Паян пирӗн Чӑваш Енре виҫӗ уполномоченнӑй ӗҫленине пурте пӗлеҫҫӗ. Вӗсенчен пӗри, Юрий Кручинин, этем правине хӳтӗлет. Тепри, Вячеслав Рафинов, ачасемшӗн хыпса ҫунать темелле-тӗр. Виҫҫӗмӗшӗ, Владимир Иванов, — усламҫсемшӗн пӑшӑрханакан ҫын.
РФ Патшалӑх Думинчи «Тӳрӗ кӑмӑллӑ Раҫҫей» партин депутачӗ Олег Михеев ветерансене хӳтӗлекен институт туса хума сӗннӗ. Ҫак сӗнӳпе вӑл Ольга Голодец тата Дмитрий Рогозин вице-премьер тата Общество палатин членӗсем патне сӗнӳпе тухнӑ.
Михеев шучӗпе тӗрлӗ шайри ветерансене, уйрӑмах — Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫине тата ытти ҫар хирӗҫ-тӑрӑвне хутшӑннисене, хӳтӗлемелле, вӗсене саккун вӗҫӗмех ылмашса тӑракан саманара йывӑрлӑхсене ҫӗнме пулӑшмалла.
Парламентари шучӗпе, ҫӗршывӑн Правительстви ветерансен ыйтӑвне татса парассишӗн сахал мар тӑвать пулин те бюрократие пула ҫавсене татса пама май килмест-мӗн.
Хытхурапа талпиҫен ӳсекен е тата вӑрмана ҫаврӑннӑ ҫӗрсем ҫук тесе калаймӑпӑр. Халӗ вӗсене тӗллевлӗ усӑ курма тӑрӑшаҫҫӗ-ха. Ял хуҫалӑх тӗллевӗллисене пусӑ ҫаврӑнӑшне кӗртесси пирки ҫӗршыв тата республика шайӗнче тимлесех калаҫаҫҫӗ кӑна мар, ӗҫне те тӑваҫҫӗ.
Ҫӗр саккунне пӑснишӗн ӳлӗмрен штраф виҫине вӑл е ку участока кура палӑртма шухӑшлаҫҫӗ. Хальлӗхе кун пирки ҫирӗплетме иртерех-ха. Анчах ҫӗршывӑн Патшалӑх думин ҫавӑн йышши саккун преоктне РФ Экономика министерстви тӑратнӑ.
Саккуна депутатсем йышӑнсан штраф виҫине ҫӗрӗн категорине, ӑна мӗн валли усӑ курасси тата лаптӑкӗ тӑрӑх шутлӗҫ. Ҫапла йышӑнсан ҫӗр саккунне пӑсакансем сахалланасса шанаҫҫӗ.
Раҫҫейри пысӑк халӑх тетелне, «Контактра» ятлине, йӗркелесе янӑ Павел Дуров Раҫҫейрен тухса кайса Кариб тинӗсӗ хӗрринчи Сент-Китс тата Невис патшалӑхӑн гражданинӗ пулса тӑнӑ.
Кариб ҫӗршывӗн саккунӗпе килӗшӳллӗн унта гражданлӑх илме йывӑрах мар. Чи кирли — укҫа пултӑр. 250 пин доллар. Ун чухлӗ «кӗмӗл» хывсан кирек кама та хӑйсен евӗр йышӑнӗҫ.
Павел Дуров ҫав ҫӗршывӑн гражданинӗ хӑҫан пулса тӑни пирки тӗрлӗрен калаҫакан пур иккен. «Контактра» акционерсене ҫывӑх ҫынсенчен пӗри «Известия» хаҫата пӗлтернӗ тӑрӑх, Дуров нарӑс уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче тупрана Сент-Китс тата Невис ҫӗршывӗн Сахӑр фондне куҫарнӑ. Теприсем вара, хӑйсене Дурова лайӑх паллакансем тесе калакансем, гражданствӑна каччӑ ҫулталӑк каяллах илнӗ тесе ҫирӗплетеҫҫӗ-мӗн. Павел Дуров Арабри Пӗрлештернӗ Эмирата кайнӑ тесе калаҫакансем те пур имӗш.
Асӑннӑ ҫӗршыв ҫынни пулса тӑма Павелӑн тӑванӗ Николай та, «Контактра»-рf вӑл техника директорӗнче тӑрӑшнӑ, ӗмӗтленет имӗш.
Раҫҫейрен тухса каяс умӗн Павел Дуров Раҫҫеt таврӑнас кӑмӑл ҫуккине палӑртнӑ иккен, пирӗн патра интернет-услампа ӗҫлеме май ҫук тенӗ-мӗн.
«Контактра» пуҫлӑхӗн ӗҫне пӑрахма вӑл пуш уйӑхӗн 21-мӗшӗнче заявлени ҫырнӑ, анчах кайран ӑна каялла илнӗ теҫҫӗ.
Пӗр вӑхӑтра массӑллӑ информаци хатӗрӗсем ҫӗршывра шывшӑн, газшӑн тата ӑшӑшӑн социаллӑ виҫесем кӗртесси пирки пӗлтерчӗҫ. Шел те, анчах ку вӑл усал шӳт пулмарӗ. Ҫӗршывра ун чухне коммуналлӑ пулӑшушӑн ҫынсене социаллӑ виҫепе тӳлеттерме пуҫлас шут тытнӑччӗ. Виҫеллӗ усӑ курсан — пӗр хакпа, иртсен — хаклӑрахпа. «Сывлӑшшӑн тӳлеттересси кӑна юлать ӗнтӗ», — кӑмӑлсӑрланмаллипех кӑмӑлсӑрланчӗҫ ҫынсем ҫав хыпара илтсен.
Социаллӑ виҫене йышӑнассине халӗ пӑрахӑҫлама йышӑннӑ. Яланлӑхах тесе ҫирӗплетеймӗпӗр те, анчах РФ премьер-министрӗ Дмитрий Медведев тивӗҫлӗ йышӑну кӑларнӑ.
Ҫапла утӑм патне ҫитнине ун пек тума халӗ иртереххипе ҫыхӑнтараҫҫӗ. Мӗншӗн тесен паянлӑха кашни килтех счетчик ҫук-ха. Ҫынсенчен ҫурри ытларахӑшӗ кӑна счетчик вырнаҫтарнӑ. Тата сӑнавлӑ пек темиҫе регионта ҫӗнӗ йӗркене ӗҫлеттерсе пӑхни те хайхин уссине палӑртайман.
Ҫав вӑхӑтрах ҫутӑшӑн социаллӑ виҫепе тӳлтетересси хальлӗхе татса паман ыйту-ха. Ӑна регионсенче 2016 ҫулхи ака уйӑхӗн 1-мӗшӗччен татса памалла.
Чӑваш Енри Ашшӗсен канашӗ «Ашшӗн кунне» патшалӑх уявӗ туса хурассине ырлать. Ӑна Канаш ӗҫ планне те кӗртнӗ. Республикӑра ҫак уява туни тӗрӗс тесе шухӑшлаҫҫӗ. Ҫакна Ашшӗсен канашӗн президиум членӗ, Шупашкар хулин депутачӗ Александр Андреев пӗлтернӗ.
Ҫак уява календаре кӗртес ыйтӑва пӗлӗрхи юпа уйӑхӗн 9-мӗшӗнче иртнӗ Ашшӗсен канашӗн президиум ларӑвӗнче пӗрремӗш хут ҫӗкленӗ. Унта «Ашшӗн кунне» (ҫӗртме уйӑхӗ) тата «Асанне кунне» (юпан 28-мӗшӗ) уявлама сӗннӗ. Ҫак шухӑша пурте пӗр саслӑн ырланӑ. Анчах хальлӗхе ку планра кӑна-ха.
Раҫҫейӗн 20 ытла регионӗнче «Ашшӗн кунне» патшалӑх уявӗ туса хурас тӗлӗшпе алӑ пуснисене пухӗҫ. Акци Екатеринбургра старт илнӗ ӗнтӗ. Вӑтам Уралта пурӑнакансем хӑйсен автографӗсене ҫу уйӑхӗн вӗҫӗччен хӑварма пултарӗҫ. Унтан кӗнекене Раҫҫейӗн тӗрлӗ хулине ярӗҫ. Авӑн уйӑхӗнче ӑна Раҫҫей Президенчӗ патне илсе ҫитерме палӑртнӑ.
Акци йӗркелӳҫисен шухӑшӗпе, «Ашшӗн кунӗ» ашшӗсен сумне ӳстерӗ. Ҫак уява 50 ытла ҫӗршывра паллӑ тӑваҫҫӗ. Раҫҫейри 20 ытла регионта та ӑна уявлаҫҫӗ. Пӗлтӗр ӑна Патшалӑх Думин депутачӗ Александр Сидякин патшалӑх шайӗнче паллӑ тума сӗннӗ.
Мускавра ҫу уйӑхӗн 1-мӗшӗнчи демонстарцие Хӗрлӗ лапамра ирттерӗҫ. Кун пекки 1991 ҫултанпа пачах та пулман иккен.
Хыпар тӗрӗсеххине Раҫҫейӗн никама пӑхӑнман профсоюзӗсен федерацийӗн председателӗ Михаил Шмаков ҫирӗплетсе панӑ. 1994 ҫулта колоннӑсем Хӗрлӗ лапамран иртнӗ иккен-ха, анчах демонстраци Васильев тӑвайккийӗнче пулнӑ. Хальхинче вара транспарантлӑ ҫынсем Хӗрлӗ лапампа утса кӑна иртмӗҫ, унтах пухӑнӗҫ.
Шмаков каланӑ тӑрӑх, ҫӗршыв ертӳҫисем унта хутшӑнас пулсан та Мавзолей трибуни ҫине хӑпармӗҫ.
Раҫҫейӗн Пенси фончӗн Чӑваш Енри специалисчӗсем Крым ҫыннисен пенсийӗсене шутласа парӗҫ. Ҫак тӗллевпе пирӗн тӑрӑхран унта 50 ытла специалиста яма йышӑннӑ.
Тӗрӗссипе, Крымра пурӑнакансен пенсине шутлассине пирӗн патри специалистсене кӑна мар, ҫӗршыври 24 регионтан явӑҫтарӗҫ. Чӑваш Енрисене 6-ша тӑракан йышпа икшер эрнелӗхе яма палӑртнӑ. Патӑрьел районӗнчен, сӑмахран, иккӗн тухса кайӗҫ. Крымри ӗҫлӗ командировкӑна Управленин мӗнпур районпа хулари специалисчӗсене ярӗҫ.
Раҫҫейри пенси саккунӗ Крымра 2015 ҫулхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗнчен вӑя кӗрӗ. Хальлӗхе унти пенсионерсене кӑҫалхи нарӑсӑн 21-мӗшӗ тӗлне вӑйра пулнӑ саккунпа тӳлеҫҫӗ. Пенси ҫумне уйӑхсерен хушма тӳлев уйӑрма палӑртнӑ. Кӑҫалхи утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне ӑна пенси ҫумне тепӗр 100 процент хушса парӗҫ.
Андриян Николаев космонавт пурӑннӑ тӑк кӑҫал 85 ҫул тултарӗччӗ. Акан 12-мӗшӗнче Космонавтика кунне халалласа ҫӗршывра тӗрлӗ мероприяти иртрӗ. Виҫӗмкун, ака уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, Ярославль хулинче ентешӗмӗре Андриян Николаева халалласа уяв пулнӑ.
Валентина Терешкова ячӗллӗ культурӑпа ҫутӗҫ центрӗнче — Раҫҫейри ҫамрӑк планетарисенчен пӗринче — Андриян Николав ячӗллӗ ҫӑлтӑра вырнаҫтарнӑ. Уява паллӑ мӑшӑрӑн хӗрӗ Елена Терешкова хутшӑннӑ. Чӑваш Енрен унта Шупашкар хула пуҫлӑхӗ Леонид Черкесов ҫитнӗ.
Ярославльти планетари умӗнчи космонавтсен аллейине пӗлтӗр йӗркеленӗ. Космоса пӗрремӗш хӗрарӑм вӗҫнӗренпе 40 ҫул ҫитнине халалласа пирвайхи ҫӑлтӑрсем вырнӑҫтарнӑ. Вӗсем — Валентина Терешкова, Валерий Быков, Алексей Леонов ячӗллисем. Акӑ халӑ Андриян Николаев ҫӑлтӑрӗ аллейӑна пуянлатнӑ.
Леонид Черкесов Чӑваш Енре Андриян Николаевран паллӑрах ҫын ҫуккине, ӑна кашни ҫемьере хисепленине каланӑ. Ярославльпе Шупашкара чылай япала ҫывӑхлатать. Шупашкарта та Ярославльти пекех планетари тӑвӗҫ. Унта Валентина Терешкова тата ытти космонавт валли те вырӑн пулӗ.
Нумаях пулмасть Кремль керменӗнче паллӑ поэт Расул Гамзатов 90 ҫул тултарнине тата Дагестан Раҫҫей йышне кӗнӗренпе 200 ҫул ҫитнине халалласа уяв иртнӗ.
Икӗ юбилее халалланӑ мероприятие Дагестан Республикин Президенчӗ Рамазан Абдулатипов, Раҫҫей тата Дагестан правительствин пайташӗсем, вырӑс ҫыравҫисемпе поэчӗсем, общество деятелӗсем, Мускавра пурӑнакан дагестанецсем, Расул Гамзатов пултарулӑхне килӗштерекенсем пухӑннӑ.
Ҫак уява Чӑваш Республикин РФ Президенчӗ ҫумӗнчи полномочиллӗ представителӗ Леонид Волков та хутшӑннӑ. Вӑл унта пушӑ алӑпа килмен: Расул Гамзатовӑн сӑвӑсен пуххине чӑвашла куҫарнӑ «Вучах умӗнче» кӗнекепе пынӑ. Ӑна Дагестан поэчӗ 90 ҫул тултарнӑ тӗле ятарласа Валерий Туркай куҫарнӑ. Кӗнекене Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ общество фончӗ чӑваш меценачӗ Петр Исли пулӑшнипе кӑларнӑ.
Хаклӑ парнене савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура панӑ. Леонид Волков Расул Гамзатовӑн «Наверно, таков мой удел» сӑввине чӑвашла вуланӑ. Дагестан ҫынни ҫав сӑввах авар чӗлхипе, уява ертсе пыракан вырӑсла вуланӑ.
Леонид Волков «Дагестан» ПТРКна интервью панӑ, чӑваш тата Дагестан халӑхӗсен туслӑхӗ пирки каласа кӑтартнӑ.
Тӗменри ачасен пултарулӑхӗн «Асамат кӗперӗ» 14-мӗш фестивалӗ иртнӗ.
Тупӑшӑва облаҫри ҫирӗм ытла наци культура пӗрлӗхӗ хутшӑннӑ. Вӗсем тӗрлӗ номинацире: халӑх тата эстрада вокалӗ, хореографи, илемлӗ сӑмах, наци декораципе хушма искусство, живопиҫ, кӳлепе енӗпе — хӑйсен пултарулӑхне кӑтартнӑ.
Конкурса Ишим, Тӗмен, Ялуторовск, Тобольск, Заводоуковск хулисен, облаҫӑн кӑнтӑр пайӗнчи 18 район, Петропавловск хулин (Казахстан) юрӑҫисемпе пултарулӑх ушкӑнӗсем хутшӑннӑ. Фестиваль гала-концертпа хупӑннӑ. Наци ӗҫӗсен комитечӗн, Тӗмен облаҫӗн тата Хула думин представителӗсем, наци общество пӗрлӗхӗсен тата ыр кӑмӑллӑх фончӗсен ертӳҫисем ҫӗнтерӳҫӗсене дипломсемпе, хаклӑ парнесемпе чысланӑ.
Тӗмен облаҫӗнчи чӑвашсен «Тӑван» ассоциацийӗ «Хӗлхем» ушкӑнӗсем (кӗҫӗн тата аслӑ ӳсӗмрисем, ертӳҫи Ю. Лактионова) «Халӑх хореографийӗ» номинацире диплома тивӗҫнӗ. Ытти чӑваш ачи те вӗсенчен юлман. «Халӑх вокалӗ» номинацире Дмитрий Бендорф, Ксения Кучкильдинова, инструментпа калакансен хушшинче Мария Мироненко, ал ӗҫ ӑстисен хушшинче Исетск районӗнчи Солобоево ялӗнчи ачасен ушкӑнӗ (ертӳҫи Н.
+0.3 °C