Чӑваш чӗлхи
![]() Ҫурла уйӑхӗ вӗҫленнӗрен Чӑваш чӗлхи лабораторийӗ иртнӗ уйӑхри ӗҫе пӗтӗмлетме пултарать. Ку хутӗнче пирӗн ӗҫ ҫӑмӑл пулмарӗ, ҫавна май уйӑх хушшинче 35 пин те 407 ҫӗнӗ мӑшӑр ҫеҫ тума пултартӑмӑр. Ҫапла май чӑвашла-вырӑсла пуплевӗшсен мӑшӑрсен йышӗ 944 пин те 925-е ҫитрӗ. Иртнӗ уйӑхра текстсен тӗрӗслевӗ чиперех пулса пычӗ пулсан, вӗсене мӑшӑрласси вара йывӑрлӑхсемпе тӗл пулчӗ. Рафаэлло Джованьолин «Спартакне», сӑмахран, мӑшӑрлама питӗ йывӑр. Тӗнче тетелӗнче тӗл пулакан вырӑсла текстсем чӑвашлипе тӳр килмеҫҫӗ, ҫавна май вӗсен пуплевӗшӗсене мӑшӑрлас тесен самай пуҫ ватма тивет. Унччен ҫавнашкалли Виктор Гюгон «Тӑхӑрвунвиҫҫӗмӗш ҫулӗпе» пулсаччӗ: ку чӑвашла кӗскетнӗ варианта куҫарнипе ҫыхӑннӑччӗ. Жюль Вернӑн «Вунпилӗк ҫулхи капитанӗпе» те ҫавнашкал йывӑрлӑх тухсаччӗ. Анчах кунта сӑлтавӗ урӑххиччӗ: тӗнче тетелӗнче урӑх ҫын куҫарӑвӗ ытларах тӗл пулатчӗ. Ун чухне тепӗр куҫарӑва тупнӑ хыҫҫӑн мӑшӑрлану йӗркеленсе кайнӑччӗ. Ҫавӑн пекех Сидор Ковпакӑн «Путивльрен Карпата ҫитиччен» повеҫне мӑшӑрлама йывӑр пулчӗ — кунта ӗнтӗ Илле Тукташ куҫарӑвӗ пирӗн ӗҫе кӑткӑслатрӗ. Вӑл вырӑсла вӑрӑм пуплевӗшсене пӗчӗкреххисем ҫине пайласа куҫарнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Политика
![]() Эмир Бедертдинов. pravdapfo.ru сӑнӳкерчӗкӗ Паян Чӑваш Енӗн Правительствинче кадрсемпе ҫыхӑннӑ улшӑнусем пулса иртнӗ. Чӑваш Республикин Конституцийӗн 72-мӗш статйин 6-мӗш пункчӗпе килӗшӳллӗн республикӑн ҫутҫанталӑк ресурсӗсен тата экологи министрӗ пулма Эмир Бедертдинова ҫирӗплетнӗ. Эмир Нуртдиновича министр тивӗҫӗсене пурнӑҫлама кӑҫалхи ҫу уйӑхӗн 21-мӗшӗнче шаннӑччӗ. Эмир Бедертдинов Патӑрьел районӗнчи Тутар Тимеш ялӗнче ҫуралнӑ. Вӑл Мари Элти политехника институтӗнче вӗреннӗ. Унӑн ӑсчах степенӗ пур. Вӑл — техника наукисен кандидачӗ. 2016 ҫулччен Мари Элта тӗрлӗ должноҫре ӗҫленӗ. Ҫав ҫулхи чӳк уйӑхӗнчен пуҫласа 2019 ҫулхи ҫурла уйӑхӗччен Тутарстанри вӑрман хуҫалӑхӗн министрӗн пӗрремӗш ҫумӗ пулнӑ. Кайран Мари Элта Вӑрманпа усӑ куракансен союзӗн директорӗнче ӗҫленӗ. Ҫутҫанталӑк ресурсӗсен тата экологи министрӗн ҫумӗ пулма вара Елена Дымзӑна ҫирӗплетнӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Персона
![]() Альбина Егорова. ideputat.er.ru сӑнӳкерчӗкӗ Ҫурла уйӑхӗн 30-мӗшӗнче Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев республикӑн Патшалӑх Канашӗн председательне Альбина Егоровӑна «Чӑваш Республики умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» орденпа наградӑласси ҫинчен калакан хушӑва алӑ пуснӑ. Чӑваш парламенчӗн спикерӗ 1958 ҫулхи юпа уйӑхӗн 28-мӗшӗнче Шупашкар районӗнчи Апаш ялӗнче ҫуралнӑ. 1999 ҫулта Питӗрти патшалӑх техника университетӗнчен вӗренсе тухнӑ, унта «Экономика тата предприятие ертсе пырасси» специальноҫа алла илнӗ. Ҫамрӑк чухне вӑл Шупашкарти планпа экономика техникумӗнче ӑс пухнӑ. Ун хыҫҫӑн Шупашкар районӗнчи финанс пайӗнче ӗҫлеме тытӑннӑ. Каярах асӑннӑ район администрацийӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ — экономика, пурлӑх тата хутшӑнӑвӗсен пайӗн пуҫлӑхӗ пулса тӑрӑшнӑ. 2010-2016 ҫулсенче Чӑваш Республикин Конкурентлӑ политика тата тариф службине ертсе пынӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
![]() Ҫӗмӗрлери ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх предприятийӗн сӑнӳкерчӗкӗ Чӑваш Республикин Строительство, архитектура тата ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх министерствин «Чувашгаз» (чӑв. Чӑвашгаз) унитарлӑ предриятин директорне Сергей Варлашкина ӗҫрен кӑларнине эпир унччен пӗлтернӗччӗ. Ҫурла уйӑхӗн 30-мӗшӗнче республика ертӳҫи Олег Николаев ҫӗнӗ йышӑну кӑларнӑ. Унпа килӗшӳллӗн предприяти пуҫлӑхӗ пулма Эдуард Никифорова шаннӑ. «Чӑвашгаз» патшалӑхӑн унитарлӑ предприятине Шупашкарта 2001 ҫулта регистрациленӗ. Предприятин устав капиталӗ 13,7 млн тенкӗпе танлашать. Сӑмах май каласан, паянхи кун тӗлне пирӗн республикӑра 900 киле патшалӑх шучӗпе газ кӗртме заявка пухӑннӑ. Аса илтерер: патшалӑх кӑвак ҫулӑма кил патне илсе ҫитерес тӑкака хӑй ҫине илӗ, киле кӗртнишӗн — ҫурт-йӗр хуҫисем хӑйсем. |
Республикӑра
![]() "Про Город" сайтран илнӗ сӑн Паян Чулхула облаҫӗнче тепӗр «Валдая» шыв ҫине антарнӑ. Вӑл Чӑваш Ене ҫитӗ. Кун пирки ЧР экономика аталанӑвӗн министрӗ Дмитрий Краснов Инстаграмра хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ. Ку Чӑваш Ен валли – виҫҫӗмӗш «Валдай». Ӑна Чкаловск ҫывӑхӗнче Алексеев ячӗллӗ конструктор бюровӗн верфийӗ ҫинче антарнӑ. Пӗр карапа паллӑ прашютистка, тӗнчен пилӗк хутчен чемпионкин Мая Костинӑн ятне парӗҫ. 1966 ҫулта вӑл Чӑваш Енрен пӗрремӗш хутчен тӗнче чемпионки пулса тӑнӑ. Спортсменка хӑй те савӑнӑҫлӑ уява хутшӑнӗ. Сӑмах май, «Валдая» 45 ҫын лараять, вӑл сехетре 65 ҫухрӑм кайма пултарать. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Хулара
![]() ШӖМ тунӑ видео скринӗ Пӗр шӑрӑх кун Шупашкарти маршруткӑра пӗчӗк хӗрачана япӑх пулса кайнӑ. 1 ҫул та 8 уйӑхри ача тӑнне ҫухатнӑ. Водитель чарӑннӑ. Амӑшӗ ӑна йӑтса уҫӑ сывлӑша тухнӑ. Кун пирки ЧР ШӖМӗ пӗлтерет. Хӗрарӑм инҫех мар полицейски тӑнине асӑрханӑ, ун патне чупса пынӑ та пулӑшма ыйтнӑ. Юрий Зайцев капитан тӳрех вӗсене хӑйӗн машинине лартнӑ, маяксене ҫутса Республикӑри ача-пӑча клиника пульницине илсе ҫитернӗ. Тухтӑрсем ачана вӑхӑтра пулӑшнӑ, ҫапла унӑн пурнӑҫне ҫӑлнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Сывлӑх
![]() cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ Иртнӗ канмалли кунсенче республикӑна «Спутник Лайт» вакцинӑн 20 пин ытла дози килнӗ. Ку вакцинӑпа ытларах чухне кӑшӑлвирусран ревакцинаци тӑваҫҫӗ. Прививка тунӑ хыҫҫӑн ҫур ҫул ытларах иртнӗ тӗк ревакцинаци тума юрать. Ҫавӑн пекех ҫак кунсенче республикӑна гриппран прививка тумалли вакцинӑсем ҫитнӗ: «Флю-М» тата «Совигрипп». Тухтӑрсем каланӑ тӑрах, кӑшӑлвирусран хӳтӗлекен прививкӑн юлашки компонентне тунӑ хыҫҫӑн 1 уйӑх иртсен гриппран вакцинациленме юрать. Ку вӑхӑт антителӑсене пулса ҫитмешкӗн кирлӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
![]() Ҫитес ҫул Шупашкарта Пӗтӗм тӗнчери кинофестиваль хӑҫан иртессине палӑртнӑ. Вӑл ҫӗртме уйӑхӗн 2-7-мӗшӗсенче пулӗ. Хушӑва ЧР Элтеперӗ Олег Николаев алӑ пуснӑ. Палӑртмалла: кинофестиваль пӗрремӗш хутчен 2008 ҫулта ҫӗртме уйӑхӗнче иртнӗ. Ун чухне ют ҫӗршыври актерсемпе кинорежиссерсене чӗннӗ. Тепӗр ҫулхине республика влаҫӗ кинофестиваль ирттерессине йӑлана кӗртме йышӑннӑ. Ҫакна РФ Культура министерстви те ырланӑ. Ку таранччен кинофестивале пин-пин ҫын ҫитсе курнӑ. Йӑлана кӗнӗ тӑрӑх, фильмсене унта тӳлевсӗрех кӑтартаҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Пӑтӑрмахсем
![]() ҪҪХПИ тунӑ сӑн Ҫурла уйӑхӗн 27-мӗшӗнче Канаш районӗнче мотоциклист аварире вилнӗ. Кун пирки ҪҪХПИ Инстаграмри страницинче пӗлтернӗ. Авари Крамами выҫҫӑлкки ҫывӑхӗнче, Энӗш ҫул ҫинче, пулнӑ. Ведомство пӗлтернӗ тӑрӑх, мотоциклпа пыракан ҫын тепӗр транспортран иртсе кайнӑ чухне тепӗр машинӑна ҫул паман. Лешӗ ун ҫине пырса кӗнӗ. Шел те, мотоциклист ҫав вырӑнтах вилнӗ. Халӗ авари мӗнле майпа пулнине тӗпчеҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
![]() Кӑҫалтан пирӗн ҫӗршыври ачасем «Пушкин карттипе» усӑ курма пуҫлӗҫ. Аса илтерер: ӑна ҫӗршыв ертӳҫи сӗннипе хатӗрленӗ. Асӑннӑ карттӑпа ачасем культура тата ӳнер учрежденийӗсене тӳлевсӗр ҫӳрейӗҫ. Карттӑпа авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен усӑ курма май килӗ. Ун ҫинче 3 пин тенкӗ пулӗ. Ӑна 14-22 ҫулсенчи ачасемпе ҫамрӑксем илейӗҫ. Пирӗн республикӑри учрежденисенчен 12-шӗ «PRO.Культура.РФ» порталта модераци тухайнӑ. Ҫав шутра 6 театр: Оперӑпа балет театрӗ, Чӑвашдрамтеатр, Вырӑс драма театрӗ, Ҫамрӑксен театрӗ, Пукане театрӗ, Сӑнавлӑ театр; виҫӗ концерт учрежденийӗ: Чӑваш патшалӑх филармонийӗ, Чӑваш патшалӑх юрӑпа ташӑ ансамблӗ, Симфони капелли; 3 музей: Чӑваш наци музейӗ, Ӳнер музейӗ, СССР летчик-космонавчӗн А.Г. Николаевӑн Шуршӑлти мемориал комплексӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (18.03.2025 03:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 746 - 748 мм, -1 - -3 градус сивӗ пулӗ, ҫил 3-5 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа ҫурҫӗр енчен вӗрӗ.
| Александр Янташ, чӑваш ҫыравҫи ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ. | ||
| Осипов Пётр Николаевич, чӑваш драматургӗ, ҫыравҫи вилнӗ. | ||
| Дементьев Алексей Алексеевич, генерал-полковник ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |