Ыран К.В.Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх драма театрӗнче премьера пулӗ. Сцена ҫине «Мӑнаккасем» камит тухӗ.

Спектакле Александр Коровкин пьеси тӑрӑх Алексей Герасимов режиссер хатӗрленӗ. Ӑна чӑвашла Чӑваш кӗнеке издательствин редакторӗ, ҫыравҫӑ тата журналист Галина Антонова (Матвеева) куҫарнӑ.

Трагикамитри ӗҫ-пуҫ ӗлӗкхи ҫурт, унта пурӑнакансем тавра пулса иртет. Аппӑшӗпе йӑмӑкӗн пурлӑхне хапсӑнакан чылай. Ӑна тӳре-шара та, тӑванӗсем те хапсӑнаҫҫӗ.

Спекатклӗн вырӑсла синхронӗ пулӗ, ӑна «Пушкин карттипе» те курма пулать. Драма театрӗнче куракансен ыран 18 сехет ҫурӑра кӗтеҫҫӗ.

Юхма Мишши хатӗрленӗ «Ылтӑн ҫӳпҫе» кӗнекере ман шутпа пӳртпе ҫурт сӑмахсене ӑнлантарса пани ҫитмест. Ку икӗ сӑмаха этимологсем тахҫанах тӗпченӗ ӗнтӗ, вӗсем мӗнле пулнине ҫирӗплетсех калама пултараҫҫӗ. Ҫавах та хам енчен гипотеза шайӗнче урӑх верси сӗнсе пӑхасшӑн.

Ҫурт тени тӗрӗксен юрта сӑмахпа тан пулнинче ним иккӗленӳ те ҫук-ха. «Й» сасӑ йотацизма пула «Ҫ» сасса куҫнӑ та хайхи «йурт»-ран «ҫурт» пулса тӑнӑ. «Пӳрт» тени вара мана яланах шухӑша яратчӗ. Пӗрешкел илтӗнеҫҫӗ-ҫке. Ҫуртпа пӳрт хушшинче расналӑхне те палӑртма йывӑр. Вӗсене синонимсем тесе те калама юрать.

«Пӳрт» сӑмах пирӗн чӗлхене марисенчен лекнӗ теҫҫӗ. Фасмер Балтипе славянсен тӑрӑхӗнчи сӑмах тесе ҫирӗплетет. Пирӗн тӗпчевҫӗсем те килӗшеҫҫӗ, ун тӗпчевне илсе параҫҫӗ. «Пӳрт» имӗш мари чӗлхинче «ҫурт» пӗлтерӗшлӗ. Ҫавӑн пекех финнсен, вепссен тата ыттисен ҫавнашкал сӑмахах «мунча» (тепӗр май каласан, пӗчӗк ҫурта палӑртаканскер) пӗлтерӗшлӗ. Авалхи славян чӗлхинче те унашкал сӑмах пур тет.

Ман шутпа вара, гипотеза шайӗнче, «пӳрт» сӑмаха «пураллӑ ҫурт» сӑмах майлашӑвӗ кӗскелнипе пулнине пӑхма пулать.

Малалла...

culture.cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Чӑваш патшалӑх культурӑпа ӳнер институтӗнче «Традиции и современность в национальном музыкальном фольклоре» (чӑв. Наци музыка фольклорӗн йӑли-йӗрки тата хальхи самана) темӑпа республика шайӗнчи семинар иртнӗ. Унта теори пӗлӗвне панипе пӗрлех практика занятийӗсем те пулнӑ. Семинара культурӑпа ӳнер сферин учрежденийӗсенче ӗҫлекен преподавательсене йыхравланӑ.

Чӑваш халӑх артистки, институтӑн доценчӗ Августа Уляндина, сӑмахран, «Халӑх юрри хальхи вӑхӑтра» уҫӑ лекци ирттернӗ. Чӑваш ташӑ культурин хӑйне евӗрлӗхӗ ҫинчен Чӑваш Енӗн тата Раҫҫей Федерацийӗн культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Людмила Нянина каласа кӑтартнӑ.

pxhere.com сайтри сӑн

2021 ҫулта Гвинея арҫынни Шупашкар хӗрарӑмне качча тухма ыйтнӑ. Анчах – укҫалла, 50 пин тенкӗлле. Ҫапла вӗсен арӑмӗпе упӑшки умӗнчи пек парӑмсем те пулмӗҫ тесе ӗнентернӗ. Ку арҫынна Раҫҫейре пурӑнма ирӗк паракан вӑхӑтлӑх документсене илме кирлӗ пулнӑ.

Документсене илсен вӗсем уйрӑлма палӑртнӑ. Анчах Шупашкарти Ленин районӗн прокуратури миграци служби ыйтнипе тӗрӗслев ирттернӗ. Ҫакӑ палӑрнӑ: вӗсем пӗрле нихӑҫан та пурӑнман, ачасем ҫук, иккӗшӗн хуҫалӑх та ҫук. Хӗрарӑм пачах урӑх арҫынпа пурӑннӑ. Африка арҫынни вара пӗрлешнӗ хыҫҫӑн Мускава тухса кайнӑ, ӗҫе вырнаҫнӑ. 50 пин тенкине вӑл карточка ҫине куҫарнӑ.

Ленин районӗн сучӗ 28-ти арҫынпа 26-ри хӗрарӑмӑн ҫемйи суя пулнине палӑртнӑ.

t.me/oanikolaev страницӑри видеоран илнӗ скриншот

Нумаях пулмасть Чӑваш Ен делегацийӗ Мускавра пулнӑ. Унти ВДНХра «Ылтӑн кӗркунне» ял хуҫалӑх куравӗ иртессине эпир унччен пӗлтернӗччӗ-ха.

Республика Элтеперӗ Олег Николаев Телеграмра хыпарланӑ тӑрӑх, Мускава пирӗн тӑрӑхисем 200 кг шӑрттан тата 300 кг сыр илсе кайнӑ. Апат-ҫимӗҫпе вӗсем «Ылтӑн кӗркунне» гастрономи фестивальне хутшӑннӑ.

Куравран пирӗннисем 51 медальпе, ҫав шутран 41-шӗ ылтӑн, таврӑннӑ.

Кунсӑр пуҫне аммиак, карбамид тата азот удобренийӗ туса кӑларакан «Уралхим» предприятипе тата ытти хӑш-пӗр организаципе килӗштерсе ӗҫлеме калаҫса татӑлнӑ.

Н.В. Никольский ячӗллӗ колледж. chpk.rchuv.ru сайтран илнӗ сӑнӳкерчӗк

Професси пӗлӗвне паракан патшалӑх организацийӗсенче вӗренекен хӑш-пӗр студента Чӑваш Ен Элтеперӗн грантне парса тӑрӗҫ.

2022/2023 вӗренӳ ҫулӗнче уйӑхсерен 10-шар пин тенкӗ укҫана ҫаксем тивӗҫнӗ: Шупашкарти транспорт тата строительство технологийӗн техникумӗн 4-мӗш курс студенчӗ Александр Виноградов, Ҫӗмӗрлери политехника техникумӗн тӑваттӑмӗш курс студенчӗ Александр Огурцов, Ҫӗрпӳри аграрипе технологи техникумӗн виҫҫӗмӗш курс студенчӗ Даниил Поликарпов, Ҫӗнӗ Шупашкарти химипе механика техникумӗн тӑваттӑмӗш курс студенчӗ Григорий Сарбаев, Шупашкарти экономикӑпа технологи колледжӗн виҫҫӗмӗш курс студенчӗ Лариса Щукина, Шупашкарти Н.В. Никольский ячӗллӗ професси колледжӗн тӑваттӑмӗш курс студенчӗ Дмитрий Ярабаров.

Доклада сӳтсе явнӑ самант. Автор сӑнӳкерчӗкӗ

Иртнӗ шӑматкун ЧР Наци библиотекинче Чӑваш ӳнерҫисен пӗрлӗхӗн (ЧӲП) 11-мӗш съезчӗ иртрӗ.

ЧӲП правленийӗн председателӗ Наталия Соловьева туса ирттернӗ ӗҫ ҫинчен пӗтӗмлетӳллӗ доклад турӗ. Вӑл союз йӗркеленӗ куравсем, пленэрсем, экскурсисем тата ытти мероприятисем ҫинчен каласа пачӗ.

Ҫитес ҫул пӗрлӗх пӗтӗмлетӳллӗ курав йӗркелесе хӑйӗн 30 ҫулне паллӑ тӑвӗ.

Доклада сӳтсе явма хутшӑнчӗҫ: Николай Енилин, Василий Кузьмин, Валентин Федоров, Владислав Зотиков, Николай Балтаев, Николай Толстов, Инна Лялина тата ыттисем.

Правлени ӗҫне ырланӑ, вӑл тивӗҫтерет тесе йышӑнчӗҫ.

Малалла хӑйӗн ӗҫӗ ҫинчен Ревкомисси отчет турӗ.

Сӳтсе явнӑ хыҫҫӑн ЧӲП ретне икӗ ҫӗнӗ художника — Георгий Кулешовпа Татьяна Ткаченкона — йышӑнчӗҫ.

Паллӑрнӑ ӳнерҫӗсене Хисеп хучӗсемпе дипломсем пачӗҫ. Хисеп ячӗсемпе наградӑсем пама тивӗҫлӗ кандидатурӑсене тӑратрӗҫ.

ЧӲП правленийӗн ҫӗнӗ йышне 7 ҫынна суйларӗҫ. Тата виҫҫӗшне Ревкомиссие кӗртрӗҫ.

ЧӲП правленийӗн председателӗ пулма тепӗр хут Наталия Соловьевӑна шанса пачӗҫ.

Инкеклӗ ӗҫсен министерствин архивӗнчи сӑнӳкерчӗк

Ӗнер Патӑрьел ҫывӑхӗнче 25 тонна утӑ ҫунса кайнӑ.

Инкеклӗ ӗҫсен министерствин Чӑваш Енри управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, пушарпа кӗрешекенсене инкек пирки 17 сехет те 39 минутра пӗлтернӗ. Утӑ тӗркисем хыпса илнине куракансем пулнӑ, вӗсемех ҫӑлавҫӑсене чӗнсе илнӗ.

Пушар вырӑнне пырса ҫитнӗ специалистсем 150 тӗркене ҫӑлса хӑварнӑ. Пӗтӗмпе 25 тонна утӑ ҫунса кайнӑ. Пушар сӑлтавӗ ятарласа чӗртсе янипе ҫыхӑннӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ.

Канмалли кунсенче республикӑра чӑн-чӑн «ылтӑн кӗркунне» пулчӗ. Синоптиксем пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫал унашкал ҫанталӑк пулмасан та пултарать. Малашне сивӗтӗ, ҫумӑр ҫӑвӗ. Пукравра вара юр ҫӑвас хӑрушлӑх та пур.

Ыран кӑшт ӑшах пулӗ, термометр 9-14 градус кӑтартӗ. Юнкун каллех ҫумӑр ҫӑвӗ. Кӗҫнерникун тата вӑйлӑрах чашлаттарӗ.

Канмалли кунсенче типӗ ҫанталӑк пулас шанчӑк пур. Анчах кӑнтӑрла 6-11 градус ҫеҫ ӑшӑ тӑрӗ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫитес эрне пуҫламӑшӗнче кӑшт ӑшӑтма пултарӗ. Синоптиксем юпа вӗҫӗнче юр ҫӑвассине калаҫҫӗ.

oren.mk.ru сайтри сӑн

Шупашкарта пурӑнакан 47 ҫулти хӗрарӑм «банк ӗҫченӗ» текен ҫынсене ӗненсе 1,5 миллион тенке яхӑн ҫухатнӑ. Сценари яланхи пекех пулнӑ: палламан ҫын шӑнкӑравланӑ та такам ун ячӗпе кредит илме хӑтланни пирки пӗлтернӗ.

Хайхи палламан ҫын хӗрарӑма укҫа-тенке «харушсӑр счет» ҫине куҫарма ӳкӗте кӗртнӗ. Унӑн 1 миллион ытла тенкӗ пухнӑ нухрат пулнӑ. Кунсӑр пуҫне вӑл икӗ банкра 300 пин тенкӗ кивҫен илнӗ. Ҫак пӗтӗм укҫана вӑл – 1416 000 тенке - такамӑн счечӗ ҫине куҫарнӑ. Куҫарса парсан тин вӑл ултавҫӑсен серепине лекнине ӑнланнӑ.

Кун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.