Чӗмпӗр облаҫӗнче пурӑнакан чӑваш ҫынни 20-мӗш ӗмӗр пуҫламӑшӗнче кулак тесе йышӑннӑ йӑхӗсен ҫуртне тавӑрнӑ.
Валентина Ильина суда 1930 ҫулта аслашшӗнчен туртса илнӗ ҫурта таварас тӗллевпе суда кайнӑ. Культура еткерлӗхӗн комитечӗн председателӗ Шарпудина Хаутиева каланӑ тӑрӑх, ку — тӗлӗмелле япала.
Анатри Якушка ялӗнчи ҫурт, унччен И.Ф.Маловӑн пулнӑскер, историпе культура палӑкӗ шутланать. Вӑл ял варринче ларать.
1930 ҫулта ялти хастарсем Малова кулак тесе йышӑннӑ, унӑн пурлӑхне туртса илнӗ. Унӑн ҫуртӗнче колхоз правленийӗ, пекарня пулнӑ. Ҫурт муниципалитет харпӑрлӑхӗнче пулнӑ, унпа кайран никам та усӑ курман.
Еткере тавӑрма шухӑшланӑ хӗрарӑм документсене 35 ҫул пухнӑ. Валентина Ильина ӑна ишӗлсе анассинчен хӑтарас тӗллевпе тавӑрнӑ. Ватӑ ҫынсем Малов ҫав ҫуртра пурӑннине ӗнентерни те судра кирлӗ пулнӑ. Валентина Ильина кирлӗ документсене уйӑх тӑршшӗнче алла илӗ.
Шупашкарта «Шанхай» микрорайонти халӑха куҫарма тытӑннӑ. Ун вырӑнне «Кувшинка» пулӗ. «Шанхайра» хальлӗхе 200 ытла кил. Вӗсене пурне те куҫармалла. Ҫав ҫуртсенче пурӑнакан ҫынсем валли компани нумай хутлӑ уйрӑм ҫурт купалать.
Халӗ 8 ҫурта ишсе антарнӑ ӗнтӗ. Вӗсенче пурӑнакансене инҫех мар вырнаҫнӑ ҫурта куҫма сӗннӗ. Анчах пурте кунпа килӗшмен.
Анна Гыбкинӑн йывӑҫ ҫурчӗ — 39 тӑваткал метр. Ӑна вара 30 тӑваткал метрлӑ хваттер сӗнеҫҫӗ. Вӗсем вара улттӑн пурӑнаҫҫӗ.
Чӑннипе, «Шанхайра» тахҫанах тавлашу пырать. Кунта иртнӗ ӗмӗрӗн 60-70-мӗш ҫулӗсенче халӑх пурӑнма тытӑннӑ. Халӗ вара унта пысӑк коттеджсем те ӳссе ларнӑ.
Администраци ӑнлантарнӑ тӑрӑх, ҫынсен ҫӗр тӗлӗшпе права ҫук. Эппин, ҫуртсене саккунсӑр майпа хӑпартнӑ. Паллӑ ӗнтӗ, икӗ хутлӑ коттедж хуҫисем хваттерте пурӑнасшӑн мар.
Ҫуртсене хӑпартакан компани чи малтанах куҫармалли ҫынсен списокне хатӗрлет. Вӗсене 30 тӑваткал метрлӑ хваттер сӗнеҫҫӗ. Унччен мӗнле ҫуртра пурӑннине пӑхмасӑрах… Ытлашши тӑваткал метрсемшӗн укҫа тӳлеме тивӗ.
Хальлӗхе компани 90 ҫурта куҫарма палӑртать. 22 пӳртпе килӗшӳ тунӑ ӗнтӗ. 8 ҫурта туянма килӗшнӗ.
Сайтра Шупашкарти Петров урамӗнчи 9-мӗш ҫурт ҫыннисен шӑпи пирки сахал мар пӗлтернӗччӗ. Ҫурт ишӗлсен унти ҫынсене Г.С.Лебедев ячӗллӗ Чӑваш наци лицейӗн авариллӗ общежитине куҫарни пирки те, йӑтӑнма пуҫланӑ ҫурта тӗп-йӗрӗпех ишсе антарса ҫӗннине хӑпартасси ҫинчен те…
Г.С.Лебедев ячӗллӗ Чӑваш наци лицейӗн авариллӗ общежитине куҫнисен унта 2016 ҫулччен пурӑнма тивет. Вӗсене ҫав ҫул ҫеҫ пурӑнмалли кӗтеспе тивӗҫтерӗҫ.
Нарӑсӑн 3-мӗшӗнче Алексей Ладыков ҫав общежитире пурӑнакансен ҫурта тытса тӑнӑшӑн, юсав ирттернӗшӗн укҫа тӳлемелли пирки хушу алӑ пуснӑ.
Документра икӗ адрес: Граждан урамӗнчи 54-мӗш ҫуртри 2-мӗш тата 3-мӗш корпуссем. Унта пурӑнакансен уйӑхсерен 1 тӑваткал метршӑн 15 тенкӗ те 20 пус тӳлемелле: ҫурта тытса тӑнӑшӑн — 12 тенкӗ те 40 пус, юсавшӑн — 2 тенкӗ те 80 пус.
Хваттере е пӳлӗме тӳлевсӗр приватизацилемелли вӑхӑта каллех тӑсасшӑн. Хальхинче — 2018 ҫулхи пуш уйӑхӗн 1-мӗшӗччен.
Паянхи саккунпа килӗшӳллӗн унӑн тапхӑрӗ кӑҫалхи пушӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗнче вӗҫленмеллеччӗ. Приватизаци тапхӑрне тӑсасшӑн ҫунакансен шучӗпе «обьективлӑ сӑлтава пула ҫынсем ҫурт-йӗре харпӑрлӑха куҫарса ӗлкӗреймеҫҫӗ». Сӑмах май, унччен те ҫавӑн пек йӳтӗмпе приватизаци тапхӑрне тӑснӑччӗ.
Приватизаци вӑхӑтне куҫарас текенсем кивӗ тата ишӗлекен ҫуртра пурӑнакансемшӗн уйрӑмах пӑшӑрханнӑ пек пулса тухать. Ара, хваттер ыйтӑвне лайӑхлатма тесе вӗсем черетре тӑраҫҫӗ-ха, анчах черет ҫитнӗ ҫӗре приватизаци тапхӑрӗ вӗҫленет те хайхисен патшалӑх харпӑрлӑхӗнчи хваттерпех ҫырлахма тивет тесе шухӑшлаҫҫӗ иккен.
Пӗр ик эрне маларах вара приватизаци вӑхӑтне ҫынсен уйрӑм категорийӗшӗн тӑсас текенсем те пулнӑччӗ. Унта сӑмах тӗрмере ларакансем пирки пыратчӗ. Мӗншӗн вӗсене тӑсса парас тенине саккун сӗнекенсем хайхисем (тӗрмере ларакансем) «хисепе тивӗҫ сӑлтава пула» приватизацие хутшӑнаймассипе сӑлтавланӑччӗ.
«Про Город» хаҫат редакцинчен Шупашкарти Кадыков урамӗнче пурӑнакан пӗр ҫын пулӑшу ыйтнӑ. Сергей Егоров вӗсен подъездӗнче пурӑнакан пӗр ҫын пирки каласа кӑтартнӑ.
Сергей каланӑ тӑрӑх, ҫав арҫын подъездра темиҫе уйӑх пурӑнать иккен. Ӑна хваттере тӑванӗсем кӗртмеҫҫӗ. Тимиҫе уйӑх каялла вӑл йӗплӗ пралук леш енчен тухнӑ-мӗн. Ҫавӑнтанпа тӑван килне кӗреймест.
Ҫапла майпа вӑл урамра тӑрса юлнӑ, йӑмӑкӗпе шӑллӗ хваттере кӗртмеҫҫӗ. Кӳршисем вара ӑна май килнӗ таран пулӑшаҫҫӗ.
Арҫын суда ыйту ҫырнӑ-мӗн. Хальлӗхе килсӗр-ҫуртсӑрскер ҫӳлти хутри лапамра пурӑнать. Хӗлле, паллах, уйрӑмах йывӑр. Ҫитменнине, арҫын эпилепсипе аптӑрать. Ӑна медицина пулӑшӑвӗ кирлӗ. Официаллӑ документсем хатӗрлемесӗр вара пулӑшу илме ҫук.
Ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх отраслӗнчи управляющи компанисен ертӳҫисем экзамен тытаҫҫӗ. Ку процедура квалификацие ҫирӗплетме тата ҫу уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне лицензи илме кирлӗ.
Экзамен тытма хальлӗхе 50 пуҫлӑх кӑмӑл тунӑ. Пӗтӗмпе вара республикӑра 136 управляющи компани, нумай отрасльлӗ 25 предприяти, 6-шӗ тытса тӑнишӗн тата юсавшӑн яваплӑ.
Управляющи компанисен ертӳҫисен ӗҫне ҫирӗп ала витӗр кӑларасси пирки ӗнентереҫҫӗ. Тӗслӗх вырӑнне «Новэк» управляющи компание илсе кӑтартаҫҫӗ. Республикӑн тӗп ҫурт-йӗр инспекторӗн тивӗҫне пурнӑҫлакан Виктор Кочетков асӑннӑ компанире нумай хваттерлӗ ҫуртсем тӑрса юлманнине пӗлтернӗ. Ҫапах «Новэк» та лицензи илесшӗн-мӗн, анчах маларах асӑннӑ Кочетков ун пек май килесси пирки иккӗленет иккен. Республикӑри управляющи компанисенчен 20 проценчӗн лицензисӗр тӑрса юлас хӑрушлӑх пур-мӗн.
Шупашкарти Кӑнтӑр поселокӗнчи хӑш-пӗр урамра пурӑнакансем 21-мӗш ӗмӗрти ырлӑх ҫуккишӗн пӑшӑрханаҫҫӗ иккен. Урамра пурӑнакансем пӳртрен таса мар шыв тухса каймалла тӑвасшӑн. Анчах ун валли канализаципе насус станцийӗ кирлӗ, канализаци пӑрӑхӗ хумалла. Ҫынсем хӑйсен кӗсйинчен те «кӗмӗл» хывма хирӗҫ мар-мӗн.
Халӑх пуҫарулӑхне шута илсе хула влаҫӗсем асӑннӑ проект валли Шупашкар хыснинчен 1 миллион тенкӗ уйӑрма пӑхса хӑвранӑ. Ҫитмен пайне ҫынсем хӑйсем пухса парӗҫ.
Пӑрӑх тӑршшӗ 2,5 километрпа танлашӗ. Вӑл 100-е яхӑн пӳрте ҫыхӑнтарӗ. Канализаци пӑрӑхне Фадеев, Бажов, Михайловский, Боголюбов, Руставели урамӗсенч пурӑнакансем валли хурӗҫ.
Ҫывӑх вӑхӑтра Шупашкарта тата тепӗр вӑй-хал культуипе сывлӑх комплексӗ тума палӑртаҫҫӗ. Вӑл Эгер бульварӗчне вырнаҫӗ.
Ҫӗнӗрен хӑпартаканни те ыттисем пекех нумай функциллӗ пулассине шантараҫҫӗ. Унта спорт тата тренажер залӗсем, фитнес валли лапам, бассейн пӑхса хӑвармалла. Комплекс пӗр сехетре 150 ҫынна йышӑнайӗ. Ҫӗнӗ спорт сооруженийӗнчи спортӑн тӗп енӗ бокс пулмалла-мӗн. Ҫапах та спортӑн ытти енне те сирсе хӑвармӗҫ. Фитнес-аэробика, баскетбол, волейбол, мини-футбол выляма, ишме майсем йӗркелесшӗн.
Ҫак кунсенче строительсем ӗҫе кӳлӗннӗ. Спорт комплексне кӑҫалхи чӳк уйӑхӗн вӗҫӗнче хута ярасшӑн.
Ӗнер ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев Патшалӑх Канашне янӑ Ҫырупа паллаштарнӑ вӑхӑтра Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗ умӗнче тарӑхнӑ ҫынсем плакатсемпе тӑнӑ-мӗн. Кун пирки «АиФ» хаҫат пӗлтерет.
Мероприятие васкакан депутатсемпе чиновниксем ачаранпах сусӑр Андрей Кабуркина курнӑ. Вӑл пурӑнмалли ҫурт-йӗре лайӑхлатмашкӑн 20 ҫул черетре тӑрать иккен. Андрей Ҫырура пушӑ сӑмахсем ҫеҫ пулнине ҫирӗплетет. Вӑл хӑйӗн ыйтӑвӗпе таҫта та ҫитнӗ — усӑсӑр-мӗн.
Иртсе каякан министрсемпе чиновниксем ун ҫине ҫаврӑнса пӑхнах. Олег Марков, Алексей Ладыков ун патӗнче чарӑнса тӑнӑ. Алла Самойлова сусӑра ӑшӑ ҫӗре кӗме сӗннӗ — атту шӑнса пӑсӑлӑн. Сергей Семенов генерал майор полицейскисене хушу панӑ-мӗн: ытти халӑха Андрей патне ҫывхартмалла мар. Унсӑрӑн пикет пысӑкланӗ.
Пикета тухнӑ Надежда Темьянова айккинчерех тӑнӑ. Ӑна сахалрах ҫын асӑрханӑ. Вӑл ЖКХ тытӑмӗнчи асар-писере пӗтерме ыйтнӑ-мӗн. Пикета тухнисем Михаил Игнатьев килессе кӗтнӗ. Анчах урам шӑлакан вӗсене ҫапса хуҫнӑ: Элтепер кун пек ҫынсемпе калаҫма юратмасть-мӗн, вӑл саппас алӑкран тахҫанах кӗрсе кайнӑ…
Ҫак кунах Союзсен ҫуртӗнче те политика мероприятийӗ иртнӗ.
Ҫул-йӗр ҫинчи шӑтӑк-путӑк, ҫуртсен картишӗнче ҫутӑ ҫукки, юр тасатманни, юраман вырӑна машина лартса хуни тата ытти кӑлтӑк пирки Чӑваш Енре пурӑнакансем «Халӑх тӗрӗслевӗ» порталта пӗлтерме пултарӗҫ. Ҫӗнӗ ресурс иртнӗ ҫул вӗҫӗнче ӗҫлесе кайнӑччӗ. Халӗ унта тӗрӗслев вӗҫленнӗ май ҫӗнӗ ресурспа ирӗклӗнех усӑ курма пулать.
Портала йӗркеленине халӑх шухӑш-кӑмӑлӗпе паллашас, ыйтусене палӑртас тӗллевпе сӑлтавлаҫҫӗ. Унта малтанласа кӗрес тесен gosuslugi.ru порталта регистрациленни кирлӗ. Уйрӑм ҫын пӳлӗмне кайран «Вконтакте»,«Facebook» тата «Google+» халӑх тетелӗсенчи аккаунтсемпе ҫыхӑнтарма пулать.
Ҫынсен ҫӑхавӗсемпе сӗнӗвӗсене 8 тӗп енпе йышӑнаҫҫӗ: ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ пулӑшу, ҫыхӑну, социаллӑ сфера, бизнес, экологи, хӑтлӑхпа инфраструктура, ҫул-йӗр тата ял хуҫалӑхӗ. Ҫырӑва чӑвашла та, вырӑсла та шӑрҫалама юрать. Сӑнӳкерчӗксем ярса парсан та аван. Информацие модератор тӗрӗсленӗ хыҫҫӑн ӑна яваплӑ министерствӑна ҫитерӗҫ.
Ҫынсем ҫырнисене пӑхса тухмалли вӑхӑт — 10 кунтан ытла мар.
+0.3 °C