Авӑн уйӑхӗн 28-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн Арьитраж судӗнче республикӑн Культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗсен министерствин ӗҫне пӑхса тухӗҫ.
Андрей Иванов журналист «Правда ПФО» интернет-хаҫатра ӗнер ҫырнӑ тӑрӑх, ведомство «Энергосервис» компанипе судлашать. Вӑл предприяти Шупашкара 500 ҫул паркра тӑвакан «Этника Чӑваш Енӗ» кластер валли ҫутӑ кӗртнӗ. Анчах хайхин электроподстанцине икӗ хутчен ҫаратнӑ имӗш: пӗрремӗшӗнче — 2016 ҫулхи чӳк уйӑхӗнче 3,6 миллион тенкӗлӗх, иккӗмӗшӗнче — 2017 ҫулхи ака уйӑхӗнче 4 миллионлӑх. Министерство «Энергосервисран» 35 млн тенкӗ ыйтать иккен, унпа ӗҫ килӗшӗвне татасшӑн.
Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков (парк хулара-ҫке) вара министерство малтан ӗҫе актпа йышӑннине, подстанцие кайран ҫаратнине пӗлтерни паллӑ.
Пӑтӑрмахлӑ лару-тӑрура кам айӑплипе кам тӗрӗссине суд палӑртӗ.
Пӗлтӗрхи чӳк уйӑхӗн 3-мӗшӗнче ГАЗель кювета чӑмнӑ. Аварире темиҫе ҫын суранланнӑ. Ҫавна май айӑплине халӗ явап тыттарасшӑн.
Следовательсем каланӑ тӑрӑх, ҫав арҫын ҫынсене турттаракан усламҫӑ кассирӗпе ГАЗеле 1600 тенкӗпе пама калаҫса татӑлнӑ. Хайхи водителӗн Мукавран 11 ҫынна Канаша илсе килмелле пулнӑ.
Арҫыннӑн пассажирсене илсе ҫӳреме лицензи пулман. Транспортра хӑш-пӗр лакӑч ҫинче ҫыхӑнмалли пиҫҫихи те пулман. Автобус техтӗрӗслев витӗр те тухман. Кустӑрма шини ҫине тӗрлӗ калӑпӑшлӑ тата ӳкерчӗклӗ протектор лартнӑ.
Водитель каҫхине сехетре 70 ҫухрӑм хӑвӑртлӑхпа пынӑ. Ҫул пӑрлак пулнӑ. Арҫын руле итлеттереймен – автобус кювета чӑмнӑ. Аварире 7 ҫын шар курнӑ. Пӗри хытах аманнӑ.
Халӗ водителӗн суд сакки ҫине ларма тивӗ. Ун тӗлӗшпе кӗҫех приговор янӑрӗ.
Кӳкеҫри ваттисемпе сусӑрсен ҫуртӗнче 70 ҫулти арҫынна вӗлернӗ 61 ҫулти этем ӑсран тайӑлнӑ иккен. Ҫакна судпа медицина экспертизи тунӑ хыҫҫӑн палӑртнӑ.
Аса илтерер, ватлӑхра е чире пула хӳтлӗхсӗр юлнисем хӳтлӗх шыракан ҫуртри пӑтӑрмах кӑҫалхи ака уйӑхӗн 4-мӗшенче пулнӑччӗ. РФ Следстви комитечӗн следователӗсем ҫийӗнчех пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑччӗ. Тӗпчевҫӗсем ҫичӗ теҫеткери арҫынна пӗр пӳлӗмре пурӑннӑ 61 ҫулти арҫын тӗп тунӑ тесе тӳрех тӗшмӗртнӗччӗ.
Чӑн та, арҫынна пӗр пӳлӗмре пурӑннӑ тепӗр ҫын вӗлернӗ. Вӗсем иккӗшӗ хирӗҫсе кайнӑ та лешӗ ҫӗҫӗ ярса илсе 14 хутран кая мар чиксе пӗтернӗ. Сурана тӳсеймесӗр арҫын вырӑнтах вилсе кайнӑ.
Ҫӗҫӗпе чикнӗ арҫынна суд психиатри пульницинче хупса усрама йышӑннӑ.
Комсомольски район администрацийӗн экс-пуҫлӑхӗ Алексей Самаркин тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе следовательсем прокуратурӑна ярса панӑ. Вӑл должноҫӗпе ытлашши усӑ курнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ.
«Регнум» информаци агентстви пӗлтернӗ тӑрӑх, пӗлтӗрхи кӗркунне Алексей Самаркин администраци ӗҫченӗсене ӗҫ вӑхӑтӗнчех ял хуҫалӑх ӗҫне явӑҫтарнӑ. Вӗсем тӗрлӗ лаптӑкра ҫӗрулми пуҫтарнӑ. Вӗсенчен пӗри Алексей Самаркинӑн тӑванӗ пулнӑ, теприне усламҫӑ патшалӑхран тара илнӗ.
Кӑҫалхи ака уйӑхӗнче экс-пуҫлӑх тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Утӑ уйӑхӗн 20-мӗшӗнче ӑна килти ареста лартнӑ. Кун хыҫҫӑн вӑл ӗҫрен кайнӑ. Ҫурла уйӑхӗ вӗҫӗнче ун вырӑнне Шупашкарти «Спартак» спорт шкулӗн директорӗ Александр Осипов йышӑннӑ.
Хӗрлӗ Чутай районӗнче пурӑнакан хӗрарӑмӑн амӑшӗн правине чикӗленӗ. Кунсӑр пуҫне унӑн тӗпренчӗкӗсене алимент тӳлеме тивӗ.
Ҫав хӗрарӑм тӗлӗшпе суд пулнӑ. Вӑл ҫул ҫитмен ачисене тивӗҫлӗ воспитани парас енӗпе ӗҫлемен. Суд хӗрарӑма икӗ ачине алимент тӳлеттерме те йышӑннӑ. Тата ҫакна палӑртмалла: ҫамрӑк амӑшӗ ниҫта та ӗҫлемен. Ачасене воспитани парас енӗпе кукамӑшӗ ӗҫленӗ.
Суд прокурор ыйтнине тивӗҫтернӗ. Хӗрарамӑн амӑшӗн правине чикӗлеме йышӑннӑ. Унӑн ӗҫлесе илнӗ укҫан 1\3 пайне алимент тӳлемелле. Кун пирки ЧР прокуратурин пресс-служби пӗлтерет.
Паян Шупашкарти темиҫе организаци-учреждение бомба хунӑ сӑмахпа ура ҫине тӑратнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтерсе ӗлкӗрнӗччӗ. Маларах вӑл хыпара автор шанмасӑртарах йышӑнни сисӗнетчӗ пулсан, халӗ сӑмах-юмах чӑн пулни тӳрре килнӗ. Кун пирки Чӑваш Енӗн Элтеперӗн Администрацийӗн пресс-служби влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче пӗлтернӗ.
Бомба хунӑ тесе 10 сехет те 50 минутран пуҫласа 12 сехет те 10 минутчен «Звездный», «Восточный», «Рябинка», «Эльбрус», «Шупашкар» суту-илӳ ҫурчӗсене, «Атӑл», «Ибис», «Раҫҫей», «Чӑваш Ен» хӑна ҫурчӗсене, «Центральный» универмага, Шупашкар хула администрацине, республикӑн тӗп хулин Мускав район судне шӑнкӑравланӑ. Ҫавӑн хыҫҫӑн оперативлӑ мӗнпур тытӑм ура ҫине тӑнӑ. Турра шӗкӗр, бомба тупӑнман. Маларах асӑннӑ ҫуртсен таврашне халӗ те тимлӗн сӑнаҫҫӗ.
Алексей Навальныйӑн Шупашкарти штабӗн волонтерне Алексей Миронова «Контактра» халӑх тетелӗнче репост тунӑшӑн йӗплӗ пралук леш енне 2 ҫул та 3 уйӑхлӑха ӑсатнӑ. Ҫапла майпа суд прокуратура ыйтнине тивӗҫтернӗ — хупмах йышӑннӑ.
Штаб хастарне тӳрех икӗ статьяпа — экстремизмшӑн тата нацисен туслӑхне аркатма хӑтланнӑшӑн — айӑпланӑ.
Аса илтеретпӗр, ҫулталӑк каялла вӑл халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче сӑнӳкерчӗк куҫарса лартнӑ. Айне ӑнланмалла мар шухӑшлӑ тата мӑсӑльмансене хирӗҫле комментари вырнаҫтарнӑ имӗш.
«Чебоксары24» пӗлтернӗ тӑрӑх, авӑн уйӑхӗн 4-мӗшӗнче тӳре Алексей Миронова хӳтӗлеме пынӑ «Уҫӑ Раҫҫейӗн» Чӑваш Енри координаторне тата Алексей Навальнӑйӑн Шупашкарти штабӗн пуҫлӑхне залран кӑларса янӑ. Ҫав сайтах пӗлтернӗ тӑрӑх, хастара 40 ҫул эрех ӗҫекен, интернет мӗнне пӗлмен арҫын каласа кӑтартнинчен йӗркеленӗ.
Муркаш районӗнче пурӑнакан 29 ҫулти хӗрарӑма суд сакки ҫине лартнӑ. Вӑл ачисене тивӗҫлипе пӑхман, вӗсемпе хӑйне лайӑх тытман-мӗн. Кун пирки ЧР прокуратурин пресс-служби пӗлтерет.
Следстви версийӗ тӑрӑх, ҫамрӑк хӗрарӑм 2 ҫулти тата 9-ти ачисене воспитани парас тӗлӗшпе ӗҫлемен. Вӑл амӑшӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫламан имӗш: гигиена, психика, кӑмӑл-сипет тӗлӗшӗнчен ӗҫлемен.
Кунсӑр пуҫне ҫак хӗрарӑм, ӳсӗрскер, ҫемьери ытти ҫынпа харкашнӑ, усал сӑмахсемпе перкелешнӗ. Ҫакна вара йӑлтах ачисем илтнӗ.
Суд икӗ ача амӑшне айӑплӑ тесе йышӑннӑ, 5 пин тенкӗ штраф тӳлеттермелле тунӑ.
Америкӑри Пӗрлешӳллӗ Штатсенче тӗлӗнсе каймалла суд ларӑвӗ тинех вӗҫленнӗ. Чӗрчунсене юратакансем Наруто павиана хӳтӗлесе тавӑҫ ҫырса судлашса пӗтнӗ. Павиан Британи фотографӗн фотоаппаратне Индонези заповедникӗнче туртса илсе хӑйне хӑй ӳкерме пуҫланӑ.
Сӑн ӳкерчӗксене ҫынсем кӑмӑлланине кура Наруто паллӑ павиан пулса тӑнӑ. Тупӑшӗ Британи фотографне кайса тӑнӑ. Чӗрчунсене хӳтӗлекенсем ҫакна автор правине пӑсни тесе хакланӑ.
Ултӑ ҫула пынӑ суд хыҫҫӑн ӳкерчӗксен авторӗ этем тесе йышӑннӑ, анчах тупӑшӑн 25 процентне вӑл ыр кӑмӑллӑх валли уйӑрӗ. Укҫа чи малтанах Индонезири павиансене хӳтӗлеме кайӗ.
Нарутӑн Австралинче конкурент тупӑннӑ. Унта тюлень дайвер камерине туртса илме хӑтланнипе кӑсӑклӑ сӑн ӳкерчӗксем пулса тухнӑ.
Казахстанра пурӑнакан, ниҫта та ӗҫлемен 37 ҫулти арҫын Шупашкарта суд сакки ҫине ларӗ. Ӑна пирӗн региона суя алкоголӗн пысӑк партине кӳрсе килнӗшӗн айӑпласшӑн.
Следстви палӑртнӑ тӑрӑх, 2017 ҫулхи кӑрлач-нарӑс уйӑхӗнче ҫак арҫын, пирӗн патра эрех Казахстанринчен хаклӑраххине пӗлсе тӑрсах, «бизнес» йӗркеленӗ: Чӑваш Ене маркаламан алкоголь илсе килнӗ.
Пӗтӗмпе пирӗн региона ҫур литрлӑ 2 пин те 800 кӗленче кӳрсе килнӗ. Кунсӑр пуҫне 430 курупка эрех пулнӑ, ӑна айӑпланакан арҫын алӑран сутнӑ.
Черетлӗ парти килсен, кӑҫалхи нарӑс уйӑхӗнче, суя услама пӳлнӗ. Йӗрке хуралҫисем хваттерӗсене, гаражӗсене ухтарнӑ. Экспертиза туртса илнӗ алкоголь ҫын пурнӑҫӗшӗн хӑрушлӑх кӑларса тӑратманнине ҫирӗплетнӗ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (11.04.2025 15:00) пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 745 - 747 мм, 6 - 8 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 4-6 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр енчен вӗрӗ.
| Ефимов Никита Ефимович, фольклор пухаканӗ, этнограф, чӑваш чӗлхи тӗпчевҫи ҫуралнӑ. | ||
| Казаков Георгий Николаевич, паллӑ патшалӑх ӗҫченӗ ҫуралнӑ. | ||
| Колбасов Олег Степанович, правовед, юридици ӑслӑлӑхӗсен докторӗ ҫуралнӑ. | ||
| Михайлов Феликс Михайлович, спорт йӗркелӳҫи, ишес енӗпе тӗнче шайӗнчи тӳре ҫуралнӑ. | ||
| Козлова Зинаида Алексеевна, фольклор пухаканӗ, профессор, ЧР тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ ҫуралнӑ. | ||
| Николаев Юрий Михайлович, патшалӑх ӗҫченӗ, ЧР вӑй-хал культурипе спортӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ ҫуралнӑ. | ||
| Терентьев Николай Терентьевич, чӑваш драматургӗ, тӑлмачӗ, актёрӗ вилнӗ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |