Шывпуҫӗнчи ФАПа уҫни

2018—2019-мӗш ҫулсенче Чӑваш Енре тепӗр 50 фельдшерпа акушер пункчӗ уҫӑлмалла. Ҫакна паян республикӑн сывлӑх сыхлав министрӗн ҫумӗ Алексей Кизилов пӗлтернӗ. Кун пирки вӑл Красноармейски районӗнчи Шывпуҫ ялне фельдшерпа акушер пунктне уҫма кайсан вырӑнти халӑха каланӑ.

Эпир пӗлнӗ тӑрӑх, ҫак кунсенче республикӑри хӑш-пӗр районта тухтӑр ҫурчӗсем тата уҫмалла. Вӗсенчен пӗри Шупашкар районӗнчи Карачурара пулӗ. Анчах фельдшерпа акушер пункчӗ мар, пӗтӗмӗшле практика врачӗн офисӗ. Хальччен те унта аслӑ пӗлӳллӗ тухтӑр ӗҫленӗ-ха. Анчах офисӑн хӑйне ята ҫурт пулман.

Ҫакна та пӗлтерер: 2013—2017 ҫулсенче ореспубликӑра 150 ФАП уҫнӑ. Маларах эпир асӑннӑ Красноармейски районӗнчи Шывпуҫӗнчи шучӗпе — 151-мӗш.

Шупашкар районӗнчи Янӑш тӑрӑхӗнче сӗт пӗр кунта 4 тенкӗ чакнӑ. Вӑл тӑрӑхрисем пӗлтернӗ тӑрӑх, унта ӗнер сӗтӗн литрне 20 тенкӗпе пуҫтарнӑ пулсан паян валли сӗт 16 тенке чакса ларнӑ. «Унтан хаклӑпа йышӑнмаҫҫӗ», — ӗнентернӗ вырӑнти халӑха сӗт пуҫтаракан ҫын.

Чӑн та, сӗт пуҫтаракансен хӑйсен йывӑрлӑхӗ иккен. Чӑваш Енӗн Ял хуҫалӑх министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, сӗт хакӗ республикипех чакса кайнӑ. Кун пекки раштав уйӑхӗнче унчченхи ҫулсенче пулман иккен. Ара, чӑн та, сӗт ҫуркунне енне чакнине ӑнланма пулать-ха, анчах хӗл варринче йӳнесе лартни ытла та тӗлӗнмелле пек.

Йывӑрлӑхӗ вара сӗт савучӗсене Беларуҫ Республикинчен типӗтнӗ сӗт илсе килме пуҫланипе ҫыхӑннӑ иккен. Вӑл йӳнӗреххине кура ӑна тирпейлекен савутсем йӳнӗрех продукцие суйлаҫҫӗ.

Хамӑр енчен ҫакна та пӗлтерер: иртнӗ шӑматкун республикӑн Министрсен Кабинечӗн Ертӳҫин ҫумӗ — ЧР Элтеперӗн Администрацийӗн ертӳҫи Юрий Васильев тата ЧР Министрсен Кабинечӗн Председателӗн ҫумӗ — ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов уйрӑм хуҫалӑхӗсенче туса илекен сӗт хакне чакармалли марри пирки канашлу ирттернӗ. Анчах, куратпӑр ӗнтӗ, савутсен хайсен пасар саккунӗ.

Малалла...

Шупашкар район пуҫлӑхӗ пулнӑ Андрей Николаев текех район пуҫлӑхӗ мар. Хӑй унччен йышӑннӑ пуканран хӑтарма вӑл Депутатсен пухӑвӗ ячӗпе ыйтса ҫырнӑ. Ӗнер Кӳкеҫре иртнӗ районти Депутасен пухӑвӗнче Андрей Николаев ыйтӑвне тивӗҫтернӗ.

Ку хыпара малтанласа вӑл тӑрӑхри «Тӑван Ен» хаҫат сайтӗнче пӗлтернӗ. Ӗҫрен каяссине, унта ҫырнӑ тӑрӑх, Андрей Николаев ҫемьери лару-тӑрупа, йыш хушӑннипе сӑлтавланӑ. Депутатсем пӗрлех ӗҫлес кӑмӑллине палӑртнӑ пулин те район пуҫлӑхӗ хӑйӗн йышӑнӑвне ҫирӗппӗнех палӑртнӑ.

Андрей Николаев 1983 ҫулта ҫуралнӑ, Мускаври автоҫул университетӗнче вӗреннӗ. Темиҫе ҫул ӗнтӗ усламҫӑра ӗҫлет. Районти Депутатсен пухӑвне суйланнӑ хыҫҫӑн ӑна пухӑвӑн ертӳҫи — район пуҫлӑхӗ пулма суйланӑччӗ.

Елчӗк районӗнче пурӑнакан ватӑ ҫынна РФ УКн 228-мӗш статйин 2-мӗш пайӗпе килӗшӳллӗн айӑпланӑ. Вӑл наркотик килте упранӑ. Килте ватлӑх кунӗсемпе киленес вырӑнне вӑл йӗплӗ пралук леш енне лекнӗ.

Следстви тата суд акӑ мӗн палӑртнӑ: кӑҫалхи утӑ уйӑхӗнче 62 ҫулти арҫын наркотик хутӑшӗллӗ ӳсен-тӑран пухнӑ, ӑна килте упранӑ. Хутӑш пӗтӗмпе 738,2 грамм тайнӑ.

Ҫакӑншӑн тивӗҫлӗ канури арҫыннӑн явап тытма тивнӗ. Суд ӑна ҫирӗп режимлӑ колоние 3 ҫул та 6 уйӑхлӑха ӑсатнӑ. ЧР прокуратури пӗлтернӗ тӑрӑх, приговор вӑя кӗнӗ.

Кӑҫал утӑ уйӑхӗн 9-мӗшӗнче Шупашкарта иномарка кайма юрманнине асӑрхаттаракан паллӑна курсан та машинӑна чарман. Водитель локомотив ҫине кӗрсе кайнӑ.

Пуйӑспа машина ҫапӑнсан 45 ҫулти хӗрарӑм тата 14 ҫулти арҫын ача суранланнӑ. Экспертсем палӑртнӑ тӑрӑх, авари вӗсен сывлӑхне йывӑр сиен кӳнӗ.

Водитель шар курнӑ ҫынсене йывӑрлӑхра пӑрахман. Вӑл вӗсем патне пульницӑна ҫӳренӗ. Ҫавна май хӗрарӑм тата арҫын ачан интересӗсене хӳтӗлекен ҫын водитель тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе пӑрахӑҫлама ыйтнӑ. Прокурор хирӗҫ пулман. Суд ӑна каҫарнӑ. Шупашкар хулин Ленин районӗн сучӗ палӑртнӑ приговорпа килӗшӳллӗн, арҫынна 15 пин тенкӗ штраф тӳлеттермелле тунӑ.

Чӑваш Ен спортсменӗ Дмитрий Мулендеев фристайл енӗпе иртнӗ Раҫҫей Кубокӗнчи тапхӑрта ҫӗнтернӗ. Ӑмӑрту иртнӗ эрнере Челепи облаҫӗнчи Миассе хулинче иртнӗ.

Тупӑшу хӗрӳ пулнӑ. Унта пӗтӗмпе Раҫҫейри 60 спортсмен хутшӑннӑ. Дмитрий Мулендеев – Раҫҫейӗн пӗрлештернӗ командин пайташӗ. Вӑл республикӑри Олимп резервӗсен 2-мӗш спорт шкулӗнче ӑсталӑхне туптать.

Дима ӑмӑртура слоуп-стайл дисциплинӑра 91,8 очко пухнӑ. Иккӗмӗш вырӑна Мускав хулинчи Олег Гуч йышӑннӑ. Виҫҫӗмӗш вырӑна Краснодар крайӗнчи Денис Некрасов тивӗҫнӗ.

Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан 28 тата 30 ҫулсенчи икӗ арҫын 1100 ытла компьютера вирус ертсе аркатнӑ. Ҫапла майпа вӗсем компьютерсенчи информацие сутма тӗллев тытнӑ, анчах май килмен. Кун пирки «МК в Чебоксарах» хыпарлать.

Уголовлӑ ӗҫ материалӗсем тӑрӑх, хайхи арҫынсем хӑйсем шухашласа кӑларнӑ вируспа 1100 компьютера техникӑна пырса перӗнмесӗрех «чирлеттернӗ». Анчах пухнӑ информацие — ют компьютерсенчи парольсемпе кодсене, электронлӑ майпа укҫа тӳлеме май паракан реквизитсене — интернет урлӑ сутма ӗлкӗреймен, вӗсем патне Хӑрушсӑрлӑх службин ӗҫченӗсем пырса кӗнӗ.

Ҫамрӑк арҫынсене иккӗшне те тытса чарнӑ, уголовлӑ ӗҫ пуҫарса тӗпченӗ. Халӗ суд та пулнӑ. Хакерсенчен пӗрне ҫулталӑк ҫурӑлӑха ирӗклӗхсӗр хӑварнӑ, теприне 30 пин тенкӗлӗх штрафланӑ.

Паян Чӑваш Ен Элтеперӗ Миъаил Игнатьев РФ ӗҫпе социаллӑ хӳтлӗх министрӗпе Максим Топилинпа тӗлпулнӑ. Вӗсем хысна тытӑмӗнче вӑй хуракансен шалу укҫийӗ пирки сӑмахланӑ, «Трактор савучӗ» концерн предприятийӗсенчи лару-тӑрӑва тата ыттине сӳтсе явнӑ.

Михаил Игнатьев РФ ӗҫпе социаллӑ хӳтлӗх министрне республикӑна «пысӑк тӗрев панӑшӑн мухтаса тав сӑмахӗсем каланӑ». Ҫакна ЧР Элтеперӗн Администрацийӗн пресс-служби пӗлтерет.

Федераци министрӗ Михаил Игнатьева халӑха ӗҫпе тивӗҫтерес ыйтупа тимленӗшӗн ырласа тав сӑмахӗ каланӑ иккен. Маларах асӑннӑ пресс-служба ҫавӑн пекех пирӗн тӑрӑхра ӗҫсӗррисен шучӗ ҫулсерен чаксах пынине, производствӑра шар курнисем сахаллине, халӑх ӗҫ правилисене пӑхӑннине пӗлтернӗ.

Чӑваш Енри сакӑр ача Мускаври Кремль керменӗнче раштав уйӑхӗн 27-мӗшӗнче иртекен Раҫҫейри ачасен хорӗнче юрлӗ. Уява ҫӗршыври Ача-пӑча вунӑҫуллӑхне халалланӑ.

Палӑртма кӑмӑллӑ, сумлӑ хор йышне Шупашкарти Ф.М. Лукин ячӗллӗ ача-пӑча музыка шкулӗнчи «Соловушки» хорӗн солисчӗсем Женя Сбитнев, Таня Григорьева, Матвей Савинкин, Юля Чапрасова, Юля Матвеева, Соня Иванова, Аня Трифонова тата Дарина Данилова кӗнӗ. Вӗсен илемлӗх ертӳҫине Александра Васильевӑна Раҫҫейри ача-пӑча хорӗн хормейстерӗ пулма йыхравланӑ.

Ачасем Мускава тухса кайнӑ та ӗнтӗ. Мероприяти йӗркелӳҫисем вӗсем валли кӑсӑклӑ хушма программа хатӗрленӗ. Шкулта вӗренекенскерсене Раҫҫейӗн тӗп хулине экскурсие илсе тухӗҫ, музейсенчи куравсене илсе кайса кӑтартӗҫ.

Шкул столовӑйӗнче апатпа наркӑмӑшланнипе ҫыхӑннӑ пӑтӑрмаха эпир пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер, иртнӗ ҫулхи юпа уйӑхӗнче Шупашкарти 43-мӗш шкулта ачасем столовӑйри апатпа шар курнӑччӗ, вӗсенчен хӑшӗсем пульницӑна лекнӗччӗ. Ҫакна республика правительствин ларӑвӗнче те сӳтсе явнӑччӗ. Ун чухнехи сывлӑх сыхлав министрӗ Алла Самойлова сиплев учрежденийӗсене 7 ачана вырттарнине, наркӑмӑшланнисене 20 тӗслех шута илнине пӗлтернӗччӗ. Пӑтӑрмахшӑн айӑплисене Михаил Игнатьев Элтепер явап тыттарма чӗнсе каланӑччӗ.

Халӗ РФ Следстви комитечӗн республикӑри управленийӗ ку ӗҫе тӗпчесе пӗтернӗ. Вӑл шкул столовӑйӗнче производство ертӳҫи пулса ӗҫленӗ хӗрарӑм тӗлӗшпе РФ Пуҫиле кодексӗн 238-мӗш статйин пӗрремӗш пайӗпе ӗҫ пуҫарнӑ. Хӗрарӑма епле явап тыттарассине ҫывӑх вӑхӑтра суд татса парӗ.