Сывлӑх
![]() forum.na-svyazi.ru сайтран илнӗ сӑнӳкерчӗк Чӑваш Енре пурӑнакан кашни 40-мӗш ҫын психиатрсемпе психиатерапевтсем патӗнче тӗрӗсленсе тӑрать. 2020 ҫул вӗҫленнӗ вӑхӑтра пирӗн тӑрӑхри 29 пин те 592 ҫын психиатрсемпе психотерапевтсем патӗнче тӗрӗсленсе тӑнӑ. Ҫак цифрӑна «О состоянии здоровья населения Чувашии в 2020 году» (чӑв. Чӑваш Енре пурӑнакан ҫынсем сывлӑхӗн ҫинчен) патшалӑх докладӗнче республикӑн Сывлӑх сыхлав министерствин цифрисене тӗпе хурса асӑнса хӑварнӑ. Маларах асӑннӑ 30 пине яхӑн ҫын республикӑра пурӑнакан мӗнпур халӑхӑн 2,5 проценчӗ пулать. Психиатрсемпе психотерапевтсем патӗнче учетра тӑракансен хисепӗ ҫулталӑкра 861 ҫын чакнӑ. 15 263 ҫынна психиатри пулӑшӑвне амбулаторире кӳнӗ. Тухтӑр патне вӗсем хӑйсен кӑмӑлӗпе пынӑ. Психика чирӗсемпе аптӑракансен йышӗ ҫулталӑкра 4 процент чакнӑ. Сӑмах май каласан, Шупашкарпа Ҫӗнӗ Шупашкар хулисенче пӗрер психиатри бригади дежурствӑра тӑрать. Вӗсем кунне 8-12 хутчен тухса кӗреҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Экономика
![]() taigaopt.ru сӑнӳкерчӗкӗ Чӑваш Енре ӗҫсӗррисен шучӗ чакса пынине ӗнентереҫҫӗ. Ҫакӑн пирки республика Элтеперӗ Олег Николаев черетлӗ ӗҫ эрнине пӗтӗмлетнӗ чух палӑртса хӑварнӑ. Официаллӑ статистикӑна ӗненсен, ӗҫсӗрлӗх шайӗпе республика пандеми пуҫланичченхи шая ҫитсе пырать. «Паян 17 пин ытла ваканси пур. Эпир халӗ Чӑваш Енри предприятисене кирлӗ специалистсене хатӗрлес ӗҫе урӑхларах йӗркелерӗмӗр. Сӑмахран, ҫӗвӗҫсене. Вӗсем 500 ҫын таран кирлӗ. Ӗҫсӗрлӗх центрӗсене специалистсене вӗрентсе кӑларма укҫа уйӑрнӑ май специалистсене хатӗрлессине ҫавсем кирлӗ предприятисенче йӗркелетпӗр», — пӗлтернӗ республика Ертӳҫи. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
![]() газетановокосино.рф сайтри сӑн Патӑрьел районӗнче Ыхракасси тата Шӑнкӑртам ҫамрӑкӗсем ҫапӑҫма тухнӑ. Кун пирки ШӖМ пӗлтерет. Утӑ уйӑхӗн 14-мӗшӗнче Ыхракассинчи 3 ҫамрӑк Шӑнкӑртамри икӗ ҫамрӑка хӗненӗ. Лешсем полицие пӗлтермен. Утӑ уйӑхӗн 16-мӗшӗнче ҫӗрле каччӑсем Патӗрьелте пухӑннӑ. Вӗсем Шӑнкӑртам еннелле утнӑ. Анчах полицейскисене курсан саланнӑ. Кайран ҫав 21 ҫамрӑк пурпӗрех тӗл пулнӑ. Полицейскисем 8 ҫын тӗлӗшпе административлӑ ӗҫ пуҫарнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Пӑтӑрмахсем
![]() nk-online.ru сайтри сӑн Паян, вырсарникун, Ҫӗнӗ Шупашкарта урамра арҫын выртнине асӑрханӑ. Кун пирки «Про Город» хаҫата халӑх корреспонденчӗ пӗлтернӗ. Арҫын хускалмасӑр выртнӑ. Семенов урамӗнче иртен-ҫӳрен ӑна асӑрханӑ. Ку ир-ирех пулнӑ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, вӑл виҫҫӗмӗш хутран ӳкнӗ. Вырӑна васкавлӑ медпулӑшу килнӗ. Арҫыннӑн чӗри тапнӑ. Ӑна пульницӑна илсе кайнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Раҫҫейре
![]() Раҫҫей паспортне илмелли вӑхӑта тӑсма йышӑннӑ. Документа РФ Правительствин Председателӗ Михаил Мишустин алӑ пуснӑ. Ҫын 20 тата 45 ҫул тултарсан паспорта 1 уйӑх хушшинче ылмаштармалла. Ҫӗнӗ паспорт илме заявлени парсан ҫынна вӑхӑтлӑх удостоверени параҫҫӗ. Малашне вара паспорт ылмаштармалли вӑхӑт 90 кунпа танлашӗ. Ҫӗршыв шайӗнче йӗркене ылмаштарнине вӑхӑтлӑх документпа ҫын банкра кредит илеймест, патшалӑх пулӑшӑвӑвӗсен порталӗнче регистрациленеймест. 14 ҫул тултарнисен те паспорта хальхи пек 30 кунта илсе ӗлкӗрессишӗн талпӑнма тивмӗ. Вӗсен те ҫак ӗҫе 90 кунта пурнӑҫламалла. 2022 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 1-мӗшччен тата тепӗр ҫӗнӗлӗх вӑя кӗрӗ. Раҫҫей паспортне 5 кунта хатӗрлесе пама тытӑнӗҫ. Ҫын ӑна хӑй пурӑнакан вырӑнта илет-и е вӑхӑтлӑх чарӑннӑ ҫӗрте-и... — пӗрех. Йӗрке пур тӗслӗхре те пӗр пек пулӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
![]() Патӑрьел районӗнче 8 ҫулти арҫын ачасен ашшӗ-амӑшне административлӑ майпа явап тыттарӗҫ. Шӑпӑрлансем стелӑн ҫутатмалли вырӑнӗсене кирпӗчпе персе ҫӗмӗрнӗ. Патӑрьеле кӗнӗ ҫӗрте вырнаҫнӑ стела ҫутисене ҫӗмӗрни пирки пӗр хӗрарӑм полицие пӗлтернӗ. Полицейскисем ҫак ӗҫе 8 ҫулти икӗ ача тунине палӑртнӑ. Пӗри Ҫӗнӗ Шупашкартан ҫуллахи каникула канма килнӗ. Ачасем ӑнлантарнӑ тӑрӑх, вӗсем пӗр-пӗрне кирпӗчпе пеме тытӑннӑ. Ҫав вӑхӑтра стелӑна лектернӗ-мӗн. Кун пирки вӗсем аслисене каласа кӑтартман. Ку ӗҫе ҫул ҫитменнисемпе ӗҫлекен комисси пӑхса тухӗ. Ашшӗ-амӑшне вара явап тыттарӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Пӑтӑрмахсем
![]() ҪҪХПИ тунӑ сӑн Ӗнер Йӗпреҫ районӗнчи Энӗш ҫулӗ ҫинче авари пулнӑ. Унта ачасем шар курнӑ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, «Спектрӑпа» пынӑ 31 ҫулти водитель «Шкода Октавиӑпа» ҫапӑннӑ. Пӗрремӗшӗ ӳсӗр пулни палӑрнӑ. «Шкодӑра» 3 ача пулнӑ. 3-ри комӑра, 9 ҫулти ача суранланнӑ. 7-ри шӑпӑрлан вӑйлах аманман. ҪҪХПИ чан ҫапать. Утӑ уйӑхӗнче кашни кунх ачасемпе ҫыхӑннӑ аварисем пулнӑ. Чылайӑшӗнче аслисем айӑплӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
![]() "Про Город" сайтран илнӗ сӑн Ӗнер, утӑ уйӑхӗн 16-мӗшӗнче, Йӗрпреҫ районӗнче пӑр ҫунӑ. Кун пирки «Про Город» хаҫата халӑх кореспонденчӗ пӗлтернӗ. 15 сехет те 20 минутра Йӗпреҫ районӗнче аслатиллӗ ҫумӑр ҫума тытӑннӑ. Унта пурӑнакан ҫынсем пӗлтернӗ тӑрӑх, пӑр та ҫунӑ. Туҫа ялӗнче пӳрт тӑррисене те сиенлетнӗ. Пӗрисен ав чуччу тӑрри 50 метра вӗҫсе кайнӑ. Аса илтерер: ҫӗртме уйӑхӗнче республикӑра ҫил-тӑвӑл пулнӑччӗ. Ун чухне чылай ялта ҫынсем ҫутӑсӑр тӑрса юлнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
![]() Шупашкарта шыв ҫийӗнчи музей ӗҫлеме тытӑнӗ. Кун пирки республикӑн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗ хӑйӗн Инстаграмри страницинче пӗлтернӗ. Утӑ уйӑхӗн 19-мӗшӗнчен «Чебоксары» (чӑв. Шупашкар) карап ҫинче ушкӑнпа экскурсисем йӗркелеме тытӑнӗҫ. Аслисен билет хакӗшӗн 150 тенкӗ тӳлемелле, ачасен — 100 тенкӗ. Билетсене карап патӗнчи кассӑра ӗҫ кунӗсенче ирхи 8 сехетрен пуҫласа 17 сехетчен сутӗҫ. Ыйтса пӗлмелли телефон номерӗ — +7 (8352) 23-20-31. Аса илтерер: Балтийскри хурал карапне Шупашкара пӗлтӗрхи утӑ уйӑхӗн 15-мӗшӗнче оркестрпа, МИХсенче ӗҫлекенсене пухса тата тӳре-шара сӑмах каласа кӗтсе илнӗ. Карап 26 ҫул ӗҫленӗ. Ҫак вӑхӑтра тӑван ҫӗршывӑмӑрӑн чиккипе 65 пин миль тӑршшӗ хутланӑ. Экипаж 1,5 пин ытла Раҫҫей тата ют ҫӗршыв карапӗсене тӗрӗсленӗ, патшалӑх чиккин режимне пӑсма хӑтланнӑ 150 ытла тӗслӗхе сирнӗ. Ун ҫинче Чӑваш Енри 100-е яхӑн пограничник службӑра тӑнӑ. Карапа 1988 ҫулта Ярославль хулинче туса кӑларнӑ. 1997 ҫулччен вӑл «Соболь» ятпа ҫӳренӗ, кайран ӑна «Чебоксары» (чӑв. Шупашкар) тесе ылмаштарнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Персона
![]() Светлана Каликова тата Праски Витти. culture.cap.ru сайтран илнӗ сӑнӳкерчӗк Республикӑн культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министрӗ Светлана Каликова РФ тава тивӗҫлӗ тата Чӑваш халӑх художникӗпе, Раҫҫей Федерацийӗн Президенчӗн литературӑпа ӳнер премийӗн лауреачӗпе Праски Виттипе (Виталий Петровпа) тӗл пулнӑ. Праски Витти кӑҫал 85 ҫул тултарӗ. Тӗлпулура юбилей куравне тата кӑҫалхи авӑн уйӑхӗнче уяв мероприятийӗсене ирттерес ыйтусене сӳтсе явнӑ. Праски Виттине те Шупашкар хулин хисеплӗ ҫынни ята илме тӑратнӑ, халӗ сасӑлав пырать. Сӑмах май каласан, халӑх темипе мӗншӗн ӗҫлени пирки «Хыпар» журналистне Андрей Михайлова 5 ҫул каялла художник ҫапларах хуравланӑччӗ: «Чӑваш пирки хура халӑх тенӗ. Вӗсем ҫырма та, вулама та пӗлмен. Ӳкерес ӑсталӑх та пулман. Темиҫе ӗмӗр тӗттӗмлӗхре пурӑннӑ пирӗн халӑх. Шел те, хальхи вӑхӑтра халӑх хӑйӗн хӑйевӗрлӗхне ҫухатма пуҫларӗ, ҫавӑнпах хамӑн ӗҫӗм-хӗлӗме халӑха халаллас терӗм. Чӑвашсен ӗҫченлӗхӗпе хитрелӗхне, йӑли-йӗркине ӳкерчӗксемпе картинӑсенче сӑнлас килет. Халӑх пурнӑҫӗ искусствӑра ҫырӑнса юлмалла. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (19.03.2025 15:00) уяр ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 750 - 752 мм, 1 - 3 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 4-6 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр енчен вӗрӗ.
| Корнилов Геннадий Емельянович, чӑваш чӗлхеҫи ҫуралнӑ. | ||
| Шиманский Михаил Петрович, Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн директорӗ ҫуралнӑ. | ||
| Деверинская Александра Тимофеевна, чӑваш спорт ӑсти ҫуралнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |