Персона
Нумаях пулмасть пирӗн республика Чӑваш писателӗсемпе журналисчӗсен пӗрлӗхӗ 100 ҫул тултарнине паллӑ турӗ. Ҫак паллӑ пулӑма уявлама Шупашкара питӗ сумлӑ та хисеплӗ хӑна – Раҫҫей ҫыравҫисен пӗрлӗхӗн правленийӗн председателӗ, вырӑссен ку чухнехи питӗ паллӑ прозаикӗ тата публицисчӗ Николай Федорович ИВАНОВ – килчӗ. Чӑвашсен сӑмах ӑстисен пӗрлӗхӗн ҫӗр ҫулхи юбилейне халалланӑ савӑнӑҫлӑ каҫра вӑл Чӑваш халӑх поэтне, Чӑваш Республикинчи Ҫеҫпӗл Мишши фончӗн директорне Валери Туркая Раҫҫейри Ҫыравҫӑсен пӗрлӗхӗн чи пысӑк наградипе — «Литературӑри пысӑк ҫитӗнӳсемшӗн» медальпе чысларӗ. Сӑмах май каласан, Валери Туркай нумаях ҫине тӑнине пула нумаях пулмасть вырӑссен аслӑ поэчӗн Г.Р.Державинӑн «Ӗмӗрлӗх Державин» кӗнеки харӑсах виҫӗ чӗлхепе — чӑвашла, вырӑсла тата тутарла — ун ҫути курчӗ. Кун пек кӗнеке ку тарана ҫитиччен Чӑваш Енре пичетленмеччӗ-ха. |
Республикӑра
Паян, юпа уйӑхӗн 31-мӗшӗнче, Хуласен пӗтӗм тӗнчери кунӗ шутланать. Чӑваш Енре 9 хула, вӗсенчен пиллӗккӗшӗ республика пӗлтерӗшлӗ, тӑваттӑшӗ — район пӗлтерӗшлӗ. Республика пӗлтерӗшлисем ҫаксем: Шупашкар, Ҫӗнӗ Шупашкар, Улатӑр, Канаш тата Ҫӗмӗрле. Район пӗлтерӗшлисем: Куславкка, Сӗнтӗрвӑрри, Ҫӗрпӳ тата Етӗрне. Чӑвашстат пӗлтернӗ тӑрӑх, республикӑра пурӑнакансенчен 64 проценчӗ хулара тӗпленнӗ. Чи пысӑк йышлӑ хула — Шупашкар. Унта 496 пин ҫын пурӑнать. Иккӗмӗш вырӑнта — 120 пинлӗ Ҫӗнӗ Шупашкар. Куславкка, Сӗнтӗрвӑрри тата Етӗрне пӗчӗк йышлӑ хуласем шутланаҫҫӗ, вӗсенче 8-шар пин ҫын пурӑнать. Чӑваш Енри чи аслӑ хула, Шупашкар, 1469 ҫулта йӗркеленнӗ. Улатӑр — 1552 ҫулта, Ҫӗрпӳ — 1589 ҫулта, Етӗрне — 1590 ҫулта. Чи ҫамрӑк хула – Ҫӗнӗ Шупашкар (1960 ҫул). Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Хулара
www.cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ Ытларикун, чӳк уйӑхӗн 7-мӗшӗнче, Шупашкарта каллех ретро-троллейбус ҫула тухӗ. «ЗиУ-5» троллейбус Чӑваш транспорт управленийӗн автопаркӗнче упранать. Кивӗ техникӑна (вӑл ҫула 1964 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 7-мӗшӗнче пуҫласа ҫӳреме тытӑннӑ) хальхинче предприятие уҫнӑранпа 59 ҫул ҫитнине халалласа ҫула кӑларӗҫ. Совет саманинчи техникӑна юлашки ҫулсенче уяв кунӗсенче ҫула кӑлараҫҫӗ. Иртнине аса илмелӗх. Ретро-троллейбус 1-мӗш номерлӗ маршрутпа «Университет» микрорайонтан пуҫласа Трактор тӑвакансен проспекчӗ таран ҫӳрӗ. Ӑна ирхи 7 сехет те 57 минутран пуҫласа 16 сехет те 19 минутчен чуптарӗҫ. «Умный транспорт» (чӑв. Ӑслӑ транспорт) приложенире тата сайтра ӑна «Ретро 001» тесе кӑтартӗҫ. Троллейбус рулӗ умне Чӑваш транспорт управленийӗн хисеплӗ ӗҫченӗ Владимир Спиридонов ларӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
cheb.ruc.su страницӑран илнӗ сӑнӳкерчӗк Чӑваш АССРӗн Аслӑ Канашне йӗркеленӗренпе 85 ҫул ҫитнине халалласа Чӑваш патшалӑх университетӗнче ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗ иртнӗ. Чӑваш Енӗн патшалӑх телерадиокомпанийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, депутатсен йышӗнче Социализмла Ӗҫ геройӗсем тата Совет Союзӗн тӗрлӗ наградине илнисем те пулнӑ. Аслӑ Канаш Президиумӗн пӗрремӗш председателӗ Зоя Андреева пулнӑ. Вӑл унччен ялта учительте тӑрӑшнӑ. Ун хыҫҫӑн Дмитрий Митьков, Тимофей Ахазов, Семен Ислюков, Александр Петров, Анатолий Леонтьев, Эдуард Кубарев ҫак тивӗҫе пурнӑҫланӑ. Паянхи кун вӗсенчен раштав уйӑхӗнче 90 ҫул тултаракан Александр Петров кӑна чӗрӗ-сывӑ, хыпарланӑ асӑннӑ ҫӑлкуҫра. 1994 ҫулта Чӑваш Патшалӑх Канашӗ йӗркеленнӗ, вӑл Аслӑ Канашӑн ӗҫне малалла тӑснӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Ял хуҫалӑхӗ
drive2.ru сайтри сӑн Чӑваш Енри аграрисем 965 пин ытла тонна тыр-пул пухса кӗртнӗ. ЧР ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов пӗлтернӗ тӑрӑх, тӗп ял хуҫалӑх культурисен вӑтам кӑтартӑвӗ юлашки виҫӗ ҫултинчен иртнӗ. Пӗлтӗрхипе танлаштарсан, кӑҫал тыр-пул тата пӑрҫа йышши культурӑсем ытларах акнӑ, 547 пин гектарпа танлашнӑ. Кӑҫал ҫанталӑк типӗ тӑнӑ пулсан та аграрисем тыр пул нумай, 965 пин тонна, пухса кӗртнӗ. Ку енӗпе Елчӗк, Канаш, Улатӑр, Ҫӗрпӳ муниципаллӑ округӗсем малтисен ретӗнче пулнӑ. Муркаш тата Сӗнтӗрвӑрри муниципаллӑ оркругӗсем вара ку кӑтартупа кайра пынӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
cap.ru сайтри сӑн Чӳк уйӑхӗн 3-мӗшӗнче 11 сехетре Чӑваш Енре Пысӑк этнографи диктантне ҫырӗҫ. Ку акци пӗтӗм Раҫҫейӗпе чӳкӗн 3-8-мӗшӗсенче кӑҫалхипе саккӑрмӗш хут иртет. Пирӗн регионта диктант ҫыракансем Шупашкарта Чӑваш наци музейне Раҫҫейӗн тӗрленӗ картти упранакан зала пухӑнӗҫ. Тестра – 30 ыйту. Вӗсенчен 20-шӗ пӗтӗмӗшлисем, 10-шӗ вара Чӑваш Енпе ҫыхӑннисем. Хуравлама 40 минут уйӑрса парӗҫ. Пӗтӗмлетӳсемпе диктант сайтӗнче чӳк уйӑхӗн 13-мӗшӗччен паллашма май пулӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Сывлӑх
cap.ru сайтри сӑн Нумаях пулмасть Шупашкарти Васкавлӑ медпулӑшу пульницине хӑраса ӳкнӗ хӗрарӑм пынӑ. Вӑл йӗп ҫӑтса янӑ-мӗн. Хайхискер ҫӗленӗ чухне йӗппе ҫӑвара хыпнӑ та ӑнсӑртран ҫӑтса янӑ. Унӑн хырӑмлӑхӗпе апат ҫулне эндоскопи тӗпчевӗ тунӑ. Анчах унта йӗп курӑнман. Вӑл пӗвер таранах ҫитме ӗлкӗрнӗ иккен. Хӗрарӑма часрах операци тума йышӑннӑ. Йӗп пӗвере тӑрӑнса ларнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Сывлӑх
Пирӗн республикӑра ҫурла-авӑн уйӑхӗсенче кӑшӑлвирусран вилекен пулман. Утӑ уйӑхӗнче ку чире пӗр пациент парӑнтарайман. Юпа уйӑхӗнче вара 3 ҫын кӑшӑлвируса пура пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Иртнӗ эрнере 28 ҫынна пульницӑна вырттарнӑ. Унчченхи эрнере унашкаллисем 25 ҫын пулнӑ. Иртнӗ эрнере 291 ҫын кӑшӑлвирусран сывалнӑ. Чирлекенсем вара 285-ӗн пулнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Политика
forum.na-svyazi сӑнӳкерчӗкӗ Чӑваш Енӗн вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министрӗн пӗремӗш ҫумне Алексей Лукшина ӗҫрен кӑларнӑ. Ҫавӑн ҫинчен калакан хушӑва республика ертӳҫи Олег Николаев паян алӑ пуснӑ, документа влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче вырнаҫтарнӑ. Вӗренӳ министрӗн Дмитрий Захаровӑн паянхи кун икӗ заместитель тӑрса юлнӑ. Вӗсем – Надежда Никандрова тата Марина Лежнина. Алексей Лукшин министерствӑри ҫав пукана шӑп та лӑп виҫӗ ҫул йышӑннӑ. Министр ҫумӗн тилхепине ӑна 2020 ҫулхи юпа уйӑхӗн 22-мӗшӗнче тыттарнӑ. Унччен вӑл Шупашкарти 45-мӗш шкул директорӗнче ӗҫленӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Персона
culture.cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ Юпа уйӑхӗн 29-мӗшӗнче К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче Надежда Кузьмина артисткӑн пултарулӑх каҫӗ иртессине эпир унччен пӗлтернӗччӗ-ха. Надежда Кузьмина — актриса та, юрӑҫ та, юрӑсен авторӗ те, киносценарист та. «Чӗререн савса» пултарулӑх каҫне сцена ӑстин 50 ҫулхи юбилейне халалланӑ. Театрӑн илемлӗх ертӳҫи, СССР халӑх артисчӗ юбиляра Чӑваш Енӗн Элтеперӗн Олег Николаевӑн Тав ҫырӑвӗпе чысланӑ. «Надежда Кузьмина 25 ҫул каялла ҫак театра килчӗ те унӑн уйрӑлми пайӗ пулса тӑчӗ. Ҫак ҫулсенче вӑл ҫак сцена ҫинче тӗрлӗ жанрлӑ 55 сӑнара калӑпларӗ. Актрисӑна чунӗ уҫҫишӗн, ҫутҫанталӑк панӑ ҫыпӑҫулӑхӗшӗн те куракансем юратаҫҫӗ», – тенӗ Валерий Яковлев. Артиста саламлама ытти артист та пырса ҫитнӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (10.01.2025 15:00) пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 757 - 759 мм, 0 - -2 градус сивӗ пулӗ, ҫил 2-4 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Скворцов Юрий Илларионович, чӑваш ҫыравҫи, сӑвӑҫи ҫуралнӑ. | ||
Пулӑм хуш... |