ЧР Ҫутҫанталӑк министерстви тискер чӗрчунсене шутланӑ. Кун пирки ведомство сайтӗнче пӗлтереҫҫӗ.
Юлашки ҫулсемпе танлаштарсан, Чӑваш Енри вӑрмансенче хӑш-пӗр тискер чӗрчун сахалланнӑ. Специалистсем тӗпчев ирттернӗ хыҫҫӑн пӗтӗмлетӳ тунӑ. Пирӗн регионта 1386 пӑши, 479 хир сысни, 692 хир качаки, 20 кашкӑр, 4586 пакша, 2270 тилӗ, 1034 сӑсар, 3769 шурӑ мулкач, 1974 хир куянӗ, 5 ҫӳлевӗҫ, 43 юс пурӑнать.
Хир сыснисен йышӗ 364 пуҫ чакнӑ, малтан шурӑ куянсен хисепӗ 277 пуҫ нумайрах пулнӑ. Кӑҫал, ытти ҫулсемпе танлаштарсан, 11 ҫӳлевӗҫ сахалрах.
Чӑваш Енӗн Ҫутҫанталӑк министерствин Экологипе ҫутҫанталӑкпа усӑ куракан ӑслӑлӑхпа тӗпчев институчӗн пуҫлӑхне ӗҫрен кӑларнӑ. Кун пирки Министрсен Кабинечӗн пуҫлӑхӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Светлана Енилина хушу алӑ пуснӑ.
«Мой город Чебоксары» (чӑв. «Ман хула Шупашкар») портал пӗлтернӗ тӑрӑх, Владимир Барсуков ку должноҫе 2011 ҫулта, «НИИ Экологии» йӗркеленсен, йышӑннӑ. Ун чухне вӑл 23 ҫулта кӑна пулнӑ. Пӗлтерхи кӑрлач уйӑхӗнче Владимир Барсукова ӗҫрен кӑларнӑччӗ, анчах темиҫе уйӑхранах каялла лартнӑччӗ.
Палӑртса хӑвармалла, ӑслӑлӑхпа тӗпчев институчӗн пуҫлӑхӗн пуканне йышӑниччен вӑл «ЕТЕК» пӗрлӗхӗн тӗп директорӗнче ӗҫленӗ, 2010-2011 ҫулсенче «Коммуналлӑ технологисем» пӗрлешӳре специалистра вӑй хунӑ.
«Шорккари ҫак ҫурт тавралли тирпейсӗрлӗх иртен-ҫӳрен кӑмӑлне те хуҫать. Сӑмахпа ҫеҫ мар, сӑн ӳкерчӗксемпе ҫирӗплетнӗ материалпа кунта паллашма пулать», — хыпарланӑ паян «Хыпар» издательство ҫурчӗн халӑх ушкӑнӗсенчен пӗринче.
Унта сӑмах Шупашкар районӗнчи Шорккари 27 хваттерлӗ, виҫӗ хутлӑ ҫурт пирки пырать.
Ҫав ялта пурӑнакансем патӗнчи ҫӳп-ҫап контейнерӗсене кӗркуннеренпех пушатманнине хыпарланӑ. Унсӑр пуҫне таса мар шыва йышӑнакан ҫӑл йӗркеллӗн ӗҫлеменнипе унтан урамалла юхса тухать иккен.
Вырӑнти Сарапакасси ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Павел Амурцев асӑннӑ ҫурта унта пурӑнакансем хӑйсем тытса тӑма йышӑннине пӗлтернӗ. Апла пулсан, ҫӳп-ҫапа илсе тухассишӗн те вӗсемех яваплӑ.
Таса мар шыв юхса тухнине вара вӑл вырӑна ҫитсе тӗрӗсленине шантарнӑ, юр шывӗ ҫеҫ юхнине ӗнентернӗ.
Патӑрьел районӗнчи Тутар Тимеш ялне шыв илнӗ. Ҫак хыпара паян РФ Инкеклӗ ӗҫсен министерствин Чӑваш Енри Тӗп управленийӗ пӗлтернӗ. Лару-тӑрӑва яваплисем сӑнасах тӑнине ӗнентереҫҫӗ. Ял ҫыннисене пулӑшма 71 ҫын хатӗр тӑрать иккен тата 22 единица техника.
Ӗнерхи кун тӗлне Патӑрьел районӗнчи 4 яла шыв илнӗ.
Республикӑра инкеклӗ лару-тӑрура пулӑшма специалистсемпе техника кӑна мар, пилотсӑр вӗҫекен аппаратсем те, аэромобильлӗ ушкӑн та хатӗр тӑрать.
Паян тата Пӗчӗк тата Мӑн Ҫавал юханшывӗсем Ҫӗрпӳ патӗнче ҫырантан тухса кайнӑ. «Звездный» ача-пӑча уйлӑхне хӑш-пӗр вырӑнта шыв илнӗ.
Ӗнер Канаш районӗнчи Шаккӑл ялӗче ейӳ кӗпере татса кайнӑччӗ, ҫавна пула ачасем шкула каяйманнине хыпарланӑччӗ.
Патӑрьел районӗнчи сӑвӑрсем ҫуркунне сиснине туйса хӗл ыйхинчен вӑраннӑ. Ҫак хыпар Чӑваш Енӗн Ҫут ҫанталӑк ресурсӗсен тата экологи минмистерствин сайтӗнче пӗлтернӗ.
Унта ҫырнӑ тӑрӑх, сӑвӑрсем юр ҫине час-часах тухкаласа кӗреҫҫӗ. Вӗсем пӗлтӗрхи курӑкпа апатланаҫҫӗ тата юр ҫиеҫҫӗ. Кӑштах вӑхӑт иртсен ҫак чӗрчунсем хӑйсен йӑвине йӗркене кӗртме тытӑнӗҫ. Юрӑхлӑ пек туйӑнмасан ҫӗннине те тӑвӗҫ.
Сӑвӑрсем хӗл ыйхинчен пирӗн тӑрӑхра нарӑс уйӑхӗн 27—ака уйӑхӗн 2-мӗшӗсенче вӑранаҫҫӗ-мӗн.
Пуш—ака уйӑхӗсенче сӑвӑр амисем пӗтӗленме тытӑнаҫҫӗ. 30-35 кунран ҫӑмӑлланаҫҫӗ. Чӑваш Енӗн Ҫут ҫанталӑк ресурсӗсен тата экологи минмистерствин пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫурасем 9—11 сантиметр тӑршшӗ пулаҫҫӗ, вӗсен йывӑрӑшӗ — 30-40 грамм. Сӑмах май, аҫа-сӑвӑр пӗтӗ е ӗмӗртекен амапа пӗрле пурӑнмасть иккен.
Шупашкарта мазут, бензин юхтаракансене тупса палӑртнӑ.
Чӑваш Енӗн прокуратурин пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх, тӗрӗслеве хулари Калинин район прокуратури ирттернӗ.
Пакунлисем Якимов ҫырмине шывпа пӗрле нефть продукчӗсем юхнине асӑрханӑ. Нефть тата газ продукчӗсем сутакан предприяти ҫавӑн пек ӗҫленӗ иккен.
Тӑпрана бензинпа тата мазутпа сиенлетнисен халӗ кӑлтӑка пӗтермелле. Капла тума прокуратура суд урлах хистенӗ. Надзор органӗн тавӑҫне Ленин район судӗнче пӑхса тухса суту-илӳ предприятине ҫеҫ мар, Шупашкар хула администрацине те тасамарлӑха пӗтерттермелле хушу кӑларнӑ.
Чӑваш Енӗн прокуратурин пресс-службинче каланӑ тӑрӑх, Ленин район сучӗн йышӑнӑвӗ хальлӗхе саккунлӑ вӑя кӗреймен-ха.
Кӑҫалхи пуш уйӑхӗ сивӗ тӑрать. Сӑмахран, ку эрне пуҫламӑшӗнче, тунтикун, термометр ҫӗрле -20°C таранах аннӑччӗ. Халӗ те, уйӑх вӗҫленсе пырать пулин те, ирхи температура 0 градусран хӑпармасть, юрӗ хӗвел хӗртнипе ҫеҫ кӑшт ирӗлет. Хӑҫан ӑшӑтса ярӗ-ши? текен ыйту нумай вулакана кӑсӑклантарать.
Gismeteo портал пӗлтернӗ тӑрӑх ӑшӑ ҫанталӑк пирӗн тӑрӑха ака уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче ҫитӗ — ҫӗрле 0°C патнелле пулӗ, кӑнтӑрла — +2–+8. Ака уйӑхӗн 17-мӗшӗнче уйрӑмах ӑшӑтса ямалла: ун умӗн кӑнтӑрла +15 пуласса шантараҫҫӗ, вӑл кунхине вара сывлӑш ҫуллахи пекех ӑшӑ тӑрӗ — +18°C пулӗ. Унашкал ҫанталӑк 2–3 куна ҫеҫ тӑсӑлӗ.
Асӑрхаса хӑвармалла — уйӑх маларах тунӑ прогнозсем ытларах чухне пурнӑҫланмаҫҫӗ. Акан 17-мӗшӗ ҫитиччен тата виҫӗ эрне ытларах кӑна юлчӗ, Гисметео шантарни тӳрре тухнипе тухманнине палӑртма нумаях юлмарӗ темелле.
Чӑваш кӗнеке издательствинче Василий Эктел ҫыравҫӑн «Тӗлӗнтермӗшсем» сӑвӑ кӗнеки пичетленсе тухнӑ. Ку кӑларӑм — кӗҫӗн шкул ачисем валли.
Чӑваш кӗнеке издательстви шучӗпе ҫӗнӗ кӑларӑм шӑпӑрлансене ҫутҫанталӑк ытамне илӗртет. Сӑвӑсем урлӑ автор тӑван тавралӑхӑн ытарайми илемӗпе, ӳсен-тӑран тата чӗрчун тӗнчин хӑйне евӗрлӗхӗпе паллаштарать. Василий Эктелӗн ҫутҫанталӑкӗ те этем пекех сывлать, туять, асапланать, хӑйӗн ҫулӗ ҫинче тӗл пулакана аркатать, ыйха путать те вӑранать.
Ҫутҫанталӑкри кашни уйӑхпа паллаштаракан ярӑмри сӑвӑсене те вулама кӑсӑклине ӗнентереҫҫӗ ӑна кӑларакансем.
Кӗнеке 1000 тиражпа пичетленнӗ. Унӑ редакторӗ – Ольга Федорова, художникӗ – Иван Алексеев.
Шупашкар хулинче вӑрман хуҫалӑхӗ йӗркелесшӗн. Ку ыйтупа ҫак эрнере хула администрацийӗ ӗҫлӗ ушкӑн ларӑвне ирттернӗ.
Ларӑва Атӑлҫи федераци округӗнчи Вӑрман хуҫалӑх департаменчӗн, Чӑваш Енӗн ҫутҫанталӑк пурлӑхӗпе экологи министерствин, «Шупашкар хулин экологи управленийӗ» хысна учрежденийӗн, хулари «Ҫӗр управленийӗ» муниципалитет хысна учрежденийӗн ӗҫченӗсем хутшӑннӑ.
Хулари вӑрман хуҫалӑхӗ Шупашкарти экологие лайӑхлатма, вӑрмансене хӳтӗлеме кирлӗ тесе шухӑшлаҫҫӗ.
Маларах Чӑваш халӑх сайчӗ Трактор тӑвакансен культура керменӗ хыҫӗнче парк пулассине пӗлтернӗччӗ. Онлайн-сасӑлав ирттерсе ун валли ят суйланӑччӗ. Ҫынсен вунӑ ятран: Раҫҫейри ҫамрӑк патриотсен паркӗ, «Шупашкар» канупа культура паркӗ, Кадет рашчи, Кадетсен аллейи, «Патриот» парк, Шупашкарти кадетсен паркӗ, «Чӗрӗлӳ» парк, Ҫамрӑксен паркӗ (Парк молодежи, Молодежный парк), Ҫемье паркӗ — пӗрне палӑртма тивнӗччӗ. Унта «Кадетсен рашчи» ят ҫӗнтернӗччӗ.
Кӳкеҫри нумай хваттерлӗ ҫуртсенчен пӗринче пурӑнакансем тилӗрен хӑранипе киле кӗреймен. Ку хыпара «Про Город» интернет-хаҫат пӗлтернӗ.
Пӑтӑрмах пуш уйӑхӗн 10-мӗшӗнче пулса иртнине Марина ятлӑ хӗрарӑм хыпарланӑ, Володя ятлӑ арҫын вара сӑн ӳкерчӗке интернет-хаҫата ярса панӑ.
Тилӗ Шупашкар район центрӗн Кутузов урамӗнчи 16-мӗш ҫурт подъезчӗ умӗнче ларнӑ. «Вӑл урнӑ чирпе чирлет пуль тесе малтанах эпир хӑраса ӳкрӗмӗр. Кайран упӑшкам ӑна урипе тапрӗ те тилӗ тарчӗ», — ӑнлантарнӑ вӑрманти чӗрчуна пурӑнмалли ҫурт алӑкӗ патӗнче курнисем.
Вӗсем тилӗн кайри ури суранлине асӑрханӑ иккен.
Кӳкеҫре тилӗ ҫӳренине халӑх тетелӗсенчен пӗринче сӳтсе явакансем поселокра маларах та ҫак чӗрчуна курнине пӗлтернӗ.
+0.3 °C