Вӑрнар районӗнчи аграрисем ҫурхи ӗҫсене пуҫланӑ. Унта «Мураты» хуҫалӑх тата «Санары» агрофирма кӗрхи культурӑсене апатлантарма тытӑннӑ.
Районӗпе илсен, кӗрхи культурӑсен мӗнпур лаптӑкӗ 6912 гектарпа танлашать, ҫав шутра кӗрхи тулӑ — 6377 гектар, кӗрхи ыраш — 521 гектар.
«Мураты» предприятире пӗлтӗр кӗрхисене 514 гектар ҫинче акса хӑварнӑ, «Санары» агрофирмӑра — 323 гектар.
Икӗ хуҫалӑхра та удобрение «Туман-2» хальхи вӑхӑтри техника сапать. «Кӗрхисене азотпа вӑхӑтра апатлантарсан вӗсем хӑвӑртрах вӑй илсе ӳсме тытӑнӗҫ», — тесе шухӑшлаҫҫӗ хуҫалӑхсенчи агрономсем.
Чӑваш Енре 3 ҫулта халӑх йышӗ 2,04 процент сахалланнӑ. Статистикӑна 2019-2021 ҫулсене кӗртнӗ.
Республикӑра вилекенсен йышӗ ҫуралакансен хисепӗ нумайрах пулнипе ҫак 3 ҫулта 20,38 пин ҫын чакнӑ. Тепӗр 4,42 пинӗшӗ - миграцие пула. Ҫапла пӗлтерет "Рейтинг" информаци агентстви.
2022 ҫулхи ака уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне Чӑваш Енри халӑх йышӗ 1 миллион та 998,4 пин ҫынпа танлашнӑ.
Раҫҫейӗпе илсен, юлашки 3 ҫулта халӑх йышӗ 1,22 миллион ҫын чакнӑ. Статистика кӑтартнӑ тӑрӑх, Орлов, Тамбов, Смоленск, Курган, Еврей автономи облаҫӗсенче халӑх йышӗ чи нумай чакнӑ.
Чӑвашстат пуш уйӑхӗн 19-мӗшӗнчен пуҫласа пуш уйӑхӗн 25-мӗш таран пирӗн республикӑра апат-ҫимӗҫ хакӗ мӗн чухлӗ хӑпарнине тишкернӗ. Хӑвӑрт хакланнисенчен йышӗнче — пахчаҫимӗҫпе улма-ҫырла.
Шӑл сухан хакӗ пӗр эрнере 23,3 процент хакланнӑ, купӑста — 22,2%, панулми — 9,9 процент, кишӗр — 7,6%, кӑшман — 4,2%.
Пулӑ хакӗ 4 процент ӳснӗ, риспа кайӑк-кӗшӗк ашӗ — 3,4%, сысна ашӗ — 3,2%, ҫӑнӑх, банан тата чей — 2,6%, пӗҫернӗ кӑлпасси – 2,2%, тӑвар – 2%.
Ҫав вӑхӑтрах хӑяр 9 процент, помидор 6,2 процент йӳнелнӗ.
Эмелсенчен корвалол 4,3 процент хакланнӑ, левомеколь — 2,8%, поливитаминсем — 2,5%, алохол — 2,1%.
Кӑҫал ҫулталӑк пуҫланнӑранпа пирӗн республикӑна ют ҫӗршывсенчен 10 ҫемье пурӑнма куҫса килнӗ. Кунта сӑмах ентешӗмӗрсем пирки пырать. Хамӑр тӑван ҫӗршыв ҫыннисемех вӗсем. Тӗрлӗ сӑлтава пула пӗр вӑхӑт чикӗ леш енче пурӑннӑ. Халӗ вара тӑван ҫӗршыва таврӑнма шут тытнӑ.
Тӑван ҫӗршыв ҫыннисене чикӗ леш енчен куҫса килме пулӑшакан программа Раҫҫейре 2014 ҫултанпа ӗҫлет. Ҫав вӑхӑтранпа пирӗн тӑрӑха 2637 ҫын куҫса килнӗ.
Чӑваш Енри Патшалӑх ӗҫ инспекцийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, «Чӑваш бройлерӗ» акционерсен уҫӑ обществин 40 ӗҫчен умӗнчи шалу парӑмӗ 3 миллион тенкӗпе танлашать. Тата тепӗр миллион тенкӗ парӑм ӑна вӑхӑтра тӳлеменрен пухӑнса кайнӑ.
Паян Чӑваш Енре шалӑва вӑхӑтра тата туллин тӳлессипе ӗҫлекен комиссин ларӑвӗ иртнӗ.
«Чӑваш бройлерӗ» предприятин конкурс управляющийӗ Владислав Павлов парӑма татма укҫа пур тесе ӗнентернӗ. «50 миллион тенкӗ укҫа счетсем ҫинче пур», – тесе каланӑ вӑл.
Чӑваш Енре 3 кун хушшинче 34 ӳсӗр водителе тытса чарнӑ. Кун пирки, Чӑваш Енри ҪҪХПИ управлени пӗлтерни ҫине таянса, «Руль умӗнче» («За рулем») портал пӗлтерет.
3 кун хушшинче, мартӑн 25-мӗшӗнчен пуҫласа 28-мӗшӗччен, республика районӗсенче урӑ мар 23 водителе тытса чарнӑ. Тата 11 ӳсӗр водителе Чӑваш Енӗн тӗп хулинче тупса палӑртнӑ.
Водительсене ахаль тӗрӗслев вӑхӑтӗнче те чарнӑ, ятарлӑ тӗрӗслев вӑхӑтӗнче те — ӳсӗр пулнине палӑртма кашни машинӑна тенӗ пекех тӗрӗсленӗ чухне — чарса тӗрӗсленӗ.
Чӑваш Енри ҪҪХПИ управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫулталӑк пуҫланнӑранпа транспорта ӳсӗрле тытса пынӑшӑн 800 ытла водителе тытса чарнӑ. Ҫак тапхӑрта вӗсене пула ҫул ҫинче 22 инкек сиксе тухнӑ: 1 ҫын вилнӗ, 34-шӗ аманнӑ.
Чӑваш Енре пӗлтӗр Тӑван ҫӗршывӑн 254 ветеранӗпе сусӑрӗ пурӑннӑ. Кӑҫал вара вӗсен йышӗ палӑрмаллах чакнӑ.
ЧР Ӗҫлев министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, пуш уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне республикӑра вӑрҫӑ вӑхӑтӗнчи 6,5 пин ҫын пурӑнать. Вӗсенчен 165-шӗ вӑрҫӑ ветеранӗпе сусӑрӗ, 5,6 пинӗшӗ – тыл ӗҫченӗ (905-шӗ вӑрҫа хутшӑннӑ салтакӑн тӑлӑх арӑмӗ), 1,6 пинӗшӗ - вилнӗ ветеранӑн тӑлӑх арӑмӗ, 6-шӗ – вӑрҫӑра вилнӗ салтак арӑмӗ, 37-шӗ – концлагере лекнӗ ҫул ҫитсен ачасем, 25-шӗ Ленинград блокадине тӳснӗ ҫынсем.
Ҫак категорие кӗрекен ҫынсене ҫулсерен соцтӳлев пама 250 миллион тенкӗ уйӑраҫҫӗ.
Чӑваш Енре ИТ-специалистсене ытларах вӗрентсе кӑларма тытӑнӗҫ.
Паянхи куна илсен, республикӑн экономикине 350-а яхӑн ИТ-специалист кирлӗ. Суту-илӳпе промышленность палати шухӑшланӑ тӑрӑх, 2022 ҫул тӗлне ун пек специалистсен йышӗ икӗ хута яхӑн ӳсӗ, тепӗр майлӑ каласан, Чӑваш Ен экономикинче ИТ-кадрсем 700 ҫын таран кирлӗ пулӗҫ.
Республика ертӳҫи Олег Николаев ЧР Вӗренӳ тата Цифра аталанӑвӗн министерствисене вӑтам тата аслӑ пӗлӳ паракан вӗренӳ заведенийӗсенче квота шутне ӳстермеллине хушса каланӑ.
Паянхи куна илсен, ИТ-специалистсене 7 техникумпа 5 аслӑ шкулта хатӗрлеҫҫӗ. 21 шкул ИТ-классем йӗркелес проекта хутшӑнаҫҫӗ. Вӗсем 2022-2023 ҫулсенче ӗҫлесе каймалла. Ачасем валли ИТ-лагерьсем, хакатонсем йӗркелеме, вӗренекенсене ИТ-предприятисене илсе кайса кӑтартма палӑртаҫҫӗ.
Чӑваш Енре мӑшӑрсем сахалрах уйрӑлаҫҫӗ. Пӗлтӗр ку енӗпе пирӗн республика Атӑлҫи тӑрӑхӗнче - иккӗмӗш, ҫӗршывра улттӑмӗш вырӑн йышӑннӑ.
Ҫапах ку ыйту пирӗн регионта ҫивӗч. Кӑҫал икӗ уйӑхра 582 мӑшӑр уйрӑлнӑ.
Тӳре-шара пӗлтернӗ тӑрӑх, мӑшӑрсен 80 проценӗ суд урлӑ уйрӑлать. Ку ҫемьере 18 ҫул тултарман ача пуррине пӗлтерет. Специалистсем шӑпӑрлансем ашшӗ-амӑшӗ уйрӑлнине йывӑррӑн чӑтса ирттернине пӗлтереҫҫӗ.
Республикӑри тӳре-шара пӗлтернӗ тӑрӑх, юлашки вӑхӑтра пирӗн регионта ӗҫсӗрлӗх шайӗ ӳсмен. Пачах тепӗр май, иртнӗ уйӑхпа танлаштарсан, кӑштах чакнӑ та.
Ӗнер ЧР Ӗҫлев министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, республикӑра 4689 ҫын ӗҫсӗррисен шутӗнче тӑнӑ. Пӗр уйӑх каялла ку кӑтарту 4799 ҫынпа танлашнӑ. Халӗ вакансисен йышӗ ӗҫсӗррисенчен 3,7 хут нумайрах-мӗн.
Ҫулталӑк пуҫланнӑранпа ӗҫлев центрӗ урлӑ 3 пин ытла ҫын ӗҫе вырнаҫнӑ. Шупашкарта ӗҫ шыракан 2459 ҫын юлнӑ. Вӗсенчен 311-шӗ - тивӗҫлӗ канӑва тухма вӑхӑт ҫитсе пыраканнисем.
+2.7 °C