«Батарейка килсе пар та ҫутҫанталӑка упра!» - ҫакнашал ятпа ЧР Ҫутҫанталӑк министерстви акци ирттерет.

Ведомство усӑ курнӑ батарейкӑсене пуҫтармашкӑн ятарлӑ контейнер лартнӑ. Ӑна Шупашкарта Ленинград урамӗнче 33-мӗш ҫуртра 1-мӗш хутра вырнаҫтарнӑ. Батарейкӑсене ӗҫ кунӗсенче ирхи 8 сехетрен пуҫласа 17 сехетчен килсе пама пулать.

Усӑ курнӑ батарейкӑсене «Экологи» НПО» тулли мар яваплӑ обществӑра экологи стандарчӗсене тата хӑрушлӑх мерисене тӗпе хурса тӗп тӑвӗҫ.

Палӑртмалла: тухса пенӗ пӗр батарейка 20 тӑваткал ҫӗр лаптӑкне, 300 литр шыва тасамарлатма пултарать.

Ыран ИӖМ каллех асӑрхануллӑ пулма ыйтать. Ҫӗртме уйӑхӗн 13-мӗшӗнче, юнкун, республикӑра хӑрушлӑх «сарӑ» шая хӑпарӗ.

Синоптиксем ҫанталӑк пӑсӑласса пӗлтереҫҫӗ. Ыран ҫил кассӑн-кассӑн ҫеккунтра 17 метр хӑвӑртлӑхпа вӗрет. Хӑш-пӗр вырӑнта аслатиллӗ ҫумӑр ҫума пултарать.

Ҫил вӑйланнине пула транспорт япӑх ҫӳреме пултарать, электропередачӑсен линийӗсем тата ҫыхӑну татӑлас, кивӗ ҫуртсен тӑррисем ишӗлсе анас хӑрушлӑх пур.

ИӖМ ҫил вӑйланнӑ вӑхӑтра электропралуксенчен, реклама щичӗсенчен, ҫӳллӗ строительство техникинчен айккинче тӑма сӗнет, вӗсен ҫывӑхне автомобиле лартмалла марри пирки асӑрхаттарть.

cap.ru сайтран илнӗ сӑн

Ҫӗртме уйӑхӗн 5-мӗшӗнче Улатӑр районӗнче вӑйлӑ ҫил ҫурт тӑррисене сӳни пирки Чӑваш халӑх сайчӗ ҫав кунах пӗлтернӗччӗ. Ӗнер ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев хушнипе Улатӑра оперативлӑ ушкӑн ҫитнӗ.

Ятарлӑ комисси вӑйлӑ ҫил кӳнӗ тӑкака шутланӑ. Уйрӑмах нумай хваттерлӗ икӗ ҫурт шар курнӑ. Малтанах комисси «Стрелка» микрорайонти 37-мӗш ҫурт умӗнче чарӑннӑ. Унта тӑкак 370 пин тенкӗпе танлашнӑ. Ҫил ҫурт тӑррин 300 тӑваткал метрне сиенлетнӗ. Халӗ специалистсем ӑна юсаҫҫӗ, ҫӗнӗ материал витеҫҫӗ.

Совет урамӗнчи 14-мӗш ҫурт та самай сиенленнӗ. Ӑна 10 ҫул каялла кӑна хӑпартнӑ. Тӑрӑран нимӗн те юлманпа пӗрех. Хальлӗхе хваттерсене ҫумӑр анасран витнӗ-ха, тӗп ӗҫе специалистсем ыран пуҫӑнӗҫ.

Чӑваш Енӗн ҫутҫанталӑк пурлӑхӗсемпе экологи министрӗн ҫумне кама лартасси паллӑ. Чӑваш Енӗн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче конкурс комиссийӗн ларӑвӗ иртнине хыпарланӑ.

Унта ҫырнӑ тӑрӑх, министр ҫумӗ пулма икӗ ҫын ӗмӗтленни палӑрать: Николай Косулин тата Николай Судаков. Чӑваш Енӗн Министрсен Кабинечӗн Ертӳҫин ҫумӗ — ЧР Элтеперӗн Администрацийӗн ҫумӗ Юрий Васильев ертсе пыракан комисси Николай Косулиншӑн пулнӑ. Ҫав вӑхӑтрах Николай Судакова та сирсе яман — ӑна министерствӑн кадр резервне кӗртме сӗннӗ. Конкурса хутшӑннӑ икӗ кандидат та асӑннӑ ведомствӑра, тӗрлӗ пай пуҫлӑхӗсенче тӑрӑшать.

Аса илтерер, кӑҫалхи кӑрлачӑн 19-мӗшӗнче министр ҫумне Владимир Кузюкова ӗҫрен кӑларнӑччӗ. «Ҫыхӑнура» тетел ун чух пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫак должноҫе 2015 ҫулхи раштав уйӑхӗнчен йышӑннӑ Владимир Кузюков министерствӑри ку енӗпе ятарлӑ пӗлӳ илнӗ пӗртен-пӗр специалист пулнӑ.

Ҫулҫӑ ҫинчи пӑр. Н. Плотников тунӑ сӑн

Паян, ҫу уйӑхӗн 31-мӗшӗнче, ҫуркуннен юлашки кунӗнче, республикӑра юр ҫунӑ. Вӑл нумай вӑхӑт ҫуман-ха, ҫапах ҫынсем сӑн, видео ӳкерсе тӗнче тетелне кӑларса хунӑ.

Шупашкарта тӗллӗн-тӗллӗн юр ӳкнӗ. Хӑш-пӗр вырӑнта пӑр та ҫунӑ. Синоптиксем ҫитес вӑхӑтра та юр ҫума пултарасси пирки асӑрхаттараҫҫӗ. Ҫӗртме уйӑхӗн 1-2-мӗшӗсенче ҫӗр 2-5 градус таран шӑнӗ. Вырӑнӑн-вырӑнӑн йӗпе юр, ҫумӑр ҫӑвӗ.

Аса илтерер: ҫу уйӑхӗн 30-мӗшӗнче республикӑра вӑйлӑ ҫил алхаснӑ. Асар-писер ҫанталӑк икӗ ҫынна шар кӑтартнӑ, вӗсем суранланнӑ. Ҫил шкул, ҫурт тӑррисене сӳнӗ.

Ӗнер республикӑра вӑйлӑ ҫил алхаснӑ май йывӑҫсем ӳкни, пӳрт тӑррисене сӳни пирки сайтра пӗлтернӗччӗ. Ӗнер каҫхи 6 сехет хыҫҫӑн Пӑрачкав районӗнче инкеклӗ лару-тӑру режимӗ пулнине палӑртнӑ.

Уйрӑмах Пӑрачкав ялӗ шар курнӑ. Район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Евгений Лебедев район комиссийӗн плана кӗртмен ларӑвне ирттернӗ. Унта муниципалитетра чрезвычайлӑ лару-тӑру режимӗ пулнине палӑртнӑ, ҫил «йӗр хӑварнӑ» пулӑмсене мӗнле пӗтермелли плана хатӗрленӗ. «Ҫил темиҫе минут кӑна алхаснӑ, ҫапах ку пысӑк тӑкак кӳнӗ. Ӑҫта мӗн сӑтӑр кӳнине хальлӗхе палӑртаҫҫӗ, тӑкака шутлаҫҫӗ», — ҫырнӑ район администрацийӗн сайтӗнче.

МЧС пӗлтернӗ тӑрӑх, Пӑрачкав районӗнче нумай хваттерлӗ тӑватӑ ҫурт тӑрри, харпӑр 15 ҫурт ҫивитти сиенленнӗ. Асӑрхануллӑ пулӑр: ҫил паян та лӑпланман-ха.

Кӗҫех ҫулла ҫитет. Кӑҫал ҫӗртме уйӑхӗ сивӗ ҫанталӑкран пуҫланӗ. Ҫак кунсенче ҫӗрлесерен тӑм ӳкни пулнӑ-ха. Ҫӗртмен 1-мӗшӗнче вара сывлӑш температури те 1 градус таран анӗ. Ҫак кун юлашки 10 ҫулта чи сивви пулӗ.

Ачасене хӳтӗлемелли кун 6-11 градус кӑна ӑшӑ тӑрӗ. Ку ҫанталӑк ака уйӑхӗнчипе пӗр килет. Ҫавӑнпа уяв мероприятийӗсене урамра мар, пӳлӗмсенче ирттерме сӗнеҫҫӗ.

Ҫитес вӑхӑтра Чӑваш Енре циклон хуҫаланӗ. Синоптиксем ҫӗртме уйӑхӗ сивӗ килессе пӗлтереҫҫӗ. Пӗлтӗрхи пекех ҫумӑр нормӑран нумайрах ҫӑвӗ. 10-мӗшӗ хыҫҫӑн ҫумӑр тата ытларах ҫӑвӗ, ҫапах сывлӑш температури кӑштах хӑпарӗ. Республика кунӗ умӗн ӑшӑтмалла, ун чухне ҫил те лӑпланӗ.

Шупашкарти 12-мӗш вӑтам шкулти 7-мӗш «а» класра вӗренекен ачасем «Заповедные острова России» (чӑв. Раҫҫейӗн заповедниклӑ утравӗсем) конкурсра ҫӗнтернӗ.

«Заповедники» (чӑв. Заповедниксем) центр тата «Раҫҫейри шкул ачисен юхӑмӗ» ача-пӑчапа ҫамрӑксен организацийӗ кӑҫалхи ака-ҫу уйӑхӗсенче пӗтӗм Раҫҫейри конкурс ирттернӗ.

«Маттур ачасем. «Чӑваш Республикин Хӗрлӗ кӗнеки» проектпа ӗҫлени сая каймарӗ», — тесе ҫырнӑ Александр Яковлев орнитолог тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенчен пӗринчи хӑйӗн страницинче.

Шупашкарти ачасен ӗҫӗ «Творчество во благо заповедных островов» (чӑв. Заповедник утравӗсемшӗн тӑрӑшни) номинацире ҫӗнтернӗ. Проект ертӳҫисем — эпир маларах асӑннӑ А.А. Яковлев тата З.В. Максимовӑ.

Ҫӗнтерӳҫӗсем ҫӗртме уйӑхӗн 24-мӗшӗнчен пуҫласа утӑ уйӑхӗн 14-мӗшӗччен «Океан» уйлӑхра канӗҫ.

Урамра ҫуллахи пек шӑрӑх ҫанталӑк тӑрать. Сывлӑш температури вӑтамран 19-20 градус ӑшӑ. Ку – утӑ уйӑхӗнчи норма.

Кашни кун тенӗ пекех вырӑнӑн-вырӑнӑн аслатиллӗ ҫумӑр ҫӑвать. Ку эрнере ытларах кӑнтӑр енчи районсенче ҫумӑр ӳкнӗ. Ҫу уйӑхӗн 16-мӗшӗнче Патӑрьел тӑрӑхӗнче вырӑнӑн-вырӑнӑн пӑр та ҫунӑ. Кӗске вӑхӑтрах вӑл чечексене, йӑран ҫинчи калчасене пӗтернӗ. Пӑр ҫӗре хупласах хунӑ, ҫынсем унран пӗчӗк юр кӗлетке те тунӑ.

Синоптиксем пӗлтернӗ тӑрӑх, шӑматкун каллех вӑйлӑ ҫумӑр, пӑр ҫума пултарать. Ыран вара ҫанталӑк 25 градус ӑшӑ пулӗ. Тунтикун кӑштах сивӗтӗ. Ытларикунпа юнкун каллех шӑрӑх тӑрӗ: 27 градуса ҫитӗ.

Ҫитес эрнен иккӗмӗш ҫурринче сивӗтӗ. Тепӗр шӑрӑх ҫӗртме уйӑхӗн 2-10-мӗшӗсенче пулӗ.

Ҫу уйӑхӗнчи канмалли кунсем ҫывхараҫҫӗ. Чылайӑшӗ ҫак тапхӑрта лайӑх ҫанталӑкпа киленсе шашлӑк ӑшалать. Ахӑртнех, нумайӑшне ҫак ыйту пӑшӑрхантарать: ҫанталӑк мӗнлерех пулӗ?

Ыран — ӗҫлемелли кун. Ку лайӑх та пуль, мӗншӗн тесен ыран ҫумӑр ҫӑвӗ. Вырсарникун ҫиллӗ пулӗ, ҫумӑр ҫумасть. Тунтикун вара сывлӑш температури кӑнтӑрла 16 градус ӑшӑ таран хӑпарӗ. Каҫ енне ҫурҫӗр районсенче ҫумӑр ҫукалӗ, ҫил лӑпланӗ.

Ҫу уйӑхӗн 1-мӗшӗнче те типӗ ҫанталӑк пулӗ. Кӑнтӑрла 12–17 градус ӑшӑтӗ. Ҫу уйӑхӗн 2-мӗшӗнче пушшех те ӑшӑтма пуҫлӗ: 18–23 градус пулӗ. Кӑнтӑр районсенче аслати пирвайхи хут авӑтӗ.

Ҫитес эрнен иккӗмӗш пайӗнчен пуҫласа сывлӑш температури 27 градус таранах хӑпарма пуҫлӗ, ҫумӑр ҫумӗ.