Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Александр Андреев йӑлари хытӑ каяша пухмалли вырӑн ыйтӑвӗпе прокуратурӑна янӑ ыйтӑвӑн хуравне Фейсбукра пичетленӗ. Ҫийӗнчен: «Прокуратура манӑн ыйтусене хуравласа ывӑннӑ...», — тесе ҫырнӑ.

Халӑх тарҫи Куславкка райорнӗнчи Кунер ялӗнче ҫӳп-ҫап лапамӗпе контейнерӗ ҫукки пирки надзор органне ҫырнӑ иккен. Чӑваш Енӗн прокурорӗн пӗрремӗш ҫумӗ А.П. Евграфов депутат ыйтӑвне Чӑваш Енӗн Ҫурт-йӗр инспекцине ярса панине пӗлтернӗ.

Хуравра Чӑваш Республикинче депутат статусӗ ҫинчен калакан 2012 ҫулта йышӑннӑ саккунӑн 15-мӗш статйи пирки те аса илтернӗ. Асӑннӑ документра халӑх тарҫин ӑҫта тата камсем патне ыйту яма юранине палӑртнине, прокуратура ҫав списокра ҫуккине пӗлтернӗ.

Патӑрьел районӗнчи Шӑнкӑртамра пурӑнакан мӑшӑр 60 ҫул алла-аллӑн тытӑнса пурнӑҫ ҫулӗпе утать. Йӑлтах уявран пуҫланнӑ: Равиль тата Мэриам Галеевсем Комсомольски районне праҫнике килсен паллашнӑ. Ун чухне каччӑ – 7-мӗш, хӗр -6-мӗш класра вӗреннӗ. Вӗсен туслӑхӗ майӗпен юратӑва куҫнӑ.

Галеевсем пилӗк ачан кун ҫути панӑ. Халӗ вӗсен 9 мӑнук, вӗсен 6 ачи пур. Мӑшӑрӑн нимӗнле вӑртӑнлӑх та ҫук: пӗр-пӗрне ӑнланса пурӑнмалла, чӑтӑмлӑрах пулмалла, уйрӑмах – хӗрарӑмӑн.

Палӑртмалла: кӑҫал Патӑрьел районӗнче 120 мӑшӑр ылтӑн, изумруд, кевер тата тимӗр туя паллӑ тӑвать. Вырӑнти администраци вӗсенчен 38-шне саламланӑ ӗнтӗ. Ыттисене ҫулла тата кӗркунне иртекен уявсенче чыслӗҫ.

Россельхознадзорӑн Чӑваш Енри управленийӗ тата Канашри районсен хушшинчи прокуратура пуш уйӑхӗн 6-мӗшӗнче «Канашоптпродторг» тулли мар яваплӑ обществӑра тӗрӗслев ирттернӗ. Ведомствӑсен ӗҫченӗсем Литваран кӳрсе килнӗ груша сутнине тупса палӑртнӑ.

Ҫак улма-ҫырлана Литваран илсе килнине ун ҫинчи маркировка этикетки те ҫирӗплетнӗ. Анчах грушӑна кӳрсе килнӗ чухне кирлӗ документсем пулман.

Россельхознадзорӑн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, сутлӑхри 39 килограмм грушӑна туртса илнӗ те тӗп тунӑ.

Шӑмӑршӑ районӗнчи прокуратура патшалӑх символикипе ҫыхӑннӑ саккунсене епле пӑхӑннине тӗрӗсленӗ. Районти пӗр ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхне йӗркене пӑхӑнманшӑн пуҫран шӑлман.

Палтиел ял тӑрӑхӗн администрацийӗнче республикӑри патшалӑх символӗсем пирки калакан саккуна пӑснӑ: унта Чӑваш Енӗн патшалӑх ялавне хӑпартман.

Ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ тӗлӗшпе административлӑ ӗҫ пуҫарнӑ, ӑна пӑхса тухма суда ярса панӑ. Халӗ, ЧР прокуратурин пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, администраци ҫуртӗнче ҫитменлӗхе пӗтернӗ, ҫурт тӑрринче чӑваш ялавӗ вӗлкӗшет.

Чӑваш Ен Элтеперӗн Администрацийӗн Пуҫлӑхӗ Юрий Васильев ЧР парламенчӗн пуш уйӑхӗн 7-мӗшӗнчи черетсӗр сессийӗнче учительсемпе врачсен шалӑвӗ пирки ӑнлантарнине эпир пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер, республикӑри пысӑк пуҫлӑх Григорий Данилов депутат вӗрентекенсен шалӑвӗ РФ Президенчӗн ҫу уйӑхӗнчи хушӑвӗнче палӑртнӑ индикатортан пӗчӗкрех тесен трибуна умне тухрӗ. Шалу пирки ӑнлантарнӑ чух вӑл ҫур ставкӑпа ӗҫлекен вӗрентекенсен шалӑвӗ пӗчӗккине палӑртрӗ, ӗҫчен учительсемпе врачсен шалӑвӗ аваннине ҫирӗплетрӗ.

Ку хыпар тӗрлӗ МИХра хӑвӑрт сарӑлнӑ, ҫав шутра — Раҫҫейри информагентствӑсенче те.

Ӗнер ҫӗрле, 20 сехет те 58 минутра, ЧР влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче «Средства массовой информации грубо исказили смысл выступления Руководителя Администрации Главы Чувашской Республики на сессии Госсовета Чувашии» (чӑв. Массӑллӑ информаци агентствисем Чӑваш Республикин Элтеперӗн Администрацийӗн Ертӳҫи Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗнче тухса каланине кӑнттаммӑн ылмаштарнӑ) хыпар вырнаҫтарнӑ. Унта Юрий Васильев «кахал» сӑмахпа усӑ курманнине (хӑш-пӗр МИХ ҫавӑн пек ҫырнӑ курӑнать.

Малалла...

Муркаш районӗнче хӗрарӑмсен «Ӑнӑҫу» конкурсӗ иртнӗ. Асӑннӑ тӑрӑхра кун пек ӑмӑртӑва юлашки ҫулсенче вӗҫӗмех йӗркелеҫҫӗ. Кӑҫалхине тӗрлӗ отрасльте тӑрӑшакан 15 хӗрарӑм хутшӑннӑ.

Пултарулӑх конкурсӗнче вӗсем зала хаваслӑ кӑмӑл-туйӑм парнеленипе пӗрлех хӑйсен пурнӑҫӗпе паллаштарнӑ.

Конкурса хутшӑннисене тӳресем кӳрентерес темен — кашнинех тӗрлӗ номинацире хаахалантарнӑ.

Людмила Михайлова (Александровка ял тӑрӑхӗ) «Хӗрарӑм пурне ҫӗнет» номинацире палӑрнӑ, Людмила Жигалова (Ильинка) – «Ырӑ ӗҫсен ҫулӗпе» ятлинче, Валентина Угарова (Катикасси) – «Чӗрене ачасене пaнӑ», Галина Короленко (Москакасси) – «Хӗрарӑм ҫуркунне», Оринино тӑрӑхӗнчи Светлана Вязова – «Ҫынсемшӗн тӑрӑшни», Галина Киселева – «Ӗҫлӗ хӗрарӑм», Ҫaтракасси тӑрӑхӗнчи Светлана Васильева — «Йӑла-йӗркене упраса аталантарасси», Татьяна Трофимова – «Ал ӑcти», Ирина Иванова (Турай) – «Ӗҫe парӑнни», Надежда Скворцова (Хорнуй) – «Ылтӑн чӗре», Шетмӗпуҫӗнчи Валентина Федорова – «Пултарулӑх ҫынсем валли» тата Елена Ильина – «Пысӑк кил хуҫи», Вера Тепеева (Юнкӑ) – «Тӗнчене ылмаштаракан хӗрарӑм», Иванова Валентина (Йӳҫкасси) – «Ял управҫи», Ольга Сютейкина (Ярославка) – «Ырӑ чӗре».

Малалла...

Министрсем...

Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн сессийӗceне ялан ҫӳрекенсемпе парламент ларӑвне тӗнче тетелӗнчи трансляци вӑхӑтӗнче итлекенсем унти тавлашусене хӑнӑхнӑ пулӗ. Oппозици шутланакан партисен пайташӗсене тепӗр «халӑх тарҫисемех» пӳлме хӑтланнине сиснех ӗнтӗ.

Ӗнер иртнӗ сессире те ҫaвӑн пек самантсем пулкаларӗҫ.

Раҫҫей Федерацийӗнчи коммунистсен партийӗн пайташӗ Григорий Данилов, aкӑ, хысна тытӑмӗнчисен шалӑвне ӳстерес ыйтупа профильлӗ министрсене итлес ӗмӗтлине пӗлтерчӗ.

Чӑваш Енӗн Элтеперӗн парламентри элчи Юрий Васильев министрсене коммунистсемпе уйрӑммӑн тӗл пултарма та хирӗҫ мар тесе каларӗ.

Ҫaв вӑхӑтрах Шупашкарти ҫӑкӑр савучӗсенчен пӗрин пуҫлӑхӗ, ЧР Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Юрий Кислов, министрсене хӗрхенчӗ-ши... Вӑл «министрсене ыйтусене хуравлакан арҫын ачасене ҫaвӑрасран» регламента тӳрлетӳсем кӗртме сӗнессине систерчӗ.

Сергей Димитриев министр

Ӗнер Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗ черетсӗр сессине васкавлӑн пухӑннине маларах эпир пӗлтертӗмӗр-ха. Унта пӗртен-пӗр ыйту пӑхса тухрӗҫ. Вӑл пенсине индексацилессипе ҫыхӑннӑччӗ.

ЧР парламенчӗн социаллӑ ыйтӑвӗсемпе ӗҫлекен комитечӗн ертӳҫи Вячеслав Рафинов пенсие кӑҫaлхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗнчен ҫӗнӗрен шутласа парассине пӗлтерчӗ. Чӑваш Енре 32 пин ытла пенсионер пурӑнма кирлӗ чи пӗчӗк виҫeрен, 7953 тенкӗрен, сахалтарах илнӗ. Ҫавна май вӗсене социаллӑ тӳлев хушса панӑ. Кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗнче 7,05% ӳстерсе панӑ. Маларах асӑннӑ категори ҫавна туйман, мӗншӗн тесен вӗсен пенсийӗ унчченхиллех илнӗ. Социаллӑ тӳлеве виҫине вара катса юлнӑ. Ку ыйтупа ЧР ӗҫ министрӗ Сергей Димитриев ҫум докладҫӑ пулса сӑмах илчӗ.

Пӗчӗк пенсисене индексацилеме йышӑннӑ хыҫҫӑн вӑл 507 тенкӗ ӳcмелле.

Ӗнер Ҫӗнӗ Шупашкарти полици уйрӑмне 64-ри арҫын пулӑшу ыйтма пынӑ. Вӑл ултавҫӑсене 878 пин тенкӗ куҫарса панӑ-мӗн.

Кӑҫал нарӑс варричне ун патне темӗнле арҫын шӑнкӑравланӑ та хӑйӗнпе Мускаври йӗрке хуралҫи тесе паллаштарнӑ. Хайхискер ватӑ арҫын унччен 5 пин тенкӗ тӑракан эмел туяннине тӗпчесе пӗлнӗ, халӗ куншӑн 8 миллион тенкӗ компенсаци параҫҫӗ имӗш. Анчах ӑна илес тесен унӑн малтан 4900 тенкӗ куҫарса памалла-мӗн, унтан ултавҫӑ каллех укҫа ыйтнӑ. Ҫапла вӑл унран хӑпман – шӑнкӑравласах тӑнӑ.

Ватӑскер 39 пин тенкӗ патшалӑх пошлинишӗн, 89 пин медицина карточкишӗн, укҫана хӑвӑртрах илесе тесе черете хӑвӑрталтмашкӑн 330 пин тӳленӗ, 450 пин тенкӗ электронлӑ укҫана тенке куҫарма ярса панӑ… Юлашкинчен 180 пин тенкӗ ыйтсан тин ватӑскер ӑнланнӑ: ӑна улталаҫҫӗ!

Халӗ кун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ, ултавҫӑн ятне-шывне палӑртас тӗлӗшпе ӗҫлеҫҫӗ.

Пуш уйӑхӗн 8-мӗшӗ умӗн Пенси фончӗн Чӑваш Енри уйрӑмӗ республикӑра 100 ҫултан каҫнӑ миҫе хӗрарӑм пурнӑннине шутланӑ. Чӑваш Енре 100 ҫул тултарнӑ 61 ҫын кун кунлать. Вӗсенчен 57-шӗ – хӗрарӑмсем.

Палӑртмалла: пирӗн республикӑра тивӗҫлӗ канӑва тухнӑ 374 пин ҫын пурӑнать, вӗсенчен иккӗ виҫҫӗмӗш пайӗ – хӗрарӑмсем (248 пине яхӑн). Чылайӑшӗ – медицина ӗҫченӗ (90 процент), педагог (85 процент).

Ҫакна та каласа хӑварма кӑмӑллӑ: тивӗҫлӗ канӑва тухнӑ хӗрарӑмсенчен 19-шӗ Марта ятлӑ. Вӗсенчен 11-шӗ чӑнах та пуш уйӑхӗнче ҫуралнӑ. Паян, пушӑн 8-мӗшӗнче, икӗ ватӑ хӗрарӑм, Марта ятлӑскерсем, ҫуралнӑ кунне паллӑ тӑваҫҫӗ. Вӗсем Шупашкарта тата Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнаҫҫӗ.