Шупашкарти Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ музейра хӗрӳ чунлӑ поэтӑн вилӗмсӗр сӑввисенчи кӗске пайсене пухса картина йӗркелеме пулать.
Учреждени ертӳҫи Антонина Андреева Фейсбукра пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫакӑ «ачан сӑнарлӑ шухаӑшлавне, ирӗклӗ туйӑм-тинкерӗвне, ӑнланса илме пултараслӑхне аталантарать, пӗр пӗтӗмлӗхпе пӗчӗк пай хушшинчи ҫыхӑнӑва тӗрӗс ӑнланма вӗрентет, хускануллӑа хӑнӑхтару ача калаҫӑвне аталантарма пулӑшать».
Ачасемпе воспитательсене е ашшӗ-амӑшне, аслашшӗ-асламӑшӗсене, кукашшӗ-кукамӑшӗсене (8 ҫынтан ытлашши пулмалла мар) Ҫeҫпе́л Мишши музейне йыхравлаҫҫӗ. Йыхравласан ача пахчисене те пырса ҫӳреме хирӗҫ пулмӗҫ.
Паян Шупашкарта Раҫҫейӗнтӗрлӗ регионӗнчи туроператорсем пулнӑ. Вӗсем «Промышленность туризмӗ» федераци программипе кӑсӑкланнӑ май республикӑри тӗрлӗ объектпа паллашнӑ.
Сӑмахран, Чӑваш тӗррин музейӗпе, А.Г. Николаев летчик-космонавтӑн Шуршӑлти мемориал комплексӗнче, Трактор историйӗн ӑслӑлӑхпа техника музейӗнче тата ытти учрежденипе предприятипе пулнӑ.
Ӳнер промыслисен «Паха тӗрӗ» хапрӑкӑн ӗҫченӗсем хӑйсен продукцине сутнӑ.
Чӑваш Енре килӗшсен ҫӗршыври туроператорсем туристсене пирӗн региона астарас-илӗртес шанчӑк пур.
Элӗк районӗнчи Ваҫкаҫырминче (халӗ ку яла Мӑн Ямаш теҫҫӗ) пурӑнакан каччӑ кирек мӗнле ҫулпа та ҫӳрекен гусеницӑллӑ транспорт хатӗрленӗ. Ӳлӗмрен ҫак енӗпе производство пуҫарма ӗмӗтленет вӑл.
Транспорта Шупашкарти Трактор музейӗн директорӗ Альберт Сергеев (вӑл хӑй те Элӗк районӗнчен) асӑрханӑ. Ҫавӑн хыҫҫӑн ӑна музея пама сӗннӗ. Каччӑ килӗшнӗ.
Алексей Зорин вӑтам шкултан вӗренсе тухсан машина тӑвакансен техникумӗнче вӗреннӗ. Техникӑпа вӑл ачаран кӑсӑкланнӑ. Кирек мӗнле ҫулпа ҫӳреме пултаракан пӗрремӗш транспорта 19 ҫулта тума тытӑннӑ. Ун чухне икӗ ҫул тӑрӑшнӑ. Хальхинче ҫулталӑкра вӗҫленӗ. Техникӑна пухма вӑл Ютубри ӑстасене кура хӑнӑхнӑ. Техникӑпа пушӑ вӑхӑтра аппаланнӑ. Пухса хатӗрлеме 150 пине яхӑн тенкӗ тухса кайнӑ.
Раштав уйӑхӗн 4-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗнче Геннадий Исаев (1925-2007) художник ҫуралнӑранпа 95 ҫул ҫитнине халалласа курав уҫӑлӗ.
Куравра художникӑн 100 ытла живопиҫӗпе паллаштарӗҫ. Вӑл шутра музей фондӗнче, художникӑн ҫемйинче, уйрӑм ҫынсен архивӗнче упранакан ӗҫсем пулӗҫ. Вӗсене «Зима в Чувашии» (чӑв****. Чӑваш Енри хӗл) темӑпа пухнӑ.
Курава пыракансем Шупашкар районӗнчи Кӳкеҫ, Пайтирек, Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Аксарин ял ҫывӑхӗнчи, Атӑл тӑрӑхӗнчи илемпе паллашайӗҫ.
Художник хӗллехи вӑхӑта хӑйӗн ӳкерчӗкӗсенче «кичемлӗх», «шӑплӑх», «хӑтлӑх» тесе палӑртнӑ. Ҫук, хурласа мар, хӗллехи асмлӑха юратса.
Курава йӗркелекенӗ — музейӑн тӗп управҫи Георгий Исаев.
Геннадий Исаев 1925 ҫулхи раштав уйӑхӗн 28-мӗшӗнче Сӗнтӗрвӑрри районӗчи Аксарин ялӗнче ҫуралнӑ, 2007 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 15-мӗшӗнче пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Вӑрҫӑ хыҫҫӑн вӑл Шупашкрати художество училищинчен вӗренсе тухнӑ. Шупашкар районӗнчи Ишлейри, Сӗнтӗрвӗрри районӗнчи Октябрьскинчи шкулсенче, Шупашкар районӗнчи Кӳкеҫри шкул-интернатра рисовани, черчени тата ӗҫ урокӗсен учителӗнче ӗҫленӗ. Тӗрлӗ курав хутшӑннӑ.
Пушкӑртстанри Пишпӳлек районӗнчи Слакпуҫ ялӗнче К.В. Иванов ячӗллӗ музей-ҫурта уҫнӑранпа паян 80 ҫул ҫитнӗ. Сумлӑ дата пирки Чӑваш Енри профессионал ҫыравҫӑсен правленийӗн председателӗ Лидия Филиппова ҫыравҫӑсен мессенджерсенчен пӗринчи ушкӑнӗнче паян аса илтернӗ.
Слакпуҫӗнчи музей комплексӗ тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенчен пӗринчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ тӑрӑх, К.В. Ивановӑн музей-ҫуртне уҫма Пушкӑртстан правительстви 1940 ҫулхи юпа уйӑхӗн 3-мӗшӗнче йышӑну тунӑ. Музея поэт ҫуралнӑ килте уҫнӑ. Ӑна йӗркелекенӗ Петр Кудряшев пулнӑ. Поэт ҫуралнӑранпа 50 ҫул ҫитнине халалласа 1940 ҫулта палӑк та лартнӑ.
«OCEAN-TV» телеканалӑн ӳкерӳ ушкӑнӗ 2018 ҫулта мӑнаҫлӑ Атӑл тӑрӑхӗнчи регинонсене ӳкернӗ. Ку юханшыва темиҫе субъект та хӑйӗн теме пӑхать те пулӗ. Эпир те, чӑвашсем, ун хӗрринче вырнаҫнӑ май хамӑрӑн тесе хӑюллӑнах калама пултаратпӑр. Паллӑ ӗнтӗ, мӑнаҫланни кӑна мар, упрама та пӗлмелле.
«OCEAN-TV» телеканал Атӑлҫи регионсен историне, культурине, йӑли-йӗркине халалланӑ документлӑ кӑларӑмсен ярӑмне хатӗрленӗ. 11-мӗш сери этнографилле. Ҫулҫӳрев Шупашкар ҫывӑхӗнче вырнаҫнӑ «Сувар» паркра пуҫланнӑ. Унтан телекурав ӗҫченӗсем «Ясна» этнопаркра пулнӑ. Фильм ӳкерекенсене Шупашкарти Сӑра тата Трактор музейӗсем те килӗшнӗ.
«Хам ӗмӗрте эпӗ нумай музейре пулнӑ. Анчах Трактор историйӗн музейӗ пеккисем ҫук», — тенӗ проект ертӳҫи тата авторӗ Владимир Плешаков.
«Великие реки России. Волга (Чебоксары)» серие ӗнер, чӳк уйӑхӗн 23-мӗшӗнче, 22 сехет те 30 минутра, тата паян, 14 сехет те 30 минутра, кӑтартнӑ.
Чӳк уйӑхӗн 25-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗнче Виталий Яковлев художникӑн куравӗ уҫӑлӗ. Вӑл кӑрлач уйӑхӗн 12-мӗшӗччен ӗҫлӗ.
Виталий Яковлев 1949 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 21-мӗшӗнче Ҫӗрпӳ хулинче ҫуралнӑ. Пӗчӗкренех графикӑпа кӑсӑкланнӑ. Унӑн амӑшӗ те ӳкерме юратнӑ.
1977 ҫулта Виталий Николаевич И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика институтӗнчи художествӑпа графика факультетӗнчен вӗренсе тухнӑ.
Виталий Яковлев – живопись ӑсти, художник-сатирик. «Капкӑн», «Крокодил», «Чаян» журналсемпе студент чухнех ҫыхӑну тытма пуҫланӑ. Пединститутран вӗренсе тухсан Вӑрмар районӗнчи Кӗлкеш, унтан Ҫӗнӗ Шупашкарти 8-мӗш тата 13-мӗш шкулсенче вӗрентекен, Шупашкарти промышленность тракторӗсен савутӗнче художник-оформитель пулса ӗҫленӗ. Эпир пӗлнӗ тӑрӑх, юлашки ҫулсенче вӑл Ҫӗнӗ Шупашкарти Митта Ваҫлейӗ ячӗллӗ 20-мӗш шкулта ӗҫленӗ.
Ҫӗрпӳ хулинче культура эткерлӗхне юсаҫҫӗ.
Ӗнер, чӳк уйӑхӗн 20-мӗшӗнче, Ҫӗрпӳ районӗнче Чӑваш Енӗн культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министрӗ Светлана Каликова пулнӑ. Министр хулари ача-пӑча ӳнер шкулне те ҫитнӗ. Асӑннӑ вӗренӳ учрежденийӗн ҫурчӗ XIX ӗмӗрӗн 2-мӗш ҫурринчи культура эткерлӗхӗ шутланать. Ҫурта тулаш енчен юсанӑ, ҫивиттине сарнӑ. Акт залне, пӳлӗмсене, урайсене, ӑшӑ пӑрӑхӗсене ҫӗнетнӗ, котельнӑя юсанӑ, алӑксене улӑштарнӑ.
Ҫӗрпӳри историпе таврапӗлӳ музейӗн ҫурчӗ – XVIII ӗмӗрӗн пӗрремӗш ҫурринчи культура эткерлӗхӗ. Ӑна та юсаҫҫӗ.
Чӑваш Республикин тӗп хулинче вырнаҫнӑ Литература музейӗн пуҫелӗкӗ ылмашӑнни ҫулталӑк та иртсе кайрӗ ӗнтӗ. Ун пирки эпӗ пӗлтӗрех ҫырасшӑнччӗ, статьяна та пуҫланӑччӗ, анчах пичетлесе кӑларма май ҫитмерӗ. Тӗрлӗ ӗҫсем чӑрмантарчӗҫ (алли ман иккӗ кӑна та, чӑн та тӑватӑ аллӑн ӗҫлеме йывӑр ҫав — Яндекс.Куҫаруҫӑ валли мӑшӑрсем пухасси вӑхӑта чылай ҫисе ярать). Ҫавах та ку ыйту тавра шӑв-шав пушшех те ҫӗклемесӗр хӑварма май ҫук.
Чӑваш халӑхӗн литературине халалланӑ музейӗн, уйрӑмах Константин Иванов ячӗпе хисепленекенскерӗн, пуҫелӗкне вырӑсла шаплаттарса хуни чӑн та питӗ тӗлӗнмелле япала. Кун пирки ӑна вырнаҫтарнӑ хыҫҫӑнах халӑх шавла пуҫларӗ-ха. Валери Туркай та, ЧНК конгресӗнчи президиум пайташӗсем те ҫак ӑнланма йывӑр япала пирки пӑшӑрханса каларӗҫ. Мӗншӗн ҫапла пулса тухни пирки эпир хамӑр та музейӗн заведующийӗпе ҫыхӑнтӑмӑр. Пире вара пуҫелӗкӗ ҫеҫ вырӑсла пулни ҫинчен, музей пирки вара тӳрех виҫӗ чӗлхепе ҫырса хуни пирки (ҫав шутра чӑвашла тата акӑлчанла) каласа пачӗҫ. Пуҫелӗке хатӗрленӗ чухне тӳрех вырӑсла та чӑвашла та туни пирки пӗлтерчӗҫ, анчах, имӗш, Шупашкар хулин чиновникӗсем (чӑвашла манса кайнисем пулас) вырӑслине суйласа илнӗ.
Юпа уйӑхӗн 29-мӗшӗнче Шупашкарти художество музейӗнче «Савнӑ Шупашкар» курав уҫӑлнӑ. Ӑна Чӑваш художникӗсен союзӗн пайташӗсен ӗҫӗсенчен хатӗрленӗ. Курав живопись, скульптура тата графика ӑстисен нумай енлӗ пултарулӑхӗпе паллаштарать.
Музейре пӗлтернӗ тӑрӑх, союз ӳнершӗн чӑннипех пӗлтерӗшлишӗн, рекламӑшӑн, ят-сумшӑн, арт-рынок шухӑшне шута илмесӗр ӗҫлеме тӑрӑшнӑ ялан. Чӑн-чӑн профессионалсем хӑйсенчен ҫирӗп ыйтаҫҫӗ.
Курава художество музейӗн директорӗ Геннадий Козлов уҫнӑ. Чӑваш художникӗсен союзӗн председателӗ Наталия Соловьева, искусствоведени кандидачӗ Юрий Викторов, республикӑри Художниксен союзӗн председателӗ Владимир Нагорнов тата ыттисем сӑмах каланӑ.
+0.3 °C