Пирӗн республикӑпа иртекен «М-12» аслӑ ҫул хӗрринче карас ҫыхӑнӑвӗн тата интернета тухмалли тата тепӗр оборудовани вырнаҫтарнӑ. Вӑл Комсомольски тӑрӑхӗнчи Асанкасси ялӗ патӗнчен иртекен автобан патӗнче. Унта интернет ҫыхӑнӑвӗн хӑвӑртлӑхӗ ҫеккунтра 180 Мбитспа танлашӗ.
LTE стандарчӗллӗ телеком-оборудованине «МегаФон» компани вырнаҫтарнӑ. Ҫул хӗррипе пирӗн республикӑра асӑннӑ оператор 20-е яхӑн никӗс станци хута яма палӑртать.
LTE сетьне автобанӑн пӗр пайӗ ҫеҫ мар, Асанкасси ялӗ те лекнӗ. Унта пин ытла ҫын пурӑнать. Ялта шкул, культура ҫурчӗ, библиотека, фельдшерпа акушер пункчӗ тата ытти социаллӑ объект пур.
2021 ҫулта пирӗн республикӑри тӑватӑ районта пысӑк хӑвӑртлӑхлӑ 4G интернет ҫыхӑнӑвӗ валли 5 никӗс станцийӗ вырнаҫтарнӑ.
Иртнӗ ҫул Раҫҫейӗн Цифра аталанӑвӗн министерстви тата «Ростелеком» акционерсен обществи ҫӗршыври пӗчӗк ялсенче 1,2 пин никӗс станцийӗ вырнаҫтарнӑ, ҫав шутран 5-шне — Чӑваш Енре.
2021 ҫулта никӗс станцисене Ҫӗмӗрле районӗнчи Хӗрлӗ Октябрь тата Тури Кӑмаша, Елчӗк районӗнчи Энтепе, Вӑрмар районӗнчи Анаткасра, Пӑрачкав районӗнчи Никулино ялӗсенче туса лартнӑ.
Чӑваш Енре цифра танмарлӑхне пӗтерессипе ҫыхӑннӑ программӑн иккӗмӗш тапхӑр пуҫланнӑ. Ҫӗмӗрле районӗнчи Хӗрлӗ Октябрь тата Тури Кӑмаша, Елчӗк районӗнчи Энтепе, Пӑрачкав районӗнчи Никулино, Вӑрмар районӗнчи Анаткас ялӗсене интернет ҫыхӑнӑвне ҫитернӗ.
Цифра аталанӑвӗн министерствипе «Ростелеком» организаци 100 ҫынран пуҫласа 500 ҫын таран пурӑнакан ялсене 4G технологиллӗ ҫыхӑну ҫитереҫҫӗ. 2022 ҫулта 38 база станцийӗ тума палӑртнӑ.
Цифра танмарлӑхне пӗтерессипе ҫыхӑннӑ программӑн пӗрремӗш тапхӑрӗнче 250 ҫынран пуҫласа 500 ҫын таран пурӑнакан Чӑваш Енри 328 яла интернет ҫыхӑнӑвӗ ҫитернӗ.
Чӑваш Ен Цифра аталанӑвӗн, информаци политикин тата массӑллӑ коммуникацисен министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, социаллӑ пӗлтерӗшлӗ объектсене пысӑк хӑвӑртлӑхлӑ интернетпа ҫыхӑнтарасси пирӗн республикӑра малалла пырать. «Ростелеком» предприяти специалисчӗсем ҫак енӗпе халӗ виҫӗ районта ҫине тӑраҫҫӗ.
Ҫывӑх вӑхӑтра пысӑк хӑвӑртлӑхлӑ интернет Шупашкар районӗнчи Толик Хураски тата Мӑнал, Элӗк районӗнчи Вутлан, Муркаш районӗнчи Тойкилтӗ ялӗсенче ӗҫлесе кайӗ. Асӑннӑ ялсенчи шкулсем ун чухне тӗнче тетелне ҫӑмӑллӑнах тухайӗҫ. Ҫавӑн пекех Шупашкар районӗнчи Мӑналти фельдшерпа акушер пунктне тӗнче тетелӗпе ҫыхӑнтарӗҫ.
Ӗнер, пуш уйӑхӗн 15-мӗшӗнче, Пӗтӗм ҫӗршыври «Чаплӑ интернет» конкурса пӗтӗмлетнӗ. Унта Шупашкарти 17-мӗш вӑтам шкулӑн информатика вӗрентекенӗ Игорь Чернов лауреат ятне тивӗҫнӗ.
Чӑваш Енӗн информполитика министерстви хыпарланӑ тӑрӑх, шкулпа ҫыхӑннӑ проектсен конкурсне хальхинче вӗренӳ тытӑмӗнчи интернет-технологисене халалланӑ. Вӗрентекенсемпе шкул ачисем конкурса хӑйсем ӑсталанӑ сайтсене, сайт пайӗсене, халӑх тетелӗнчи пӗрлешӳсемпе ушкӑнсене, компьютерпа кӗсье телефонӗ валли шухӑшласа кӑларнӑ сарӑмсене, ӑс-тӑна аталантаракан вӑйӑсене ярса панӑ. Раҫҫейӗн тӗрлӗ кӗтесӗнчен пурӗ 180 проект ҫитнӗ.
Конкурса пӗтӗмлетнӗ май тӑватӑ ҫӗнтерӳҫе тата ҫичӗ лауреата палӑртнӑ. Шупашкарти вӗрентекен Игорь Чернов 9-мӗш класс ачисене информатика экзаменне тӗплӗ хатӗрленме май паракан сарӑмпа палӑрнӑ.
Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан 28 тата 30 ҫулсенчи икӗ арҫын 1100 ытла компьютера вирус ертсе аркатнӑ. Ҫапла майпа вӗсем компьютерсенчи информацие сутма тӗллев тытнӑ, анчах май килмен. Кун пирки «МК в Чебоксарах» хыпарлать.
Уголовлӑ ӗҫ материалӗсем тӑрӑх, хайхи арҫынсем хӑйсем шухашласа кӑларнӑ вируспа 1100 компьютера техникӑна пырса перӗнмесӗрех «чирлеттернӗ». Анчах пухнӑ информацие — ют компьютерсенчи парольсемпе кодсене, электронлӑ майпа укҫа тӳлеме май паракан реквизитсене — интернет урлӑ сутма ӗлкӗреймен, вӗсем патне Хӑрушсӑрлӑх службин ӗҫченӗсем пырса кӗнӗ.
Ҫамрӑк арҫынсене иккӗшне те тытса чарнӑ, уголовлӑ ӗҫ пуҫарса тӗпченӗ. Халӗ суд та пулнӑ. Хакерсенчен пӗрне ҫулталӑк ҫурӑлӑха ирӗклӗхсӗр хӑварнӑ, теприне 30 пин тенкӗлӗх штрафланӑ.
Юпан 4-мӗшӗнче чӑваш тетелӗнче олимпиада пуҫланать. Ӑна Н. И. Ашмарин ҫуралнӑранпа 140 ҫул, вӑл хатӗрленӗ чӑваш сӑмахӗсен пуххин пӗрремӗш томӗ тухнӑранпа 100 ҫул ҫитнӗ ятпа ирттереҫҫӗ. Ӑмӑрту http://inset.chv.su сайтра иртӗ.
Йӗркелекенсем: Ҫӗрпӳ район администрацийӗн вӗренӳпе социаллӑ аталану управленийӗ, Чӑваш халӑх сайчӗ (информаци тата техника тӗлӗшӗнчен пулӑшать), Чӑваш чӗлхин инҫет вӗренӳ центрӗ.
Ӑмӑрту — районсем хушшинчи, унта Ҫӗрпӳ, Сӗнтӗрвӑрри, Вӑрмар, Канаш, Красноармейски, Шупашкар районсенчи шкул ачисем хутшанайраҫҫӗ. Вӗсен пӗр сехет хушшинче 10 ыйту хуравне кӑтартмалла пулӗ. Пӗлӳ кӑтартассишӗн укҫа тӳлес ҫук, хуравсене сайт урлӑ ҫеҫ йышӑнаҫҫӗ (электронлӑ почтӑпа янин усси ҫук).
Интернет-ӑмӑрту юпан 14-мӗшӗччен пырӗ.
Авӑнӑн 19-мӗшӗнче ҫӳлти шайри .su домена никӗсленӗренпе 20 ҫул ҫитрӗ. Шӑп та лап 20 ҫул каялла, иртнӗ ӗмерхи 1990-мӗш ҫулта, ку домена СССР патшалӑхне панӑ. 2009 ҫулхи ҫу уйӑхӗнче домена Раҫҫей ҫине куҫарнӑ. Раҫҫей Федерацийӗн тепӗр ҫӳллӗ шайри доменне, .ru-на, 1994 ҫулта никӗсленӗ.
Малтанхи вӑхӑтра иккӗмӗш шайри доменсене «Релком» тата «Демос» организацисем тытса тӑнӑ. 2010 ҫулхи ҫурлан 1-мӗшӗнче административлӑ ӗҫсене «Технический центр интернет» организацине куҫарнӑ. Хальхи вӑхӑтра иккӗмӗш шайри доменсене пурӗ 13 компани регистрацилет.
Авӑнӑн 1-мӗшӗ тӗлне .su доменра иккӗмӗш шайрисен шучӗ 88 пинрен иртнӗ пулнӑ. Танлаштарма: .ru доменра — 3 миллион ытла. Хальхи вӑхӑтра, .рф домена хута яма тытӑннӑран, .su доменсен йышӗ ӳсме пӑрахнӑ тет.
Пӗлме: .su домен ячӗ «sovet union» сӑмахсемпе вуланать. Ҫавӑн пекех, чӑвашсем ӑна «suvar» (сӑвар) ятпа та вулама пултараҫҫӗ.
Тӗнче тетелӗнче «Пӗтӗм Раҫҫейри 2010 ҫулхи халӑх ҫыравӗ» портал уҫӑлнӑ. Адресӗ — www.perepis-2010.ru. Тӗп страницӑра Раҫҫейӗн кашни ҫыннине чӗнсе каланӑ: «Ҫырав — ҫӗр-шывӑн коллективлӑ портречӗ. Сирӗнсӗр ку ӳкерчӗк тулли пулмасть. Ҫырава хутшӑнӑр, ку пачах йывӑр мар».
Порталӑн тытӑмӗ питех те ансат, ҫавӑнпа тӗнче тетелне пуҫласа тухнӑскер те та ҫырав ҫинчен мӗн пӗлес килнине тупма пултарать. «Ҫӗнӗ хыпар» («Новости») рубрикӑри материалсем тӑтӑшах ҫӗнелсе тӑраҫҫӗ. Унсӑр пуҫне ҫыравӑн саккун никӗсӗ тата программи ҫинчен тулли информаци илме пулать, иртекен мероприятисен анонсӗпе отчечӗ, тӗрлӗ пулӑшу материалӗсем, Раҫҫейри тата СССРти халӑх ҫыравӗсен историйӗ ҫинчен калакан интереслӗ фактсем, ҫыравсен чикӗ леш енчи опычӗ вырӑн тупнӑ.
«Ыйтусемпе хуравсем» рубрикӑра интернетпа усӑ куракансем ҫырав хучӗн содержанийӗпе малтанах паллашма, илнӗ кӑтартусен вӑрттӑнлӑхне сыхлани пирки пӗлме пултараҫҫӗ. «Ҫырав тата харпӑр хӑй хӑрушсӑрлӑхӗ» пайра ятарласа уйрӑм ҫын кӑтартӑвӗсем урӑх алла лекессинчен хӑрани вырӑнсӑр пулнине кӑтартнӑ. Кунтах ҫыравра час-часах тӗл пулакан ыйтусем ҫине хуравлаҫҫӗ: ҫырав мӗн тума кирлӗ, ӑна миҫе ҫултан ирттереҫҫӗ, ҫырав хучӗн анкетине тултарма мӗн чухлӗ вӑхӑт каять тата ыт.
+13.3 °C