Культура
![]() Чӑваш кӗнеке издательстинчен илнӗ сӑнӳкерчӗк Чӑваш Респубикин ача-пӑчапа ҫамрӑксен вулавӑшӗнче «Сармантей» кӗнеке ҫинчен пӗчӗк вулакансене каласа кӑтартнӑ. Иван Яковлевӑн «Сармантей» сӑрласа илемлетмелли кӗнекипе хулари 75-мӗш ача пахчине ҫӳрекен шӑпӑрлансене паллаштарнӑ. Асӑннӑ кӗнекене Иван Яковлев ҫуралнӑранпа 175 ҫул ҫитнине халалласа кун ҫути кӑтартнӑ. Вӑл ҫӗнӗ чӑваш алфавитне йӗркелекенӗ, чӑвашсем валли чӑваш тата вырӑс чӗлхи учебникӗсене хатӗрленӗ, куҫаруҫӑ пулнӑ, чӑваш фольклорне пухнӑ. Вулавӑшӑн краеведнипе наци литературин пайӗн заведующийӗ Эвелина Малеева кӗнеке ҫинчен тӗплӗн каласа кӑтартнӑ. Кӗнеке художникӗ – Светлана Бритвина. Малтанласа кӗнекене чӑвашла ҫеҫ пичетленӗ. 2005 ҫулта ӑна Чӑваш кӗнеке издательствинче чӑвашла тата вырӑсла кун ҫути кӑтартнӑ. Халӗ вара ӑна сӑрласа илемлетмелли кӗнеке евӗр пичетленӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Хулара
![]() "Лиза Алерт" архивӗнчи сӑн Шупашкарта пурӑнакан Надежда Яковлева йӗп те ҫип ҫухалнӑ. «Лиза Алерт» шыравпа ҫӑлав отрячӗн нимеҫисем ӑна тӑваттӑмӗш кун шыраҫҫӗ. 58 ҫулти хӗрарӑм юпа уйӑхӗн 29-мӗшӗнче ҫухалнӑ. Вӑл ӑҫталла кайнине паянхи кун та пӗлмеҫҫӗ. Килтен тухса кайнӑ чухне мӗн тӑхӑнни те паллӑ мар. Надежда Яковлева 156 сантиметр ҫӳллӗш, туллирех кӗлеткеллӗ. Куҫӗ хӑмӑр, ҫӳҫӗ хура. Эсир ӑна курнӑ тӑк ҫак номерсемпе шӑнкӑравласа пӗлтерӗр: 8 800 700 54 52 е 112. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Ҫутҫанталӑк
![]() Чӳк уйӑхӗн мӗнле пулӗ? Синоптиксем каланӑ тӑрӑх, нӳрӗ нормӑпа килӗшӳллӗн е кӑштах сахалрах пулӗ. Чӳкӗн 18-мӗшӗччен термометр 0 градусран ӑшӑрах кӑтартӗ, ҫавӑнпа ытларах ҫумӑр ҫӑвӗ. Кӑҫал метеорологи хӗлӗ икӗ эрне каярах пуҫланӗ. Уйӑх вӗҫне хура ҫӗр шуралӗ – 10 сантиметр хулӑнӑш ҫуса лартӗ. Чӳк уйӑхӗнчи вӑтам температура 2-3 градус ӑшӑпа танлашӗ. Уйӑх варриччен 8-10 градус таран ӑшӑ тӑрӗ. Юлашки кунсенче вара 15-20 градус таран сивӗтӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
![]() Инкеклӗ лару-тӑру министерствин архивӗнчи сӑн Чӑваш Енри икӗ ача, Тимур Ильин тата Станислав Андреев, Федераци Канашӗн «Паттӑрлӑх кӑтартнӑшӑн» медалӗпе чысланӑ. Тимур наградӑна Валентина Матвиенко председатель аллинчен илнӗ. Вӑл Шупашкарти 56-мӗш шкулта 2-мӗш класра вӗренет. 2020 ҫулта Тимур Вӑрнар тӑрӑхӗнче юхан шыв ҫинче пӑр айне анса кайнӑ тусне Богдана ҫӑлнӑ. Лешӗ ун чухне 6 ҫулта пулнӑ. Тӑвай тӑрӑхӗнчи Турикас Тушкилте пурӑнакан 15-ри Станислав Андреев кӑҫал инкек тӳссе ирттернӗ. Пушарта унӑн амӑшӗ, шӑллӗ вилнӗ. Станислав пушар вӑхӑтӗнче ҫухалса кайман, пулӑшу ыйтма чупнӑ. Вӑл, 7-ри йӑмӑкӗ тата тӑван мар ашшӗ чӳречерен тухма пултарнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Персона
![]() Ҫӗмӗрлере ҫуралса ӳснӗ, халӗ Мускавра тата Шупашкарта пурӑнакан Анатолий Аринина Владимир Путин Президент медаль парса чысланӑ. Тӑван ҫӗршывӑн культурине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ 30 ҫынна Раҫҫейӗн культура министрӗ Ольга Любимова чысланӑ. Ҫавсен йышӗнче – литераторсем, режиссерсем, пултарулӑх коллективӗсен илемлӗх ертӳҫисем, артистсем, преподавательсемпе ытти паллӑ ҫын. Сумлӑ ҫынсене Мускаври Пысӑк театрта чысланӑ. Анатолий Аринин – поэт, писатель, композитор, музыкант, психолог, философ, юрист. Ӑна Раҫҫей Президенчӗ «Культурӑпа ӳнерти ӗҫсемшӗн» медальпе чыслама йышӑннӑ. Анатолий Аринин маларах «Владимир Маяковский 125 ҫул», «Антон Чехов 160 ҫул», «Георгиевски лента 250 ҫул», «Анна Ахматова 130 ҫул», «Сергей Есенин 125 ҫул», «Афанасий Фет. 200 ҫул» медальсене тивӗҫнӗ. |
Культура
![]() Чӑваш кӗнеке издательствин халӑх тетелӗнчи странцинчен илнӗ сӑнӳкерчӗк Чӑваш Енӗн наци библиотекин «Варкӑш» клубӗнче ӗнер «Сухви сехмечӗсем» кӗнекене сӳтсе явнӑ. Чӑваш кӗнеке издательствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, издательствӑра ӑна «Алран алла» ярӑмпа кун ҫути кӑтартнӑ. Сӑмах май каласан, асӑннӑ ярӑмпа унччен виҫӗ кӗнеке пичетленсе тухнӑ. Вӗсене пурне те Галина Антонова редактор пухса, редакцилесе хатӗрленӗ. Ҫӗнӗ кӑларӑма Микиш Павӑлӗн, Петӗр Львовӑн, Виталий Енӗшӗн, Геннадий Мальцевӑн, Григорий Лучӑн пысӑках мар сатирӑллӑ хайлавӗсем, Николай Мартыновӑн, Юлия Силэмӑн, Нелли Петровскаян калавӗсем тата Александр Угольниковӑн повеҫӗ кӗнӗ. Вӗсем — совет саманинче ҫуралса ӳснӗ ҫыравҫӑсем. «Варкӑш» клуба пухӑннисене Галина Антонова пӗлтернӗ тӑрӑх, асӑннӑ ятсене манӑҫа кӑларас мар тесе ҫӗнӗ кӗнекене кӗртнӗ. «Пӗрлехи сборниксенче те пулин вӗсем ҫинчен аса илтерес килет», — тенӗ вӑл. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
![]() «Шуратӑл» литература пӗрлешӗвӗн халӑх тетелӗнчи страницинчен илнӗ сӑнӳкерчӗк Пушкӑртстанри Чанлӑ районӗнчи Норовка ялӗнче «Хунав» театр Зинаида Сурпанӑн «КГБ-Крахьяни» камитне лартнӑ. Зинаида Сурпан (Семенова) Пушкӑртстанри Федоровка районне кӗрекен Ашкатар ялӗнче ҫуралнӑ. Ҫтерлӗри культурӑпа ҫут ӗҫ техникумӗнчен вӗренсе тухнӑ. Халӗ вӑл Ашкатарти Культура ҫуртӗнче илемлӗх ертӳҫинче вӑй хурать, юрӑпа ташӑ ушкӑнне ертсе пырать. Пушӑ вӑхӑтра сӑвӑсем, пьесӑсем, интермедисем ҫырать. Унӑн сӑввисем «Ялав», «Тӑван Атӑл» журналсенче пичетленнӗ. Вӑл — «Ан васка, шурӑмпуҫ» кӗнеке (2004) авторӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Хулара
![]() gorod3466.ru сайтри сӑн Шупашкарти Гузовский урамӗнчи лавкка сутуҫине, 52-ри хӗрарӑма, 18 ҫул тултарман ҫамрӑка сӑра сутнӑшӑн судра явап тыттарӗҫ. Ача ҫав лавккара сӑра туяннӑ та тӳрех полицие кайнӑ, унта хӑйне алкоголь сутни пирки каласа кӑтартнӑ. Палӑртмалла: ҫак хӗрарӑма кӑҫал ҫу уйӑхӗнче 16-ри хӗре эрех сутнӑшӑн административлӑ майпа явап тыттарнӑ. Суд пуличчен хӗрарӑмӑн тухса ҫӳреме юрамасть. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Персона
![]() Нумаях пулмасть пирӗн республика Чӑваш писателӗсемпе журналисчӗсен пӗрлӗхӗ 100 ҫул тултарнине паллӑ турӗ. Ҫак паллӑ пулӑма уявлама Шупашкара питӗ сумлӑ та хисеплӗ хӑна – Раҫҫей ҫыравҫисен пӗрлӗхӗн правленийӗн председателӗ, вырӑссен ку чухнехи питӗ паллӑ прозаикӗ тата публицисчӗ Николай Федорович ИВАНОВ – килчӗ. Чӑвашсен сӑмах ӑстисен пӗрлӗхӗн ҫӗр ҫулхи юбилейне халалланӑ савӑнӑҫлӑ каҫра вӑл Чӑваш халӑх поэтне, Чӑваш Республикинчи Ҫеҫпӗл Мишши фончӗн директорне Валери Туркая Раҫҫейри Ҫыравҫӑсен пӗрлӗхӗн чи пысӑк наградипе — «Литературӑри пысӑк ҫитӗнӳсемшӗн» медальпе чысларӗ. Сӑмах май каласан, Валери Туркай нумаях ҫине тӑнине пула нумаях пулмасть вырӑссен аслӑ поэчӗн Г.Р.Державинӑн «Ӗмӗрлӗх Державин» кӗнеки харӑсах виҫӗ чӗлхепе — чӑвашла, вырӑсла тата тутарла — ун ҫути курчӗ. Кун пек кӗнеке ку тарана ҫитиччен Чӑваш Енре пичетленмеччӗ-ха. |
Республикӑра
![]() Паян, юпа уйӑхӗн 31-мӗшӗнче, Хуласен пӗтӗм тӗнчери кунӗ шутланать. Чӑваш Енре 9 хула, вӗсенчен пиллӗккӗшӗ республика пӗлтерӗшлӗ, тӑваттӑшӗ — район пӗлтерӗшлӗ. Республика пӗлтерӗшлисем ҫаксем: Шупашкар, Ҫӗнӗ Шупашкар, Улатӑр, Канаш тата Ҫӗмӗрле. Район пӗлтерӗшлисем: Куславкка, Сӗнтӗрвӑрри, Ҫӗрпӳ тата Етӗрне. Чӑвашстат пӗлтернӗ тӑрӑх, республикӑра пурӑнакансенчен 64 проценчӗ хулара тӗпленнӗ. Чи пысӑк йышлӑ хула — Шупашкар. Унта 496 пин ҫын пурӑнать. Иккӗмӗш вырӑнта — 120 пинлӗ Ҫӗнӗ Шупашкар. Куславкка, Сӗнтӗрвӑрри тата Етӗрне пӗчӗк йышлӑ хуласем шутланаҫҫӗ, вӗсенче 8-шар пин ҫын пурӑнать. Чӑваш Енри чи аслӑ хула, Шупашкар, 1469 ҫулта йӗркеленнӗ. Улатӑр — 1552 ҫулта, Ҫӗрпӳ — 1589 ҫулта, Етӗрне — 1590 ҫулта. Чи ҫамрӑк хула – Ҫӗнӗ Шупашкар (1960 ҫул). Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (20.05.2025 03:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, ҫумӑр ҫума пултарать, атмосфера пусӑмӗ 737 - 739 мм, 12 - 14 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 1-3 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.
| Адрианов Константин Адрианович, педагог пӗлӗвне илнӗ пӗрремӗш чӑваш вӗнетевҫи ҫуралнӑ. | ||
| Максимов Исайя Максимович, чӑваш математикӗ ҫуралнӑ. | ||
| Патман Николай Кириллович, чӑваш ҫыравҫи ҫуралнӑ. | ||
| Александров Вячеслав Александрович, ЧАССР тата РСФСР тава тивӗҫлӗ агрономӗ ҫуралнӑ. | ||
| Лисицина Зоя Васильевна, паллӑ чӑваш юрӑҫи ҫуралнӑ. | ||
| Николаев Владимир Николаевич, педагогика ӑслӑлахӗсен кандидачӗ вилнӗ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |