Шупашкарти тӳрленмелли шкул ачисем ҫак кунсенче шӑккалатпа сӑйланнӑ. Лавккаран туянман вӗсем ӑна, сумлӑ хӑна аллинчен тивӗҫнӗ.

Тӳрленмелли 2-мӗш шкула, Ашмарин урамӗнчине, йывӑр курупка йӑтса Шупашкар хула пуҫлӑхӗ Леонид Черкесов килнӗ. Ку — «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» парти тата «Чӑвашпотребсоюзӑн» Ҫӗнӗ ҫулхи пӗрлехи проекчӗ. Раштав уйӑхӗнче райпо лавккисенче пылак ҫимӗҫ пухмашкӑн курупка лартнӑ. Ҫынсем шӑккалат туянса вӗсене курупкана хӑварнӑ. Ҫапла 11 пин шӑккалат пухма май килнӗ. Ку — 1 тоннӑна яхӑн.

Халӗ вӗсене шкулсемпе интернатсене илсе ҫитереҫҫӗ. Тӳрленмелли 2-мӗш шкулта 160 ача, вӗсенчен кашниех шӑккалата тивӗҫнӗ. Вӗсенчен 38-шӗ — сусӑр. Шӑпӑрлансем хӑнасем килнӗшӗн савӑннӑ, концерт лартнӑ.

Ҫак кунсенчен Елчӗк районӗнчи Вырӑскасси вулавӑшне ҫӳрекен кӗнеке тусӗсем Николай Рубцовӑн сӑввисен пуххисемпе паллашрӗҫ. Рубцов сӑввисене литературӑна юратакансем С. Есенин, Ф, Тютчев , В. Маяковский сӑввисемпе пӗр шая лартаҫҫӗ, шел, поэтӑн пурнӑҫӗ ытла та кӗске пулнӑ.

Архангельск облаҫӗнчи Елецк поселокӗнче ҫуралса ӳснӗ вырӑссен паллӑ поэчӗ Николай Михайлович Рубцов (1936–1971) пурӑннӑ пулсан кӑрлачӑн 3-мӗшӗнче 80 ҫул тултарнӑ пулӗччӗ. Поэт Вологдӑри ача ҫуртӗнче ҫитӗннӗ, ашшӗ, политработник, вӑрҫӑра пуҫне хунӑ, амӑшӗ 1942 ҫулта вилнӗ. Вӑл тӗрлӗ ҫӗрте ӗҫленӗ. М. Горький ячӗпе хисепленекен литература институтӗнчен вӗренсе тухнӑ (1962–1969). Унӑн чи малтанхи сӑвви 1962 ҫулта пичетленнӗ. Хӑй пурӑннӑ чухне унӑн «Лирика» (1965), «Звезда полей» (1967), «Душа хранит» (1969), «Сосен шум» (1970), «Зеленые цветы» (1971) сӑвӑсен пуххисем кун ҫути курнӑ. Поэт вилнӗ хыҫҫӑн 1976 ҫулта Рубцовӑн «Подорожники» сӑвӑсен пуххине пичетленӗ. Поэта вӗлернӗ унӑн ҫураҫнӑ хӗрне 7 ҫуллӑха хупнӑ.

Шупашкар хулин ҫамрӑксен парламенчӗн ҫӗнӗ йышне хатӗрлеме тытӑнаҫҫӗ. Конкурса хутшӑнмашкӑн яш-хӗр заявлени ҫырма пултарать.

Ҫамрӑксен парламенчӗ пирки калакан документпа килӗшӳллӗн, 18–30 ҫулсенчи ҫамрӑксем пайташ пулма пултараҫҫӗ. Суд ӗҫлеме пултарайман тесе йышӑннӑ, судпа айӑпланнӑ ҫынсене ҫеҫ хутшӑнма ирӗк памаҫҫӗ.

Конкурса хутшӑнас тесен заявлени ҫырмалла. Ҫавӑн пекех анкета, паспорт копийӗ, вӗреннӗ е ӗҫленӗ ҫӗртен справка, общество ӗҫне хастар хутшӑннине ӗнентерекен материалсем пулмалла.

Заявленисене кӑрлачан 18-мӗшӗнчен пуҫласа нарӑсӑн 16-мӗшӗччен йышӑнӗҫ. Документсене ҫак адреспа пырса памалла: Шупашкар хули, Карл Маркс урамӗ, 36-мӗш ҫурт, 121-мӗш пӳлӗм.

Паян, кӑрлач уйӑхӗн 16-мӗшӗнче, Чӑваш патшалӑх филармонийӗнче Раҫҫей тата чӑваш пичечӗсен кунне халалланӑ уяв иртнӗ. Калем ӑстисене, телекуравпа радио ӗҫченӗсене саламламашкӑн ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев тата ытти тӳре-шара килнӗ.

Михаил Васильевич хӑйӗн сӑмахӗнче ҫулталӑкӗпе палӑрнӑ кӑларӑмсене, пахалӑх паллине тивӗҫнӗ виҫӗ хаҫата асӑнса хӑварнӑ. Ҫавӑн пекех вӑл массӑллӑ информаци хатӗрӗсем тӑрӑшнипе республикӑри пулӑмсем Чӑваш Ен историне кӗрсе юлнине палӑртнӑ. Тӗслӗхрен, «Шупашкар-Арена» пӑр керменне уҫни, командӑсен хушшинче ҫӑмӑл атлетика енӗпе иртнӗ Европа чемпионачӗ, Республика кунӗ.

Уявра чи лайӑх МИХсене патшалӑх наградисем панӑ. ЧР информаци политикипе массӑллӑ коммуникацисен министрӗ Александр Иванов виҫӗ кӑларӑма палӑртнӑ. «Советская Чувашия», Улатӑр районӗн хаҫачӗ, Вӑрнар районӗн хаҫачӗ, «Прессӑн ылтӑн фончӗ – 2016» II степень палла тивӗҫнӗ.

Сӑнсем (17)

Етӗрне районӗнчи шалти ӗҫсен пайӗн сотрудникӗсем раштавӑн 25-мӗшӗнчен пуҫласа кӑрлачӑн 15-мӗшччен ыркӑмӑллӑх акцийӗ ирттернӗ. Кунта тӑрӑшакан полици ӗҫченӗсем вӑхӑтлӑха Хӗл Мучипе Юр Пике пулса йывӑр лару-тӑрура пурӑнакан ҫемьесене ҫитнӗ. Полицейски Хӗл Мучисем чылай ача-пӑчана тутлӑ кучченеҫпе хӑналаса савӑнтарнӑ.

Етӗрне тӑрӑхӗнче тӑлӑх ачасене тутлӑ канихветсемпе ыттисем те хӑналанӑ. Тӗслӗхрен, Шупашкарти «Бреслер ТЦ» ТМЯП. Нумай ачаллӑ ҫемьере ӳсекеннисем тата пушарсенче шар курнисем тӗпчев центрӗнчен 26 пинлӗх пулӑшу илнӗ — тумтир таврашӗ, хут-кӑранташ, пылак парнесем тата ытти япала. «Ачасене пылак ҫимӗҫсем» акцие Етӗрнери предприятисем те хутшӑннӑ: Чӑвашпотребсоюза кӗрекен Етӗрне аш-какай комбиначӗ, Етӗрне кирпӗч савучӗ, Чӑвашпотребсоюзӑн Етӗрнери райпо тата ыттисем.

Айӑплава пурнӑҫа кӗртессипе ӗҫлекен федераци службин республикӑри управленийӗ ятарлӑ тӗллевлӗ подразделенийӗ (спецназӗ) уйрӑм ҫурта куҫнӑ. Унти лару-тӑрупа республикӑри тӗрлӗ тӳре-шара: Элтепертен пуҫласа Чӑваш Ен парламенчӗн вице-спикерӗ тата ытти пысӑк пуҫлӑх — паллашнӑ.

Спецназ малтан 1-мӗш номерлӗ колонире тӗпленнӗ. Кайран ведомствӑна РФ Хӳтӗлев министерстви хӑйӗн Шупашкарти ҫар хулине панӑ. Айӑплав пурнӑҫа кӗртессипе ӗҫлекен управлени унта юсав ирттернӗ. Халӗ ҫӗнӗ вырӑна вӑл спецназ валли администраци ҫурчӗ евӗр кӑна мар, вӗренӳ центрӗ вырӑнне те усӑ курасшӑн.

Спецназ хӑнасене хӑрушлӑх кӑларса тӑратма пултаракан самантсенче йывӑрлӑха сирсе яма яланах хатӗррине кӑтартуллӑ самантсемпе ӗнентерсе панӑ.

Сӑнсем (5)

Улатӑр хулинче ҫак кунсенче «Ҫурт-йӗр» операци иртет. Профилактика тӗллевӗллӗ ҫак меропрятие унти пушарнӑйсем ҫулталӑкра икӗ хутчен йӗркелеҫҫӗ: кӗркунне тата хӗлле. Кӑҫалхи кӑрлачӑн 11-мӗшӗнче пуҫланнӑ.

Операци вӑхӑтӗнче пушарнӑйсем килсерен ҫӳресе хӑрушсӑрлӑх правилисене пӑханнипе пӑхӑнманнине хаклӗҫ, кӑлтӑк асӑрхасан ҫитменлӗхе пӗтермелли пирки ӑнлантарӗҫ.

Тӗрӗслевпе пыракан пушарнӑйсене яваплисем кӗртме чӗнсе калаҫҫӗ. Ҫапах та ҫӗр ҫинче тем тӗрлӗ ҫын та пуррине шута илсе асӑрханулӑх пирки те манмалла мар тесе асӑрхаттараҫҫӗ. Пушарнӑй сӗмӗпе пыракан ҫынтан удостоверени ыйтмалли пирки аса илтереҫҫӗ. Тӗрӗслевҫех алӑка шаккать-ши тесе хытах иккӗленсен ҫывӑх ҫынсемпе ҫыхӑнса канашласа илме пулать.

Таможньӑра ӗҫлекенсем иртнӗ ҫул епле ӗҫленине хакланӑ та, Чӑваш Енри таможня посчӗ Чулхула таможнин посчӗсен хушшинче (пирӗн патри пост унта кӗрет) пӗрремӗш вырӑна мала тухнӑ.

Чӑваш Енри таможня постне халӗ Игорь Зуев ертсе пырать. Ку должноҫре вӑл пӗлтӗрхи раштав уйӑхӗн 17-мӗшӗнчен кӑна-ха. Анчах ку тытӑмра 1990 ҫултанпах ӗҫлет. Чи малтан вӑл инспектортан ӗҫе кӳлӗннӗ. 2006 ҫултанпа ҫав ҫын Сарӑтури таможньӑра пуҫлӑхӑн кадрсемпе ӗҫлекен ҫумӗ пулса тӑрӑшнӑ.

Таможня пуҫлӑхӗсемпе ҫак кунсенче Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Правительство ҫуртӗнче тӗл пулнӑ. Вӑл Чулхулари тамжня пуҫлӑхӗпе Юрий Лушников генерал-майорпа, унӑн пӗрремӗш ҫумӗпе, таможеня службин полковникӗпе Марат Гараевпа тата таможня пуҫлӑхен тепӗр ҫумӗпе — Чӑваш Енри таможня посчӗн пуҫлӑхӗпе Игорь Зуевпа курнӑҫнӑ.

ЧР Пуҫлӑхӗн Михаил Игнатьевӑн стипендине пултаруллӑ, пуҫаруллӑ, маттур ҫамрӑксем тивӗҫеҫҫӗ. Ҫулсерен ӑна Чӑваш Енри 1000 яш-хӗре параҫҫӗ.

Пӗлтӗрхи авӑн уйӑхӗнче ҫамрӑксем документсем пухса леҫсе панӑ. Кӑҫал ҫулталӑк пуҫламӑшӗнче ЧР Элтеперӗн стипендине камсем тивӗҫнине палӑртнӑ. Ҫак кунсенче Михаил Васильевич хушӑва алӑ пусса ҫирӗплетнӗ.

Хушупа килӗшӳллӗн 1000 яш-хӗр ҫулталӑк тӑршшӗпе уйӑхне 1830 тенкӗ илсе тӑрӗҫ. Ҫак тӗллевпе республика хыснинчен 22 миллион тенкӗ уйӑрнӑ. 2004–2016 ҫулсенче стипендие 13 пине яхӑн ҫын тивӗҫнӗ.

Кӑҫал стипенди илекенсен йышӗнче 70 проценчӗ — вӗренекен ҫамрӑксем. 12,5 проценчӗ — общество пӗрлӗхӗсен хастарӗсем, 18,5 проценчӗ — промышленноҫ, ял хуҫалӑх, вӗренӳ, культура тата ытти тытӑмра тӑрӑшакан специалистсем.

Халӑх ырлӑхӗшӗн «пӗлтӗрхинчен те тухӑҫлӑрах тӑрӑшса» ӗҫлемеллине Чӑваш Ен Элтеперӗ ӗнер районсемпе хула администрацийӗсен, ял тӑрӑхӗсен пуҫлӑхӗсемпе ирттернӗ канашлура палӑртса хӑварнӑ.

Унта Элтепер пӗлтӗр авӑн уйӑхӗнчен пуҫласа раштав уйӑхӗ таран 21 муниципалитет ертӳҫине конкурс ирттерсе суйласа лартнине аса илнӗ. Пилӗк муниципалитетра тата пӗр хула округӗнче: Патӑрьелӗнче, Йӗпреҫре, Канаш хулипе районӗнче, Красноармейски тата Шӑмӑршӑ район администрацийӗсенче ҫӗнӗ пуҫлӑхсем ӗҫлеме пуҫланӑ. Ял тӑрӑхӗсен ертӳҫисене те конкурссемпе ҫӗнӗрен суйласа лартнӑ.

2016–2019-мӗш ҫулсенче тата та 62 ял тӑрӑх ертӳҫисен ӗҫлемелли вӑхӑчӗсем вӗҫленсе пыни пирки те аса илтернӗ. Вӗсенче те конкурс иртӗ. «Кам та кам хӑйне шанса панӑ ӗҫе тивӗҫлӗ, яваплӑха туйса пурнӑҫласа пырать, вӗсемпе паллах, ӗҫлеме кӑмӑллӑ», — тенӗ Элтепер. «Палӑртмалла, конкурссем питӗ уҫӑмлӑн иртнӗ. Влаҫ органӗсенче ӗҫлекенсем, обществӑлла организацисен членӗсем хастар хутшӑннӑ. Ҫӑхавсем пулманни пуриншӗн те пысӑк пӗлтерӗшлӗ, апла пулсан — влаҫа халӑх шанать», — тесе каланӑ Михаил Игнатьев.