Кӑҫал Раҫҫейре Литература ҫулталӑкӗ пулнӑ май тӗнче тетелӗнче «Культура диалогӗ» проект хатӗрленӗ. Ӑна РФ Патшалӑх Думин национальноҫ ӗҫӗсен комитечӗ пулӑшнипе йӗркеленӗ.

Кӑҫал ку проекта Раҫҫейри 70 регионтан, 8 ҫӗршывран хутшӑннӑ. Пӗтӗмпе — 8800 ытла ача. Конкурса 7–18 ҫулсенчисем хӑйсен ӗҫӗсене ярса пама пултарнӑ. Унта Чӑваш Енри маттурсем те хутшӑннӑ.

Проектра пирӗн ентеш палӑрма пултарнӑ. Йӗпреҫри ӳнер шкулӗн Пучинкери ӳнер уйрӑмӗнче ӑс пухакан Ирина Петрова «Пуласлӑхри вулавӑш» сӑнӳкерчӗксен конкурсне хутшӑннӑ. Унӑн ертӳҫи — Светлана Руссакова. Иринӑн «Пуласлӑхра кӗнеке кӗнекех юлать. Вӗсене гаджетсем улӑштармӗҫ» ятлӑ ӗҫне жюри асӑрхамасӑр хӑварман. Ҫапла Пучинке хӗрӗ конкурсра пӗрремӗш вырӑн йышӑннӑ.

Вадим Ефимов культура министрӗ (сылтӑмри)

Клуб пулсан ял пурӑнать тесе шухӑшлать Чӑваш Енӗн культура министрӗ Вадим Ефимов. Паян вӑл Ҫӗрпӳ районӗнче пулнӑ май унти культура ӗҫченӗсемпе, клубра тата вулавӑшра тӑрӑшакансемпе курнӑҫнӑ. Министрпа ирттернӗ тӗлпулӑва районти тӳре-шара та хутшӑннӑ: район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Александр Казаков тата унӑн ҫумӗ — вӗренӳ тата социаллӑ аталану пайӗн пуҫлӑхӗ Алла Волчкова хутшӑннӑ.

Ҫӗрпӳ районӗнчи культура ӗҫченӗсем тата библиотекарьсем пирки вӗсем пуҫаруллӑ, районпа республикӑра иртекен пур мероприятие те хутшӑнаҫҫӗ тесе палӑртнӑ. Вадим Ефимов ҫитес ҫул унти Михайловкӑра ҫӗнӗ клуб тӑвассине пӗлтернӗ. Унсӑр пуҫне республикӑри районсенче алла яхӑн клуб тӑвасине пӗлтернӗ май ялта клуб пӗлтерӗшне пысӑка хурса палӑртнӑ.

Сӑнсем (8)

«Про Город» тунӑ сӑн

Шупашкар хула администрацийӗ Лебедев ячӗллӗ лицей-интернат тӗлӗшпе халӑхпа курнӑҫнӑ. Ӑна 4-мӗш лицейпе пӗрлештерме йышӑннӑ.

Кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ районӗнче икӗ сменӑпа вӗрентме пуҫлас хӑрушлӑх пур. Микрорайонта демографи лару-тӑрӑвӗ лайӑхланнӑ май ҫитес вӑхӑтра шкул ачисен йышӗ нумайланӗ. Унта халӗ 9 шкул ӗҫлет. Вӗсенчен иккӗшӗнче икӗ сменӑпа вӗренеҫҫӗ ӗнтӗ.

Администрацинчен пӗлтернӗ тӑрӑх, хушма вырӑнсем пирки халех шутламалла. Лебедев ячӗллӗ лицейра юсав ӗҫӗсем ирттерсен унта вырӑнсем хатӗрлесси планра.

Халӗ ку ҫурта вӗренӗве юрӑхлӑ пултӑр тесе тӑрӑшаҫҫӗ-мӗн. Аса илтерер: лицея 2012 ҫулхи ҫулла, вӗренӳ ҫулӗ пуҫланас умӗн, тӑрук хупса хучӗҫ. Унтанпа унӑн шӑпи пирки тӗрлӗрен калаҫрӗҫ. Хальлӗхе унти общежитире Петров урамӗнчи авариллӗ ҫуртрисем пурӑнаҫҫӗ.

Патӑрьел районӗнчи тӑватӑ хуҫалӑхра вырма вӗҫленнӗ. Унти «Батыревский» акционерсен хупӑ обществинче, «Красное Знамя» тата «Труд» ял хуҫалӑх производство кооперативӗсенче, «Батыревский» улма-ҫырла питомникӗнче пӗрчӗллӗ тата пӑрҫа йышши культурӑсене вырса пӗтернӗ.

«Батыревский» обществӑра пӗрчӗллӗ культурӑсене 1062 гектар ҫинче акса ӳстернӗ. Тухӑҫ гектартан 30 центнер тухнӑ. «Красное Знамя» кооперативра тухӑҫ гектартан 25 центнера яхӑн ларнӑ.

Кӑҫал Патӑрьел районӗнчи хуҫалӑхсенче пӗрчӗллӗ тата пӑрҫа йышши культурӑсене 13,5 пин гектар ҫинче акса тунӑ. Тухӑҫ гектартан вӑтамран 21 центнера яхӑн ларнӑ.

Вырма вӗҫленӗ хуҫалӑхсем халӗ «иккӗмӗш ҫӑкӑр» ҫинче тимлеҫҫӗ. Кунсӑр пуҫне хуҫалӑхсем кӗрхисем валли ҫӗр хатӗрлеҫҫӗ тата кӗрхисене акаҫҫӗ.

Канашри 8-мӗш ача пахчинче паян савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура ҫӗнӗ ушкӑн уҫӑлнӑ. Хӗрлӗ хӑйӑва касма хулари тӳре-шара пынӑ. Канаш хула администрацийӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ — вӗренӳ пайӗн пуҫлӑхӗ Валентина Димитриева — тӗпрен юсаса уҫнӑ ҫӗнӗ ушкӑнпа саламлама хавас иккенне палӑртнӑ. «Сирӗн ачӑрсене кунта хӑтлӑ та меллӗ пулать. Шкул ҫулӗчченхи пӗлӗве илме кунта мӗнпур услови пур кунта», — тенӗ хула тӳре-шари.

Пӗр-пӗр объекта уҫнӑ чух уншӑн тав тӑвакансем яланах тупӑнаҫҫӗ те, Канашра та ун пеккисем пулнӑ. Воспитательсемпе ашшӗ-амӑшӗ хула администрацийӗ ячӗпе ырӑ сӑмахсем каланӑ.

Хӗрлӗ хӑйӑва каснӑ хыҫҫӑн ытти ҫӗрти пекех хӑнасем ҫӗнӗ ушкӑна кӗрсе пӑхнӑ. Ачасем вара ҫӗнӗ теттесемпе паллашнӑ.

Ҫывӑх вӑхӑтра канашсем шӑпӑрлансем валли тата виҫӗ ушкӑн уҫасса пӗлтереҫҫӗ.

Сӑнсем (23)

Никита Васильев архивӗнчи сӑн

Никита Васильева Чӑваш Енре кӑна мар, ытти тӑрӑхра та пӗлсе ҫитрӗҫ пулӗ. Нумаях пулмасть вӑл велосипедпа ҫулҫӳреврен таврӑннӑ. Каччӑ татах ҫула тухасшӑн.

Хальхинче вӑл Вӑтам Азие ҫитесшӗн. Унӑн ҫулӗ Узбекистан, Таджикистан, Казахстан, Кӑркӑсстан, Туркменистан урлӑ выртӗ. Никита нумаях пулмасть Туркменири студенткӑпа паллашнӑ. Вӑл ӑна виза илме пулӑшма шантарнӑ. Ку ӗҫ питӗ кӑткӑс-мӗн.

Аса илтерер: ҫулла пуҫламӑшӗнче Никита Ҫурҫӗр Кавказран таврӑннӑ. Ун чухне вӑл 12,5 пин ҫухрӑма парӑнтарнӑ. Ҫулҫӳреври самантсене вӑл ун чухне халӑх тетелне кӑларса пынӑ. Ӑна Шупашкарта кӳлмекре тӑванӗсем, пӗлӗшӗсем, ытти ҫынсем кӗтсе илнӗ.

Никита Васильев кӗркунне ҫула тухасшӑн.

«Советская Чувашия» хаҫат ҫӑмӑл атлетика эстафетине ҫулсеренех ирттерет. Ку йӑлана кӗнӗ ӗнтӗ. Ӑна ирттерме ЧР Спорт министерстви тата ЧР Информаци политикин министерстви пулӑшаҫҫӗ.

Кӑҫал эстафета 77-мӗш хут иртет. Ӑна йӗркелекенсем унта спорта юратакан 3000 яхӑн ҫын хутшӑнасса шанаҫҫӗ.

Ҫӑмӑл атлетика эстафетине калем ӑстисем кӑна мар, тӳре-шара, шкул ачисем, студентсем те хутшӑнаҫҫӗ. VIP-чупу уйрӑм иртӗ.

Кӑҫал хаҫат ирттерекен ӑмӑрту Шупашкарти «Олимпийский» стадионта пулӗ. Ҫӑмӑл атлетсем ҫӗнӗ ҫулсемпе чупӗҫ.

«Совесткая Чувашия» хаҫатӑн тӗп редакторӗ Владимир Васильев каланӑ тӑрӑх, йӗплӗ кроссовкӑсемпе килме юрамасть. Унта хутшӑнакансем пурте сувенирсем илӗҫ. Пурне те фотболка лекӗ. Эстафета авӑн уйӑхӗн 5-мӗшӗнче иртӗ.

Ҫӗнӗ Шупашкарта кӑнтӑр вӑхӑтӗнчех… депутата ларма хатӗрленекен кандидата тапӑннӑ. 26-ри Роман Васильев Строительсен урамӗпе 11 сехетре утнӑ. Унччен те пулман — ӑна палламан арҫын тапӑннӑ.

Роман Васильев — кандидат, депутата ларасшӑн. Вӑл ҫав вӑхӑтрах «Битва за Новоюжку» фильм сопродюсерӗ. Роман Васильев каланӑ тӑрӑх, вӑл телефон ҫине йӑпӑртлӑха кӑна пӑхса илнӗ. Ҫав вӑхӑтра ӑна тапӑннӑ, палламан арҫын Романа пӑвма пуҫланӑ. Ку кӑна мар — хӑратнӑ та. Роман суйлава хутшӑнсан унпа мӗн те пулин тӑвӗҫ-мӗн.

Мӑйне чӗрсе пӗтернӗрен Роман Васильев кун хыҫҫӑн травмпункта кайнӑ, унтан йӗрке хуралне ҫитнӗ. ЧР ШӖМӗ ку ӗҫ пулнине ҫирӗплетет. Ҫав вырӑнта халӗ оперативлӑ следстви ушкӑнӗ тата Следстви комитечӗ ӗҫлет.

Константин Ивановӑн «Нарспи» поэмине сасӑпа вуласа аудио-диск кӑларасси пирки эпир сире маларах пӗлтернӗччӗ. Ку ӗҫе 2015 ҫул Константин Иванов ҫулталӑкӗ пулнӑ май пурнӑҫлама шутланӑ.

Хальхи вӑхӑтра аудио версие кӑларас ӗҫ вӗҫне ҫитсе пырать, анчах та патшалӑх пултарулӑх ушкӑнне укҫа енчен пулӑшасшӑн пулман. Ҫавӑнпа та диск ҫинче кӑларма укҫа пухассине «Армир» ушкӑн ниме мелӗпе ирттерме шут тытнӑ. Пурӗ вӗсене 50 пин кирлӗ. Паянхи кун тӗлне ҫуррине пухнӑ та ӗнтӗ. «Планета» краудфандинг сайтӗнчи информаци тӑрӑх ҫынсем 300 тенкӗрен пуҫласа 20 пин таран укҫа хывайраҫҫӗ. 300–600 тенкӗпе пулӑшсан «Армир» поэмӑн сасӑллӑ версин электронлӑ вариантне ярса пама пулать, 5000 ытла хывсан — Михаил Ефремов алӑ пуснӑ диск ҫитерсе парӗҫ. 10 пин паракансен ячӗсене вара сасӑпа пӗлтерӗҫ.

«Нарспин» аудиоверсийӗ икӗ чӗлхепе пулмалла — вырӑсла тата чӑвашла. Вырӑсла варианта Михаил Ефремов вулать. Вӑл Иван Яковлевӑн мӑнукӗн мӑнукӗ пулать.

Сӑмах май «Нарспи» поэмӑн аудиоверсие хӑй вӑхӑтӗнче Чӑваш халӑх сайчӗ хатӗрленӗччӗ.

Малалла...

Николай Селиванов

Чӑваш Енри страхлакан организацисенчен Патӑрьел районӗнчи уйрӑмӗнче агентра вӑй хуракан Николай Селиванов ҫулне кура мар вӑр-варри пирки унти «Авангард» райхаҫат хыпарлать.

Чӑн та, ҫитмӗл пиллӗкре пыракан шурсухал пӗлтӗрхи тӑваттӑмӗш кварталта пысӑк ҫитӗнỹ тунӑ — республикӑра ҫичҫӗр ӗҫтешӗ хушшинче вӑл тӑваттӑмӗш вырӑна тухса кӗмӗл призер шутне кӗнӗ. Кӗҫӗн Арапуҫ чӑвашӗ ҫавӑнпа ҫеҫ лӑпланса лармассине ун чухнех систернӗ — Ҫӗрпỹ, Улатӑр, Ҫӗмӗрле районӗсенчи ӗҫтешӗсенчен иртме ӑнтӑлнине пӗлтернӗ.

Хастар агент сӑмаха ҫилпе вӗҫтермен. Кӑҫалхи иккӗмӗш кварталта вӑл ял ҫыннисен пурнӑҫне, транспорт хатӗрне, ҫурт-йӗрӗпе хуралтисене, выльӑх-чӗрлӗхне 313 пин тенкӗлӗх страхласа пӗрремӗш вырӑн йышӑннӑ.