Следстви комитечӗн сайтӗнчи сӑн

Патӑрьел районӗнче пурӑнакан Михаил Тимофеевич Наташкин 100 ҫул тултарнӑ. Вӑл – Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин ветеранӗ.

Михаил Тимофеевича 1942 ҫулта фронта илсе кайнӑ. Вӑрҫӑра вӑл икӗ хутчен аманнӑ. Иккӗшӗнче те салтак вилмеллех аманнӑ тесе шухӑшланӑ, тӑван килне вилнӗ хутне янӑ. Ҫапла унӑн амӑшӗ усал хыпара икӗ хутчен илнӗ.

Воронежра амансан салтак госпитальте виҫӗ кун тӑна кӗмесӗр выртнӑ. Ҫумӗнче документсем пулман, ҫавӑнпа чаҫре вӑл вилнӗ тесе шутланӑ, амӑшӗ патне вилнӗ хутне янӑ.

1943 ҫулта Донецк облаҫӗнче вӑл иккӗмӗш хутчен аманнӑ. Ҫав кун ҫапӑҫура нумай салтак вилнӗ. Аманнисем те самай пулнӑ, ҫав йышра – Михаил та. Урине амантнӑскере икӗ салтак ҫӑлнӑ. Ҫапӑҫу хыҫҫӑн чӗррисене шыранӑ, Михаила тупайман. Ҫавӑн чухне те тӑван килне вилнӗ хутне янӑ.

Михаил Наташкин Ҫӗнтерӗве Украинӑра кӗтсе илнӗ. Киле 1945 ҫулхи авӑн уйӑхӗнче таврӑннӑ.

ryazpressa.ru сайтри сӑн

Етӗрне районӗнче ҫӳп-ҫап ҫунтарнине пула пушар алхаснӑ. Унашкалли республикӑра кӑҫал пӗрре мар пулнӑ. Ҫапах ҫынсем ҫакна уямаҫҫӗ, пур-пӗрех ҫӳп-ҫап ҫунтараҫҫӗ. Ҫулӑм вара типӗ курӑк тӑрӑх кайса ҫуртсене, хуралтӑсене ярса илет.

Етӗрне хулине кӗнӗ ҫӗрте темиҫе вырӑнта ҫулӑм алхасни пирки полицие пӗлтернӗ. Йӗрке хуралҫисем вырӑна ҫитнӗ. Ҫулӑм пӗр пӳрт патне ҫывхарнӑ. Юрать, ҫумӑр шывӗпе ӑна сӳнтернӗ.

Анчах дачӑри темиҫе ҫурт, хуралтӑ таврашӗ ҫунса кӗлленнӗ. Ҫавӑн пекех ҫулӑм ҫӑва ҫине те ҫитнӗ.

Йӗрке хуралҫисем ҫакӑ кам айӑпӗпе пулнине те палӑртнӑ. Хӗрарӑм пӗлӗшӗсем патӗнче ҫӳп-ҫап пуҫтарнӑ та ӑна уйра чӗртсе янӑ. Ҫулӑм таврана сарӑлнӑ. Халӗ тӗрӗслев ирттереҫҫӗ, тӑкак мӗн чухлӗ пулнине палӑртаҫҫӗ.

ШӖМ тунӑ сӑн

Паян, ҫу уйӑхӗн 3-мӗшӗнче, ирхине 7 сехетре Етӗрне ҫулӗ ҫинче Заовражнӑй ҫул пӑрӑнӑшӗ патӗнче авари пулнӑ. ШӖМ малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, «Нива» рулӗ умӗнче ларнӑ 69 ҫулти арҫын транспорт хирӗҫ килекен ҫул ҫине тухнӑ та «Шевролене» лектернӗ, унтан «Ниссанпа» ҫапӑннӑ. Кайран «Ниссан» ҫине «Калина» пырса кӗнӗ.

Аварире суранланнӑ 7 ҫынна пульницӑна илсе кайнӑ. Вӗсен йышӗнче – 3 ҫулти хӗрача тата 1 ҫулти арҫын ача. Ачасен, телее, сурансем пысӑках мар. Вӗсене водительсем ятарлӑ ларкӑч ҫинче илсе ҫӳренӗ.

gap.archives21.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Ҫу уйӑхӗн 19-мӗшӗнче Шупашкарти Н.В. Никольский ячӗллӗ колледжра «Никольский вулавӗсем» ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗ иртӗ.

Ӑна педагогсем валли йӗркелӗҫ. Конференцие Николай Никольский профессор, вӑл «Хыпар» хаҫат никӗслевҫи пулнӑ, ҫуралнӑранпа 143 ҫул ҫитнине тата ҫӗршыври Ӑслӑлӑхпа технологи ҫулталӑкне халалланӑ.

Докладсене хальхи вӗрентӳпе воспитани темине тӗпе хурса хатӗрле сӗннӗ. Конференцие хутшӑнма аслӑ, пӗтӗмӗшле, профессиллӗ, хушма пӗлӳ паракан шкулсемпе организацисен, ача пахчисен педагогӗсене йыхравлаҫҫӗ.

«Ҫыхӑнура» порталта ӗнер пӗр кӑсӑклӑ статья вырнаҫтарнӑччӗ, вӑл пирӗн сайт хӑнисемшӗн те интереслӗ пулӗ тесе эпир ӑна чӑвашла куҫарас терӗмӗр. Ӳкерчӗксене те, текстне те унтанах, «Ҫыхӑнура» порталтан, илнӗ.

1986 ҫулта, унтанпа нумай ҫул иртрӗ ӗнтӗ, Пионерсен керменӗ хыҫӗнче, Трусиха* юханшывӗн ҫырма тӑвайккинче, хула ҫыннисем валли питӗ чаплӑ канмалли вырӑн йӗркелесе панӑ пулнӑ. СУОР савучӗн отделка тӗлӗшпе ӗҫлекен мастерсен бригади пуҫарнипе (вӗсем кермене илемлетес ӗҫре тӑрӑшнӑ) ҫырмара авалхи ҫӑлкуҫа хӑт кӗртсе, планламан кӳлепе туса лартнӑ. Бригада ертӳҫи Нуриян Андербаев тӗп инженер пулнӑ.

Шупашкар канашӗн исполкомӗ ҫакӑн валли укҫа-тенкӗ уйӑрман, ҫавна май ҫак ушкӑн хӑйӗн пуҫарӑвне пурнӑҫа кӗртес тесе ӗҫ хыҫҫӑн юлса тата канмалли кунсенче ӗҫленӗ. Инженери тӗлӗшӗнчен ӑна тӗплӗн шухӑшласа тунӑ пулнӑ: ҫӑлкуҫ шывӗ валак тӑрӑх юхса анса малтан пӗчӗк кӳлленчӗке пухӑннӑ, тулнӑ шыв ун урлӑ тӑкӑнса тасатакан пӑрӑх урлӑ кӳлмеке юхса тухнӑ.

Малалла...

Раҫҫей Федерацийӗн халӑх пултарулӑхӗн тава тивӗҫлӗ ансамблӗ, халӑх фольклор ансамблӗ – «Уяв» – кӑҫал 35 ҫул тултарать. «Ҫавра» датӑна пултарулӑх ушкӑнӗ ҫул уйӑхӗн 25-мӗшӗнче паллӑ тӑвӗ. Концерта вӑл Шупашкарти Я. Ухсай ячӗллӗ культура керменне йыхравлать.

«Уяв» ансамбль халӑх чӑннипех те юратакан пултарулӑх ушкӑнӗ ята тахҫанах тивӗҫнӗ. Ӑна тӑван тӑрӑхӑмӑрта ҫеҫ мар, республика тулашӗнче те аван пӗлеҫҫӗ. Пӗр-пӗр концерт-мероприятире ҫак йыша куракансем ялан хапӑл туса кӗтсе илеҫҫӗ, пултарулӑх ушкӑнӗн кашни номерне тӑвӑллӑн алӑ ҫупса йышӑнаҫҫӗ.

Кӑҫал эпир чӑвашсен ҫӗнӗ ҫырулӑхне йӗркеленӗренпе 150 ҫул ҫитнине паллӑ тӑватпӑр. Ака уйӑхӗн 25-мӗшӗнче Чӑваш челхи кунӗ иртсе кайрӗ. Паллӑ пулӑмсене халалласа шкулсемпе ача пахчисенче, культура учрежденийӗсенче тӗрлӗ мероприяти иртет.

«Хыпар» издательство ҫуртӗнче чӑваш чӗлхи урокӗсем йӗркеленӗ. Иртнӗ уйӑх вӗҫӗнчи черетлӗ занятие Раҫҫей Федерацийӗн Патшалӑх Думин депутачӗн Леонид Черкесовӑн пулӑшуҫи, Шупашкарта ҫуралса ӳснӗ Дмитрий Александров хутшӑннӑ. Вӑл журналистсене каланӑ тӑрӑх, унӑн ачалӑхӗнче хулари шкулсенче чӑваш чӗлхи урокӗсем пулман. Паянхи ӗҫӗ-хӗлӗнче ҫак чӗлхене пӗлни кирлине ӑнланса илнӗ вӑл.

МИХра ӗҫлекенсем пӗлтернӗ тӑрӑх, урока чӗлхене вӗренме мӗнрен пуҫламалли, вырӑсларан чӑвашла куҫарнӑ чухне мӗнле йӑнӑшсенчен асӑрханмалл тата ытти ҫавӑн йышши ыйту тавра йӗркелеҫҫӗ.

Черетлӗ заняти ҫу уйӑхӗн 11-мӗшӗнче пулӗ.

Следстви комитечӗ тунӑ сӑн

Кӳкеҫре пурӑннӑ, Ҫӗнӗ ҫул каҫхине ҫухалнӑ арҫынна тупнӑ. Шел те, ӑна вӗлернӗ. Ку кӑна мар, кӗлеткине вакланӑ.

Кун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Тискер ӗҫе тума пултарнӑ ҫынна та палӑртнӑ. 55-ри арҫын ҫухални пирки тӑванӗсем ҫийӗнчех пӗлтернӗ. Ҫухалнӑскерӗн телефонне тишкерсе вӑл юлашинчен кампа калаҫнине палӑртма май килнӗ. Ҫав ҫын хӑй те тискер ӗҫ тунине тунман.

Ку раштав уйӑхӗн 31-мӗшӗнче пулнӑ. Следстви пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫав кун тытса чарнӑ арҫын общежитири пӳлӗмре пулнӑ. Унта ҫав вӗлернӗ арҫын пурӑннӑ. Хайхискерсем пӗрле эрех ӗҫнӗ хыҫҫӑн хирӗҫсе кайнӑ. Хӑна кил хуҫине тапса-ҫапса пӗтернӗ. Лешӗ вилсе кайнӑ. Ку преступлени йӗрне пӗтерес тесе вилене вакласа икӗ миххе чикнӗ те общежитирен инҫех мар ҫырмана кайса пытарнӑ.

cap.ru сайтри сӑн

Вӑрмар районӗнчи Кӗлкешри Н.А.Афанасьев ячӗллӗ шкула 30 кунлӑха хупнӑ. Кун пирки Вӑрмар районӗн сучӗ пӗлтернӗ.

Ака уйӑхӗн 8-мӗшӗнче унти шыва тӗрӗсленӗ. Вӑл шкулти ҫӑлкуҫран килет. Ҫавӑн пекех кранран юхакан шыв пахалӑхне те пӑхнӑ. Лаборатори тӗпчевӗ палӑртнӑ тӑрӑх, шывӑн санитарипе биологи кӑтартӑвӗсем требованисемпе килӗшсе тӑман.

Хальлӗхе Вӑрмар районӗн сучӗ кӑларнӑ приговор саккунлӑ вӑя кӗмен. Вӗренӳ министерстви кун пирки мӗн пӗлтерни паллӑ мар-ха.

Ака уйӑхӗнче Чӑваш чӗлхи лабораторийӗ 35 пин те 685 мӑшӑр хатӗрлерӗ. Ҫапла май пӗтӗмӗшле йыш 790 пинрен иртрӗ. Тепӗр май каласан, миллион мӑшӑр тӑвиччен тата 210 пинрен те сахалрах юлчӗ. Паллах, 35 пин иртнӗ уйӑхрипе танлаштарсан сахалтарах, анчах ҫакӑн сӑлтавӗ те пур: уйӑх пуҫламӑшӗнче пирӗн мӑшӑрлама текстсем ҫукччӗ, ҫавна пула ҫӗнӗ машӑрсем хушас ӗҫ чакса ларнипе танахччӗ. Калӑпӑр, 750 пин урлӑ эпир пушӑн 28-мӗшӗнче каҫнӑ пулсан, 760 пин урлӑ вара акан 13-мӗшӗнче ҫеҫ каҫма пултартӑмӑр. Анчах каярах текстсем тупӑнчӗҫ те эпир вара уйӑх пуҫламӑшӗнче сахал ӗҫленине хӑвалама пуҫларӑмӑр. Малалла вара кашни 5-7 кунра 10 пиншер мӑшӑр хушма тытӑнтӑмӑр.

Хӑвӑртлӑха ӳстерме ытларах пайӗпе Наум Любимов куҫарӑвӗсем пулӑшрӗҫ. Унӑн куҫарӑвне мӑшӑрлама питӗ ҫӑмӑл пулчӗ. Ҫапла май Чӑваш чӗлхин икчӗлхеллӗ ҫӳпҫине Александр Гончарӑн «Ялавпа пыракансем», Николай Носовӑн «Витя Малеев шкулта тата килте» хайлавсем мӑшӑрланса кӗчӗҫ. Ҫав вӑхӑтрах йывӑрлӑх кӑларакан кӗнеке те пулчӗ. Ку вӑл Михаил Водопьяновӑн «Поляр летчикӗ» калавсем пуххи. Шел те, тӗнче тетелӗнче пур вырӑнта та тӗл пулакан вырӑсла текст — каярах ҫӗнетсе кӑларнӑскер пулчӗ.

Малалла...