Культура
Нарӑс уйӑхӗн 25-мӗшӗнче, Чӑваш Республикин ачӑ-пӑчапа ҫамрӑксен библиотекинче «Проект, который выигрывает» (чӑв. Ҫӗнтерекен проект) ӑсталӑх сехечӗ иртӗ. Культура политики тата социокультура программировани енӗпе ӗҫлекен специалист, эксперт, Лондонта «Культурная дипломатия, политика и отношения» (чӑв. Культура дипломатийӗ, политика тата хутшӑнусем) магистр программине вӗренсе тухнӑ Надежда Пономаренко ҫав кунах интерактив мелӗпе тухса калаҫӗ. Вӑл Лондонти тата Мускаври культура организацийӗсенче ӗҫлесе опыт пухнӑ. Ӑсталӑх сехечӗ 10 сехетрен пуҫласа 13 сехетчен пырӗ. 14 сехетрен пуҫласа 16 сехетчен Надежда Пономаренко ӑсталӑх сехетне хутшӑнакансен ыйтӑвсене хуравлӗ. Тӳлевсӗр мероприятие культура учрежденийӗсен ертӳҫисене, ӗсченӗсене, культура менеджерӗсене, асӑннӑ темӑпа кӑсӑкланакан мӗнпур ҫынна хутшӑнма сӗнеҫҫӗ. Регистрациленес тесен ҫак каҫӑпа иртмелле. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ «Героям – быть!» (чӑв. Паттӑрсем пулмалла!) пӗтӗм ҫӗршыври проекта Чӑваш Енри ҫын та хутшӑнать. Асӑннӑ проект социаллӑ яваплӑ ҫынсемпе паллаштарать. Проект йӗркелӳҫисем палӑртнӑ тӑрӑх, пирӗн ҫӗршыври ҫӗршер пин ҫын машина тӑвас, металлурги, энергетика, нефтехими, йывӑр промышленноҫӑн ытти отраслӗнче тӑрӑшать. Кӑткӑс та яваплӑ ӗҫре вӑй хуракан ҫав ҫынсем йывӑр смена тата ӗҫ кунӗ хыҫҫӑн нимеҫӗ пулса тӗрлӗ енӗпе тимлеҫҫӗ. Ҫав йышра Шупашкарти Трактор историйӗн музейӗн директорӗ Альберт Сергеев та вӑл. Проекта вӑл «Оберегая планету» (чӑв. Планетӑна сыхласа) номинацире хутшӑнать. Альберт Николаевич тӑван тӑрӑхӗшӗн, Элӗк районӗнчи Анаткас Татмӑш ялӗшӗн, тӑрӑшать. Вӑл унти чылай вырӑна хӑтлӑх кӗртнӗ. Черетре — Атӑк ҫӑлӗ. Ялти хастарсемпе энтузиаст ӗҫе пуҫӑннӑ ӗнтӗ. Альберта Сергеевшӑн ҫак каҫӑпа https://clck.ru/aruR5 сасӑламалла. Ҫак ӗҫе нарӑс уйӑхӗн 9-мӗшӗччен туса ӗлкӗрмелле. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Вӗренӳ
Шупашкарти политехника институчӗн сайтӗнчи сӑн Чӑваш Енри виҫӗ аслӑ шкул ҫитес эрнере студентсене дистанци мелӗпе вӗрентӗ. Ку кӑшӑлвируспа чирлекенсен йышӗ нумайланнипе ҫыхӑннӑ. Чи малтан ку йышӑнӑва И.Н.Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх унивеситечӗ тунӑ. Унта студентсене килтен вӗрентме нарӑс уйӑхӗн 3-мӗшӗнче йышӑннӑ. Ҫав кун каҫхинех Чӑваш патшалӑх аграри университечӗн сайтӗнче дистанци мелӗпе вӗренесси пирки хыпар тухнӑ. Нарӑс уйӑхӗн 4-мӗшӗнче Шупашкарти политехника институчӗн студенчӗсене килтен вӗренме ярасси пирки пӗлтернӗ. Ҫак аслӑ шкул студенчӗсем дистанци мелӗпе нарӑс уйӑхӗн 7-12-мӗшӗсенче вӗренӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Сывлӑх
1090 ҫын чирленӗ, 401 ҫын сывалнӑ. Ҫапла пӗлтерет паян статистика кӑшӑлвирус пирки. Чирлекенсен йышӗ, ӗнерхипе танлаштарсан, нумайланнӑ. Иртнӗ талӑкра 231 ҫынна пульницӑна вырттарнӑ, 7 ҫын чире парӑнтарайман. Пандеми пуҫланнӑранпа республикӑра 4227 ҫын кӑшӑлвируса пула вилнӗ. Ку таранччен 52712 ҫын чирленӗ, вӗсенчен 44657-шӗ сывалнӑ. Хальхи вӑхӑтра республикӑра 7828 ҫын кӑшӑлвируспа чирлет. Ӗнерхи кун тӗлне амбулатори мелӗпе 9202 ҫын сипленнӗ. Ку йыша ОРЗпа тата ОРВИпе чирлекнсем те кӗнӗ. Стационарта 1496 ҫын сипленет. Республикӑра кӑшӑлвируспа чирлисем валли 1671 койка хатӗрленӗ. Нарӑс уйӑхӗн 4-мӗшӗ тӗлне 175 койка пушӑ пулнӑ. Резервра тепӗр 2 пин койка пур. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Хулара
2022 ҫултанпа Раҫҫейре зоопарксене, цирксене ҫӗнӗ йӗркепе ӗҫлеттермелли саккунсем вӑя кӗнӗ. Ҫавна май Шупашкарти "Ковчег" зоокӗтӗс нарӑс уйӑхӗн 3-мӗшӗнче лицензи илнӗ. Вӑл сроксӑр пулӗ. Пӗлтӗр раштав уйӑхӗнче зоокӗтесе Роспотребнадзор ӗҫченӗсем тӗрӗсленӗ. Лицензи илме ирӗк панӑ. Зоокӗтес директорӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Надежда Айвенова Шупашкарти ҫак вырӑн аталанассине, унта тӗрлӗ мероприяти иртессине пӗлтернӗ. Ҫитес вӑхӑтра вӗсем ҫӳлевӗҫ туянасшӑн. Палӑртса хӑварар: зоокӗтес 2010 ҫултанпа ӗҫлет. Унта халӗ 150 ытла чӗрчунпа 40 ытла кайӑк-кӗшӗк пур. Зоокӗтес юнкунран пуҫласа шӑматкунччен 10-18 сехетсенче ӗҫлет. Сӑмах май вӑл республикӑра лицензи илнӗ иккӗмӗш зоопарк. Пӗрремӗшӗ - Ҫӗнӗ Шупашкарти Тӗкӗрҫ ращинчи зоопарк. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Кӳршӗре
Мари Элте хитре вырӑн пур - "Тинӗс куҫӗ" ятлӑ кӳлӗ. Пӗр кунхине унти пӑр шапӑрт! аялалла персе аннӑ. Унта вара - пуш-пушӑ, шыв ҫук. Мари Элте пурӑнакансем вара ку таранччен пӑр айӗнче шыв пур тесе шутланӑ. Пӑр ҫынсен куҫӗ умӗнчех катӑлса аялалла персе аннӑ. Кӗркунне кӑна унта шыв пулнӑ. Анчах ун чухне те, ҫулла та шыв шайӗ унчченхи пекех нумай пулман. Кӳлӗ тарӑнӑшӗ - 37 метр. Хальлӗхе палӑртнӑ тӑрӑх, шыв 18 метр аннӑ. Вырӑнти "Розовый одуванчик" экологи организацийӗн специалисчӗсем ҫакна типӗ ҫанталӑкпа ҫыхӑнтараҫҫӗ. Вӗсем палӑртнӑ тӑрӑх, шыв кӳлле таврӑнмасан та пултарать. Шыв ӑҫта кайса кӗнине тӗпчемешкӗн Вырӑс географи обществи килме пултарать. Общество хастарӗсем ҫутҫанталӑкри ҫак тӗлӗнмелле пулӑма тӗпчӗҫ, сӑлтавне палӑртӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
culture.cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ Ача-пӑча литературин «ПроДетЛит» пӗтӗм ҫӗршыври энциклопедийӗн электрон бази пӗрмаях ҫӗнӗ авторсемпе, иллюстраторсемпе, куҫаруҫӑсемпе, издательствӑсемпе, журналсемпе, литература премийӗсемпе тата конкурссемпе пуянланса пырать. Виртуаллӑ энциклопедире хальхи вӑхӑтра Раҫҫейпе тӗнчери 450-а яхӑн ят. Ҫав шутра Павел Бажов, Самуил Маршак, Корней Чуковский, Сельма Лагерлёф, Юнна Мориц, Марк Твен тата ыттисем те пур. Халӗ ҫав список Чӑваш Енри авторпа пуянланнӑ. Вӑл — Ольга Васильева (Федорова) прозаик, куҫаруҫӑ, журналист, ача-пӑча кӗнекисен редакторӗ. Вӑл Чӑваш кӗнеке издательствнче ача-пӑча литературин тӗп редакторӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Пӑтӑрмахсем
kr-gazeta.ru сӑнӳкерчӗкӗ Чӑваш Енре пурӑнакансем телефонпа шӑнкӑравласа улталакансен капкӑнне ҫаплипех ҫакланаҫҫӗ. Ваттисем ҫеҫ мар, вӑтам ҫулсенчисем те суеҫӗсене ӗненеҫҫӗ, шаннипе самай укҫа кӑларса тыттараҫҫӗ. Нарӑс уйӑхӗн 3-мӗшӗнче йӗрке хуралҫисенчен Шупашкарта пурӑнакан 50 ҫулти хӗрарӑм пулӑшу ыйтнӑ. Ӑна хӗрӗ машинӑпа инкеке лекнӗ, ҫынна шар кӑтартнӑ. Ӑна айӑплассинчен хӑтарса хӑварас тесен кирлӗ ҫынсем валли курьер урлӑ миллион тенкӗ парса ямалла тесе ӗнентернӗ. Анчах хӗрарӑмӑн ун чухлӗ укҫа пулман, пухса хуни ҫур миллион тенкӗ тупӑннӑ. Шӑпах ҫав суммӑна тыттарса янӑ та хӗрарӑм. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ Чӑваш Енре кӑшӑлвирус сарӑлнаран массӑллӑ мӗнпур мероприятие ирттерме чарнӑ. Ку урамра иртекеннисене те пырса тивет. Ҫапла йышӑннӑ оперштаб ларӑвӗнче. "Хӑрушсӑрлӑх мерисемпе тивӗҫтерме пултарайман йӗркелӳҫӗсене массӑллӑ мероприятисене ирттерме чармалла" - ҫапла палӑртнӑ оперштабра. Аса илтерер: кафесенче те корпоративсемпе банкетсем ирттерме юрамасть. Сӑмах май, кӑшӑлвируспа чирлекенсем нумай пулнӑран "Раҫҫей йӗлтӗр йӗрӗ" ӑмӑртӑва каярах вӑхӑта куҫарма йышӑннине пӗлтернӗччӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Сывлӑх
Юлашки талӑкра республикӑра 992 ҫын кӑшӑлвирусран вилнӗ. Ӗнерхипе танлаштарсан, сахалрах. Анчах вилекенсен йышӗ пысӑкланнӑ: иртнӗ талӑкра 7 ҫын пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Кун пек пысӑк хисеп юлашки икӗ эрнере пулман. Юлашки талӑкра 183 ҫынна пульницӑна вырттарнӑ. 352 ҫын сывалнине палӑртнӑ. Ку таранччен 55622 ҫын инфекциленнӗ, вӗсенчен 44256 ҫын сывалнӑ. Пандеми пуҫланнӑранпа 4220 ҫын кӑшӑлвируса пула пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Паянхи кун ковид-госпитальсенче 175 койка пушӑ. Кӑшӑлвируспа чирлисем валли пӗтӗмпе 1671 койка хатӗрленӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (19.01.2025 03:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 739 - 741 мм, -1 - 1 градус сивӗ пулӗ, ҫил 2-4 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр енчен вӗрӗ.
| Князев Иван Михайлович, Чӑваш АССРӗн тава тивӗҫлӗ тухтӑрӗ ҫуралнӑ. | ||
| Тенюшев Иван Яковлевич, чӑваш ҫыравҫи ҫуралнӑ. | ||
| Григорьев Иван Григорьевич, чӑваш ҫыравҫи ҫуралнӑ. | ||
| Петров Николай Петрович, чӑваш чӗлхи тӗпчевҫи, филологи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ, профессор ҫуралнӑ. | ||
Пулӑм хуш... |