анатолий Розов, кӗвӗпе илемлетекен Чӑваш Енӗн тава тивӗҫлӗ ӳнер ӗҫченӗ Андрей Галкин. Спектакль 10 сехетре пуҫланать.

Кӗҫнерникун сире тепӗр ҫӗн спектакль кӗтет — «Атӑлҫи Пӑлхарӗсем». Ӑна И. Петровӑн «Телейпе Илем» хайлавӗ тӑрӑх лартнӑ. Спектакльти тӗп вырӑн — Атӑлҫи Пӑлхарта IX-X ӗмӗрте пулса иртекен ӗҫсем. Спектакле лартаканӗ — Чӑваш Енӗн тава тивӗҫлӗ артисчӗ Юрий Филиппов, ӳнерҫи — Чӑваш Енӗн тава тивӗҫлӗ художникӗ Анатолий Розов. Кӗввине Чӑваш Енӗн тава тивӗҫлӗ ӳнер ӗҫченӗ Андрей Галкин. Ку спектакль 13 сехетре пуҫланӗ.

Хыпар ҫӑлкуҫӗ

Википедирин чӑваш уйрӑмӗнчи статья шучӗ 9 пинрен иртрӗ. Ӗнер, раштавӑн 15-мӗшӗнче 9 пинӗмӗш статья ҫырӑннӑ — вӑл Жан Кокто ятлӑ хрансус ҫыравҫи тата ӳнерҫи ҫинчен пулчӗ.

Википеди — пӗтӗм тӗнче шайӗнчи ирӗклӗ энциклопеди. Ӑна пурте тултарма, тӳрлетме пултараҫҫӗ. Чӑваш уйрӑмӗ 2005 ҫулхи ака уйӑхӗнче аталанма пуҫланӑ. Ҫак пӗтӗм тӗнче шайӗнчи проектра пурӗ 260 ытла чӗлхе уйрӑмӗ пур, вӗсенчен 13 уйрӑмӗ тӗрӗк чӗлхисен шутне кӗрет. Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи халӑхсен уйрӑмӗсем те пур: тутар, удмурт, пушкӑрт, ҫармӑс, мӑкшӑ, ирҫӗ уйрӑмӗсем. Ҫитес вӑхӑтра ҫармӑссен уйрӑмне уҫасшӑн — вӗсем те хӑйсен чӗлхине аталантарассишӗн ырми-канми ӗҫлеҫҫӗ, уҫмалли условисене туса ҫитернипе пӗрех.

Эсир те пирӗн чӑваш уйрӑмне ҫӗнӗ статьясемпе тултарма, пуррисене анлӑлатма пултаратӑр! Ыттисем тӑвасса ан кӗтӗр, хӑвӑр ӗҫлесе пӑхӑр. Чӑваш калашле, куҫ хӑрать те ал тӑвать!

Раштавӑн 13-мӗшӗнче Чулхулара И.Я. Яковлев ҫуралнӑранпа 160 ҫул ҫитнине халалласа меропряти иртрӗ. Халӑх пухӑвне Чулхула облаҫӗн чӑваш культура тӗплӗхӗн ертӳҫи Анатолий Петрович Ефимов уҫрӗ — пӗрлӗх ҫинчен кӗскен пӗлтерчӗ, паян пухӑннӑ кун сӑлтавӗ пирки каласа пачӗ. Малалла Линда Лашневская сӑмах илчӗ — вӑл Иван Яковлевич Яковлев кун-ҫулӗ пирки тӗплӗн доклад турӗ. Ҫавӑн пекех чӑваш халӑх историйӗпе те паллаштарчӗҫ — А.П. Ефимов, Сӑкӑт Ванькки сӑвӑҫ чӑвашсем ӑҫтан тухнӑ, мӑн асаттесемпе асаттесем ҫинчен каласа пачӗҫ.

Мероприятине Чӑваш Ен ҫӗрӗнчен ятарласа икӗ ушкӑн килчӗ — Етӗрне районӗнчи Пӗрҫырлан Культура ҫурчӗ ҫумӗнчи «Сӑр Ен» халӑх пултарулӑхӗн ушкӑнӗ тата «Мерчен» ятлӑ юрӑпа ташӑ ушкӑнӗ. Икӗ ушкӑн пухӑннӑ ҫынсене халӑх юррисемпе паллаштарчӗҫ.

Малалла...

Тахҫантанпах кӗтни тинех пурнӑҫланчӗ теме юрать — Чӑваш Енре пӗрремӗш хут Ҫамрӑк ҫыравҫӑсен форумӗ иртрӗ. Юлашки ҫулсенче чылайӑшне хумхантаракан тӑван литературӑри проблемӑсене (ҫамрӑк авторсем сахалланни, литература ӑшӑхланса пыни, аслӑ тата кӗҫӗн ӑрури ҫыравҫӑсен хушшинче пултарулӑх ҫыхӑнӑвӗсем татӑлни тата ыт.те.) татса парас тӗллевпе пӗр сӗтел хушшине ларса канашлас самант ҫитнине кашниех туятчӗ пулӗ. Малалла та ҫаплах ним тумасӑр пурӑнсан пур пек ҫыравҫӑсем те сапаланса пӗтме пултарасса Культура Министерстви тата чӑваш писателӗсен икӗ союзӗ (професионал-писательсен тата М.Юхма ертсе пыраканни) вӑхӑтра асӑрханӑ. Чӑваш оперӑпа балет театрӗн керменӗнче уҫӑлнӑ Форума культура министрӗ Р.М.Лизакова ертсе пычӗ. Ҫамрӑк авторсене хумхантаракан ыйтусемпе "Хресчен сасси" Пичет ҫурчӗн директорӗ С.Л.Павлов, писательсен пӗрлешӗвӗсен председателӗсем И.Д.Вутланпа М.Н.Юхма, Чӑваш кӗнеке издательствин директорӗ В.П.Комиссаров сӑмах илчӗҫ.

Малалла...

Раштавӑн 17-мӗшӗнче Тутарстанри халӑхсен пӗрлехи туслӑхӗн ҫуртӗнче (Островский урамӗ, 23 ҫурт) К.В. Иванов ҫырнӑ «Нарспи» поэма пичетленсе тухнӑранпа 100 ҫул ҫитнӗ ятпа ӑслӑлӑхпа пултарулӑх каҫӗ иртӗ. Мероприяти 16 сехетра пуҫланать. Ӑна Тутарстанри чӑваш халӑхпа култура автономийӗ йӗркелет. Пултарулӑх каҫӗнче поэмӑн тутарла куҫарӑвӗн презентацийӗ иртӗ. Куҫараканӗ — Тутарстанӑн тава тивӗҫлӗ ӳнер ӗҫченӗ, Чӑваш Енӗн тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ Ренат Харис.

Ҫавӑн пекех ытти хуласенче те ун йышши мероприятисем иртеҫҫӗ. Ак, кӗҫех (раштавӑн 13-мӗшӗнче) Чулхулара «Нарспи» пичетленсе тухнӑранпа 100 ҫул ҫитнине халалласа ятарлӑ каҫ иртӗ. Вӑл 13 сехетре пуҫланӗ.

Хыпар ҫӑлкуҫӗ

Раштавӑн 5-мӗшӗнче чӑваш филолгийӗпе культура факультетӗнче вӗренекен 13-06 группа студенчӗсен специализаципе ҫыхӑннӑ черетлӗ мӑшӑрӗ иртрӗ. Ертсе пыраканӗ – Федосия Ивановна.

Культура менеджментне вӗреннӗ май студентсем фандрейзингӑн тӗп ыйтӑвӗсене пӑхса тухрӗҫ. Кашни студент хӑй ҫырса хатӗрленӗ договорне (килӗшӳ хутне) ушкӑн умне тухса вуларӗ. Спонсор патне ҫырнӑ ҫырупа паллаштарчӗ.

Тата ушкӑн Маяковский ячӗллӗ вулавӑшра, Шупашкар хулин администрацийӗн культура управленийӗнче пулса иртнӗ тӗлпулусем пирки хатӗрленӗ сайт материалӗсене сӳтсе яврӗ. Ҫакӑ кӑна та мар, студентсем пӗр-пӗрин хушшинче спонсорпа тӗл пулнӑ евӗр «лифт калаҫӑвӗ» йӗркелерӗҫ.

Ҫапла майпа иртеҫҫӗ ҫак ушкӑнӑн мӑшӑрӗсем. Студентсем договор (килӗшӳ) йӗркипе паллашни, спонсор патне ыйтса ҫырма вӗренни тата ытти те малашне питӗ кирлӗ пуласса шанса тӑраҫҫӗ.

Вӗренӳре мӗн чухлӗ йывӑртарах — ҫапӑҫура ҫавӑн чухлӗ ҫӑмӑлтарах теҫҫӗ. Эпир, ЧПУн чӑваш филологийӗпе культура факультечӗн 13-06 ушкӑн студенчӗсем, хамӑрӑн пулас профессипе ҫыхӑннӑ культурӑлла вырӑнсенче час-час пулма тӑрӑшатпӑр. Нумаях пулмасть акӑ эпир культурологи кафедрин аслӑ преподавателӗ Ф.И. Васильева ертсе пынипе Шупашкарти В.Маяковский ячӗллӗ библиотекӑра пулса куртӑмӑр. Вулавӑш пуҫлӑхӗ Вера Васильевна Ивченко пире библиотека ӗҫ-хӗлӗн уйрӑмлӑхӗсемпе паллаштарчӗ. ХХI ӗмӗрти библиотекӑра вӑй хураканӑн ӗҫӗ пӗрре те ҫӑмӑл мар мӗн: компьютер лайӑх пӗлмелле, тӗрлӗ карточкӑсем е документсем тунӑ чухне те хӑйӗн майӗ-мехелӗ пур. Вера Васильевна пире ҫакӑн пирки кӑсӑклӑ каласа ӑнлантарчӗ.

Н.В. Никольский ячӗллӗ педколеджра чӳкӗн 28-мӗшӗнче «Нарспи» поэма пичетленсе тухнӑранпа 100 ҫул ҫитнине халалланӑ фестиваль-конкурс пулса иртрӗ. Ку фестивальте, унта вӗренекенсем «Нарспи» поэмӑна тӗрлӗ халӑх чӗлхипе вуласа хӑйсен пултарулӑхне кӑтартрӗҫ. ЧПУн чӑваш филологийӗпе культура факультетӗнчи культурологи кафедринче вӗренекенӗсем те (театр ӑсталӑхӗ – ертсе пыраканӗ И.И. Иванов режиссер) педколледжа йыхравларӗҫ. Студентсем «Нарспи» поэмӑри сыпӑксене выляса пачӗҫ. Еленӑпа Татьяна Оливановӑсем тата Марина Михайлова Нарспи сӑнарне тӗлӗнмелле илемлӗ калӑпларӗҫ. Сетнер сӑнарне вылякан Руслан Улисов И.И. Иванов доцентран (Тӑхтаманран) нимӗн чухлӗ те кая юлмарӗ.