Хулара
![]() Шупашкарти аэропорт тулашӗ епле пулассине халӑхпа татса парӗҫ. Аса илтерер: республикӑн тӗп хулинчи аэропорта тӗплӗн юсаса ҫӗнетме палӑртнӑ. Халӗ проект ӗҫӗ вӗҫленнӗ темелле. Ҫапах та аэровокзалӑн тулаш енне тӑвассипе ыйту ҫуралнӑ иккен. Проектантсем унӑн пилӗк вариантне сӗннӗ. Кашниех хӑйне евӗр. Паянхи куна, сӑмах май, виҫҫӗмӗш вариантшӑн сасӑлакансем ытларах пулни курӑнать. Пурӗ 2 пин ытла ҫын сасӑланӑ. Унта кашни ҫынах хутшӑнма пултарать. Тата ҫакна та аса илтерер: Шупашкарти аэропорт умне Андриян Николаев космонавтӑн скульптурине лартасшӑн. Ҫавӑн пекех хула администрацийӗпе килӗшӳ туса аэропорт ҫине асӑну хӑми ҫакасшӑн. Ку ыйтусене ятарлӑ комисси ларӑвӗнче ыран пӑхса тухӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Пӑтӑрмахсем
![]() Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗн Алексей Ладыковӑн ывӑлӗпе, Олегпа, ҫыхӑннӑ пӑтӑрмахлӑ ӗҫ-пуҫ вӗҫленмен-ха. Айӑплав енӗ, тепӗр майлӑ каласан, прокуратура ӑна колоние пилӗк ҫуллӑха ӑсатма ыйтать. Паян Муркаш районӗнче Олег Ладыковпа ҫыхӑннӑ ӗҫе тишкерекен юлашки лару иртнӗ. Вӑл ҫул-йӗр правилине пӑснине пула ҫын йывӑр суранланнӑ. Айӑплав енӗ Олег Ладыкова пилӗк ҫуллӑха ирӗкрен хӑтарма ыйтнӑ. Хӳтӗлевҫӗ урӑхларах шухӑшлать иккен. Вӑл сити-менеджер ывӑлӗ айӑплӑ мар тесе каланӑ. Айӑпа ҫирӗплетсе парайманнине кура Олег Ладыкова е тӳрре кӑлармалла, е ӗҫе прокуратурӑна тавӑрса памалла тенӗ. Татӑклӑ йышӑнӑва Муркаш районӗнчи суд (ҫул ҫинчи инкек унта пулнӑран ӗҫе унта тишкереҫҫӗ) кӑрлач уйӑхӗн 21-мӗшӗнче тӑвӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Политика
![]() pravdapfo.ru сайтри сӑн Ҫӗнӗ Шупашкарти 3-мӗш спорт шкулӗнче директор пуканне ҫӗнӗ ҫын йышӑннӑ. Ҫак ҫын унччен те ҫак должноҫре ӗҫленӗ пулнӑ, кайран Спорт министерствине ӗҫлеме куҫнӑ. Халӗ ав каялла таврӑннӑ. Ӗнер, кӑрлач уйӑхӗн 14-мӗшӗнче, ЧР спорт министрӗ Михаил Богоратов шкул коллективне ҫӗнӗ директорпа паллаштарнӑ. Вӑл – Борис Атаманов, ҫак должноҫре 1994-2014 ҫулсенче ӗҫленӗскер. Кайран, 2016 ҫулччен, вӑл ЧР спорт министрӗн ҫумӗ пулнӑ. 2016 ҫулхи ҫурла уйӑхӗнче ҫул-йӗрпе патруль инспекторӗсем тӗрӗслев хыҫҫӑн Борис Атаманов тӗлӗшпе темиҫе административлӑ протокол ҫырнӑ. Ун чухне вӑл медосвидетельствовани витӗр тухма килӗшмен. Каярахпа служба тӗрӗслевӗ иртнӗ, тепӗр икӗ кунран ӑна ӗҫрен кӑларнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Хулара
![]() moygorod-online.ru сайтран илнӗ сӑн Шупашкарти аэропорт умне Андриян Николаев космонавтӑн скульптурине лартасшӑн. Ҫавӑн пекех хула администрацийӗпе килӗшӳ туса аэропорт ҫине асӑну хӑми ҫакасшӑн. Ку ыйтусене архитектура тата хула строительствин управленийӗ ҫумӗнчи комисси пӑхса тухӗ. ЧР Транспорт министерстви тата «Авиатор» ассоциаци» общество организацийӗ аэропорт ҫине космонавта халалласа асӑну хӑми ҫакас сӗнӳпе тухнӑ. Вӗсем ку тӗллевпе хула хыснинчен укҫа уйӑрма ыйтнӑ. Кунсӑр пуҫне аэропорт ҫине пысӑк саспаллисемпе «имени А.Г.Николаева» (чӑв. «А.Г.Николаев ячӗллӗ») тесе ҫырасшӑн. Аса илтерер: пӗлтӗр ҫу уйӑхӗн вӗҫӗнче РФ Президенчӗ Владимир Путин Шупашкарти аэропорта Андриян Николаев ятне парасси пирки хушу алӑ пуснӑ. Ҫак ята «Великие имена России» сайтра ирттернӗ сасӑлав пӗтӗмлетӗвӗпе килӗшӳллӗн суйланӑ. Андриян Николаевшӑн респондентсен 62 проценчӗ сасӑланӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Хулара
![]() Хветӗр Уяр Чӑваш Енри Прфессионал ҫыравҫӑсен пӗрлӗхӗ Шупашкар хулин мэрӗ Евгений Кадышев патне пӗр сӗнӳпе тухнӑ: хулари пӗр урама Хветӗр Уяр ятне памалла. Истори ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ Алексей Радиченко вара Шупашкарти икӗ урама паллӑ патшаӑх деятелӗсен Иван Чарыков тата Николай Вороновский ятне пама сӗнет. Вӗсем тӗрлӗ ҫулта Чӑваш Республикине ертсе пынӑ. Ҫавӑн пекех Алексей Радиченко кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ районӗнчи пӗр урама Лариса Рейснер революционерка ятне пама ыйтать. Вӑл палӑртнӑ тӑрӑх, ку районта халӑх телейӗшӗн ҫапӑҫнӑ ҫынсен ячӗпе урамсем хисепленеҫҫӗ: Даниил Эльмен, Карл Грасис, Матэ Залка, Антонин Яноушек. Гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗ Чарыков, Вороновский, Рейснер биографийӗсене тӗплӗн тишкернӗ те ҫапла палӑртнӑ: вӗсем Шупашкар тата Чӑваш Республики умӗнче пысӑк хисепе тивӗҫмен, тарӑн йӗр хӑварман. Ҫапах ку йышӑнӑва ятарлӑ комисси тӑвӗ. Унӑн ларӑвӗ кӑрлач уйӑхӗн 16-мӗшӗнче иртӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
![]() Айӑплава пурнӑҫлакан федераци служби танӑ сӑн Юсанмалли 9-мӗш колонире ларакан арҫынсен хушшинче «Снежные фантазии» пултарулӑх конкурсӗ иртнӗ. Халӗ ав унта илемӗ кӳлепесем вырӑн тупнӑ. Вӗсене айӑпланнӑ ҫынсем юртан, пӑртан ӑсталанӑ. Арҫынсем Раштав уявӗ тӗлне тӗрлӗ кӳлепе ӑсталанӑ: йытӑсем, Хӗл мучи, сӑнчӑрта ларакан анчӑк… Ҫавӑн пекех колони территорине Ирӗклӗх статуйи илем кӳрет халӗ. Кӳлепесене чӑннипех те илемлӗ тунӑ. Ҫакӑ жюри пайташӗсене те тӗлӗнтернӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
![]() ШӖМ сӑнӳкерчӗкӗ Ӗнер каҫхине Куславкка районӗнчи Тӗрлемесре пурӑнакан икӗ амӑшӗ полицие ҫитнӗ: вӗсен 13 ҫулти хӗрӗсем ҫухалнӑ-мӗн. Хӗрачасем шкул хыҫҫӑн киле таврӑнман. Кунашкалли унччен пулман, амӑшӗсем кулянса ӳкнӗ. Полицейскисем ачасене ҫийӗнчех шырама тытӑннӑ. Вӗсем ӑҫта пулнине кӗске вӑхӑтрах палӑртнӑ: Хусанта! Тепӗртакран 13-ри икӗ хӗрачана Хусанти полицейскисемпе «Лиза Алерт» нимеҫисем чукун ҫул вокзалӗнче тупнӑ – вӗсем унта ҫывӑрнӑ. Ҫав кун, кӑрлачӑн 14-мӗшӗнче, хӗрачасем урока та кайман-мӗн, тӳрех электричкӑна ларнӑ та Хусаналла вӗҫтернӗ. Вӗсен унти хитре вырӑнсене питех курас килнӗ иккен. Хайхискерсем каҫченех уҫӑлса ҫӳренӗ, юлашки электричкӑран тӑрса юлнине те сисмен. Ҫитменнине, телефон пӗрин ҫеҫ пулнӑ, вӑл та пулин сӳнсе ларнӑ, ҫавӑнпа вӗсем ашшӗ-амӑшӗ патне шӑнкӑравлайман. Ҫавна май хӗрачасем ирхи электричкӑна вокзалта кӗтсе илме шутланӑ. Халӗ вӗсемпе тата ашшӗ-амӑшӗпе ҫул ҫитменнисемпе ӗҫлекен ҫынсем ӗҫлеҫҫӗ. Шкул ачисене профилактика тӗлӗшпе шута тӑратӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Сумлӑ сӑмах
Культура
Чӑваш пӑрасни (прози) хӗрарӑм ҫыравҫӑсен романӗсемпе ҫулсеренех пуянланса пырать. Юлашки вӑхӑтра Ульха Эльмен романне вуласа савӑннӑччӗ. Ку хутӗнче Людмила Сачкован «Сиксе юхать Хула ҫырми» историлле романӗн пӗрремӗш кӗнекине (Шупашкар, «Ҫӗнӗ вӑхӑт», 2019. — 368 с.) кӳнеҫнӗ кӑмӑлпа вуласа тухрӑм. Людмила Николаевна Сачкова (28. 11. 1957; Патӑрьел, Ҫӗнӗ Ахпӳрт) ҫыравҫӑ чӑваш литературинче «Чӗкеҫӗм, Чӗкеҫ» (1996) халайӗпе (повеҫӗпе) палӑрса юлчӗ, ҫавӑн хыҫҫӑн ун пултарулӑхӗпе шкул ачисене тӗрлӗ классенче паллаштарма пуҫларӗҫ, республика театрӗсем пьесисене шилӗк ҫине кӑларчӗҫ. Шкулта, хаҫат-журналсенче, чӑваш хумсасӗнче (радиовӗнче), тӗпчев институтӗнче ӗҫленӗ вӑхӑтрах Людмила Николаевна хӑйӗн пултару тертне туртма пӑрахмарӗ. Чӑтӑмлӑ, нуша-йывӑрлӑха парӑнман, тӗллев патне пӑрӑнми туртӑнакан ҫын вӑл. Университетра вӗреннӗ ҫулсенче «Ҫилҫунатра» малалла питӗ талпӑнса пыратчӗ, ӑмӑртусене хутшӑнса ҫӗнтеретчӗ. Вӗсем, ҫамрӑк чухне литпӗрлешӳре хастар пулнӑ хӗрупраҫсем — Раиса Сарпи, Марина Карягина, Галина Матвеева (Антонова), Ольга Васильева (Эльмен), Лидия Филиппова (Михайлова), Альбина Яковлева (Юрату). |
Чӑвашлӑх
![]() Кӑрлачӑн 19-мӗшӗнче, вырсарникун, Мускавра чӑвашсен Сурхурийӗ иртӗ. Ӑна Раҫҫейӗн патшалӑх ача-пӑча вулавӑшӗ РФ Президенчӗ ҫумӗнчи чӑвашсен полпредствипе пӗрле ирттерӗ. Ку мероприяти «Здравствуй, сосед!» (чӑв. Сывӑ-и, кӳршӗ) проектпа килӗшӳллӗн пулӗ. Ӑна вулавӑш ҫӗршыври халӑхсен культурипе паллаштарас тӗллевпе йӗркелет. Вулавӑшра «Загадочный праздник волжских болгар-чувашей Сурхури» (чӑв. Атӑлҫи пӑлхар-чӑвашсен асамлӑ Сурхури уявӗ) лекци тата ӑсталӑх сехечӗ иртӗ. Ӑсталӑх сехетӗнче этника стилӗпе декоративлӑ панно тума вӗрентӗҫ. Уяв 14 сехетре виҫҫӗмӗш хутри трансформер-залта пуҫланӗ. Чӑвашсен Сурхурийӗ кӑсӑклӑ пуласса шантараҫҫӗ, кӑмӑл пуррисене пурне те йыхравланине пӗлтереҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
![]() http://sovch.chuvashia.com сӑнӳкерчӗкӗ Республикӑри массӑллӑ информаци хатӗрӗсенче ӗҫлекенсене шӑматкун, кӑрлачӑн 18-мӗшӗнче, професси уявне пухӗҫ. Вӑл 11 сехетре К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче пуҫланӗ. Уява журналистсем, полиграфистсем, хаҫат-журнала валеҫекенсем, ҫак отрасльпе ҫыхӑннӑ ытти ҫын, ветерансем пуҫтарӑнӗҫ. Меропряитие тӗрлӗ тӳре-шара хутшӑнӗ. Сумлӑ тесе шухӑшлакансене тӗрлӗ шайри Хисеп грамотипе хавхалантарӗҫ. Чӑваш пичечӗн кунне 2000 ҫултанпа кӑрлач уйӑхӗн виҫҫӗмӗш вырсарникунӗнче уявлаҫҫӗ. Ку кун «Хыпар» хаҫат тухма пуҫланипе ҫыхӑннӑ. Ӑна 1906 ҫулхи кӑрлачӑн 21-мӗшӗнче пуҫласа кун ҫути кӑтартнӑ. Хальхи вӑхӑтра пирӗн республикӑра 89 МИХа шута илнӗ. Роскомнадзорӑн Чӑваш Енри управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, 2019 ҫулхи раштавӑн 31-мӗшӗ тӗлне 73 пичет кӑларӑмӗ (61 хаҫат, 11 журнал, 1 сборник), электронлисем 16 кӑларӑм (1 радиопрограмма, 7 телеканал, 8 радиоканал) шутланаҫҫӗ. |
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (01.05.2025 15:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 753 - 755 мм, 7 - 9 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 2-4 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.
| Ҫемен Элкер, чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи ҫуралнӑ. | ||
| Шорникова Елена Васильевна, чӑваш актриси ҫуралнӑ. | ||
| Сергеев Алексей Сергеевич, чӑваш актёрӗ, тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |