Спорт
![]() Чӑваш Енри икӗ спортсмен Токио хулинче иртекен Олимп вӑййисене кайӗҫ. Вӗсем - Владислав Поляшовпа Елена Герасимова гимнастсем. Командӑра – ултӑ ҫын: 3 хӗрарӑм тата 3 арҫын. Валентина Родионенко тренер пӗлтернӗ тӑрӑх, пӗр-пӗр спортсменӑн сывлӑх тӗлӗшӗнчен кӑлтӑк сиксе тухсан ҫеҫ улшӑнусем пулма пултарӗҫ. Палӑртмалла: Новосибирск хулинче ҫӗртме уйӑхӗн 12-мӗшӗнче Раҫҫей Кубокӗ вӗҫленнӗ. Владислав Поляшовпа Елена Герасимова унта лайӑх кӑтартусемпе палӑрнӑ, ҫавӑнпа вӗсене ҫӗршывӑн пӗрлештернӗ командине кӗртнӗ. Токиора Олимп вӑййисем пӗлтӗр иртмеллеччӗ. Анчах пандемие пула ӑна кӑҫала куҫарнӑ. Вӑл утӑ уйӑхӗн 23-мӗшӗнче пуҫланса ҫурлан 8-мӗшӗнче вӗҫленӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Персона
![]() Ҫӗртме уйӑхӗн 12-мӗшӗнче Сӗнтӗрвӑрри районӗнче Акатуй иртнӗ. Унта Чӑваш Енӗн пӗрремӗш президенчӗ Николай Федоров та ҫитсе курнӑ. Ӑна унта хисеплӗ ят панӑ. Николай Васильевич Сӗнтӗрвӑрри районӗн хисеплӗ ҫынни пулса тӑнӑ. Ҫакна ӑна районӑн социаллӑ экономика аталанӑвне пысӑк тӳпе хывнӑшӑн панӑ. Палӑртмалла: Николай Федоров Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Чучукасси ялӗнче ҫуралнӑ. Халӗ ҫав ял ҫук ӗнтӗ, ӑна «Химпрома» тунӑ чухне пӗтернӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
![]() Чӑваш Енре вӑрмансене кӗме чарнӑ. Ку ҫанталӑк шӑрӑх тӑнипе, ҫавна май пушар тухас хӑрушлӑх пысӑк пулнипе ҫыхӑннӑ. Гидрометцентр пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫӗртме уйӑхӗн 15-20-мӗшӗсенче республикӑра хӑрушсӑрлӑхӑн «сарӑ» шайӗ пулнине палӑртнӑ. Сӑмах май, ака уйӑхӗн 25-мӗшӗнченпе Чӑваш Енре пушара хирӗҫ режим вӑя кӗнӗ. Ҫавна май пушара хирӗҫ режимӑн 4-мӗш тата 5-мӗш класӗ пулсан ҫынсен вӑрмана кӗме ирӗк ҫук. Асӑрханӑр: ҫанталӑк шӑрӑх тӑрсан пушар тухма пултарать. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
![]() Ҫӗртме уйӑхӗн 12-мӗшӗнче Патӑрьелте Ми-2 вертолет вырнаҫтарнӑ. Ӑна савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫнӑ. Сӑмах май, унашкал вертолета ултӑ ҫул каялла Шӑнкӑртам ялӗнче вырнаҫтарнӑ. Патӑрьелти вертолета РФ Паттӑрне Николай Гаврилов тӑрӑшнипе лартнӑ. Палӑртмалла: Ми-2 вертолет – Совет Союзӗнчи техника. Ӑна М.Л.Миля 1960-мӗш ҫулсенче шухӑшласа кӑларнӑ. Производство пӗтиччен, 1992 ҫулччен, пӗтӗмпе 5400 вертолет туса кӑларнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Политика
![]() Чӑваш Республикин Раҫҫей Президенчӗ ҫумӗнчи тулли праваллӑ элчин ҫумне Александр Граблюка ӗҫрен кӑларнӑ. Чӑваш Енӗн Раҫҫей Президенчӗ ҫумӗнчи тулли праваллӑ элчин ҫумӗ пулма ӑна 2018 ҫулхи раштавӑн 7-мӗшӗнче шаннӑччӗ. Асӑннӑ хута Чӑваш Енӗн Министрсен Кабинечӗн Ертӳҫи Иван Моторин алӑ пуснӑччӗ. 2018 ҫулта Юрий Акиньшин полпреда ӗҫрен кӑларсан ҫак тивӗҫе вӑхӑтлӑха Александр Граблюк пурнӑҫланӑччӗ. Паян, ав, вӑл ку тивӗҫе пурнӑҫлама пӑрахнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Персона
![]() Ҫӗртме уйӑхӗн 11-мӗшӗнче Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артистки, литературӑпа ӳнер енӗпе Раҫҫей Федерацийӗн патшалӑх премийӗн лауреачӗ Светлана Андреева 50 ҫул тултарнӑ. Лауреат тата тава тивӗҫлӗ ятсене сцена ӑсти ҫамрӑклах тивӗҫнӗ: преми лауреатне – 2004 ҫулта, хисеплӗ ята – 2005 ҫулта. Светлана Владимировна Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Акшик ялӗнче ҫуралнӑ. 1993 ҫулта Мускаври М.С. Щепкин ячӗллӗ театр училищинчен вӗренсе тухнӑ. Артистка сӑнарсене ӗнентерӳллӗ калӑпланипе пӗрлех хитре сӑнӗпе, уҫӑ та янӑравлӑ сассипе куракансене килӗшет. Унӑн тӗп хӑйнеевӗрлӗхӗ – артистланнине кӑтартманни. «Хӗр ҫураҫма кайсан» спектакльти Фиса-и вӑл е «Шӑпчӑк юрланӑ каҫри» Инга-и, «Йывӑҫсем вилӗме пуҫ таймаҫҫӗ» спектакльти Марта-Изабелла-и е «Тухса каяс умӗн» спектакльти Иринка-и, «Тӑлӑх арӑмсен йӑпатмӑшӗнчи» Грациелла-и е «Пуса каччинчи» Света-и т.ыт.те – Светлана Андреева калӑплакан кашни сӑнар куракана тыткӑнлать. |
Культура
![]() Ҫӗртме уйӑхӗн 14-мӗшӗнче, чӑваш Ҫимӗкӗ умӗн, Тутарстанри Аксу районӗнчи Ҫӗмӗртлӗ ялӗ ҫумӗнчи пӗве патӗнче, ӗлӗк ҫӑва (масар) пулнӑ вырӑнта несӗлӗмӗрсене хисеп туса юпа лартнӑ. Ӑна Ҫыр Чаллинче пурӑнакан Кивӗ Саврӑш ҫынни Владимир Чураков ертсе пынипе вырнаҫтарнӑ. Микулай Павловский Фейсбукра пӗлтернӗ тӑрӑх, «Юпана лартас мухтавлӑ ӗҫе Ҫӗмӗртлӗ ҫыннисем те хутшӑннӑ». Микулай Павловский Владимир Чуракова, чӑваш чунлӑ ытти хастара «ҫак пархатарлӑ, чыслӑ ӗҫе» пурнӑҫланӑшӑн тав тунӑ, «ҫӳлти Турӑ вӗсене тата та сывлӑх, ырлӑх патӑр!» — тесе суннӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Персона
![]() Паян, ҫӗртме уйӑхӗн 15-мӗшӗнче, чӑваш литературин классикне Ҫеҫпӗл Мишшине асра тытса унӑн Шупашкарти палӑкӗ умне чечек хурӗҫ. Мероприяти Чӑваш Ен Наци вулавӑшне хирӗҫ Ҫеҫпӗл Мишши скверӗнче 11 сехетре пуҫланӗ. Ҫеҫпӗл Мишши (Михаил Кузьмич Кузьмин) — чӑваш сӑвӑҫи. Вал 1899 ҫулхи раштавӑн 16-мӗшӗнче Канаш районӗнчи Касаккасси Шӗкӗр (халӗ Ҫеҫпӗл) ялӗнче ҫуралнӑ. Малтанхи сӑввисем 1919 ҫулта «Знамя революции», «Тетюшские известия», «Канаш» хаҫатсенче пичетленнӗ. Пӗрремӗш кӗнеки 1927 ҫулта «Хурҫӑ шанчӑк» ятпа ҫапӑнса тухнӑ. 1928 ҫулта Шупашкарта «Сӑвӑсем» кӗнеке пичетленсе тухать. 1959 ҫулта — «Ҫырнисен пуххи». Хӗрӳллӗ чӑваш поэзи ӗҫченӗ 1922 ҫулхи ҫӗртмен 15-мӗшӗнче Украинӑри Старогородка салинче вилнӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
![]() Чӑваш кӗнеке издательствинче Ангелина Павловскаян «Атте сасси» кӗнеки пичетленсе тухнӑ. Ҫӗнӗ кӑларӑмӑн редакторӗ – Г.А. Антонова, художникӗ – А.И. Алексеев. Кӗнекене 1000 экземплярпа пичетлесе кӑларнӑ. Чӑваш кӗнеке издательствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, романӑн тӗп сӑнарӗ тӑван Славаш ялне таврӑнать. Унта ӑна юхӑннӑ «Ударник» колхоз, хытхура айне пулне хирсем, хупӑннӑ фермӑсемпе машинӑпа трактор паркӗ кӗтсе илнӗ. Ҫемьеленсен арҫын Мускава ӗҫлеме ҫӳреме тытӑнать, арӑмӗ — тавар патне Сургута. Ҫакӑ мӗнпе вӗҫленнине кӗнекене вуласан пӗлме пулать. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Персона
![]() Чӑваш халӑх ҫыравҫи Никифор Мранькка ҫуралнӑ ялта, Куславкка районӗнчи Пилешкассинче, паллӑ та сумлӑ ентешӗмӗре хисеп туса асӑну хӑми уҫнӑ. Кун пирки Чӑваш Енри профессионал ҫыравҫӑсен союзӗн правленийӗн председателӗ Лидия Филиппова Фейсбукра пӗлтернӗ. Лидия Ивановна хыпарланӑ тӑрӑх, мероприятие чӑваш литераторӗсем, район адмиистрацийӗнче ӗҫлекенсем, культура ӗҫченӗсем, пӗр ял ҫыннисем пырса ҫитнӗ. Паллӑ пулӑма ҫыравҫӑн тӑванӗсем: Никифор Мраньккан ывӑлӗ Альберт Никифорович, писателӗн Наталья Альбертовна мӑшӑрӗпе — хутшӑннӑ. «Куславккасем, эсир — маттур! Пурне те тав!!!!» — тесе палӑртнӑ Лидия Филиппова Фейсбукра. 2018 ҫулта Никифор Мраньккан Куславккари палӑкне ҫӗнетнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Никифор Мранькка «Ӗмӗр сакки сарлака» роман-эпопейӑпа палӑрнӑ. Пулас драматург тата прозаик пуҫламӑш шкултан вӗренсе тухсан Мускаври киносценаристсен курсӗнче вӗреннӗ. Унтан тӑван тӑрӑха таврӑнсан Чӑваш кинохроника студийӗнче ӗҫленӗ, унтан – хаҫат редакторӗнче. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (01.05.2025 03:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 750 - 752 мм, 3 - 5 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 2-4 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.
| Ҫемен Элкер, чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи ҫуралнӑ. | ||
| Шорникова Елена Васильевна, чӑваш актриси ҫуралнӑ. | ||
| Сергеев Алексей Сергеевич, чӑваш актёрӗ, тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |