Шупашкар районӗнчи Пархикассинчи ял вулавӑшне тӗпрен юсаса ҫӗнетме палӑртнӑ.
Республикӑн Культура министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, библиотека Раҫҫей субъекчӗсенчи библиотекӑсене 2023 ҫулта ҫӗнетмелли конкурсра ҫӗнтернӗ. Вулавӑша юсаса ҫӗнетме федераци хыснинчен 5 миллион тенкӗ уйӑрса парӗҫ.
Ҫӗнӗ ӑрӑвӑн вулавӑшӗ пулса тӑнӑ хыҫҫӑн «Манӑн ҫулӑм – ял хуҫалӑхӗ» проекта пурнӑҫа кӗртнӗ май ҫамрӑксен «АгроПоколение» профориентаци шкулне уҫӗҫ, пӗчӗк вулакансем валли «Аграрикум» клуб йӗркелӗҫ. «Аграри профессийӗсен тӗнчине экскурси» интерактивлӑ плакат хатӗрлеме, «Ҫӗр тата ҫынсем» краеведени подкасчӗсем йӗркелеме палӑртнӑ.
Арсений Тарасов тата Николай Сидоров драматургсем чӑвашла пьеса ҫыракансен республикӑри конкурсӗнче ҫӗнтернӗ.
Пултарулӑх ӑмӑртӑвне хутшӑнакансен ӗҫӗсене икӗ номинацире хакланӑ: «Аслисем валли ҫырнӑ чи лайӑх пьеса» тата «Ачасемпе ҫамрӑксем валли ҫырнӑ чи лайӑх пьеса». Конкурса пурӗ 15 заявка тӑратнӑ.
Арсений Тарасовӑн «Хӗрлӗ кӗпеллӗ телей» пьеси «Аслисем валли ҫырнӑ чи лайӑх пьеса» номинацире ҫӗнтернӗ, Николай Сидоровӑн «Ҫунатлӑ ҫамрӑклӑх» пьеси — «Ачасемпе ҫамрӑксем валли ҫырнӑ чи лайӑх пьеса» номинацире. Драматургсене 100-шер пин тенкӗ премипе хавхалантарӗҫ, ӗҫӗсене вара республикӑри патшалӑх театрӗсенче лартма сӗнӗҫ.
Ӗнер, авӑн уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, Киров облаҫӗнчи С.М. Киров ячӗллӗ драма театрӗ Шупашкара гастрольпе килсе ҫитнӗ. Вӗсем пирӗн патӑмӑрта авӑн уйӑхӗн 25-мӗшӗ таран пулӗҫ. Репертуара «Вишневый сад», «Детектор лжи», «Мама», «Осенняя кадриль», «Семейка Краузе» камитсене тата ачасемпе аслисем валли лартнӑ «Сказка о потерянном времени» юмаха кӗртнӗ. Спектакльсене Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн сцени ҫинче курма пулать.
Ҫав вӑхӑтрах Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗ Кироври куракансене хӑйӗн пултарулӑхӗпе паллаштарать. Репертуара тӗнче балечӗн вилӗмсӗр классикине, хальхи вӑхӑтри тата сӑнавлӑ хореографи ӗҫӗсене: «Спящая красавица» (П.И. Чайковский), «Вальпургиева ночь» (Ш. Гуно), «Кармен-сюита» (Ж. Бизе тата Р. Щедрин), «Жизель» (А. Адан), «Дон Кихот» (Л. Минкус) — кӗртнӗ.
Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче юбилейлӑ, 90-мӗш, сезона уҫнӑ. Унта пынисене Юхма Мишшин романӗ тӑрӑх лартнӑ «Куккук куҫҫулӗ» драма фантазине кӑтартнӑ.
Черетлӗ сезона уҫма культура министрӗ Светлана Каликова та пырса ҫитнӗ. Театрӑн аслӑ администраторне Роза Степановӑна «Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ» ят панине ӗнентерекен значок ҫакса янӑ, Татьяна Зайцева-Ильина актрисӑна Чӑваш Республикин Элтеперӗн Тав ҫырӑвӗпе, Виталий Сергеев актёра Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн Хисеп хучӗпе чысланӑ.
Чӑваш Республикин Ача-пӑчапа ҫамрӑксен вулавӑшӗ чӑваш халӑх писателӗпе Михаил Юхмапа воркшоп (акӑлчан чӗлхинчен чӑвашла куҫарсан ҫак сӑмаха «вӗрентӳ» тесе ӑнланма пулать) ирттернӗ.
Тӗлпулӑва «АнимаТус» мультстуди видеоҫыхӑну мелӗпе Ҫӗнӗ Шупашкарти вулавӑшра, Пӑрачкав районӗнчи тӗп вулавӑшра, Канашри вулавӑшра трансляциленӗ.
Вулавӑшра пӗлтернӗ тӑрӑх, Юхма Мишши — писатель, драматург, Пӗтӗм чӑвашсен культура центрӗн президенчӗ, Чӑваш ҫыравҫисен союзӗн правленийӗн председателӗ; Чӑваш Республикин, Мари Элӗн, Тутарстанӑн тата Удмурт Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ. Вӑл тӗнчери литература премийӗсене (ҫав шутра А. Фадеев, В. Пикуль, К. Симонов, М. Шолохов ячӗллӗ премисене) тивӗҫнӗ. Ӑна «Чӑваш Республики умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» орденпа чысланӑ.
Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченне Эдуард Бахмисова 2022 ҫулшӑн Халӑхсем хушшинчи Ҫеҫпӗл Мишши премине пама йышӑннӑ. Аса илтерер, фонд ертӳҫи — Чӑваш халӑх поэчӗ Валери Туркай.
Эдуард Константиновича Ҫеҫпӗл Мишши премине пама йышӑннин сӑлтавӗ — «чӑваш халӑхӗн авалхи йӑли-йӗркине упраса хӑварассишӗн ӗҫлени, Тутарстанри Сиктӗрме ялӗн сӑн-сӑпатне тӗпрен ҫӗнетсе илемлетес ӗҫе уйрӑмах пысӑк тӳпе хывни».
Эдуард Бахмисов 1949 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗн 10-мӗшӗнче Патӑрьел районӗнчи Тури Чакӑ ялӗнче ҫуралнӑ. Хусанти пединститутра пӗлӳ илнӗ. Пӗр вӑхӑт Тутарстанри шкулсенче ачасене географи вӗрентнӗ.
1990 ҫулта ӑна К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш академи драма театрӗн директорӗ пулма йыхравланӑ, 1994 ҫулта Чӑваш наци музейӗн директорӗнче ӗҫлеме тытӑннӑ. Эдуард Бахмисов Шупашкарти Сӑра музейне тата Кӳкеҫри «Бичурин тата хальхи самана» музейсене уҫассипе нумай ӗҫленӗ, Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхсен институтӗнче директор ҫумӗ пулса тӑрӑшнӑ.
Чӑваш Республикинчи Ача-пӑчапа ҫамрӑксен вулавӑшӗнче «Чӑваш тӗррин азбуки» енпе ӑсталӑх сехечӗн ярӑмне пуҫарса янӑ. Ӑна «Анне тӗрри» чӑваш тӗррин шкулне йӗркелес ӗмӗтпе ирттернӗ.
Пӗрремӗш ушкӑн ертӳҫи — Лариса Иванова тӗрӗ ӑсти, вӑл Чӑваш Енӗн Суту-илӳпе промышленность палати ҫумӗнчи Ремесленниксен гильдийӗн членӗ.
Ӗнерхи занятие Шупашкарти 20-мӗш вӑтам шкулти ачасем пырса ҫитнӗ.
Ӑсталӑх сехетне хутшӑнакансене дидактика материалӗсем, ӗҫре кирлӗ хатӗрсем валеҫсе панӑ.
«Чӑваш тӗррин азбуки» пултарулӑх лаҫҫинче 7-11 ҫулсенчи ачасенчен йӗркеленӗ тӑватӑ ушкӑна вӗрентсе кӑларӗҫ.
Национальные проекты.рф сайтра чӑвашсемпе тата пирӗн халӑхӑмӑр культурипе паллаштарнӑ.
Халӑх йышӗпе чӑвашсем Раҫҫейре пиллӗкмӗш вырӑн йышӑнаҫҫӗ.
«Туслӑ та ӗҫчен халӑх авалхи йӑли-йӗркипе ремеслине упраса пырать. Наци кухни уйрӑмах кӑсӑклӑ. Кил хуҫи хӗрарӑмӗсем ал айӗнчи ансат апат-ҫимӗҫренех тутлӑ хатӗрлеме пӗлеҫҫӗ. Хӑнасене вӗсене аш-пӑшран хатӗрленӗ апат-ҫимӗҫпе, кукӑль-ҫӑмахпа сӑйлаҫҫӗ», — паллаштарнӑ чӑвашсемпе.
Асӑннӑ ҫӑлкуҫра чӑвашсен наци тумӗ, юрри-ташши таранах пӗлме пулать.
Авӑн уйӑхӗн 16-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн Цифра аталанӑвӗн, информаци политикин тата массӑллӑ коммуникацисен министерствин Общество канашӗн ларӑвӗнче «Хыпар» издательство ҫурчӗн кӑларӑмӗсен шӑпине сӳтсе явнӑ.
«Цифра» медиа вӑйлӑ аталаннӑ саманара пичет кӑларӑмӗсене ҫӗнӗ йышши МИХсемпе тупӑшса ӗҫлеме ҫӑмӑл мар. Самана таппинчен юлас мар тесен тӗнче тетелне куҫма тивет.
Республикӑра хаҫат вулакансен йышӗ те чакнӑ иккен. Ятарлӑ ыйтӑм пӗтӗмлетӗвне ӗненсен, халӑхӑн 12 проценчӗ ҫеҫ ҫӗнӗ хыпарсене хаҫат урлӑ пӗлсе тӑрать.
Ларура пӗтӗмлетнӗ тӑрӑх, «Хыпар» издательство ҫурчӗ хальлӗхе кӑларса тӑракан «Хресчен сасси» тата «Чӑваш хӗрарӑмӗ» хаҫатсене «Хыпар» хаҫатра тата район хаҫачӗсенче ятарлӑ страницӑсем уйӑрса парсан аван, Чӑваш Енӗн наци телерадиокомпанийӗ вара хаҫатҫӑсене радиора автор кӑларӑмӗсем хатӗрлеме сӗннӗ.
Чӑваш Енре хаҫат вулакансен йышӗ — 12 процент ҫеҫ. Ҫапла пӗлтернӗ Чӑваш Енри Регион управленийӗн центрӗн ертӳҫи Татьяна Немцева.
Асӑннӑ центр ятарлӑ ыйтӑм ирттернӗ иккен. Унта хутшӑннисем палӑртнӑ тӑрӑх, ҫӗнӗ хыпарсене тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсем, тӗнче тетелӗнчи кӑларӑмсем урлӑ пӗлсе тӑраҫҫӗ. Ыйтӑма хутшӑннисенчен 12 проценчӗ ҫеҫ хаҫат вулать иккен.
«Паян тӗнче тетелӗ — Раҫҫейӗн цифра политикин тӗп инструменчӗ. Аудиторие илӗртессипе вӑл йӑлана кӗнӗ массӑллӑ информаци хатӗрӗсенчен ирттерет. Кунсӑр пуҫне ҫӗнӗ хыпар малтан тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенче сарӑлать, кайран — ытти ҫӑлкуҫра», — тенӗ Татьяна Немцева.
+7.3 °C