Ака уйӑхӗн 19-мӗшӗнче Чӑваш наци музейӗнче «Волшебный шаг Надежды Павловой» (чӑв. Надежда Павлован асамлӑ тӗнчи) курав уҫӑлӗ. Ӑна СССР халӑх артисткине Надежда Павловӑна халалланӑ.
Наци музейӗнчи курав мухтавлӑ балеринӑн асамлӑ пултарулӑхӗ ҫинчен туллин каласа кӑтартӗ.
«Куравра эпир сайра тӗл пулакан сӑнӳкерчӗксемпе паллаштарӑпӑр. Вӗсенче балет ҫӑлтӑрӗ Пермьри хореографи училищинче пуҫласа pas de bourrée туни те, Мускаври Пысӑк театр сцени ҫинче ташлани те пур. Надежда Павлова Чӑваш Ене килнӗ, чӑваш сцени ҫинче ташланӑ самантсем пирӗншӗн уйрӑмах хаклӑ», — тесе шухӑшлать Чӑваш наци музейӗн директорӗ Ирина Меньшикова.
Иртнӗ эрне вӗҫӗнче Чӑваш Енӗн культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министрӗ Светлана Каликова, унӑн ҫумӗ Георгий Богуславский тата Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗн директорӗ Геннадий Козлов республикӑри паллӑ художниксем: Раиса Терюкалова тата Виталий Петров (Праски Витти) — патӗнче пулнӑ.
Курнӑҫура ӳнер ӑстисен пултарулӑхри планӗсене, вӗсен уйрӑм куравӗсене республикӑри музейсенче уҫассине сӳтсе явнӑ. Министр художниксен сывлӑхӗпе те кӑсӑкланнӑ.
Художниксене министр чӑваш культурине ҫӗршыв тата тӗнче шайне кӑларма пысӑк тӳпе хывнӑшӑн тав тунӑ.
Чӑваш Енӗн тӗп хулинчи «Шупашкар Арена» пӑр керменӗнче «Легенды спорта Чувашии» (чӑв. Чӑваш Енӗн спорт легендисем) музей ӗҫлеме тытӑннӑ. Ӑна Пӑр керменӗн фойинче вырнаҫтарнӑ.
Музейри экспозицисемпе Шупашкарти 14-мӗш кадет шкулӗнчи 10-мӗш класра вӗренекен ҫамрӑксем паллашнӑ. Экскурсовод пулса экспонатсемпе ҫӑмӑл атлетика енӗпе СССР тава тивӗҫлӗ спорт мастерӗ, ҫӑмӑл атлетика енӗпе тӗнче тата Европа чемпионки, Шупашкарта вырнаҫнӑ Республикӑн олимп резервӗллӗ 8-мӗш спорт шкулӗн директорӗ Алина Иванова паллаштарнӑ.
«Сӑнӳкерчӗксем, тренировкӑсен планне алӑпа ҫырса хунисем, чемпионсен майкисем, сумлӑ ӑмӑртусенчи кубоксемпе медальсем чӑваш спортсменӗсен ҫитӗнӗвӗсемпе паллаштараҫҫӗ, истори эткерлӗхӗпе мӑнаҫланма пулӑшаҫҫӗ», — тенӗ ӗнерхи сумлӑ спортсменка.
Сӑвӑ хитре ҫырма пӗлекенсене «Чунтан саламласа» открытка авторӗ пулма сӗнеҫҫӗ. Асӑннӑ акцие Чӑваш наци музейӗ Чӑваш чӗлхи кунне халалласа ирттерет.
Аса илтерер: ака уйӑхӗн 25-мӗшӗнче, тӑван халӑхӑмӑра ҫутта кӑларнӑ Иван Яковлев ҫуралнӑ кун, эпир Чӑваш чӗлхи кунне тивӗҫлипе уявлатпӑр. Ҫавна май наци музейӗ чӑвашла открытка валли салам сӑмахне сӑвӑлласа ҫырма сӗнет. Текст чӑвашла пулмалла. Саламлӑ сӑвӑра 8 йӗркерен ытла кирлӗ мар. Салама ҫуралнӑ кун, Амӑшӗн кунӗ тата туй кунӗ ячӗпе хатӗрлеме май пур.
Акцие 5 ҫултан пуҫласа 75 ҫул таранчченхисем хутшӑнма май параҫҫӗ. Шкул ачи-и вӑл е поэт-и — пурне те хапӑл тӑвӗҫ.
Пуш уйӑхӗн 18-мӗшӗнче, 16 сехетре, Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗнче Владимир Агеев художникӑн юбилейлӑ куравӗ уҫӑлӗ. Вӑл графика тата живопись енӗпе нумай ӗҫленӗ. Ҫав ӳкерчӗксенче чӑваш халӑхӗн историне тата мифологине кӑтартса панӑ.
Владимир Агеев 1932 ҫулхи ака уйӑхӗн 2-мӗшӗнче Елчӗк районӗнчи Аслӑ Елчӗк ялӗнче ҫуралнӑ. Шупашкарти ӳнер училищинче вӗреннӗ. Унӑн педагогӗсем Н.К. Сверчков, В.М. Макаров, П.Г. Григорьев-Савушкин тата Е.Е. Бургулов пулнӑ. Художникӑн пултарулӑхне А. Дюрер, Э. Греко, П. Рубенс, Д. Веласкес художниксем пысӑк витӗм кӳни те сисӗнет.
Ӗнер, пуш уйӑхӗн 1-мӗшӗнче, Шупашкарти Ҫеҫпӗл Мишши музейӗнче Пӗтӗм тӗнчери писательсен кунне халалласа «Чӑваш чӗлхи ӑсти» поэзи каҫӗ иртнӗ.
Поэзие юратакансем Петӗр Хусанкайӑн сӑввисене вуланӑ. Музей ертӳҫи Антонина Андреева Фейсбукра хыпарланӑ тӑрӑх, Шупашкарти сусӑррисен интернат-шкулӗнче 9-мӗш класра вӗренекен Зинаида Кадерова «Атӑла алтӑрпа айлатаймӑн» сӑввине питӗ илемлӗ вуланӑ. Унӑн вӗрентекенӗ те Наталия Арсентьева Хусанкай сӑввинчи кашни сӑмахне витӗмлӗ каланӑ.
Лидия Саринепе Марина Карягина хӑйсем ҫырнӑ тата урӑх чӗлхерен куҫарнӑ сӑввисемпе савӑнтарнӑ.
«Телей» халӑх фольклор ансамблӗ (ертӳҫи — Наталия Арсентьева) Юрий Сементерӗн сӑмахӗсемпе Анатолий Никитин кӗвӗленӗ юрӑсене ятарласа поэзи каҫӗ валли хатӗрленӗ.
Нарӑс уйӑхӗн 16-мӗшӗнче Шупашкарти К.В. Иванов ячӗллӗ Литература музейӗнче «Асран кайми Ялкир» курав уҫӑлнӑ. Ӑна поэт, драматург, тӑлмачӑ ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Куравра Петӗр Ялкирӑн не паллаштаракан кӗнекесем, сӑнӳкерчӗксем тата ытти вырӑн тупнӑ.
Курава уҫнӑ ҫӗре поэтӑн тӑванӗсем, ҫыравҫӑсем, артистсем, И.Я. Яковлев ячӗллӗ ЧППУ студенчӗсем пырса ҫитнӗ. Петӗр Ялкирӑн ентешӗсем – Хӗрлӗ Чутай ентешлӗхӗн хастарӗсем (ертӳҫи Владимир Савинкин) – те пулнӑ. Ҫӗрпӳ районӗнчи чӑваш чӗлхипе литературин учителӗсем Ираида Филимонова тата Венера Иванова та хутшӑннӑ.
Чӑваш Енри Профессионал ҫыравҫӑсен союзӗн правленийӗн председателӗн ҫумӗ Лидия Филиппова тата Раиса Воробьева ҫыравҫӑ тухса калаҫнӑ.
Петӗр Ялкирӑн мӑнукӗ Дмитрий Тихонов ҫывӑх ҫыннине асра тытнишӗн тав тунӑ.
Пӗлтӗр Шупашкарти Пирогов урамӗнчи 24-мӗш ҫуртра вырнаҫнӑ судмедэкспертиза зданине юсаса ҫӗнетнӗ. Ҫавна май унта халӗ виҫҫӗмӗш хут, мансарда, пур.
Ҫулталӑк вӗҫлениччен виҫҫӗмӗш хутра патологи анатомийӗн тата судпа медицина экспертизин музейне уҫма палӑртнӑ. Ҫапла пӗлтернӗ влаҫ органӗсен порталӗнче.
Кунсӑр пуҫне унта студентсем валли вӗренмешкӗн пӳлӗм пулӗ. Ҫавӑнтах гистологи препарачӗсем, медицина докуменчӗсем упранӗҫ.
Сӑмах май, Шупашкарта медицина енӗпе музей пур ӗнтӗ. Ҫеҫпӗл урамӗнчи 27-мӗш ҫуртра вырнаҫнӑскер Г.А.Алексеев ячӗллӗ медицина историйӗн музейӗ ятлӑ.
Паян, нарӑс уйӑхӗн 12-мӗшӗнче, Шупашкарти Чӑваш тӗррин музейӗнче Татьяна Петрован «Я майра, чувашский художник» курав уҫӑлнӑ. Ӑна экспозици авторӗн 70 ҫулхине халалланӑ.
Татьяна Петрова – Чӑваш Енри чи сумлӑ тӗрӗ ӑстисенчен тата модельерсенчен пӗри.
Татьяна Петрова, хӑй калашле, – майра. Анчах вӑл чӑваш тӗррине аталантарассипе нумай ӗҫленӗ. 1975 ҫултанпа. Мускаври М.И. Калинин ячӗллӗ ӳнерпе промышленность училищинчен вӗренсе тухнӑ хыҫҫӑн вырӑс хӗрӗ 1973 ҫулта направленипе Чӑваш Енӗн килнӗ. «Паха тӗрӗ» фабрикӑра вӑл 2004 ҫулччен тӑрӑшнӑ. Малтан – тӗрӗ енӗпе художник пулса, унтан – тӗп художникра.
Чӑваш тӗррин музейӗнчи куравра художникӑн коллекцийӗнчи, фабрикӑри тата музейри экспозицисемпе паллашма май пур.
«Героям – быть!» (чӑв. Паттӑрсем пулмалла!) пӗтӗм ҫӗршыври проекта Чӑваш Енри ҫын та хутшӑнать.
Асӑннӑ проект социаллӑ яваплӑ ҫынсемпе паллаштарать. Проект йӗркелӳҫисем палӑртнӑ тӑрӑх, пирӗн ҫӗршыври ҫӗршер пин ҫын машина тӑвас, металлурги, энергетика, нефтехими, йывӑр промышленноҫӑн ытти отраслӗнче тӑрӑшать. Кӑткӑс та яваплӑ ӗҫре вӑй хуракан ҫав ҫынсем йывӑр смена тата ӗҫ кунӗ хыҫҫӑн нимеҫӗ пулса тӗрлӗ енӗпе тимлеҫҫӗ. Ҫав йышра Шупашкарти Трактор историйӗн музейӗн директорӗ Альберт Сергеев та вӑл. Проекта вӑл «Оберегая планету» (чӑв. Планетӑна сыхласа) номинацире хутшӑнать.
Альберт Николаевич тӑван тӑрӑхӗшӗн, Элӗк районӗнчи Анаткас Татмӑш ялӗшӗн, тӑрӑшать. Вӑл унти чылай вырӑна хӑтлӑх кӗртнӗ. Черетре — Атӑк ҫӑлӗ. Ялти хастарсемпе энтузиаст ӗҫе пуҫӑннӑ ӗнтӗ.
Альберта Сергеевшӑн ҫак каҫӑпа https://clck.ru/aruR5 сасӑламалла. Ҫак ӗҫе нарӑс уйӑхӗн 9-мӗшӗччен туса ӗлкӗрмелле.
+15.3 °C