Мускавра Патшалӑхӑн хӳтӗлев наци центрне тума палӑртаҫҫӗ. Ӑна ҫитес ҫул вӗҫне туса пӗтерме шухӑшлаҫҫӗ. Асӑннӑ центра вӑрҫӑ тухас-тӑвас пулсан валли тесе хатӗрлесшӗн иккен. Кун пирки ҫӗршывӑн ҫар хӳтӗлевӗн министрӗ Сергей Шойгу журналистсене пӗлтернӗ.
Центра тӗп хулари Фрунзе ҫырма хӗрри ҫывӑхӗнче вырнаҫнӑ Сухопутнӑй ҫарсен тӗп командованийӗн ҫуртӗнче йӗркелӗҫ. «Унта эпир Оборона министерствин тӗп офисене тӑвасшӑн. Анчах вӑл пӳлӗмсен шучӗшӗн тата вӗсен пахалӑхӗшӗн тӗп шутланмӗ, хӑйӗн ӗҫ тӑвас енӗпе тӗп пулса тӑрӗ», — тенӗ Шойгу. Унта ядерлӑ вӑй-хӑват управленине, ҫар управленине тата хӗҫпӑшаллӑ ҫарсен кулленхи ӗҫне йӗркелесе тӑракан ценртсем вырнаҫмалла-мӗн.
Патшалӑхӑн хӳтӗлев наци центрӗ ҫӗршывӑн ытти хӑҫ-пӑшаллӑ вӑйсен центрсен ӗҫне те йӗркелесе тӑмалла. Центра хальхи вӑхӑтри компьютер оборудованийӗпе тата программӑсемпе тивӗҫтермелле. Кунсӑр пуҫне унта вертолет лартмалли вырӑн та пулӗ.
Америка ҫыннисене Раҫҫейри тӑлӑхсене усрава парас мар тесе федераци шайӗнче йышӑну тунӑччӗ-ха. Кемӗр облаҫӗн депутачӗсем вара хӑйсен тӑлӑхӗсене Америка ҫыннисене кӑна мар, ытти ют ҫӗршывсене те парас мар тесе палӑртнӑ.
Унти депутатсен шучӗпе «ку ыйту — Раҫҫейӗн шалти ӗҫӗ». Ют ҫӗршыва лекнӗ ачасен правине пурпӗрех пӑсаҫҫӗ тесе шухӑшлани вӗсене ҫапла йышӑну тума хистенӗ-мӗн. Пӗчӗкскерсен тӳсме тивекен йывӑрлӑхсен шутне унти «халӑх тарҫисенчен» пӗри, облаҫӑн саккун кӑларакан влаҫӗн комитечӗн пуҫлӑхӗ Галина Соловьева, ачасем ют ҫӗршыв чӗлхине пӗлменнине те кӗртнӗ.
Беринг тинӗс пырӗ урлӑ ишсе каҫассипе ҫак кунсенче Пӗтӗм тӗнчери эстафетӑлла ишев йӗркеленӗ. Унта Шупашкарта пурӑнакан Татьяна Александрова та хутшӑннӑ. Вӑл ушкӑнри 64 экстремал-ишевҫӗ хушшинчи 11 хӗрарӑмран пӗри пулнӑ.
86 ҫухрӑма вӗсен гидрокостюм тӑхӑнмасӑр ишсе каҫма тивнӗ. Экстремалсем 20 минутшер виҫшерӗн ишнӗ. Вӗсене тухтӑрсем пӑхса тӑнӑ. Малтанхи икӗ кун хумсем вӑйлӑ пулнӑ, алӑ хытӑ шӑннӑ иккен. Кайранхи тепӗр икӗ кунӗнче шыв ӑшӑ, ишме те ҫӑмӑлрах пулнӑ.
Ишевҫӗсене кунне тӑватӑ хутчен вӑйлӑ апатлантарнӑ, саунӑра ӑшӑннӑ. Ҫыран патне ҫитес умӗн 10 минут ишевҫӗсем ялав тытса ишнӗ. Тӗрӗсрех. Ишмен-мӗн-ха, ӑшӑх вырӑн пирки унта утнӑ.
Чӑваш, Мӑкшӑ, Мари Эл республикисен тата Чулхула облаҫӗн инкекрен хӑтаракансен колонни иртнӗ кунсенче Инҫет Хӗвелтухӑҫри инкекрен хӑтарма инҫе ҫула тухса кайнӑ. Кун ҫинчен ҫурлан 20-мӗшӗнче республикӑри ИӖМ управленийӗ пӗлтернӗ.
Отряда ҫурлан 15-мӗшӗнче йышӑннӑ хушупе килешӳллӗн йӗркеленӗ пулнӑ. Тепӗр кунне 3 республика колонни Чулхулара, пӗрлешӳллӗ пунктра пуҫтарӑннӑ, ӗнер вара вӗсем самолётпа Инҫет Хӗвелтухӑҫа тухса вӗҫнӗ.
Подразделени ушкӑнне пӗчӗк караппа ӗҫлекен 32 патшалӑх инспекторӗ, вӗсен шутӗнче пирӗн ентешсем те кӗнӗ. Унсӑр пуҫне инҫетри тӑрӑха пирӗн тӑрӑхран прицеплӑ ишмелли 16 кимӗ илсе кайнӑ. Пресс-релизра палӑртнӑ тӑрӑх пирӗн ентешсем Инҫет Хӗвелтухӑҫра унти лару-тӑру лайхӑланниченех ӗҫлӗҫ.
Раҫҫейӗн Инҫет Хӗвелтухӑҫ тӑрӑхне утӑ уйӑхӗнче шыв илме пуҫланӑ — инкеклӗ лару-тӑру паянхи куна Хабаровск, Амур тата Магадан облаҫӗсене сарӑлнӑ. Еврейсен автономи облаҫне те пырса тивнӗ. РФ ял-хуҫалӑх министерстви хакланӑ тӑрӑх ҫак инкекре хуҫалӑхсем 8,58 миллиард тенкӗлӗх шар курнӑ.
«Тӑван Ен» хыпар телеканалӗ пӗлтернӗ тӑрӑх Алтайра Каменски районӗнче ҫак кунсенче 19 ӗмӗрти ҫи-пуҫа тата куллен усӑ куракан япаласене тупнӑ. Япаласем вара чӑваш, ҫармӑс, нимӗҫ, украин халӑхӗн тесе палӑртнӑ.
Каменски районӗн пресс службинче пӗлтернӗ тӑрӑх экспедици вӑхӑтӗнче экспедиторсем 10 яла кӗрсе тухнӑ хыҫҫӑн пурӗ 100 яхӑн тӗрлӗ япала пуҫтарнӑ. Вӗсемпе вара «Алтай — пӗтӗм Раҫҫейӗ» ятпа уҫнӑ куравра паллашма пулать.
Паянхи ҫанталӑк кӗркуннехи пек ӑмӑрлӑ пулин те пирӗн спортсменкӑсене ку пулӑм пӗрре те кулянтармсть, ара ҫитес кунсенче пысӑк ӑмӑрту иртмелле, ҫавӑнпа та хуйхӑрма вӑхӑт ҫук — старта хатӗрленес пулать.
Нумай та пулмасть Мускавра ҫӑмӑл атлетикӑпа Раҫҫей чемпионачӗ иртнӗ. Ун пирки эпир маларах хыпарланаччӗ. Ӑмӑрту пӗтӗмлетӗвӗ тӑрӑх Мускаври тӗнче чемпионатне хутшӑнма Раҫҫейӗн пӗрлешӳллӗ ушкӑнне йӗркеленӗ. Ушкӑна вара пирӗн 6 ентеш кӗни савӑнтарать.
Тӗнче первенствин пӗрремӗш кунхине, ҫурлан 10-мӗшӗнче марафон трассине 3 чӑваш спортсменки — Алевтина Биктимирова (Комсомольски районӗ), Альбина Майорова тата Татьяна Арясова тухать. Пурне те вӗсене ӑнӑҫу сунас килет.
Аса илтеретпӗр, ҫӑмӑл атлетикӑпа тӗнче чемпионачӗ Мускавра ҫурлан 10–18-мӗшсенче иртет.
Ҫак уйӑхӑн 1-мӗшӗнче «Раҫҫей 10» конкурсӑн черетлӗ тапхӑрӗ пуҫланнӑ. Ку вӑл ҫӗршыври чи паллӑ вунӑ вырӑна палӑртассишӗн сасӑлав пуҫланнине пӗлтерет. Чӑваш Ен мультиамедиа конкурса тӑхӑр объекта тӑратнӑччӗ. Вӗсенчен пӗри, Улатӑрти Ҫветтуй Троицки мӑнастирӗн колокольни Атӑлҫи федераци округӗпе чи паллӑ вунӑ вырӑн шутне кӗнӗ.
Пирӗн республикӑри ҫав колокольня Раҫҫейре епле вырӑн йышӑнасси пирӗнтен, сасӑлакансенчен, килет. Уншӑн хӑйӗн сассине парас текенсен http://10russia.ru сайта кӗмелле. Е 1880 номер ҫине хӑвӑр суйланӑ объект номерне кӑтартса та СМС яма пулать. Улатӑрти колокольня номерӗ — 19. Хальхинче виҫӗ вырӑншӑн харӑс так сасӑлама пулать иккен. СМС хакӗ 3 тенкӗ те 54 пусран ытла маррине пӗлтереҫҫӗ. Ку вӑл, эпир ӑнланнӑ тӑрӑх, епле компанирен килет. Кунне темиҫе хут та СМС шӑрҫалама юрать.
Иккӗмӗш тур авӑнӑн 1-мӗшӗчченхи 12 сехетчен пырать. Ун вӑхӑтӗнче 80 объекта суйласа илеҫҫӗ. Ҫавсем финала тухӗҫ те. Ҫӗнтерӳҫӗсен миниатюрисем Мускав облаҫӗнчи «Раҫҫей» паркра вырӑн тупӗҫ.
Вырӑс драма театрӗ Иваново облаҫӗнче (Кинешмере) иртекен пӗтӗм тӗнчери вырӑс классикӑлла драматургин I «Вӗри чӗре» фестивале хутшӑнаҫҫӗ. Чӑваш артисчӗсем фестивальте Лев Толстойӑн «Анна Каренина» романӗпа лартнӑ спектакле кӑтартаҫҫӗ. Спектаклье пӗрремӗш хут тӑватӑ ҫул каялла вылянӑ. Анна Каренина рольне театрӑн ҫамрӑк артистки — Екатерина Мальцева вылять.
«Вӗри чӗре» фестиваль акан 21-мӗшӗччен тӑсӑлать. Пурӗ пӗрле фестивале Раҫҫейпе Литваран килсе ҫитнӗ 11 театр хутшӑнать.
Кустӑрма (Кострома) облаҫри дума депутачӗсем Раҫҫей правительствине сӗнӳ ярасшан иккен — шкул автобусӗсенче те мӗлтлетмӗшсемпе усӑ курма ирӗк илмешкӗн. Вӗсен шухӑшӗпе сарӑ тӗслӗ мӗлтлетмӗш лартсан шкул автобусне ытти водительсем тӳрех асӑрхӗҫ, хӑйсене асархануллӑрах тытма пуҫлӗҫ.
Кустӑрма облаҫӗнче паянхи кун тӗлне пурӗ 120 шкул автобусӗ шутланать, вӗсенчен 95-ӗшӗ кашни кун шкул ачисене вӗренме илсе каять, уроксем пӗтсен килӗсене леҫет. Пурӗ 3 пин ача вӗсен пулӑшӑвӗпе шкула ҫитет, шкултан таврӑнать.
Чӑваш Енре те сахал мар вӗсем. 300 ытла автобус ялсенчи ачасене шкула ҫитерет. Ҫӗннисемпе те вӗсене улӑштарса тӑраҫҫӗ: пӗлтӗр, сӑмахран, 78 ҫӗнӗ автобус илмелле пулнӑ. Пысӑк пӑтӑрмахсем пирки калаҫу пуҫлас пулсан 2008 ҫулта пулса иртнине аса илме пулать — шкул автобусӗн водительне пула ун чухне Ишек (Шупашкар районӗ) патӗнче пӗри ҫаврӑнса ӳкнӗччӗ. Телее, никам та вӑйлӑ суранланманччӗ.
Паян ирхине Челепи, Тӗмен, Свердловск тата Курган облаҫӗсенче метеорит ҫумӑрӗ тӑкӑннӑ. Уйрӑмах Челепи хули таврашӗ пысӑк сиен тӳснӗ. Тӗнче уҫлӑхӗнчен ӳкнӗ чул катӑкӗ хулара чылай кантӑка ҫӗмӗрнӗ. Ҫӗр ҫине ӳкес умӗн метеорит сирпӗннине пула (7-8 пин ҫухрӑм ҫӳллӗшӗнче) хӑш-пӗр вырӑнта чӳречесем рамӑсемпе пӗрлех тухса вӗҫнӗ. Чи пысӑк сиен шутне цинк туса кӑларакан савутӑн хӳмипе тӑррине ҫӗмӗрнине кӗртме пулать (Лондонри биржа ҫакна пула цинк хакне те 1 процента хӑпартса янӑ теҫҫӗ).
Пӗр пин ҫынна яхӑн шар аманнӑ — ытларах чӳрече кантӑкӗн ванчӑкӗсене пула. Ҫавӑн пекех ҫӗр ытла ҫыннӑн пульница пулӑшӑвне ыйтма тивнӗ. Икӗ ҫын вӑйлӑ суранланни пирки пӗлтерни тӗл пулать.
Метерорит катӑкӗсем виҫӗ вырӑна ӳкнӗ пулас — иккӗшӗ Челепи облаҫӗнчи Чебаркуль районӗнче (пӗри Чебаркуль кӳллинче 6 метр диаметрпа шӑтӑк тунӑ) тата Златоуст районӗнче. Ӑсчахсен шучӗпе Чебаркуль кӳллинчи метеорит пысӑкӑшӗ 6 метра ҫитме пултарать, вӑл темиҫе тонна таймалла.
+26.3 °C