Тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенчен пӗринче, Фейсбукра, Чӑваш патшалӑх юрӑпа ташӑ ансамблӗн артисчӗсене ӗҫрен кӑларса ярассине пӗлтернӗ. Кун пирки Чӑваш Ен Элтеперӗн Администрацийӗн Ертӳҫи тата республикӑн культура министрӗ пулнӑ Наталья Володина ҫӗртме уйӑхӗн 20-мӗшӗнче ҫырнӑ.

Ун патне ӗҫтешӗсем шӑнкравласа Чӑваш патшалӑх юрӑпа ташӑ ансамблӗн мӗнпур музыкантне ӗҫрен кӑларассине пӗлтернӗ иккен.

«Ӑслӑ чӑваш правительстви фанерӑпа та юрласа ташлама пултаратпӑр тесе шухӑшлать курӑнать. Маларах Юрий Васильевич Васильева ӗҫрен кӑларчӗҫ», — ҫырнӑ Наталья Володина.

«Мӗн тумалла тесе ыйтаҫҫӗ манран. Республика ертӳҫи патне кайма сӗнетӗп. Тен, вӑл пӗлмест те», — шӑрҫаланӑ культура министрӗ пулнӑ ҫын.

«Чӑвашлӑха аталантаракан ҫынсем кӗтмен ҫӗртен, ӑнсӑртран палӑраҫҫӗ. Вӗсенчен пӗри @red_a_red», — тесе пӗлтернӗ Инстаграмра Сантӑр Элтиярӗ.

Вӑл унта хыпарланӑ тӑрӑх, Кокель хушаматлӑ ҫамрӑк ӳнерҫӗ тӑрӑшнипе Шупашкар хулинче «Хулари ӳнер» проект пурнӑҫа кӗрсе пырать.

Республикӑн тӗп хулинчи «Каскад» канупа суту-илӳ центрӗ ҫумӗнчи лапам — Ксения Кокелӗн тата унӑн ушкӑнӗн Шупашкарти пӗрремӗш пысӑк калӑпӑшлӑ ӗҫӗ иккен.

Ксения малашне те тӗп хуламӑр урамӗсене чӑвашла граффитипе илемлетесшӗн-мӗн. Хальлӗхе хастарсем Петр Сизов ӳкернӗ «Нарспие» пысӑк хӳме ҫине куҫарнӑ.

Сантӑр Элтиярӗ Ксения Кокеле тата унӑн ушкӑнне ӑнӑҫу суннӑ. Эпир те ун пек маттурсене пултарулӑхра ҫавна пӗтӗм чунтан сунатпӑр.

Паян Шупашкарта «Ача-пӑча Акатуйӗ» иртнӗ. Вӑл кӑҫалхипе ҫиччӗмӗш хут йӗркеленнӗ.

Паян Андриян Николаев ячӗллӗ парка Шупашкарти, Ҫӗнӗ Шупашкарти тата районсенчи ҫӗр-ҫӗр ача пухӑннӑ. Шӑпӑрлансем вӑйӑ картине тӑнӑ, ҫакӑнтан пуҫланнӑ та уяв.

Уявра 9 лапамра вӑйӑ квесчӗ йӗркеленӗ. Ҫавӑн пекех конкурссем, наци сувенирӗсем тӑвас енӗпе ӑсталӑх класӗсем пулнӑ. Шӑпӑрлансем чӑвашла сӑвӑсем те вуланӑ.

Чӑваш эрешӗсен лапамӗ кӑҫӑлхипе иккӗмӗш ҫул ӗҫленӗ. «Чӑваш Ен паттӑрӗ» конкурс та кӑсӑклӑ иртнӗ.

Ҫӗртме уйӑхӗн 29-мӗшӗнче Каҫал тӑрӑхӗнче сухаҫӑсен конкурсӗ иртӗ.

Ӑмӑрту Комсомольски ялӗ ҫывӑхӗнчи вӑрман уҫланкинче пулӗ. Унта 18 ҫултан аслӑрах хӗрарӑмсемпе арҫынсене чӗнеҫҫӗ. Анчах пурне те мар. Вӗсен паспорт кӑтартмалла. Конкурс умӗн тухтӑр тӗрӗслевӗ витӗр тухма, техника хӑрушсӑрлӑхӗн парвилисене ӑша хывса инструктаж итлеме тивӗ. Ҫаксене пӑхӑнманнисене тата конкурса кая юлса ҫитнисене ӑмӑртӑва хутшӑнтармӗҫ.

Конкурс тӗллевӗ тесе вара чӑваш халӑхӗн йӑли-йӗркине халӑхра сарасси, лаша спортне аталантарасси, ҫамрӑксене лашана хисеплеме вӗрентесси тесе ӗнентереҫҫӗ.

Конкурса хутшӑнакансене ирхи 8 сехетрен 11-ччен шута илӗҫ, медицина тӗрӗслевӗ витӗр кӑларӗҫ. 11 сехетре ӑмӑрту пуҫланӗ. Конкурса районти Акатуя халалланӑ.

Тутарстанри Чистай районӗнне кӗрекен Анат Кӑтрата ялӗнче «Юрла, ташла чӑваш ҫынни» ятлӑ фестиваль иртнӗ. Ӑна хӑй вӑхӑтӗнче ҫав ялти хастарсем пуҫарса янӑ.

«Малтанхи ҫулсенче унта ансамбльсем йышлӑ ҫӳрерӗҫ, юлашки ҫулсенче фестиваль ял уявне ҫаврӑна пуҫларӗ тесен те йӑнӑшмӑпӑр. Ячӗ картне ларсах каймарӗ-и, урӑх сӑлтав-и, инҫетре пурӑнакансене калама хӗн. Йӗркеллӗ финансировани пулсан, тен ҫӗкленӗччӗҫ тесе шутлатпӑр, мӗншӗн тесен ҫакна тума Анати Кӑтратара культура хӑвачӗ пур», — тесе ҫырнӑ Тутарстанри чӑвашсен «Сувар» хаҫатӗнче.

Иван Ильин ертсе пыракан юрӑпа ташӑ ушкӑнӗ пур ҫӗре те ҫитсе пултарулӑхне кӑтартма тӑрӑшать иккен. Транспорт пулсан.

Сӑмах май, шӑпах Чистай районӗнчи Анат Кӑтрата ялӗнче республика шайӗнче Уяв ирттерме тытӑннӑ.

Тутарстанпа чикӗллӗ вырнаҫнӑ ҫармӑс ялӗнче, Мари Эл республикинчи Морки районне кӗрекен Шоруньжа ялӗнче, пысӑк форум иртнӗ.

Ҫав яла Тутарстанри «Сувар» хаҫат финпа угор тӗнчин культура шӗкӗр хули тесе хаклать. Ҫапла хисеп туни ытахальтен мар. Асӑннӑ ялта «кашни ҫул финпа угор халӑхӗсем культурӑн тӗп вырӑнне палӑртаҫҫӗ» иккен. «Шоруньжа ӑна тивӗҫлӗ пулнинчен иккӗленмелли ҫук, мӗншӗн тесен кунта мари этнокультура комплексӗ нумай ҫул ӗҫлет, мари халӑх культурине аталантаракан центр пур», — хыпарлать «Сувар».

Ҫармӑс ялӗ Эстонири Обиницара иртнӗ финпа угор ялӗсен II форумӗнче иртнӗ халӑхсем хушшинчи конкурсра ҫӗнтерсе вӑл ята тивӗҫнӗ.

Финпа угорсен фестивальне 30 ытла коллектив хутшӑннӑ, ҫав шутра — Чӑваш Республикинчи икӗ ушкӑн: Шупашкарти «Уяв» тата Патӑрьел районӗнчи «Пашьел».

Мускавра Чӑваш поэзийӗн каҫ иртӗ. Вӑл ҫӗршывӑн тӗп хулинчи Национальноҫсен ҫуртӗнче ҫӗртме уйӑхӗн 28-мӗшӗнче 18 сехетре пуҫланӗ.

Чӑваш Енри профессионал ҫыравҫӑсен пӗрлешӗвӗн правленийӗн ертӳҫи, «Хыпар» издательство ҫурчӗн «Тӑван Атӑл» журналӗн редакторӗ Лидия Филиппова ҫак йӗркесен авторне пӗлтернӗ тӑрӑх, Мускаври ентешӗмӗрсемпе республикӑри паллӑ ҫыравҫӑсем тӗл пулӗҫ. Вӗсен йышӗнче, сӑмахран, Анатолий Кипеч, Светлана Асамат, Улькка Эльмен, Альбина Юрату, Светлана Гордеева, Ольга Васильева, Раиса Воробьева, Лидия Сарине, Елена Светлая, Владимир Мишшан, Дмитрий Суслин, Владислав Николаев тата ыттисем.

Мускаври Чӑваш поэзийӗн каҫне Шупашкар хули йӗркеленнӗренпе 550 ҫул, Чӑваш автономийӗ 100 ҫул тултарассине халалланӑ.

Культура марафонне пирӗн тӑрӑхри профессионал ҫыравҫӑсен пӗрлешӗвӗ пуҫарнӑ. Мускаври Чӑваш поэзийӗн каҫне ирттерме ҫӗршывӑн тӗп хулинчи Чӑваш культурин пӗрлӗхӗ тата Чӑваш Енӗн РФ Президенчӗ ҫумӗнчи полпредстви пулӑшать.

Чӑваш Ен Республикӑн черетлӗ ҫуралнӑ кунне чаплӑн уявлама хатӗрленет. Ҫавна май Шупашкарта пӗтӗм чӑвашсен Акатуйӗ ҫиччӗмӗш хут иртӗ. Вӑл Хӗрлӗ тӳремре ҫӗртме уйӑхӗн 24-мӗшӗнче 14 сехет те 30 минутра пуҫланӗ.

Чӑваш Енӗн Халӑхсен туслӑхӗн ҫуртӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, Акатуй хӑнисене хапӑл тунине кӑтартса хальччен пӗҫермен хуплу пӗҫерӗҫ. Пӗрремӗшенчен, вӑл кӗнеке евӗр пулӗ. Иккӗмӗшӗнчен, вӑл 300 килограмм тайӗ, тӑршшӗ вара 30 метрпа танлашӗ.

Кукӑль-ҫӑмах пӗҫерекенсемшӗн капла пысӑк хуплу пӗҫересси пӗлтерӗшлӗ ӗҫ.

Чӑваш Енри ӑстасем кукӑле темиҫе кун пӗҫерӗҫ. Чӑваш Енӗн Халӑхсен туслӑхӗн ҫурчӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, Акатуй кунӗнче уяв хӑнисене тата унта хутшӑнакансене тутлӑ хуплупа хӑналӗҫ.

Тӗмен хулинче чӑваш культурипе паллаштаракан историпе таврапӗлӳ музейӗ уҫӑлӗ. Ҫакӑн пирки асӑннӑ тӑрӑхри чӑвашсен «Тӑван» ассоциацийӗн ертӳҫи Ираида Маслова Инстаграмра пӗлтернӗ. Ӑна Тӗмен облаҫӗнчи чӑваш культурин центрӗнче йӗркелӗҫ.

Музей уҫас шухӑш ӑнсӑртран ҫуралнӑ темелле. 2002 ҫулта центра «Тӑван» чӑваш юррин ансамбльне ҫӳрекен Ольга Смирнова авалхи арча илсе пынӑ. Ҫавӑн хыҫҫӑн экспонат хыҫҫӑн экспонат пуҫтарма тытӑннӑ. Вӗсем пурте тӑван халӑхӑмӑр кун-ҫулне уҫса пама пулӑшаҫҫӗ.

Чӑваш культурин центрӗ халӗ Тӗменти Энергетиксен урамӗнчи 44-мӗш «а» ҫуртра вырнаҫнӑ. Ираида Маслова ӗнентернӗ тӑрӑх, унта ҫынсем вӗҫӗмех кӗрсе тухаҫҫӗ. Кӑҫал центрта музей валли пӳлӗм уйӑрнӑ. Музея йӗркелеме Ольга Федорова хастар хӗрарӑм нумай пулӑшнӑ. Паян халӑх музейӗн экспоначӗсен хисепӗ пинрен иртнӗ.

Тутарстанри Ҫӗпрел тӑрӑхӗнчи чӑвашсен Акатуйӗ кӑҫал урӑх ҫӗрте, Упире, иртет тесе пӗлтернӗ. Алешкин-Саплӑк ял хутлӑхне ҫавӑн пек пысӑк уява ирттерме ӑҫтан укҫа тупнине пакунлисем тӗпчеҫҫӗ-мӗн. Кун пирки асӑннӑ регионти «Сувар» хаҫатра пӗлтернӗ. Виҫӗмҫул Акатуй ирттернӗ Анат Чакӑна та ҫакнашкал тӗрӗслев ҫитнӗ текен хыпар ҫитнӗ-мӗн.

«Мӗне пӗлтерет ку? Саккаспа-и е ӑнсӑртран-и? Кама тӗк ҫывӑрттармасть Ҫӗпрел Акатуйӗ?» — пуҫ ватать Тутарстанри чӑвашсен «Сувар» хаҫачӗ.

Акатуя «тума ӗлӗкрен халӑхран парне пуҫтарнӑ: явлӑк, ҫӑмарта, кӗрпе. Пуянраххисем хӑйсен ирӗкӗпе пӗрлехи хурана укҫа пӑрахаҫҫӗ. Ку чухне никам та квитанци е отчет ыйтса лармасть. Вӑл ӗлӗкхи йӑла, ташлакан ҫӗнӗ мӑшӑр ури айне хут укҫа пӑрахнӑ пекех.

Халӑх уявне ирттерме пулӑшни хӑйне евӗр садака пекех вӑл. Унран никам та чухӑна юлман-ха. Кирлех-ши милиципе тӗрӗслеттерсе ырӑ ӗҫ тӑвакан ҫынсен кӑмӑлне хуҫма?» — ҫырнӑ «Суварта».