Раҫҫейре те, Чӑваш Енри пекех, Ашшӗн кунне паллӑ тӑвӗҫ. Ку хушӑва РФ Президенчӗ Владимир Путин алӑ пуснӑ. Унта палӑртнӑ тӑрӑх, уява юпа уйӑхӗнчи виҫҫӗмӗш вырсарникун паллӑ тӑвӗҫ.
Кӑҫал Ашшӗн кунӗ юпа уйӑхӗн 17-мӗшӗ ҫине лекӗ. Сӑмах май, Чӑваш Енре уява пӗлтӗр паллӑ тума тытӑннӑ. Анчах пирӗн патра ӑна юпа уйӑхӗн юлашки вырсарникунӗнче паллӑ тӑваҫҫӗ. Пӗлтӗр пӗрремӗш хутчен паллӑ тунӑ. Кӑшӑлвирус сарӑлнине пула ачасем унта хутшӑнман.
Килсӗр-ҫуртсӑр йытӑсен ушкӑнӗ кушака тытма хӑтланса иномаркӑна ҫӗмӗрсе тӑкнӑ. Хулара пулса иртнӗ пӑтӑрмах пирки «Контактри» «Подслушано в Ростове-на-Дону» (чӑв. Дон ҫинчи Ростовра курни-илтни) ушкӑнра пӗлтернӗ.
«Звездный» (чӑв. Ҫӑлтӑрлӑ) ҫурт комплексӗнче вырнаҫнӑ Пултарулӑх урамӗнчи 7-мӗш ҫуртра хаяр килсӗр йытӑсем кушака туртса ҫурас тенӗ. Мӗскӗн чӗрчун тӑратса хӑварнӑ «Ситроенӑн» мотор уйрӑмне пытанса ларма май тупнӑ, анчах та йытӑсем ун патне ҫитес тесе машинӑна ҫӗмӗрмех пуҫланӑ.
Йытӑсем бамперпа капота кӑшланӑ, пралуксене тӑпӑлтарнӑ, тусанран хӳтӗлекен пайсене ҫурса тӑкнӑ. Хӑраса ӳкнӗ кушак ирчченех машина айӗнче ларнӑ, капот уҫӑлсан тин, тӗрӗс-тӗкелскер, унтан сиксе тухнӑ, ҫав вӑхӑтрах, ирхине хӑйӗн «Ситроенне» йӑлт ҫӗмӗрсе тӑкнине асӑрханӑ Ростов хӗрарӑмӑн машинӑна хаклӑ юсав тума тивӗ.
Кинотеатрсенче кино кӑтартмалли йӗркесене улӑштарнӑ. Вӗсем ҫитес ҫултан пурнӑҫа кӗрӗҫ. Унчченхи йӗркесене 25 ҫул каяллах йышӑннӑ.
Ҫӗнӗ йӗркепе килӗшӳллӗн, кинотеатра килекенсене реклама тата трейлер мӗн чухлӗ вӑхӑт пулнине пӗлтерӗҫ. Ку информаци касса патӗнче ҫакӑнса тӑрӗ. Ҫапла ҫынсем вӑхӑта тӗрӗс пайласа сеанса кая юлмасӑр ҫитме пултараҫҫӗ.
Ҫавӑн пекех фильмсемпе мультфильмсем кӑтартнӑ чухне субтитрсем, трифлокомментарисемпулӗҫ. Ку куҫ курманнисемшӗн тата хӑлха илтменнисемшӗн меллӗ.
Кунсӑр пуҫне кинотеатрсем кинозалти экран мӗн сарлакшӑне, мӗнле проектор, сасӑ тытӑмӗ пулнине кӑтартӗҫ.
Хушӑва РФ правительстви алӑ пуснӑ, ҫӗнӗ йӗркесем 2022 ҫулхи пушӑн 1-мӗшӗнчен вӑя кӗрӗҫ.
Ҫитес ҫул Раҫҫейре амашӗн капиталӗн виҫи ӳсӗ-и? РФ Ӗҫлев министерстви ку ыйтӑва хуравланӑ. Ведомство ертӳҫи Антон Котяков пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫитес ҫул амӑшӗн капиталӗн виҫи нумайрах пулӗ.
2022 ҫулта пӗрремӗш ача ҫуралнӑшӑн 503 пин те 237 тенкӗ парӗҫ. Иккӗмӗш ача ҫуралсан пӗтӗмӗшле сумма 665 пин те 9 тенкӗпе танлашӗ. Ҫемье пӗрремӗш ачишӗн амӑшӗн капиталне илнӗ тӗк иккӗмӗшӗ кун ҫути курсан 161 пин те 772 тенкӗ парӗҫ.
Сӑмах май, кӑҫал амӑшӗн капиталӗ пӗрремӗш ачашӑн 483800 тенкӗпе танлашнӑ. Иккӗмӗш ачашӑн халӗ 639400 тенкӗ параҫҫӗ.
РФ Президенчӗ Владимир Путин йӗрке хуралҫисене пулӑшас тӗллевпе хушу алӑ пуснӑ. Унта палӑртнӑ тӑрӑх, вӗсем 15 пин тенке тивӗҫӗҫ.
Ку йыша ҫар ҫыннисем, курсантсем тата йӗрке хуралӗн ӗҫченӗсем кӗреҫҫӗ. Пурне те 15 пиншер тенкӗ парӗҫ, ҫыннӑн должноҫне, пакун ҫинче миҫе ҫӑлтӑр пуррине пӑхмӗҫ – кашниех пӗр пек суммӑна тивӗҫӗ.
«Ку тӳлеве пурте пӗр пек виҫепе, пакун ҫинчи ҫӑлтӑрсен хисепне пӑхмасӑр, илччӗр. Кунта пурте, каҫарӑр та, мунчари пек пӗр тан пулмалла», - тенӗ Владимир Путин.
Мускавра Чӑваш Ен полпредствин ҫурчӗ ҫинче пӑхӑр хӑма уҫасшӑн. Ӑна пирӗн ентеше, космоса вӗҫнӗ Андриян Николаева, халаллӗҫ. Ҫавна май тарифсен патшалӑх служби проектировани тӗлӗшпе уҫӑ конкурс ирттерет.
Малтанхи хак – 672 пин тенкӗ. Хӑман 90х50 сантиметр калӑпӑшлӑ, А.Г.Николаевӑн портрет барельефӗллӗ пулмалла.
Хӑмана ахальтен унта ҫакмаҫҫӗ. Ҫак ҫуртра Андриян Григорьевич Николаев ӗҫленӗ. Ҫакна палӑртса хӑма ҫине те ҫырӗҫ. Конкурс ҫӗнтерӳҫипе килӗшӳ алӑ пуссан хӑмана 3 уйӑхра хатӗрлесе ҫакмалла.
Сӑмах май, ҫурт ҫак адреспа вырнаҫнӑ: Мускав, Б.Ордынка урамӗ, 46-мӗш ҫурт, 1-мӗш корпус.
Якутире Ваҫка ятлӑ хура кушак аҫи тискер упана хирӗҫ тӑрса тискер кайӑка хуҫисем йӗркеленӗ лагерьтен хӑваласа янӑ. Чӗрчуна хирӗҫ тӑнине ӳкернӗ видеопа Life Shot Telegram-канал паллаштарать.
Кадрта хӑмӑр упа ҫынсен канмалли вырӑнне пырса тухни курӑнать. Тискер кайӑка кӑвайт ҫинче хатӗрлекен апат шӑрши илӗртнӗ пулас. Апла пулин те тискер кайӑкӑн апат патне те, канакансем патне те ҫитме май килмен — ун ҫулӗ ҫине Ваҫка кушак аҫи тухса тӑнӑ.
Хӑйӗн тӑшманӗ кӳлепипе темиҫе хут пысӑкрах пулнӑ пулин те, Ваҫка каялла чакман, ҫурӑмне авса, упа ҫине ҫилӗллӗн чашкӑрса тӑнӑ. «Ваҫка, лӑплан! Пире ун чухлӗ аш кирлӗ мар!» — шӳт туса илнӗ кушак аҫине ӳкерекен хуҫи. Раҫҫей ҫынни хӑйӗн кушакне чӗнсе илме хӑтланнӑ, анчах лешӗ вырӑнтан та тапранман.
Упа темиҫе хут та кушака хирӗҫ урипе хӑмсарса илнӗ, хыҫалти урисем ҫине хаяррӑн тӑнӑ, ҫапах та юлашкинчен харсӑр кушакпа тытӑҫас мар тенӗ пулас та, каялла, вӑрманалла кӗрсе кайнӑ. Кушак хуҫине самай тӗлӗнтернӗ, вара вӑл ӑна «чи пысӑк аш татӑкӗпе» хӑналама сӑмах панӑ.
Чӑваш Ен арҫынни, 46 ҫултаскер, Мускавран Шупашкара ҫӳрекен пуйӑсра хӑйне килпетсӗр тытнӑ. Кун пирки Владимир хулинчи «Вариант» телеканал пӗлтерет.
Владимир облаҫӗнче пулнӑ ку. Чӑваш Ен арҫынни хӑйне йӗркесӗр тытни пирки полицие пӗлтернӗ. Станцие йӗрке хуралҫисене чӗнсе илнӗ.
Акӑ мӗн палӑрнӑ: арҫын эрех ӗҫнӗ, туалетра пирус туртнӑ, ытти ҫынна канма кансӗрленӗ. Вӑл, ҫитменнине, киревсӗр сӑмахсемпе перкелешнӗ. Пуйӑс пуҫлӑхӗ ӑна вакунран кӑларса яма йышӑннӑ.
Арҫын тӗлӗшпе темиҫе протокол ҫырнӑ. Ӑна 500-1500 тенкӗ штраф тӳлеттерме пултараҫҫӗ.
«Раҫҫейри пахалӑх системи» ҫӗршыври лавккасенче сутӑнакан квасӑн 7 маркине тишкернӗ. Палӑртма кӑмӑллӑ: «Букет Чувашии» кӑларакан «Килти квас» тӗрӗслев витӗр тухнӑ.
Тӗрӗслеве хутшӑннӑ 3 кваса технологие пӑсса хатӗрленнине палӑртнӑ. Хӑшӗ-пӗрине ГОСТпа килӗшӳллӗн вӗретмен.
Тӑватӑ квас ҫеҫ – «Очаковский», «Букет Чувашии», «Желтая бочка», «Силич» - тӗрӗслев витӗр тухнӑ, вӗсем пахалӑхлӑ пулнине палӑртнӑ.
Сӑмах май, 2017 ҫулта «Букет Чувашии» квасӗ тӗрӗслевре палӑрайман, ӑна йӳҫӗтес тӗлӗшпе технологие пӑснине пӗлтернӗччӗ. Халӗ ку квас пахалӑхӗ лайӑхланнине палӑртнӑ.
Мускавпа Раҫҫейӗн Тӗп пайне утӑ уйӑхӗнче типӗ ҫанталӑк кӗтме пултарать. Кун пирки «Фобос» ҫанталӑк центрӗн ертсе пыракан ӗҫтешӗ Евгений Тишковец каласа панӑ. Типӗ ҫанталӑк тӑнине пула утӑ уйӑхӗнче ҫумӑрӑн уйӑхри норминчен 30% ҫеҫ ҫума пултарӗ.
Раҫҫейӗн тӗп пайӗнче утӑ уйӑхӗнче 94 мм ҫумӑр ҫумалла, кӑҫал вара, тип ҫанталӑка пула, 20-30% ҫеҫ ҫӑвӗ, ҫурҫӗр-анӑҫ пайне илес пулсан вара — унта уйӑх пачах та ҫумӑрсӑр иртме пултарӗ.
Евгений Тишковец пӗлтернӗ тӑрӑх утӑ уйӑхӗнче ҫакнашкал ҫанталӑк 1972 ҫулта (ун чухне 16 мм ҫунӑ), 1992 ҫулта (23,3 мм), 1997 ҫулта (6 мм), 2002 ҫулта (23,8 мм), 2010 ҫулта (12 мм) тата 2014 ҫулта (4 мм) пулса иртнӗ.
Утӑ уйӑхӗнче уяр кунсен шучӗ вӑтам кӑтартуран пысӑкрах, сывлӑш температури те вӑтамминчен 0,5-1 градус ӑшӑрах пулӗ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (14.05.2024 15:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 756 - 758 мм, 9 - 11 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 2-4 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.
| Золотницкий Николай Иванович, чӑваш чӗлхе пӗлӗвӗн никӗсне хываканӗ, тӗпчевҫӗ, этнограф вилнӗ. | ||
| Оболенцев Никита Иванович, ҫыравҫӑ, драматург, Чӑваш ССР тава тивӗҫлӗ культура ӗҫленӗ ҫуралнӑ. | ||
| Репьях Станислав, украин сӑвӑҫи, Чӑваш Енӗн тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ ҫуралнӑ. | ||
| Дементьев Пётр Васильевич, СССРта авиапром ӗҫне пуҫаракансенчен пӗри вилнӗ. | ||
Пулӑм хуш... |