Персона
![]() culture.cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ Ыран, раштав уйӑхӗн 10-мӗшӗнче, 14 сехетре, Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче Николай Свечин хальхи вӑхӑтри вырӑс ҫыравҫипе тӗл пулу иртӗ. Николай Свечин – Николай Инкин литераторӑн, краеведӑн, историлле детективсен авторӗн псевдонимӗ. Ҫыравҫӑ Горький (халӗ — Чулхула) хулинче ҫуралнӑ. Тӑван хулинче патшалӑх университетӗнче экономика факультетӗнче вӗреннӗ. Вӑл заводра та ӗҫленӗ, усламҫӑ та пулнӑ, банк служащийӗ те, финанс компанийӗсенче тӑрӑшнӑ. 2001 ҫулта ӗҫсӗр тӑрса юлсан алла калем тытнӑ. Тепӗр тӑватӑ ҫултан «Литера» издательство унӑн «Завещание Аввакума» тата «Охота на царя» повеҫӗсене пичетлесе кӑларнӑ. Паян унӑн паллӑрах ӗҫӗсем хушшинче ҫаксене асӑнма пулать: «Московский апокалипсис», «Шел по улице малютка…», «Скрытые улики», «Мертвый остров». Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
![]() culture.cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ Паллӑ чӑваш художникӗ Анатолий Миттов ҫуралнӑранпа 90 ҫул ҫитнине халалласа «Неизвестный Миттов» (чӑв. Пӗлмен Миттов) курав уҫӑлӗ. Унта художникӑн халӑхра анлӑ сарӑлман картинисемпе, ӳкерчӗкӗсемпе паллаштарӗҫ. Кунсӑр пуҫне Анатолий Миттовӑн япалисем те куравра вырӑн тупӗҫ. Анатолий Миттов пирки чӑвашсен сӑнарлӑ чӑн-чӑн ӳнерне пуҫарса яраканӗ тесе палӑртаҫҫӗ. Хальхи вӑхӑтра эпир анлӑ усӑ куракан «чӑваш тӗнчи» ӑнлава вӑл сӑрӑ урлӑ кӑтартма пултарнӑ. Кураври япаласенчен чылайӑшӗ художникӑн тӑванӗн Виталий Миттовӑн (1936–2021) ҫемйинче упраннӑ. Курав раштав уйӑхӗн 15-мӗшӗнче 16 сехетре Чӑваш тӗррин музейӗнче уҫӑлӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
![]() Чӑваш Ен наци телерадиокомпанийӗ спутник урлӑ эфира тухас тесе аукцион ирттерет. Палӑртмалла: 2017 ҫулхи пушӑн 1-мӗшӗнченпе наци телевиденине "Триколор" абоненчӗсем курма пуҫланӑ, ҫав ҫулах ҫӗртме уйӑхӗн 1-мӗшӗнченпе — "Телекарта" абоненчӗсем. Аукционра палӑртнӑ малтанхи хак - 24 миллион та 924 пин тенкӗ. Ӑна республика хыснинчен тӗллевлӗ субсиди пек уйӑрса парӗҫ. Аукциона раштав уйӑхӗн 23-мӗшӗнче пӗтӗмлетӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Пӑтӑрмахсем
![]() Инкелӗ лару-тӑру министерстви тунӑ сӑн Ӗнер каҫхине 21 сехет те 26 минутра пушарнӑйсем патне Етӗрне районӗнчи Полянки ялӗнче ҫурт ҫунни пирки пӗлтернӗ. Ӑна сӳнтерме 18 ҫӑлавҫӑ, 5 техника ҫитнӗ. Ҫулӑма ҫур ҫӗр иртни 1 сехетре кӑна парӑнтарнӑ. Пушара сӳнтерсен 1979 ҫулта ҫуралнӑ икӗ арҫыннӑн тата 1983 ҫулхи хӗрарӑмӑн виллисене тупнӑ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, пушар пирус асӑрханмасӑр туртнине пула тухнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Раҫҫейре
![]() vk.com/vnukunuk видеовӗнчен илнӗ скриншот «Внукунук – философия добра» (чӑв. Внукунук — ырӑ философийӗ) проект хастарӗсем Ҫӗрпӳ районӗнчи пӗр ялта пурӑнакан Слава ятлӑ мучие пӗр машина вутӑ илсе килсе панӑ. Проект хастарӗсем — ҫамрӑксем. Вӗсем ырӑ ӗҫе 2020 ҫулта медиа-проект евӗр пуҫарса янӑ. Ӑна йӗркелесе янӑ Лена ятлӑ хӗр малтан хӑйӗн укҫипе ҫынсене пулӑшнӑ, анчах кайран укҫа хӗсӗнсе ҫитнӗ. Кӑҫал проекта ҫӗнӗрен ӗҫлеттерсе янӑ. Маттур ҫамрӑксем ҫӗршыв тӑрӑх ҫӳресе пӗччен ватӑсене тупаҫҫӗ, вӗсен нуши-терчӗпе кӑсӑкланаҫҫӗ, ырӑ ӗҫпе пулӑшма тӑрӑшаҫҫӗ. Хастарсене ырӑ кӑмӑллӑ ытти ҫын та тӗрев кӳрет. Ҫӗрпӳ районӗнчи пӗр ялта пурӑнакан Слава ятлӑ мучин килне газ кӗртмен, унӑн вутти те сахалланса юлнӑ. Хӗрсем ӑна пӗр машина вутӑ тата тутлӑ апат-ҫимӗҫ илсе килсе панӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Чӑвашлӑх
![]() Валериан Гаврилов архивӗнчи сӑнӳкерчӗк Питӗрте унти чӑвашсен автономине чи лайӑх ӗҫлекен общество организацийӗсенчен пӗри тесе палӑртса хӑварнӑ. Питӗрти чӑвашсен наципе культура автономийӗн председателӗ Валериан Гаврилов тӗнче тетелӗнчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ тӑрӑх, Питӗрти Национальноҫсен ҫурчӗ Раҫҫейри халӑхсен культура эткерлӗхӗн ҫулталӑкне епле ирттернине пӗтӗмлетме пухӑннӑ. Ҫавӑнта чӑвашсен автономийӗн ӗҫне пысӑка хурса хакланӑ май уйрӑм чӑваш хастарӗсене тав туса тӗрлӗ шайри Хисеп хучӗсемпе тата Тав хучӗсемпе хавхалантарнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Чӑвашлӑх
![]() Пелагея Терентьева. Валериан Гаврилов архивӗнчи сӑнӳкерчӗк Питӗрти чӑваш хастарӗ Валериан Гаврилов асӑннӑ хулара пурӑнакан пултаруллӑ чӑваш хӗрӗ Пелагея Терентьева ҫинчен тӗнче тетелӗнчи хӑйӗн страницинче каласа кӑтартнӑ. Чӑвашсен ентешлӗхӗ хутшӑнакан Питӗрти тата Ленинград облаҫӗнчи мероприятисене чӑваш ташши яланах илем кӳрет иккен. Кунта вырӑнти «Кевер» хореографи ансамблӗн тӳпи пысӑк-мӗн. Пултарулӑх ушкӑнне Пелагея Терентьева хореограф ертсе пырать. Пелагея Шупашкарта ҫуралнӑ. 6 ҫултанпа вӑл хулари чи лайӑх ача-пӑча коллективӗсенчен пӗрне, «Рябинка» хореографи ансамбльне, ҫӳренӗ. Ушкӑн ертӳҫисем Елена Девяткинӑпа Михаил Девяткин пулнӑ. Питӗре куҫса кайсан Пелагея чӑваш халӑх культурине аталантарассипе ҫине тӑма тытӑннӑ. Малтан вӑл «Кевер» хореографи ансамбльне ҫӳренӗ, кӑҫалхи ака уйӑхӗнченпе — ушкӑнӑн хореографӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
![]() Пӗлтӗр Канаш районӗнчи Сухайкаси ялӗнче хӗвел батарейисемпе ӗҫлекен "ӑслӑ чарӑну" туса лартнӑ. Унта кондиционер, ӑшӑнакан саксем, тӳлевсӗр Wi-Fi пур. Ҫавӑнтах телефона заряд тума, общество транспорчӗ ӑҫта ҫитнине сӑнама май пур. Ҫак чарӑнӑва пула Сухайкасси ял тӑрӑхӗ Пӗтӗм Раҫҫейри "Чи лайӑх муниципалитет практики" конкурсра пӗр номинацире 3-мӗш вырӑн йышӑннӑ. Куншӑн федераци хыснинчен 6,3 миллион тенкӗ уйӑрса парӗҫ. Ку укҫапа ял тӑрӑхне илемлетме, коммуналлӑ техника туянма пулать. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Экономика
![]() cap.ru сайтри сӑн Чӑваш Енрен Китая чӑх какайӗ ӑсанать. ЧР Ял хуҫалӑх министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, экспорт 4,5 хут ӳснӗ. Кӑҫал кӑрлач-юпа уйӑхӗсенче Китая 10,9 миллион долларлӑх чӑх какайӗ ӑсаннӑ. Пӗлтӗр ҫак тапхӑрта 2,4 миллион долларлӑх пулнӑ. Сергей Артаманов министр Чӑваш Енре кайӑк-кӗшӗк ӗрчетекенсем валли пӗтӗм условие туса панине палӑртнӑ. Инкубатор валли ҫӑмарта, чӗп туянсан субсидилеҫҫӗ: 1 ҫӑмарташӑн – 1 тенкӗ, 1 пуҫ чӗпшӗн 3 тенкӗ тавӑрса параҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
![]() ШӖМ тунӑ сӑн Муркаш районӗнчи 52 ҫулти хӗрарӑма ултавҫӑсем икӗ хутчен улталанӑ. Вӑл полицие пырса пулӑшу ыйтнӑ. Хӗрарӑм пульницӑра ӗҫлет. Вӑл каланӑ тӑрӑх, пӗлӗшӗ ӑна кӑшӑлвируспа чирленӗшӗн компенсаци парассине кӑтартакан каҫӑ ярса панӑ. Ку ун хыҫҫӑн палламан ҫынпа ҫырӑннӑ. Лешӗ ӑна 100 пин тенке яхӑн куҫарса пама ӳкӗте кӗртнӗ. Кун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Ҫак хӗрарӑм кайран каллех полицие пынӑ. Хальхинче ӑна ун ячӗпе кредит илме хатӗрленни пирки суйнӑ. Ҫапла вӑл 80 пин тенкӗ ытла куҫарса панӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (15.03.2025 03:00) сайра пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 743 - 745 мм, 7 - 9 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 5-7 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.
| Пудовик Аркадий Николаевич, хими ӑслӑлӑхӗсен докторӗ, профессор ҫуралнӑ. | ||
| Иван Ахах, чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи, критикӗ вилнӗ. | ||
| Дементьев Алексей Алексеевич, генерал-полковник ҫуралнӑ. | ||
| Ксенофонтов Юрий Иванович, ятарлӑ пӗлӳ илнӗ пӗрремӗш чӑваш скульпторӗ ҫуралнӑ. | ||
| Ялавин Юрий Сергеевич, вырӑсла ҫыракан ҫыравҫӑ ҫуралнӑ. | ||
| Алентей Василий Степанович, чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи, Чӑваш АССРӗн халӑх ҫыравҫи вилнӗ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |