«Электроприбор» акционерсен уҫӑ обществин акционерӗсем савутӑн ертӳҫисен тыткаларӑшӗпе кӑмӑлсӑр иккен. Хӑйсен пӑшӑрханӑвне палӑртакан ҫырӑва вӗсем республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев патнех ҫитернӗ.

Шупашкар савучӗн акционерӗсен ҫырӑвӗнче 2014 ҫулта предприятин резерв фондӗнчен 100 миллиона яхӑн тенкӗ «кӑларса» илнине пӗлтернӗ. Унӑн пысӑк пайне ертӳҫӗсене преми пама уйӑрнӑ иккен.

Сахал мар «кӗмӗле» «2014 ҫулхи 11 уйӑхра предприятин ӑнӑҫӑвне пысӑк тӳпе хывнисене» уйӑрса панӑ-мӗн. 11 топ-менеджерпа вӗсен ҫывӑхӗнчи пуҫлӑхсене 37 миллион тенкӗ премии панӑ пулать. 500 рабочие 10 хут сахалтарах лекнӗ, пурӗ 3 миллион тенкӗ. 3 миллиона 500 ҫын ҫине пайласан кашнине 6-шар пин тенкӗ тивӗҫнӗ тесе шухӑшламалла. Ку цифрӑна «Электроприбор» АУОн акционерӗ тата унччен топ-менеджерта ӗҫленӗ Елена Романова пӗлтернӗ.

Элтепер патне янӑ ҫырура хаклӑ хутсен пӗчӗк партийӗсене вӗсен хуҫисенчен савут укҫипе туяннине те систернӗ. Ун пек акционерсем 2 пине яхӑн ҫын иккен. Яваплисем васкавлӑ йышӑну тумасан савут панкрута тухас хӑрушлӑх пур тесе пӑшӑрханнӑ ҫыру авторӗсем.

Малалла...

Укаҫа-тенкӗ ҫитсе пыманни пирки юлашки вӑхӑтра тӗнче тетелӗнче те вӗҫӗм йӗплеме тытӑнчӗҫ. Пин тенкӗ апат-ҫимӗҫ лавккине пӗрре кӗрсе тухма та ҫитмест теҫҫӗ. Кун пек чухне тӳре-шара укҫапа иртӗхеҫҫӗ тесе шухӑшлакансем те пур.

Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев хӑйне тата премьер-министра, правительствӑра тӑрӑшакан ытти ҫынна та шалу сахалтарах тӳлеме тытӑнӗ. Ӗҫ укҫине республикӑн Элтеперӗ 10 процент чакарать иккен. Тивӗҫлӗ йышӑнӑва Михаил Игнатьев нумаях пулмасть алӑ пуссах ҫирӗплетнӗ.

Шалӑва тӳре-шара кӑҫалхи ҫу уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен тытӑнса раштавӑн 31-мӗшӗччен унчченхинчен сахалрах илсе тӑмалла.

Хушура патшалӑх должноҫӗнчи ытти ҫынӑнне те шалӑвне 10 процент чакарма сӗннӗ. Капла йышӑнни «республикӑн хыснин тӑкакне оптимизацилес» тӗллевпе ҫыхӑннӑ-мӗн.

Малашне ипотека кредичӗн ставки 13% процент пулассине пӗлтернӗччӗ. Анчах РФ строительство министрӗ Михаил Мень ставка 12 процент таран анма пултарассине те пӗлтернӗ. Ку Раҫҫей Банкӗ ставкине пӗчӗклетсен ҫеҫ пулӗ.

Аса илтермешкӗн: Дмитрий Медведев ипотека кредичӗн ставкине пӗчӗклетни пирки пушӑн 13-мӗшӗнче алӑ пуснӑ.

Михаил Мень каланӑ тӑрӑх, субсиди ставкине малашне пӗчӗклетни — арифметика задачи, ӑна пурнӑҫа кӗртсе пӑхмалла.

Унччен ипотека кредичӗн ставки 13% процент пулассине пӗлтернӗ чухне хӑш-пӗр япала пирки асӑнманччӗ. Кредита ҫӗнӗ, хута каякан ҫуртра хваттер туянакансене ҫеҫ параҫҫӗ. Ипотекӑна кӑҫалхи пушӑн 1-мӗшӗнчен пуҫласа ҫитес ҫулхи пушӑн 1-мӗшӗччен илмелле. Ӑна тенкӗпе ҫеҫ параҫҫӗ.

Мускав, Мускав облаҫӗнче, Питӗр тӑрӑхӗнчен пурӑнакансен туянмалли хваттерӗн 8 миллион тенкӗрен сахалрах тӑмалла мар. Ытти регионсенче — 3 миллион тенкӗ таран. Малтанхи тӳлев 20% сахал мар пулмалла. Ипотека кредитне 10 ҫултан ытлашши памаҫҫӗ.

Сӑмах май, кӑҫал кӑрлач-нарӑс уйӑхӗсенче Чӑваш Енре ипотека кредичӗ илекенсен йышӗ 30% чакнӑ.

Малалла...

Пушӑ выртакан ҫӗр те - шалти ресурс

Республикӑри мӗнпур районта кӑҫал шалти ресурссене шырама ӗмӗтленеҫҫӗ. Кун пирки Чӑваш Ен Элтеперӗн Администрацийӗн пресс-служби республика пуҫлӑхӗ районсенче тӗлпулусем йӗркелени пирки пӗлтерекен хыпарсенчен пӗринче палӑртса хӑварнӑ.

Тепӗр тесен, шырама ӗмӗтленеҫҫӗ тени тӗрӗсех те мар-тӑр-ха. Шалти ресурссене шырамалли пирки вырӑнти активпа йӗркеленӗ курнӑҫусенче республикӑна ертсе пыракансем палӑртаҫҫӗ.

Экономика пирки калаҫнӑ май ял хуҫалӑхне те манмаҫҫӗ иккен. Михаил Игнатьев Элтепер, сӑмахран, ку отрасль йывӑрлӑха пӑхмасӑрах аталанассине палӑртать. «Ҫӗр пур, ҫӗр ҫинче пурӑнакан тата ӗҫлекен ҫынсем пур. Акса-тӑвакан ҫӗрсен лаптӑкӗсене ӳстермелле, ахаль выртакан лаптӑксене пусӑ ҫаврӑнӑшне кӗртмелле. Кашни гектарпа тухӑҫлӑ усӑ курмалла», — тенӗ вӑл ҫавӑн пек тӗлпулусенчен пӗринче.

Тӗнчери лару-тӑру ҫивӗчленсен, банксем кредитсен проценчӗсене ӳстерсен халӑх самаях аптӑраса ӳкрӗ. Ара, нумайӑшӗ пурӑнмалли ҫурта кредитпа ҫеҫ туянаять-ҫке-ха.

Патшалӑх ку ыйтуран айккинче юлман. Влаҫ антикризис планӗпе килӗшӳллӗн Раҫҫейре ҫурт-йӗр илмелли майсене лайӑхлатнӑ. Пуш уйӑхӗнчен пуҫласа банксем ипотека кредитне 13 процентлӑ ставкӑпа пама тытӑнӗҫ.

Постановление Дмитрий Медведев премьер-министр пушӑн 13-мӗшӗнче алӑ пуснӑ. Унпа килӗшӳллӗн ипотека кредичӗн ставки 13 процентран ытларах пулмалла мар.

Документра ҫӗршыври макроэкономика лару-тӑрӑвӗ япӑхланнӑ май ипотека кредитне илес тӗлӗшпе йывӑрлӑхсем сиксе тухнине палӑртнӑ. Ку йышӑну пӗрремӗшле рынокра туянакан ҫынсене пырса тивет.

Пӗлтӗр банксем ипотека кредитне вӑтамран 12,5 процентпа панӑ. Юлашки вӑхӑтра вара хӑшӗ-пӗри 20 процентпа сӗннӗ. 13 процентлӑ ставка тумашкӑн РФ Финанс министерстви укҫа-тенкӗ уйӑрса пулӑшӗ. Ку 2016 ҫулхи пуш уйӑхӗччен пулӗ.

Крым Республикин Ял хуҫалӑх министерствипе Чӑваш Ен аграри ведомстви калаҫу ирттернӗ. Унта мӗн пирки сӑмах хускатнӑ?

Сӑмах май, ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев ертсе пынӑ делегаци нумай пулмасть Крымран, Севастопольтен таврӑннӑ. Иҫӗм ҫырли, панулми, ытти улма-ҫырла, пахча-ҫимӗҫ Чӑваш Ене Крымран килме пуҫлӗҫ. Вӗсем патне кунтан чӑваш ҫӗрулмине ӑсатма тытӑнӗҫ.

Чӑваш Енре ял хуҫалӑх экономикӑри тытӑмра пӗлтерӗшлӗ вырӑн йышӑнать. Пирӗн республика ял хуҫалӑх культурине ӳстерес енӗпе опытпа та пайланать. Халӗ ав крымсене ҫӗрулмипе пулӑшас енӗпе ӗҫлеҫҫӗ. Унта «иккӗмӗш ҫӑкӑра» ӳстерме йывӑр-мӗн. Сӑлтавӗсем пур. Чи малтанах Украина Ҫурҫӗр Крым каналне хупнӑран уйсене шӑварма май ҫук.

Чӑваш Ене вара Крымран хаклӑ мар, тутлӑ улма-ҫырла килме тытӑнӗ. Халӗ ҫурутравра ял хуҫалӑх техники ҫителӗксӗр. Унччен крымсем ӑна Украинӑран тара илнӗ, паян вара ҫурмаутрава хӑйне тракторсем, комбайнсем кирлӗ. Чӑваш Ен Крыма ку енӗпе пулӑшма пултарӗ-мӗн. Унти ведомство Чӑваш Енре «Енисей» комбайнсем кӑларнипе кӑсӑкланаҫҫӗ.

Чӑваш Енӗн Экономика аталанӑвӗн министерстви И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗпе студенстене лавккана яма калаҫса татӑлнӑ. Аслӑ пӗлӳ илекен ҫамрӑксен тӗллевӗ — ӑҫта мӗн хак тӑнине министерствӑна пӗлтерсе тӑрасси.

Нарӑсӑн 16-мӗшӗнче асӑннӑ министерство «Чӑваш Ен фончӗ» общество организацийӗн волонтерӗсем, унта И.Н. Ульянов ячӗллӗ ЧПУ студенчӗсем кӗреҫҫӗ те, канашлу ирттернӗ. Унта тӳре-шарапа ҫамрӑксем килӗштерсе ӗҫлесси пирки калаҫса татӑлнӑ. Волонтерсен тавар хакӗ ӑҫта йӳнӗреххине палӑртса ҫынсем патне министерство урлӑ ҫитермелле.

Студентсем тавара йӳнетсе сутмалли акцисене хӑш лавккасем ирттернине те систерсе тӑрӗҫ. Кирлӗ информацие Экономика аталанӑвӗн министерствин сайтӗнче шырамалла.

«Пысӑк укҫа-и вӑл е пӗчӗк укҫа-и?» — тесе тек укҫа шутласа ҫӳретчӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче пыракан камитсенчен пӗринчи сӑнар. 600 миллион тенкӗ пирки те тӗрлӗрен хаклама пулать-тӗр-ха. Апла-и, капла-и, анчах ҫав укҫана Канаша монохуласене модернизацилес тӗллевпе федераци хыснинчен уйӑрса пани, мӗн тесен те, ырӑ хыпар.

Нарӑсӑн 6-мӗшӗнче унта монохуласене модернизацилес енӗпе тӑрӑшакан ӗҫ комиссийӗн ларӑвӗ иртнӗ. Ларӑва Чӑваш Енӗн Элтеперӗ Михаил Игнатьев хутшӑннӑ. Унччен вӑл «Аталану тата тулаш экономика ӗҫ-хӗлӗн банкӗ» патшалӑх корпорацийӗн ертӳҫин ҫумӗпе, монохуласене модернизацилессипе ӗҫлекен правительство комиссийӗн ӗҫ ушкӑнӗн ертӳҫипе Ирина Макиевапа тӗлпулнӑ, Элтепер Администрацийӗн пресс-служби хыпарланӑ тӑрӑх, «хӑш-пӗр ыйтӑва сӳтсе явнӑ».

Канаш пирки каласан, федераци хыснинчен килекен 600 миллион тенке «территорие аталантарма» ярӗҫ. Игнатьев Ҫӗнӗ Шупашкарпа Улатӑр монохуласене ун пек тӗллевлӗ укҫа маларах лекнине пула шута илнӗ ӗҫсӗрлӗх виҫине Ҫӗнӗ Шупашкарта 7 хута яхӑн, Улатӑрта 5 хута яхӑн чакарма май килнӗ.

Малалла...

«Газпром межрегионгаз Шупашкар» тулли мар яваплӑ общество муниципалитетсенчен парӑмсене ҫине тӑрса шыраса илме тытӑнасшӑн-мӗн. «Газпромӑн» компанийӗ хӑш-пӗр район тата хысна учрежденийӗ тӗлӗшпе суда тавӑҫпа тухнӑ.

Юлашки икӗ эрнере кӑна вӑл темиҫе тавӑҫ шӑрҫаланӑ. Кун пирки Чӑваш Енӗн Арбитраж сучӗн сайчӗ хыпарланӑ иккен. Канаш хули 48,2 миллион тенкӗ парӑма кӗрсе кайнӑ пулать, Улатӑр – 30,6 миллионлӑх, Ҫӗмӗрле – 11,1 миллионлӑх. Кунсӑр пуҫне компани Ҫӗрпӳ, Вӑрнар, Йӗпреҫ, Улатӑр, Куславкка, Элӗк, Пӑрачкав, Сӗнтӗрвӑрри тата ытти хӑш-пӗр хуларан парӑма вӑйпа шыраса илесшӗн имӗш. Тавӑҫ виҫи 2 миллион тенкӗрен пуҫласа 6,4 миллион тенкӗ таран-мӗн. Кунсӑр пуҫне хӑш-пӗр хысна учрежденийӗ тӗлӗшпе те тавӑҫ хатӗрленӗ.

Анчах канма мар. Сӑмах кунта налук каникулӗ пирки пырать. Кун ҫинчен ҫӗршывӑн Промышленноҫпа суту-илӳ министерстви пӗлтернӗ иккен.

Шухӑшланине пурнӑҫа кӗртсен промышленноҫ предприятийӗсене тупӑшран илекен налукпа ҫӑмӑллӑх кӗрӗҫ. Асӑннӑ налука вӗсем халӗ 20 процент тӳлеҫҫӗ, ҫав шутран 18 проценчӗ регионсен хыснине юлать, ытти федерацине куҫать. Ку налука федераци хыснине пачах тӳлеттерме пӑрахасшӑн, регионсене каяканнин ставкине 5 процент чакарасшӑн. РФ Промышленноҫ министерстви налук каникулне 10 ҫул таранах парасшӑн. Страховой взнос тӳлессипе — 6 ҫул.

Налук ҫӑмӑллӑхӗ панине пула федераци хысни 10 ҫулта 159 миллиард тенкӗ ҫухатӗ, анчах ҫӑмӑллӑхсене кура ҫӗнӗ предприятийсем уҫӑлнине кура 2,2 триллион тенкӗ тухӑҫ курӗ.

Сӑмах май, ҫӑмӑллӑха пули-пулми сапаласшӑн мар. Вӑл чӗр тавар мар бизнеса тата инвесторсене пырса тивет. Укҫа хывакансене каласан, вӗсен ҫулталӑкне 20 миллион тенкӗрен кая мар, виҫӗ ҫулта 50 миллион тенкӗрен кая мар, пилӗк ҫулта 200 миллионран кая мар укҫа хывнине пӑхаҫҫӗ.