17 ӗмӗрте-20-мӗш ӗмӗр пуҫламӑшӗнче Пушкӑртстанра пурӑннӑ типтерсен (тептярьсен) сословийӗ чӑваш халӑх историйӗнче пысӑк пӗлтерӗшлӗ вырӑн йышӑнать пулсан та, ҫак анлӑ сарӑлнӑ халӑх сословийӗ ҫинчен чӑваш историкӗсем ҫырни ҫукпа пӗрех. Пӗтӗмӗшле илсен, типтерсем ҫинчен тутар-пушкӑрт историкӗсем (А.З.Асфандияров, Р.К.Рахимов, Р.Г.Кузеев, Д.М.Исхаков тата ыттисем), тата вӗсем ҫырнипе усӑ курса, ытти ӑсчахсем ҫыраҫҫӗ. Ҫакна шута илсе, типтерсен историйӗ ҫине чӑвашла куҫпа пӑхса, эпӗ ҫак тишкӗрӳллӗ статьяна ҫырас терӗм.

Типтерсем (тептярьсем) 17-мӗш ӗмӗр пуҫламӑшӗнче Пушкӑртстанри халӑхсен пысӑк социаллӑ ушкӑнӗ пек паллӑ пулса тӑраҫҫӗ. Ку ушкӑн Вырӑс патшалӑхӗ Хусан ханлӑхне ҫапса аркатнӑ хыҫҫӑнхи тапхӑрта, унти халӑхсем Пушкӑртстана йышлӑн куҫса , пушкӑртсенчен ҫӗр илсе пурӑна пуҫланӑ саманара палӑрма тытӑннӑ. Асӑннӑ халӑхсем хушшинче чӑвашсем, вӗсен ҫывӑх тӑванӗсем пулса тӑракан бесерменсем, вотяксем (удмуртсем), марисем (ҫармӑссем), тутарсем, мӑкшӑсем, хӑйсен ӑрӑвӗсенчен чухӑнлӑха пула тухса ӳкнӗ пушкӑртсем пулнӑ.

Малалла...

vzsar.ru сайтри сӑн

Нумаях пулмасть Мускавра хӗр виллине тупнине, ҫак тискер ӗҫе Чӑваш Енри каччӑ тума пӗлтернӗччӗ. Ҫак кунсенче ҫамрӑк ҫынна тытса чарнӑ, тӗпчев тунӑ.

Аса илтерер: раштавӑн 10-мешӗнче Мускаври пӗр хваттерте 20 ҫулти хӗр виллине тупнӑ. Унтах Чӑваш Енри 23 ҫулти каччӑ пулнӑ, вӑл ҫывӑрнӑ. Пике виллине ҫывӑх тӑванӗсем тупнӑ. Вӗсем полици чӗннӗ вӑхӑтра каччӑ тарса ҫухалнӑ. Раштавӑн 12-мӗшӗнче ӑна тытса чарнӑ.

Каччӑ – Ҫӗнӗ Шупашкартан. Вӑл следовательсене каланӑ тӑрӑх, хӗре хирӗҫсе кайсан пӑвса вӗлернӗ. Палӑртмалла: каччӑ унчен те судпа айӑпланнӑ.

Айӑплава пурнӑҫлакан федераци служби тунӑ сӑн

Нумаях пулмасть Чӑваш Енри юсанмалли 4-мӗш колонире икӗ мӑшӑр ҫемье ҫавӑрнӑ. Кун пирки Айӑплава пурнӑҫлакан федераци службин Чӑваш Енри управленийӗ пӗлтерет.

«Саккунпа килӗшӳллӗн ҫемье ҫавӑрма мӑшӑрсем чылай хатӗрленнӗ. Туслӑ ҫыхӑну майӗпен вӑйлӑрах туйӑма куҫнӑ, ӑна хут уйӑрттарса ҫирӗплетме йышӑннӑ», - пӗлтернӗ ведомство.

Ҫамрӑк мӑшӑрсем ЗАГС специалисчӗсен ырӑ сӑмахӗсене итленӗ, пӗр-пӗрне ҫӗрӗ тӑхӑнтарнӑ. Кайран вӗсене виҫӗ талӑк пӗр пӳлӗмре пурӑнма ирӗк панӑ.

Палӑртмалла: кӑҫал асӑннӑ колонире 8 айӑпланнӑ арҫын ҫемье ҫавӑрнӑ.

Пӗрремӗш съезд хыҫҫӑн тунӑ сӑнӳкерчӗк. Лидия Филиппова архивӗнчен

Чӑваш Енри Профессионал ҫыравҫӑсен пӗрлешӗвӗ союзӑн 85 ҫулхине уявлама хатӗрленет. Ҫакӑн пирки пӗрлешӗвӗн правленийӗн председателӗ Лидия Филиппова асӑннӑ союзӑн мессенджерсенчен пӗринчи ушкӑнӗнче пӗлтернӗ. Мероприяти вӑхӑтӗнче профессионал ҫыравҫӑсем кӑҫалхи ҫулталӑка та тишкерӗҫ. Мӗн туса ирттернине аса илӗҫ, мӗншӗн хавхаланса-савӑннине е хурланса пӑшӑрахннине каласа кӑтартӗҫ.

Мероприяти раштав уйӑхӗн 20-мӗшӗнче иртӗ. Юбилее халалланӑ савӑнӑҫлӑ пухӑва Шупашкарти Наци вулавӑшне (Ленин проспекчӗ, 15-мӗш ҫурт, 4-мӗш хут) 13 сехете пухӑнмалла. Регистраци 12 сехетре пуҫланӗ.

Уява республикӑри тата унӑн тулашӗнчи ҫыравҫӑсемпе поэтсене, «Хыпар» издательство ҫурчӗн «Тӑван Атӑл» литературӑпа художество журналӗн авторӗсене, ҫамрӑк литераторсене йыхравлаҫҫӗ. Пурне те хапӑл тӑвӗҫ.

Сӑнӳкерчӗк: https://www.youtube.com/watch?v=w2YQKxnc704

Кӑҫалхи раштавӑн 31-мӗшӗ ытларикуна лекӗ. Тепӗр майлӑ каласан, вӑл — ӗҫлемелли кун. Ҫӗнӗ ҫул умӗн ҫынсем ӗҫ пирки шухӑшламӗҫ тесе либерал-демократсен партийӗн пайташӗсем ҫав кун кантарма сӗннӗччӗ. Ҫӗршыв шайӗнчи апла йышӑнӑва йӑпӑр-япӑр тума ҫук тесе РФ Патшалӑх Думи сӗнӗве ырламарӗ. Ҫав вӑхӑтрах Раҫҫейӗн ӗҫ министрӗ Максим Топилин предприяти-организацисем шайӗнче кану кунӗ тесе йышӑнма май пуррине пӗлтернӗччӗ.

Хӑш-пӗр ҫӗрте регион шайӗнчех ҫапла йышӑннӑ. Сӑмахран, Киров облаҫӗнче. Патшалӑх учрежденийӗсенче тӑрӑшакансем раштав уйӑхӗнчи канмалли пӗр кун ӗҫлӗҫ те 31-мӗшӗнчен канӗҫ.

Карачай-Черкесск Республикинче раштавӑн 28-мӗшӗнче ӗҫлӗҫ. Томск, Псков облаҫӗсем те, Крымпа Ставропольте те раштавӑн 31-мӗшӗнче канӗҫ.

promdevelop.ru сайтри сӑн

2020 ҫулхи раштав уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен чи пӗчӗк ӗҫ укҫин виҫи ӳсӗ – РФ Патшалӑх Думи ҫакна виҫҫӗмӗш вулавра йышӑннӑ.

Депутатсем чи пӗчӗк шалу виҫи мӗн чухлӗ ӳсессине палӑртнӑ – 7,5 процент. Документра пулӑртнӑ тӑрӑх, ҫитес ҫултан ку виҫе 12 пин те 130 тенкӗпе танлашӗ. Ҫапла майпа вӑл 850 тенкӗ ӳсӗ. Палӑртмалла: халӗ чи пӗчӗк ӗҫ укҫин виҫи 11 пин те 280 тенкӗпе танлашать.

ШӖМ тунӑ сӑн

Раштав уйӑхӗн 7-мӗшӗнче Ҫӗнӗ Шупашкарта пӗр хӗрарӑм пӗчӗк хӗрӗпе лавккаран таврӑннӑ. Унччен те пулман – вӗсем патне палламан арҫын пынӑ та пистолет тӗллесе укҫа пуррипе ҫуккине ыйтнӑ.

Хӑраса ӳкнӗ хӗрарӑм ачана ярса тытнӑ та часрах килелле утнӑ, унта полицие шӑнкӑравланӑ. Пакунлисем арҫынна тытас тесе района ҫавӑрса илнӗ, иртен-ҫӳренрен ыйтса пӗлнӗ. Ҫынсем ҫав каҫ аллейӑра икӗ ӳсӗр арҫын пневматика пӑшалӗнчен плафонсене пенине курнӑ-мӗн.

Каярахпа ҫак арҫынсем видеокамерӑна лекнӗ. Ҫапла майпа вӗсене тытса чарнӑ.

moygorod-online.ru архивӗнчи сӑн

Ҫитес ҫул Чӑваш автономийӗ йӗркеленнӗренпе 100 ҫул ҫитнине Хӗрлӗ Чутайра та уявлӗҫ. Ҫавна май район центрне илем, хӑтлӑх кӗртӗҫ.

Район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Александр Башкиров пӗлтернӗ тӑрӑх, уяв лапамӗнче фонтан вырнаҫтарӗҫ. Вӑл Шупашкарти Кадет паркӗнчи евӗрех пулӗ.

Подряд организацийӗсем пӗлтернӗ тӑрӑх, фонтана кирек мӗнле калӑпӑшлӑ тума, кӗвӗ тата ҫутӑ композицийӗсем вырнаҫтарма пулать.

Палӑртмалла: Шупашкарти Кадет паркне «Хулана хӑтлӑх кӗртесси» программӑпа килӗшӳллӗн тунӑ. Ӗҫе 75 миллион тенкӗпе пурнӑҫланӑ.

Сӑнӳкерчӗк: Максим Блинов/РИА Новости

Раҫҫей банкӗ процент ставкине черетлӗ хутчен чакарнӑ. «Российская газета» хаҫат хыпарланӑ тӑрӑх, хальхинче те банк ставкӑна 0,25 процент пункчӗ чухлӗ пӗчӗклетнӗ. Кӑҫал ставкӑна тек тӗкӗнмӗҫ. Укҫа-тенкӗпе тата кредитпа ҫыхӑннӑ черетлӗ ларӑва банк 2020 ҫулхи нарӑс уйӑхӗн 7-мӗшӗнче тепре пухӑнӗ. Ун чухне епле йышӑнассине тӗрлӗ фактор витӗм кӳрӗ. Сӑмахран, ҫӗршыври инфляци шайӗ, экономика аталанӑвӗ, финанс рынокӗнчи тулаш тата шалти условисем.

Раҫҫей банкӗ халӗ ҫирӗплетнӗ ставка — 6,25 процент. Кӑҫалхи ҫӗртме уйӑхӗнченпе процент ставкине пӗтӗмпе 1,5 процент таран чакарнӑ. Анчах кашнинчех пӗчӗкшерӗн. Чи нумай чакарни юпа уйӑхӗнче пулса иртнӗ. Ун чухне банк процент ставкине тӳрех 0,5 процент пӗчӗклетнӗ.

Сӑнӳкерчӗк: Наталья Селиверстова / РИА Новости

Ҫӗршывӑн хулисенче ҫул-йӗр ҫинче пулса иртекен инкексен шутне тишкернӗ. «Хӑрушсӑр тата паха ҫулсем» проекта хутшӑннӑ 38 хуларан 22-ӗшӗнче инкек шучӗ сахалланнӑ. Тишкерӗве Пӗтӗм Раҫҫейри халӑх фрончӗ ҫул-йӗр инспекторӗсен статистикине тӗпе хуса хатӗрленӗ.

Инкек шучӗ 10 процентран ытларах чакнӑ хуласем саккӑр ҫеҫ. Ҫак енӗпе Дон ҫинчи Ростов хулине палӑртнӑ. Унта инкексен шучӗ икӗ ҫулта 23 процент сахалланнӑ, Пермьре — 22 процент, Калининградра — 21 процент. Сарту, Красноярск, Липецк, Барнаул тата ытти хӑш-пӗр хула та лайӑххисен шутӗнче.

Ҫул-йӗр ҫинчи инкеке пула суранланакансен йышӗпе Шупашкар хули мала тухнӑ. Чӗмпӗр, Омск хулисенче те лару-тӑру начар. Ҫул ҫинчи инкексенче вилекенсен шучӗ юлашкинчен асӑннӑ икӗ хулара та нумайланнӑ.