Чиркӳ палӑртакан пысӑк уявсем ҫитсен ытти чухне Турӑ саккунӗпе пурӑннипе пурӑнманнисем те чиркӗве талпӑнаҫҫӗ. Кӑшарнинче те ҫавах. Ҫулталӑкӗпе пухӑннӑ ҫылӑха пӗрре шыва чӑмса тухса тасатма пулать теҫҫӗ пулинех: ватти-вӗтти вакка чӑмса тухма талпӑнать. 21-мӗш ӗмӗрте тата ҫав саманта сӑн ӳкерсе илсе тӗнче тетелне вырнаҫтарма май килни те паха пулӗ хӑшӗсемшӗн.

Ҫав вӑхӑтрах специалистсем: тухтӑрсем те, Чӑваш Енӗн Граждан оборони тата инкеклӗ лару-тӑру енӗпе ӗҫлекен министерстви те — ҫынсене асӑрхануллӑ пулма чӗнсе калать. Шыва кӗрес тесен вак ятарлӑ каснӑ вырӑнсене (пирӗн патра ун пеккисене 100-е яхӑн хатӗрлӗҫ) ҫеҫ кайма сӗнет. Унта йӗрке хуралҫисем, ҫӑлавҫӑсемпе тухтӑрсем пулӗҫ. Салтӑнса тӑхӑнмалли тата ӑшӑнса илмелли вырӑнсем те пулӗҫ.

Виталий Станьял. Николай Плотников тунӑ сӑн

Чӑваш Республикин наци вулавӑшӗнче паян Виталий Петрович Станьялӑн 80 ҫулхи юбилейне палӑртрӗҫ. Пӗрремӗш хутри акт залӗ туп-туллиехччӗ — паллӑ таврапӗлӳҫе, вӗрентекене, публициста тата ытти нумай енпе палӑрнӑ паллӑ общество хастарне саламлама нумайӑн пуҫтарӑннӑччӗ. Вӗсен йышӗнче Шупашкар район пуҫлӑхӗ Николай Хорасев, Чӑваш наци конгресӗн вице-президенчӗ Тимӗр Тяпкин, Виталий Петрович ҫуралнӑ Станьял тӑрӑхӗнчи тӑванӗсемпе пӗлӗшӗсем, пӗрле ӗҫленӗ ӗҫтешӗсем, вӗренекенӗсем тата ыттисем пулчӗҫ. Кашни Виталий Петровича ӑшшӑн саламларӗ, хӑйсене тӳрӗ ҫул ҫине тухма май туса панӑшӑн тав сӑмахӗ каларӗ.

Станьял Виталий Петрович 1940 ҫулхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗнче Шупашкар районӗнчи Станьял ялӗнче колхозник кил-йышӗнче ҫуралнӑ. Анат Кӗнер шкулӗнче вӑтам пӗлӳ илнӗ, Чӑваш патшалӑх педагогика институтӗнче — аслӑ пӗлӳ. Виталий Петровичӑн ӗҫ кун-ҫулӗ «Коммунизм ялавӗ», «Советская Чувашия» хаҫат редакцийӗсенче, Чӑваш патшалӑх университетӗнче, Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтӗнче, Чӑваш Республикин вӗренӳ институтӗнче иртнӗ. Вӑл филологи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ, аслӑ шкул вӗрентӗвӗн тава тивӗҫлӗ ӗҫлевҫи.

Малалла...

http://bo32.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Паян Чӑваш Енри Журналистсен союзӗн премийӗсене 2019 ҫулшӑн кама парассине татса панӑ.

Н.В. Никольский ячӗллӗ премие «Хыпар» хаҫатӑн социаллӑ пурнӑҫ, культура тата спор пайӗн корреспонденчӗ Андрей Михайлов тивӗҫнӗ. Конкурса вӑл Чӑваш Енре пурӑнакан халӑхсем хушшинчи туслӑх ҫинчен каласа кӑтартакан материалсен ярӑмӗпе хутшӑннӑ.

Ҫемен Элкер ячӗллӗ премие «Чӑваш Ен» НТРК директорӗн ҫумне Александр Магарина пама йышӑннӑ. Александр Николаевич конкурсра Чӑваш Енри паллӑ культура, ӳнер, ӑслӑлӑх ӗҫченӗсем ҫинчен «Самана» телепрограммӑсен ярӑмӗпе ҫӗнтернӗ.

Леонид Ильин премине Етӗрне районӗнчи «Ӗҫ ялавӗ» хаҫат редакторӗ Екатерина Казаковӑна тата «Чӑваш Ен» ПТРКн телекуравӗн продюсерне Екатерина Фоминана парӗҫ.

Премие илме конкурса хутшӑннисен тулли списокӗ кунта.

Шупашкара килекен Росгварди автобусӗ Сарту облаҫӗнче ӗнер, кӑрлачӑн 15-мӗшӗнче, инкеке лекнӗ.

«Рен-ТВ» телеканал пӗлтернӗ тӑрӑх, пӑтӑрмах Р-228 ҫул ҫинче пулса иртнӗ. Унта «ЛиАЗ» автобуспа «Toйота» ҫӑмӑл автомашина ҫапӑннӑ. Малтанласа пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫӑмӑл машинӑри виҫӗ ҫын аманнӑ.

Росгварди автобусӗ Маздок хулинчен Шупашкара килме тухнӑ.

«Ирхи 9 сехет тӗлӗнче «Сарту — Волгоград» ҫул ҫинче, Сарту районӗнче, 1973 ҫулта ҫуралнӑ арҫын тытса пыракан «ЛиАЗ» автомобиль тата 1968 ҫулта ҫуралнӑ арҫын тытса пыракан «Toйота» ҫапӑннӑ. Ҫӑмӑл машинӑри виҫӗ ҫын аманнӑ. Автобусрисенчен никам та суранланман», — пӗлтернӗ Сарту облаҫӗнчи ҫул-йӗр инспекторӗсем журналистсене. Инкек сӑлтавне уҫӑмлтаман.

«ДепутатКлуб» порталта РФ Патшалӑх Думине суйланнӑ депутатсен ӗҫ-хӗлне тишкернӗ. Усӑллӑ 50 парламентари йышне (ӑна кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗнче хатӗрленӗ) Чӑваш Енрен икӗ депутат ҫеҫ кӗрейнӗ.

Танлаштарӑма хатӗрлекенӗсем — Дмитрий Гусев тата Алексей Мартынов политологсем. Мускавра вӗсем парламентарисен уссине палӑртакан саккӑрмӗш интеграллӑ рейтинг йӗркеленӗ. ТОП-50 танлаштарӑма «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» парти пайташӗ Анатолий Аксаков тата «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» партин пайташӗ Алена Аршинова лекнӗ. Анатолий Аксаков — ҫӳлтен виҫҫӗмӗш йӗркере, Алена Аршинова — 14-мӗшӗнче.

Танлаштарӑма хатӗрленӗ чухне парламентарисен массӑллӑ информаци хатӗрӗсенчи хастарлӑхне те шута илнӗ. Экспертсем каланӑ тӑрӑх, хӑшӗсен ячӗ-шывӗ МИХсенче янӑранипех ҫырлахнӑ, теприсем, Анатолий Аксаков пеккисем, чӑннипех те ӗҫленӗ.

yandex.com.ge сӑнӳкерчӗкӗ

Раҫҫейӗн Тӗп банкӗ «Чувашия-Мед» (чӑв. Чӑваш Ен-Мед) страхлакан организацие лицензисӗр хӑварнӑ. Ҫапла йышӑнӑва Раҫҫейӗн Тӗп банкӗ паян, кӑрлачӑн 16-мӗшӗнче, кӑларнӑ.

Тӗп банкрисем ӑнлантарнӑ тӑрӑх, страхлакан организаци ҫапла тӑвассине хирӗҫ пулман. Компани хӑй ҫавӑн пек шухӑшлӑ пулнӑ.

«Манӑн медицина полисӗ — «Чӑваш Ен-Мед»-ра», — тесе пӑшӑрханакансене тӳрех лӑплантарар. Ку йышӑну асӑннӑ полиссене пырса тивмест. Пирӗн полиссем хӑйсен вӑйне ҫухатмӗҫ. Компани ҫынсене хӑйсен кӑмӑлӗпе страхлаймӗ.

Шупашкарти «Чӑвашкредитпромбанк»пӗлтӗрхи чӳк уйӑхӗн 7-мӗшӗнче лицензисӗр юлнӑччӗ. Пӗлтӗрхи раштав уйӑхӗнче Чӑваш Енӗн Наци банкӗ Арбитраж судне «Чӑвашкредитпромбанка» панкрута кӑларма ыйтса тавӑҫ тӑратнӑччӗ.

Чӑваш чӗлхин икчӗлхеллӗ ҫӳпҫинчи чӑвашла-вырӑсла мӑшӑрсен йышӗ 250 пинрен иртрӗ. Ҫапла май, 1 миллион пухма тӗллев лартнӑ ӗҫе эпир 25% таран ҫитертӗмӗр темелле. Чӗрӗкӗ пур. Кӑҫалхи ҫулталӑк вӗҫӗччен ӑна сахалран та 50% таран та ҫитересшӗн.

Сӑмах май, иртнӗ уйӑхра, раштавра, эпир малтанхи хамӑр рекорда ҫӗнетме пултартӑмӑр — уйӑх хушшинче 43,3 пин мӑшӑр кӗртрӗмӗр. Шел те ку уйӑхра рекорда ҫӗнетме йывӑртарах пулать пулӗ — сӑлтавӗ вара хальхи вӑхӑтра ӗҫлекен кӗнекесенче. Чӑвашлипе вырӑсла текстсем самай уйрӑлса тӑнине пула ҫӗнӗ мӑшӑрсем кӗртессин хӑвӑртлӑхӗ пирӗн чакрӗ. Ҫулталӑк пуҫланнӑранпа 12 пин патнелле ҫеҫ кӗртейрӗмӗр.

Ҫавах та ку уйӑхра эпир хӑй тӗллӗн ӗҫлекен куҫаруҫӑна лайӑхлатма пултартӑмӑр. Нумай пулмасть вырӑсла-чӑвашла куҫаракан моделе 26.76 BLEU таран ҫитертӗмӗр (аса илтеретпӗр, акӑлчанла-вырӑсла мӑшӑрсенче Google-па Яндексӑн ку кӑтарту 35 BLEU патнелле). Ҫавна май пирӗн куҫаруҫӑ халь аванран куҫарма пуҫларӗ.

wikiyy.com сӑнӳкерчӗкӗ

Чӑваш пуканин ӑсти Терентий Дверенин пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Ҫакӑн пирки Маргарита Красотина журналист Фейсбукра ӗнер пӗлтернӗ.

Терентий Парамонович пуш уйӑхӗн 18-мӗшӗнче Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Ҫичӗпӳрт ялӗнче ҫуралнӑ. Рационализаторла сӗнӳсен авторӗ те вӑл, пахчаҫӑ та. 85-е ҫитсен чӑваш пуканине ӑсталама тытӑннӑ.

2010 ҫулта вӑл Чӑваш Енӗн патшалӑх премине тивӗҫнӗ. Пуканесене хӑйӗн ачисем вырӑнне хурсах хакланӑ. Ӑста пӗр ӗмӗрхине уявланӑ кун, пӗлтӗрхи пуш уйӑхӗнче, Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Ҫичпӳрте республикӑн культура министрӗ Константин Яковлев ҫитнӗччӗ. Ватта вӑл Чӑваш Республикин Элтеперӗн Михаил Игнатьевӑн ячӗпе Тав ҫырӑвӗпе тата алла ҫыхмалли сехетпе хавхалантарнӑччӗ.

Kremlin.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Раҫҫей Президенчӗ Владимир Путин ӗнер, кӑрлачӑн 15-мӗшӗнче, ҫӗршыв Правительствине отставкӑна янӑ. Ҫӗнӗ йыша ҫирӗплетиччен тивӗҫе унчченхи министрсемех пурнӑҫлӗҫ.

Дмитрий Медведев премьер-министр пӗлтернӗ тӑрӑх, Министрсен Кабинечӗн ҫӗнӗ йышне ҫӗршыв пуҫлӑхӗ ҫирӗплетӗ.

Владимир Путин ӗнер Правительствӑн кивӗ йышӗпе тӗл пулса калаҫнӑ. Унта Дмитрий Медведев премьер-министр Президент РФ Федераци Пухӑвне янӑ Ҫырура Конституцие улшӑну кӗртмеллине палӑртни пирки чарӑнса тӑнӑ.

Правительствӑна отставкӑна янӑ хыҫҫӑн ҫӗнӗ ертӳҫӗне ик эрнерен кая юлмасӑр пӗлтермелле. Ҫӗнӗ премьер-министрӑн пӗр эрнерен кая юлмасӑр Правительствӑн ҫӗнӗ пайташӗсене сӗнмелле.

Владимир Путин премьер-министр пулма Федерацин налук службин пуҫлӑхне Михаил Мишустина сӗннӗ. Унӑн кандидатурине Патшалӑх Думи паян пӑхса тухӗ.

«Чӑвашавтотранс» патшалӑхӑн унитарлӑ предприятийӗн пурлӑхне сутма пуҫланӑ. Ҫак предприятие 2018 ҫулта панкрута кӑларнине, унта ӗҫленисене шалу тӳлессипе ҫыхӑннӑ ыйтусене Чӑваш халӑх вӗҫӗмех ҫутатса тӑнӑччӗ.

Унччен чипер ӗҫленӗ предприяти панкрута тухнӑ хыҫҫӑн пурлӑха: автобуссене тата ытти актива — сутаҫҫӗ. Хӑш-пӗр автобуса 150 пин тенкӗрен те йӳнӗрехпе «ярӑнтарнӑ».

Нумаях пулмасть иртнӗ суту-илӗве 243 лот кӑларнӑ. Кун пирки «Чӑвашавтотрансӑн» конкурс управляющийӗ Юрий Парамонов пӗлтернӗ. Ҫав списокра автобуссен йышӗ 100-тен ытла. Вӗсем, тӗпрен илсен, — 2008-2009 ҫулсенче кӑларнӑскерсем. 24 транспорта туянакан тупӑннӑ. 2012 ҫулта туса кӑларнӑ ПАЗ 116 пин тенкӗпе ӑсаннӑ. Чи хакли — 2014 ҫулта ПАЗ никӗсне тӗпе хурса кӑларнӑ, сусӑрсем валли вырӑн пӑхса хӑварнӑ автобус. Ӑна 785 пин тенкӗпе туяннӑ.

Пӗр автобусӑн вӑтам хакӗ 200-300 пин тенке ларнӑ. Вӗсене туянаканӗсем — Пушкӑртстанри, Киров, Чулхула, Чӗмпӗр облаҫӗсенчи тата ытти хӑш-пӗр регионти усламҫӑсем.