Шупашкар хулине чечексемпе илемлетнӗ чух республикӑн чӑваш символикине тата наци ялавӗн элеменчӗсене шута илеҫҫӗ иккен. Тӗслӗх вырӑнне Амӑш палӑкӗ умӗнче, Республика тӳремӗнче, Правительство ҫурчӗ тӗлӗнче тата Константин Иванов скверӗнче сарӑпа хӗрлӗ тӗслӗ чечек калчисене чӑваш орнаментне тӗпе хурса лартнӑ. Ҫакӑн пирки хула мэрийӗ хыпарланӑ.

Маларах пӗлтернӗччӗ ӗнтӗ — чечек ӳстерекен вырӑнсене кӑҫал нумайлатнӑ. Пӗтӗмпе вӗсем 120 ҫӗрте (пӗлтӗр 109 пулнӑ) 20,5 пин тӑваткал метр лаптӑка йышӑнӗҫ. Чӑваш Енӗн тӗп хулине чечекпе капӑрлатассине Республика кунӗ тӗлне вӗҫлемелле.

Турци элчи Чӑваш наци музейӗнчи экспонатсемпе паллашать

Ӗнер Чӑваш Ене Турцин Хусанти тӗп консулӗ Сабри Тунч Ангылы килсе ҫитнӗ. Пирӗн патра вӑл икӗ кун пулмалла. Турци элчи Шупашкара килни енсем килӗштерсе ӗҫлессине ҫирӗплетесси тата сарасси-мӗн, кунсӑр пуҫне Турци элчи Чӑваш енӗн экономикӑпа культура хӑвачӗпе паллашасшӑн иккен. Regnum хыпарагентство пӗлтернӗ тӑрӑх, консул чи малтанах республика ертӳҫипе паллашасшӑн, унпа вӑл ӳлӗмрен мӗн енӗпе килӗштерсе ӗҫлеме май пурри пирки сӳтсе явасшӑн пулнине палӑртнӑ-мӗн.

Турци ҫӗршывӗ пирӗн патра укҫа-тенкӗ хывни хальлӗхе пулман иккен-ха. Ют ҫӗршыв хӑни Шупашкарта ҫӗкленекен индустри паркӗпе питех те кӑсӑкланнӑ-мӗн, унта камсем кӗме пултарасси пирки ыйтса пӗлнӗ иккен. Аса илтеретпӗр, индустри паркӗ бизнес ҫыннисене пӗр ҫӗре пухмалли промышленноҫ лаптӑкӗ пулӗ.

Культура ҫыхӑнӑвне илсен, турккӑ ҫыннисем пирӗн патра иртекен тӗнче шайӗнчи мероприятисене ним те мар хутшӑнаяссине палӑртнӑ элчӗ. Пирӗн патран Турцине канма каяҫҫӗ-ха, анчах Турци ҫыннисем Чӑваш Енре те кӑсӑклине кураяҫҫӗ-пӗлееҫҫӗ. Ҫак шухӑша та палӑртнӑ консул.

Ӗнер пир-авӑр тата ҫӑмӑл промышленноҫра тӑрӑшакансем, тӗрӗсрех, «Лента» обществӑра ӗҫлекенсем уява пухӑннӑ. Вӗсене экономика министрӗ Алексей Табаков саламлама пынӑ. «Пир-авӑр тата ҫӑмӑл промышленноҫӗ Чӑваш Ен экономикӑн тӗп секторӗ шутланать. Республикӑра кӑларакан хальхи вӑхӑтри тата паха продукци Раҫҫейре тата ун тулашӗнче те лайӑх каять», — тесе палӑртнӑ министр.

Кирек мӗнле уяври пекех савӑнӑҫлӑ пухура тӗрлӗ чыслав та пулнӑ. Производствӑра палӑрнисене министерствӑн Хисеп грамотисемпе тата Тав ҫырӑвӗсемпе чысланӑ.

Чӑваш Енӗн Информаци политики it.cap.ru текен ҫӗнӗ портал ӗҫлеттерсе янӑ. Вӑл ятарласа тӳре-шара валли шухӑшласа кӑларнӑскер. Унта тытӑмпа ҫыхӑннӑ саккунсемпе, тӗрлӗ информаципе паллашма пулать. Портал пулӑшнипе тӗрлӗ шайри пуҫлӑхсем хӑйсене кирлӗ документсене пӗр-пӗринчен ыйтса илейӗҫ. Ҫӗнӗ сайтра чӑваш чӗлхи валли вырӑн тупӑнманни ҫеҫ пӑшӑрхантарать — чӑвашла тума майӗсем те пур ӗнтӗ, саккунӗпе те пирӗн икӗ патшалӑх чӗлхи. Ҫак хисеплемеҫҫӗ тӳре-шарасем чӑвашсен чӗлхине.

Аса илтеретпӗр, хальхи вӑхӑтра ведомствӑсем хушшинче электронлӑ майпа ӗҫ тӑвакан 15 влаҫ органӗ, 26 муниципалитет, 291 ял тӑрӑхӗ ҫыхӑну тытать. Асӑннӑ тытӑм урлӑ халӗ республикӑра ведомствӑсем хушшинче 2 пин ытла, федерацин влаҫ органӗсем 5 пин ытла запрос янӑ иккен.

Иртнӗ уйӑхра порталпа Шупашкар, Элӗк, Хӗрлӗ Чутай, Муркаш, Ҫӗрпӳ районӗсен, Ҫӗнӗ Шупашкар хулисен администрацийӗсем, ЧР Тариф енӗпе ӗҫлекен тытӑм, Сывлӑх сыхлав, Пурлӑх тата ҫӗр хутшӑнӑвӗсем министерствисем порталпа уйрӑмах хастар усӑ курнӑ иккен.

Малалла...

Юлашки вӑхӑтра Ҫӗнӗ Шупашкар хула ҫыннисем ула кураксем тапӑннипе аптӑраҫҫӗ — чипер утса пынӑ чухнех ним сӑлтавсӑр тенӗ пек сиксе ӳкеҫҫӗ.

Сӑмахран, ак, Евгения Семёнова тухтӑр тарапевтӑн та ула кураксемпе куҫа-куҫӑн тӗл пулма лекнӗ. Ӗҫе кайнӑ чух хӗрарӑм сасартӑк ҫул ҫинче вӗсен чӗппине асӑрханӑ. Темле самантра терапевт патне икӗ ула курак вӗҫсе пынӑ, вара вӗсем хӗрарӑма тапӑнма тытӑннӑ. Турра шӗкӗр, Евгения Семёнова аллинчи сумкӑпа сулкалашса вӗҫен кайӑксенчен хӑтӑлма пултарнӑ. Тухтӑр ӗҫчешӗсем те ку пулӑма пӗрре мар асӑрханӑ.

Орнитолог Антон Ширшов ку ӗҫ-пуҫа ула кураксем чӗпӗ кӑларассипе ҫыхӑнтарать. Кураксем ашшӗ-амӑшӗ инстинктне пула ҫынсене тӑшман евӗр кураҫҫӗ, хӑйсен чӗпписене хӳтелеме тӑрӑшаҫҫӗ. Ҫавӑнпа та ула курак йӑвви таврашӗнче ҫынсен ҫӳреме кирлӗ мар.

Ҫӗнӗ лифта пульница ӗҫченӗсем те ырлаҫҫӗ

Ӗнер, ҫӗртмен 6-мӗшӗнче, Хӗрле Чутай районӗн тӗп пульницине ҫӗнӗ лифт хӑйӗн ӗҫне пуҫланӑ имӗш. Ӑна кивви вырӑнне улӑштарнӑ пулнӑ. Ку ӗҫ-пуҫ валли республика бюджетӗнчен 1 миллион та 194 пин тенкӗ уйӑрнӑ.

Ҫӗнӗ лифт пульница килекен ҫынсене самаях ҫӑмӑллӑх кӳрет. Утма йывӑр е пушшех пултарман чирлекен ҫынсене туртарма пулӑшать.

Паян Вӑрнар районӗнче таврапӗлӳҫӗсемпе экологсем республикӑри слета пуҫтарӑннӑ. Ӑна ЧР Вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министерствин шкул тулашӗнчи ӗҫсемпе тӑрмашакан «Эткер» центрӗ йӗркеленӗ.

Слета экологсен ҫичӗ, краеведсен виҫӗ ушкӑнӗ килсе ҫитнӗ. палаткӑсенчен йӗркеленӗ лагерь район центрӗн хӗрринче вырнаҫнӑ. Унта хӑй вӑхӑтӗнче лицей пулнӑ-мӗн.

Ыран, ҫӗртмен 8-мӗшӗнче, Асхвари «Урожай» стадионра Канаш районӗн Акатуйӗ иртӗ. Уяв ирхринех, 10 сехетре пуҫланӗ те каҫхине вӗҫленӗ. Яланхи пекех сире спорт ӑмӑртӑвӗсем, культура программи кӗтӗ. Халь кӑна илтрӗр пулсан сире пурне те ҫак уява йыхравлатпӑр!

Мӗнле кӑна ӑмӑрту пулмӗ-ши... Ирхине (Акатуй пуҫлас умӗн пуль-ха) шкул ҫулне ҫитмен ачасем 60 метр чупӗҫ. Каярах вӗсем ҫӗр метр велосипедпа ярӑнса тупӑшӗҫ. Ӑмӑрту хатӗрӗ — велосипечӗ — хӑйсен пулмалла имӗш.

10 сехетре, Акатуя уҫнӑ вӑхӑтра мини-футбол ӑмӑртӑвӗ пуҫланӗ. Районти ял тӑрӑхӗсен, предприятисемпе организацисен ушкӑнӗсем ӗнерех, ҫӗртмен 6-мӗшӗнчех тупӑшнӑ, уяв вӑхӑтӗнче вара ҫак ӑмӑрту ҫӗнтерӳҫине палӑртмалла иккен.

Канаш районӗн Акатуйӗнче ытти енлӗ ӑмӑртусем те сахал мар: кашта ҫинче туртӑнасси; дартс пересси; кире пуканӗ йӑтасси; ал вӑйне виҫесси; волейболла вылясси; пӗрене ҫинче кӗрешесси; кӗрешӳ; вӗрен туртасси; тата ыт. те. Юланутҫӑсен ӑмӑртӑвӗ пирки те манмалла мар.

Юрӑ-ташӑ сасси кунӗпех янрӗ, техӗмлӗ апат шӑрши инҫетри ялсене те ҫитӗ пулӗ.

Ҫулла ҫуна, хӗлле урапа хатӗрлеме хушать чӑваш. Ҫапла пулмалла та ӗнтӗ — патне ҫитсен хускалмалла мар, маларахах хатӗрленсе хумалла. Тӗп хуламӑр ҫавӑн пек тӑвать те теме юрать — Шупашкарта юр вырӑнӗсене халех хатӗрлеме тытӑннине шута илсен.

Хула администрацийӗ хыпарланӑ тӑрӑх, хӗллехи вӑхӑтра юра Б. Хмельницкий урамӗнчи тата Трактор тӑвакансен проспектӗнчи икӗ лаптӑка турттарнӑ. Тем чухлӗ купаланса кайнӑ вырӑнсем паян юртан тасалса пӗтнӗ, ҫӗр те унта типнӗ. Халӗ вара хулана хӑтлӑх кӗртессипе тӑрӑшакансем ҫав вырӑна пуҫтарма тытӑннӑ. Ку енпе 25 рабочи тата ятарлӑ 7 техника ӗҫлет иккен.

Ҫӑвӑн 20-29-мӗшӗнче ҪЙХПИ ӗҫченӗсем «Автобус» профилактика вункунлӑхне ирттернӗ, унта ҫынсене турттаракан автобуссене тӗресленӗ. Ҫулҫӳрев йӗркине пӑхӑнман, турттаракан ҫынсен хӑрушсӑрлӑхӗпе тивӗҫтермен автобуссен шучӗ пӗтӗмпе (1 236 автобусран) 337 пулнӑ.

Канаш хулинче иртернӗ рейдра пӗр водитель ӳсӗр пулнӑ. 5 автобусра ҫынсене турттарас йӗркене пӑснине палӑртнӑ. Автотраспорт предприятийӗн 5 ӗҫлекене администраци явапне тыттарнӑ.