Вероникӑпа Михаил

«Чылайӑшӗ чӑвашсен йӑли-йӗрки пирки маннӑ, Хӗвеланӑҫрисене мала хурать, ҫавӑнпа эпир чӑваш туйне тума шухӑшларӑмӑр», - ҫапла пӗлтернӗ Вероникӑпа Михаил. Вӗсем ӗнер, раштав уйӑхӗн 5-мӗшӗнче, ҫемье ҫавӑрнӑ. Ҫамрӑксем Мӑшӑрлану керменне чӑваш кӗпи тӑхӑнса пынӑ.

Мӑшӑрлану керменӗнче чӑвашла та, вырӑсла та калаҫнӑ. Чӑвашсен йӑли-йӗркине мала хурса ҫемье ҫавӑрни ҫамрӑк мӑшӑрӑн асӗнче чылайлӑха юлӗ.

Аса илтерер: нумаях пулмасть Ҫӗнӗ Шупашкарта та чӑвашсен йӑли-йӗркипе туй иртнӗ. Унта та хӗрпе каччӑ чӑваш кӗпи тумланса пынӑ.

Палӑртма кӑмӑллӑ: юлашки вӑхӑтра туя ҫакнашкал ирттернӗ тӗслӗхсем, сайра пулин те, пур.

Ҫӗнӗ ҫулта кашни ачах асамлӑх, парне кӗтет. ЧР Инкеклӗ лару-тӑру министерствин ӗҫченӗсем шӑпӑрлансене савӑнтарас тесе парнесем пухнӑ. Вӗсене Украинӑна – Донецк тата Луганск облаҫӗсене – ӑсатӗҫ.

Чӑннипе, ведомство кунашкал акцие пӗрремӗш хут кӑна хутшӑнмасть. Пӗлтӗр те Чӑваш Енре Украинӑри ачасем валли парнесем пухнӑ. Ун чухне ку акцие патшалӑх влаҫӗсен органӗсенче ӗҫлекенсем хутшӑннӑ. Йывӑр лару-тӑрӑва лекнӗ шӑпӑрлансемшӗн пӑшӑрханакан ахаль ҫынсем те айккинче юлман.

Кӑҫал Инкеклӗ лару-тӑру министерствин ӗҫченӗсем Украинӑри кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ енче тухнӑ вӑрҫӑра шар курнӑ ачасем валли 5 пин парне пухнӑ.

Раштав уйӑхӗн 4-5-мӗшӗсенче Сербири Нови-Сад хулинче самбо енӗпе ӑмӑрту иртнӗ. Унта 16 ҫул тултарман кадетсем хутшӑннӑ. Раҫҫей чысне Чӑваш Енри спортсменсем те хӳтӗленӗ. Вӗсем – Олимп резервӗсен 10-мӗш спорт шкулӗн воспитанникӗсем.

Даниил Орлов 72 килограмм тайманнисен хушшинче ылтӑн медаль ҫӗнсе илнӗ. Софья Емилюкова 44 килограмм тайманнисен виҫе категорийӗнче тупӑшнӑ. Вӑл та ылтӑн медале тивӗҫнӗ. Спорт мастерӗсен кандидачӗ Анастасия Кириллова та пьедесталӑн пӗрремӗш картлашки ҫине хӑпарнӑ. Вӑл 41 килограмм тайман спортсменсемпе ӑмӑртнӑ.

«Звезда» телеканалпа «Легенды космоса» (чӑв. Космос легендисем) эфира вӗҫӗмех тухать. Андрей Барило ертсе пыракан кӑларӑмра паян Андриян Николаев ҫинчен каласа кӑтартӗҫ.

Космонавтикӑна автор аслӑ ҫӗршывӑн пысӑк ҫитӗнӗвӗ тесе хаклать. Чӑн та, 1957 ҫулхи юпа уйӑхӗн 4-мӗшӗнче СССРта пӗрремӗш искусствӑллӑ спутник янӑ хыҫҫӑн космос тапхӑрӗ пуҫланнӑ. Тепӗр таватӑ ҫул та иртеймен — тӗнче уҫлӑхне этем вӗҫсе кайнӑ.

Пирӗн халӑхӑмӑр та космонавтикӑна хӑйӗн тӳпине хывнипе мӑнаҫланма пултарать. Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Шуршӑл ҫӗрӗ ҫинче ҫуралса ӳснӗ Андриян Николаев летчик-космонавт чӑваш ятне тӗнчене сарчӗ ҫеҫ мар, космоса ҫитерчӗ.

Мухтавлӑ ентешӗмӗре халалланӑ кӑларӑма «Звезда» телеканал паян 19 сехет те 35 минутра эфира кӑларӗ.

«Мӗнле лайӑх пирӗн хулара ҫавӑн пек ҫын пурри! Ку вӑл кӗтрет!..» («Очень хорошо, что в нашем городе такой человек есть! Это чудо!..».). 1995 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 20-мӗшӗнче уҫӑлнӑ Д.Т. Жуков куравӗ («6х7 галерея») куракансене хавхалантармаллипех хавхалантарнӑчче, тӗлӗнтерсе савӑнтарнӑччӗ… Ҫавна курса Дмитрий Тихонович хӑй те ача пек хӗпӗртетчӗ: «Очень много слов «чудо», «радость». Один написал: «Чудо из чудес». До того хорошо написано!..».

2018 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 30-мӗшӗнче Чӑваш наци музейӗн музей куравӗсен центрӗнче (Ехрем купса бульварӗ, 10) Д.Т. Жуков куравне уҫма пуҫтарӑннисем художник тата унӑн ӗҫӗсем пирки чунтан тухакан сӑмахсем каларӗҫ. Ҫын хырӑма тултарассишӗн кӑна пурӑнманнине хӑйсен сӑмахӗсемпе ҫирӗплетрӗҫ. Паян хӑш-пӗр ватӑсем (уйрӑмах Михаил Волков: «Чӑваш халӑх сайчӗ», 2018-08-08) «пурнӑҫ ҫынни – тӗнче тӗнӗлӗ, хырӑм ташши чун вӗҫевӗнчен пахарах» тесе ӗнентерме пӑхаҫҫӗ. Мӗтри мучи вӗсемпе тава кӗрет, вӗсене хирӗҫлет… Пире чун, ЧУН пирки аса илтерет…

Вулакана эпӗ 20 ҫул каялла «Хыпар» хаҫатра кун ҫути курнӑ икӗ тӗрленчӗке сӗнетӗп.

Малалла...

Шупашкар районӗнчи Ҫӗньял ялӗнче ҫуралнӑ Светлана Прокопьева «Красавица Ёрдынских игр» (чӑв. Ёрдын вӑййисен пики) конкурса хутшӑнӗ. Ҫакна Иркутск тӑрӑхӗнчи чӑвашсен «Юлташ» культурӑпа наци автономийӗн ертӳҫи Вероника Тимофеева Фейсбукра пӗлтернӗ.

Конкурс 2019 ҫулхи ҫӗртме уйӑхӗнче Иркутск облаҫӗнчи Еланцы ялӗнчен 8 ҫухрӑмра вырнаҫнӑ Хоторук текен вырӑнта пулӗ. Ӑна «Ёрдынские игры» (чӑв. Ёрдын ваййисем) халӑхсем хушшинчи Пӗтӗм тӗнчери этнокультура фестивалӗ иртнӗ май йӗркелеҫҫӗ.

19 ҫулти Светлана Прокопьева «Раҫҫей чӑваш пики—2018» конкурса хутшӑннӑ. Шӑпах унта ӑна Иркутск тӑрӑхӗнчи ӑмӑртӑва хутшӑнма сертификат панӑ.

Шупашкар район хӗрӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнчи медицина факультечӗн стоматологи уйрӑмӗнче вӗренет.

Раҫҫей Федерацийӗн Патшалӑх Думине либерал-демократсен партийӗнчен, РФ коммунистсен партийӗнчен тата «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» партинчен суйланнӑ депутатсем РФ Конституци судне ыйтупа тухнӑ. Вӗсем пенси реформи РФ Конституцийӗпе килӗшсе тӑнипе тӑманнине тишкерттересшӗн. Ку хыпара «Коммерсант» хаҫат пӗлтернӗ.

Парламентарисем пенси ҫулне ӳстерни ҫӗршывӑн тӗп саккунӗпе килӗшсе тӑни пирки иккӗленеҫҫӗ. Кунта сӑмах арҫынсен пенси ҫулне 60-та 65-е, хӗрарӑмсенне 55-рен 60-а ҫитерни пирки пырать. Вӑл халӑхрпа нумай шӑв-шав ҫуратрӗ, ҫынсем митингсене те тухса пӑхрӗҫ. Маларах асӑннӑ виҫе партин депутачӗсем Конституци халӑхӑн правипе ирӗклӗхне пӗтерекен е хӗсекен саккунсем йышӑнма ирӗк паманнине палӑртаҫҫӗ иккен.

«...Как чувашская девушка Аталпи счастье чувашскому народу искала на земле Иркутской…» — ҫакӑн ятпа пӗлтернӗ чун ыратӑвне Иркутск тӑрӑхӗнчи чӑвашсен «Юлташ» наципе культура автономийӗн ертӳҫи Вероника Тимофеева Фейсбукра. Унта вӑл асӑннӑ тӑрӑхри кӗпӗрне пухӑвӗ ирттерекен социаллӑ пӗлтерӗшлӗ проектсен конкурсне кӑҫал та ӑнӑҫсӑр хутшӑннине хыпарланӑ.

Унта тӗрлӗ общество организацийӗ пурӗ 174 проект тӑратнӑ, вӗсенчен 55-шӗ ҫӗнтернӗ.

Ун пек конкурса «Юлташ» 2016 ҫулта пуҫласа хутшӑннӑ. Ҫавӑн чухне автономи Акатуй ирттерме ӗмӗтленнӗ. Анчах 300 пин тенкӗ вырӑнне 170 пин те 302 тенкӗ ҫеҫ уйӑрнӑ имӗш.

«Жюри пайташӗсемшӗн камсем вӗсем, чӑвашсем? Ну, халӑх. Ун пеккисем нумай кунта. Хайсен шучӗпе ташласа юрлаччӑр», — тенӗ курӑнать вӗсем», — ҫапларах пӗтӗмлетнӗ Вероника Тимофеева. 2017 ҫулта чӑваш чӗлхине упраса хӑварассипе проект хатӗрленӗ. Анчах ун чух та ӑнман. Кӑҫал вӗсем чӑвашсем пурӑнакан вырӑнта спорт лапамӗсене аталантарассипе ҫыхӑннӑ проект калӑпланӑ. Пӗрех ҫӗнтереймен.

Паян И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн культура керменӗнче «Ҫулталӑк ҫемйи» республика конкурсӗн ҫӗнтерӳҫисене савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура чысланӑ. Унта республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев мӑшӑрӗпе Лариса Юрьевнӑпа пырса ҫитнӗ.

«Нумай та пӗтӗ, сахал та ҫитӗ, тату пурӑннине мӗн ҫитӗ?», — тенӗ Михаил Игнатьев.

«Ҫулталӑк ҫемйи-2018» республикӑри конкурсра Ҫӗнӗ Шупашкарти ултӑ ачаллӑ Ананьевсем ҫӗнтернӗ. Комсомольскинчи Павловсем «Социаллӑ яваплӑ ҫемье», Ҫӗмӗрлери Толстовсем «Спорт ҫемйи», Шупашкарти Яблоковсем «Туслӑ ҫемье», Етӗрне районӗнчи Васильевсем «Пултаруллӑ ҫемье», Элӗк районӗнчи Александровсем «Ӗҫчен ҫемье» номинацисенче палӑрнӑ. Вӗсене кашнинех сумлӑ парнепе хавхалантарнӑ.

Шупашкарти Гагарин урамӗнче вырнаҫнӑ «Анне ҫӑкӑрӗ» (Мамин хлеб) пекарньӑна пӗр уйӑхлӑха хупса хунӑ. Ҫапла тума Роспотребнадзор ӗҫченӗсем унта тӗрӗслев ирттернӗ хыҫҫӑн йышӑннӑ. Кун пирки «Мой город Чебоксары» портал хыпарлать.

Хайхи павильонра апатланма кӗрекенсем валли алӑ ҫума раковина тата санузел вырнаҫтарман. Ҫавна май Роспотребнадзор ӗҫченӗсем павильон хуҫине явап тыттарас тӗллевпе администравлӑ йӗркене пӑснӑшӑн тӗрӗслев вӑхӑтӗнче протокол ҫырнӑ, Мускав районӗн судне ярса панӑ. Суд усламҫӑ санитарипе эпидемиологи йӗркине чӑнахах пӑхӑнманнине, ҫавна май вӑл айӑплине ҫирӗплетнӗ, ҫитменлӗхсене пӗтерме ӑна пӗр уйӑх панӑ. Шӑпах ҫак тапхӑрта павильонӑн ӗҫлеме юрамасть. Пекарня хупӑ тӑнине приставсем сӑнаса тӑрӗҫ.