
Ҫӗрпӳ районӗнчи Янтуш ялӗнче пурӑнакан пӗр арҫын хӑранипе сивӗтмӗшре ларнӑ. РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри тӗпчевҫисем каланӑ тӑрӑх, ӑна унта хӑйсен ялӗнче пурӑнакан тепӗр арҫын, хӗрӗх урлӑ каҫнӑскер, чиксе хунӑ. Аслинчен шар курнӑ 25-ри арҫын сивӗтмӗшре темиҫе минут ларнӑ, мӗншӗн тесен тухма вӑл шикленнӗ.
Икӗ арҫын пӗрле эрех ӗҫнӗ чух малтанхи кун хирӗҫсе кайни. Асли кӗҫӗннине хытах кӳреннӗ курӑнать — тепӗр кунне вӑл алӑка ватсах пырса кӗнӗ. Пӳрте кӗрсен чӗнмен хӑна 25-ри арҫынна питӗнчен чышкӑпа янклаттарса янӑ, унтан сивӗтмӗше чиксе хунӑ.
Пуҫтахланнӑ этеме ют киле ирӗксӗр пырса кӗнишӗн суд ултӑ уйӑх ӗҫлесе юсанмалла тунӑ. Сивӗтмӗшре ларма тата пӗрре чышкӑ тутанма тивни судлашас темен курӑнать.

Тӑвай районӗнче 45 ҫулти хӗрарӑма амӑшӗн правинчен хӑтарнӑ. Анча вӑл хӑйӗн йӑнӑшне ӑнланса илнӗ, тӳрӗ ҫул ҫине тӑнӑ. Ҫавна май каярахпа унӑн правине тавӑрнӑ.
Ӑна амӑшӗн правинчен 2016 ҫулхи юпа уйӑхӗнче хӑтарнӑ. Вӑл 5, 6 тата 13 ҫулсенчи ачисене пӑхман, кил-ҫуртра пуҫтарман, апат пӗҫермен, кӗпе-йӗм ҫуман. Кунсӑр пуҫне икӗ ачине шкула кайма хатӗрлемен. Пӗррехинче амӑшӗ ачисене килте хӑварса тухса кайнӑ, икӗ эрне ҫухалса ҫӳренӗ. Килте вара шыв та пулман.
Ачасене приюта илсе кайсан ҫеҫ хӗрарӑм киле таврӑннӑ. Суда вӑл пыман, ун чухне ӑна амӑшӗн правинчен хӑтарнӑ. Анчах йӑнӑшне ӑнланнӑ хӗрарӑм ӗҫе вырнаҫнӑ, ачасене тумтир илсе панӑ, вӗсен сывлӑхӗпе кӑсӑкланнӑ. Кун хыҫҫӑн ӑна амӑшӗн правине тавӑрса панӑ.

Шупашкарти Мускав районӗнче пурӑнакан 28 ҫулти арҫын тухтӑр сывлӑхне сиен кӳнӗ. Уншӑн суд 10 пин тенкӗ штраф тӳлеттерме йышӑннӑ.
Кӑҫалхи пуш уйӑхӗн 14-мӗшӗнче ирхи вунӑ сехет тӗлӗнче вӑл васкавлӑ пулӑшу кӳрекен службӑн дежурствӑри врачне чышкӑпа ҫапнӑ. Чукмар пекех йывӑр пулнӑ курӑнать ҫамрӑк та вӑйпитти арҫын алли: тухтӑрӑн пуҫ мими чӗтреннӗ, икӗ шӑлӗ хускалнӑ. Ҫакӑ сывлӑха ҫӑмӑл сиен кӳни шутланние экспертиза ҫирӗплетнӗ. Ҫамрӑк арҫын амӑшӗпе тухтӑр патне пынӑ. Ҫавӑнта унпа шурӑ халатли хушшинче ӑнланманлӑх сиксе тухнӑ. Тӗпчевҫӗсем пӗлтернӗ тӑрӑх, арҫын тухтӑр консультацийӗпе кӑмӑлсӑрланнӑ.
Тухтӑра хӗненӗ ҫын ӗҫне суд пӑхса тухса йышӑну тунӑ. Анчах хальлӗхе вӑл саккунлӑ вӑя кӗреймен-ха.

Ку истори пӗлтӗрхи раштав уйӑхӗнченпех тӑсӑлать. Пӗлменнисене аса илтерер. 2016 ҫулхи раштавӑн 5-мӗшӗнче иртнӗ ЧР Патшалӑх Канашӗн сессийӗнче депутатсем укҫа илсе тӑракан должноҫсене кама лартассине татса пачӗҫ. «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» парти пайташне Сергей Семенова хӑй хирӗҫ пулнине, хӑй вырӑнне пӗр партире тӑракан Игорь Молякова суйлама ыйтнине тата сессине пыманнине пӑхмасӑрах экономика енӗпе ӗҫлекен комитетра ертӳҫӗн ҫумне суйларӗҫ. Ҫак утӑма Игорь Моляков патшалӑх политики енӗпе ӗҫлекен комитет пайташӗ пулнипе, экономика политикин комитетӗнче тӑманнипе ҫыхӑнтарчӗҫ.
ЧР Патшалӑх Канашӗнче ҫапла йышӑннине республика прокуратури Сергей Семенов правине пӑсни тесе йышӑннччӗ. Асӑрхаттару хутӗнче кӑлтӑка пӗр уйӑхра пӗтермеллине, айӑплисене явап тыттармаллине палӑртнӑччӗ.
Ку ӗс суда та ҫитрӗ. Малтан Шупашкарти Ленин район сучӗ чӑваш парламенчӗн йышӑнӑвне пӑрахӑҫлама йышӑну кӑларнӑ, ӗнер ЧР Аслӑ сучӗ Ленин районӗнчи ӗҫтешӗсен йышӑнӑвне пӑхса тухса ӑна вӑйрах хӑварнӑ. Ҫапла вара Сергей Семенова ирӗксӗр ӗҫлеттерме парламентӑн ирӗк ҫук.

Ку пӑтӑрмах ҫу уйӑхӗн 7-мӗшӗнче Тӑвай районӗнче икӗ кӳршӗ хушшинче пулса иртнӗ. 74 ҫулти кинемей канализаци тӑвас тесе тимӗр ункӑсем туянса хунӑ. Кӳрши вара ҫӑл чавма ӗмӗтленнӗ. Кӳршӗре тимӗр ункӑ выртнине асӑрханӑскер ҫӗрле, никам курман чухне, ҫавсенчен иккӗшне хӑй кил хушшине куҫарса хунӑ.
Япала ҫухатнӑ кинеми тӳрех кӳршӗ пирки ырӑ мар шухӑшласа илнӗ. Чӑн та, тӗрӗсех тӗшмӗртнӗ вӑл: пускилӗн кил хушши картин хушӑкӗнчен пӑхнӑ та хӑйӗн пурлӑхне асӑрханӑ. Ырӑпа калаҫни усса кайман: 58 ҫулти арҫын кинемее тӗксе кӑларса янӑ.
Шар курнӑ хӗрарӑм депутатран пулӑшу ыйтнӑ, лешӗ — йӗрке хуралҫисенчен. Тимӗр ункӑ пӗҫертнӗ арҫын хӑйӗн утӑмне пакунлисене ҫӑл тума кирлӗ пулнипе ӑнлантарнӑ. Ҫакна ҫывӑх вӑхӑтра унӑн судра тепре калама тивӗ. Тӑвай районӗн прокурорӗ Оксана Ястребова каланӑ тӑрӑх, айӑплава суда ярса панӑ.

Комсомольски районӗнчи Ҫӗнӗ Шӑхран ялӗнче пурӑнакан икӗ арҫын ҫӗр лаптӑкне пайлайманнипе суда утнӑ. Вӗсем – иккӗмӗш сыпӑкри тӑвансем.
Суда арҫынсем 2011 ҫултах ҫитнӗ. Тӑвансем вара ҫӗре ниепле те пайлайман. Арҫынсем исполнительнӑй хут илнӗ, унтан мирлешнӗ те судран тавӑҫсене кайса илнӗ.
Анчах кун хыҫҫӑн вӗсем каллех вӑрҫӑнса кайнӑ, каллех суда ҫитнӗ. Кӑштахран икӗ тӑван мирлешнӗ те тавӑҫсене судран илнӗ. Ҫакнашкал 6 ҫул хӑтланнӑ вӗсем. Кӑҫал вара пӗр шухӑш патне ҫитнӗ: саккун пулӑшмасӑр ҫӗре пайлаймаҫҫӗ.
Приставсем вырӑна ҫитсе пӑнчӑ лартнӑ. Ҫавна май икӗ сарая, гаража, мунчана ишсе антарма тивнӗ, ҫӗр лаптӑкне 40 сантиметр куҫарма лекнӗ.

Ҫӗнӗ Шупашкар хула пульницин йышӑну уйрӑмӗн тухтӑрне судпа айӑпласшӑн. РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленийӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, ӑна пациент вилӗмӗшӗн айӑпласшӑн.
Следстви версийӗ тӑрӑх, пӗлтӗрхи ҫурла уйӑхӗн 1-мӗшӗнче ҫак тухтӑр дежурствӑра пулнӑ. Васкавлӑ медпулӑшу 56 ҫулти пациента илсе килнӗ, унӑн пневмони пулнине палӑртнӑ. Пациент ӳт температури хӑпарнине, вӑй ҫуккине, ӳслӗк пулине, ӳсӗрнӗ чухне ӳпке тӗлӗнчен ыратнине пӗлтернӗ. Тухтӑр вара ҫаксене илтсен те тӗрӗс мар диагноз лартнӑ.
Тухтӑр пациента пульницӑна вырттарман, килте сипленме сӗннӗ. Арҫын вара тепӗр кунхине килте йывӑр чире пула вилнӗ. Экспертиза та вӑл пневмоние пула сывлама пӑрахнине ҫирӗплетнӗ.

2014 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 20-мӗшӗнче «Шупашкар — Сӑр» автоҫул ҫинче пысӑк авари пулнӑ. Унта виҫӗ иномарка ҫапӑннӑ. Инкекре «Хендай» водителӗ, унӑн арӑмӗ тӳрех вилнӗ. 4 ҫулти хӗрача 10 уйӑх комӑра выртнӑ хыҫҫӑн сывлама пӑрахнӑ. 10-ри арҫын ача чӗрех юлнӑ. Анчах вӑл сусӑрланнӑ, темиҫе йывӑр операци чӑтса ирттернӗ.
Ҫак аварире айӑплӑ водителе ун чухне 8 ҫуллӑха хупнӑ. Ҫемьене 2,5 миллион тенкӗ компенсаци тӳлеттермелле тунӑ. Унӑн 3 ҫул руль умне ларма юрамасть. Анчах нумаях пулмасть ҫав арҫынна ирӗке кӑларнӑ.
Ҫемье кун пирки пӗлсен питӗ тӗлӗннӗ. Уйрӑмах — сусӑрланса юлнӑ арҫын ача. Вӑл халӗ ҫӗнӗрен утма вӗренет. «Тӗрӗслӗх ӑҫта?» — тӗлӗнет ача. Малтанах арҫын ачана кун пирки каламан, анчах вӑл арҫынна УДОпа кӑларнине ҫавах пӗлнӗ. Халӗ тӑванӗсем суд йышӑнӑвӗ тӗлӗшпе ҫӑхав ҫырасшӑн.

Шупашкар хула мэрӗ пулнӑ Ирина Клементьева текех ку должноҫа йышӑнмӗ. Паян хулара иртнӗ Депутатсен пухӑвӗн ларӑвӗнче ӑна пукансӑр хӑварма йышӑннӑ. Хӑйне яваплӑхран хӑтарма ыйтса Ирина Всеволодовна хӑех ҫырса панӑ. Анчах ӑна та пулин вӑл хӑйӗн юрисчӗсем урлӑ парса янӑ. Аса илтерер, ҫӗртме уйӑхӗн 16-мӗшӗнче Ирина Клементьевӑна Шупашкарти Мускав районӗн сучӗ килти ареста лартма йышӑннӑ.
Ирина Клементьева тӗлӗшпе пуҫиле темиҫе ӗҫ пуҫарчӗҫ. Клементьева хӑй айӑплине ӗнентерекен япаласене тӗп тӑвас тесе ӗҫлет тесе шухӑшланӑран ӑна пурӑнакан вырӑнтан тухма чарнӑ. Унӑн 13 сехетрен пуҫласа 14 сехетчен кил умӗнче уҫӑлса ҫӳреме юрать. Ҫавӑн пекех пуҫиле ӗҫпе ҫыхӑннӑ ҫынсемпе калаҫма та, ҫыру ҫӳретме те унӑн ирӗк ҫук.

Юлашки вӑхӑтра Шупашкар мэрӗ Ирина Клементьева пирки нумай калаҫаҫҫӗ. Кун пирки сайтра та нумай пӗлтернӗ. Паян Шупашкарти Мускав районӗн сучӗ Ирина Клементьевӑна килти ареста лартма йышӑннӑ.
Ҫапла тума сӑлтавӗ те пулнӑ. Прокуратура шухӑшланӑ тӑрӑх, Клементьева вӑл айӑплине ӗнентерекен япаласене тӗп тӑвас тесе ӗҫлет. Ӑна пурӑнакан вырӑнтан тухма чарнӑ. Унӑн 13 сехетрен пуҫласа 14 сехетчен кил умӗнче уҫӑлса ҫӳреме юрать. Ҫавӑн пекех суд мэра пуҫиле ӗҫпе ҫыхӑннӑ ҫынсемпе калаҫма чарнӑ, ҫыру ҫӳретме, телефонпа ҫырӑнма юрамасть.
Палӑртмалла: Ирина Клементьева хальлӗхе мэр шутланать тата «Чувашия-Мед» стравхлав компанине ертсе пырать.
