Настя Фёдорова

«Эпӗ пӗчӗкҫӗ чӑваш» сӑвӑ вулакансен видеоконкурсне пӗрремӗш ӗҫ ҫитрӗ — Ҫӗрпӳ районӗнчи Опытный вӑтам шкултан. 1-мӗш класра вӗренекен Фёдорова Настя «Эпӗ пӗчӗкҫӗ чӑваш» сӑвва вулать — ӑна Владимир Андреев ятарласа ҫак конкурс валли ҫырнӑ. Ачан ертӳҫи Александрова Светлана Валентиновна, видео ӳкерекенӗ — Павлов Виктор Юрьевич.

«Эпӗ пӗчӗкҫӗ чӑваш» конкурса Чӑваш чӗлхин инҫет вӗренӳ центрӗ тата Чӑваш халӑх сайчӗ йӗркеленӗ. Унта хутшӑнма шкул ҫулне ҫитмен тата пуҫламӑш классенче вӗренекен ачасене, вӗсен ашшӗ-амӑшӗсемпе педагогсене йыхравлаҫҫӗ. Видеоӑмӑрту ӗҫӗсене ака уйӑхӗн 15-мӗшӗччен йышӑнаҫҫӗ. Конкурспа тӗплӗрех паллашма унӑн Положенинче пулать.

Кӑрлачӑн 28-мӗшӗнче пӗрремӗш чӑваш киноактрисин Тани Юнӑн ҫуралнӑ кунӗ пулни пирки эпир пӗлтернӗччӗ. Ҫавна май тӗрлӗ ҫӗрте тӗрлӗ мероприяти ирттернине те хыпарланӑччӗ.

Патӑрьел районӗнче Тани Юна халалланӑ буклетсен конкурсне йӗркеленӗ. Нарӑсӑн 16-мӗшӗнче ача-пӑча пултарулӑх ҫуртӗнче конкурса пӗтӗмлетнӗ. Унта 13 шкулти 36 ача хутшӑннӑ. Ҫӗнтерӳҫӗсене ҫула кура икӗ ушкӑнпа палӑртнӑ. 5–8-мӗш классем хушшинче Первомайскинчи вӑтам шкулта 8-мӗш класра вӗренекен Надежда Савинова пӗрремӗш вырӑна тухнӑ, Туҫари Ирина Глинкина тата Турханти Валерия Осипова — иккӗмӗш, виҫҫӗмӗш вырӑнта: Шӑнкӑртамри Энже Хусеинова, Нӑрваш Шӑхальти Сергей Лаврентьев, Ыхраҫырминчи Гелуся Камалетдинова.

9–11-мӗш классенчен пӗрремӗшне Турханти Ирина Кириллова тухнӑ, иккӗмӗшне — Пӑлапуҫ Пӑшъелти Дария Иванова, Хирти Пикшикри Рамиля Чебенова, виҫҫӗмӗшӗнче — Сӑкӑтри Алина Анюрова, Патӑрьелти Олег Цыганов тата Петр Тинюков тивӗҫнӗ.

Малалла...

Сутлӑха чӑвашла ҫырма вӗренмелли азбука кӑларнӑ. Ӑна шкул ҫулне ҫитмен тата пуҫламӑш классенче вӗренекен ачасем валли хатӗрленӗ.

Азбука А4 пысӑкӑш — 21х29,7 см. Пӗр енӗ ҫине маркерпа ҫырма пулать, тепӗр енне вара — пурӑпа (мелпа) ҫырма хатӗрленӗ. Ача мӗн ҫырнине тӳрех хуратма пулать — ҫапла май пӗр саспаллиех темиҫе хут ҫырма май пур.

Комплектра ҫавӑн пекех азбукӑна хуть те мӗнле лаптӑк ҫине ҫыпӑҫтарма май паракан ҫыпӑҫтаркӑчсем (8 шт., сӳсе илсен йӗр хӑвармасть), тасатмалли хатӗр, А6 пысӑкӑш магнитлӑ хут (магнитсем ӑсталама пултаратӑр) тата мӗнле ӗҫлемеллине ӑнлантарса панӑ инструкци кӗрет.

Азбукӑна «СУМ» лавккара туянма пулать. Хакӗ — 250 тенкӗ.

Раҫҫей Федерацийӗнче икҫӗре яхӑн тӗрлӗ халӑх пурӑнать. Вӗсем ҫӗршывӑн нумай-нумай хулисемпе ялӗсенче час-часах ҫывӑх хутшӑнса пурӑнни те куҫ кӗрет. Нумай чӗлхеллӗ халӑха пӗр-пӗрне ӑнланса пыма РФ Конституцийӗ «патшалӑх» статусне панӑ вырӑс чӗлхи пулӑшать. Апла пулсан та кашни халӑх хӑйӗн пуян культурине, хӑйнеевӗрлӗхне, несӗлӗсенчен ламран лама куҫса пырса атӑланакан чӗлхине упраса сыхласа хӑварас тесе тӑрӑшать. Ҫакна шута илсе ӗнтӗ шӑп та лӑп ҫирӗм тӑватӑ ҫул каялла пирӗн Чӑваш республикинчи пӗтӗмӗшле пӗлӱ паракан шкулсен программине «Тӑван ен историпе культури» (История и культура родного края) ҫӗнӗ предмет кӗртрӗҫ.

«Кӗртнӗ» сӑмаха калама ҫӑмӑл та, чӑннипе ӗҫе кӗртме вара питех те нумай тар юхтарма тиврӗ ун чухне: вӗренӱ программисем ҫеҫ мар, кӗнекисем те ҫук! Халиччен шкулсенче пулман-илтмен ҫӗнӗ предмета вӗрентме учительсем те ҫук! Ҫӗнӗ вӗренӱ ҫулӗ пуҫланнӑ-пуҫланман республикӑри ялсемпе хуласенчи вырнаҫнӑ шкулсенчи тӗрлӗ предметсене вӗрентекенсем Шупашкарти вӗрентӱ институтне пуҫтарӑнчӗҫ. Вӗсен хушшинче чӑваш чӗлхипе литератури, истори, музыка, рисовани тат ытти предметсене ертсе пыракансем пулчӗҫ.

Малалла...

Журнал хуплашки

Ӗнер «Шкулта» интернет журналӑн ҫӗнӗ номерӗ кун ҫути курчӗ. Ку кӑларӑм тухма пуҫланӑранпа 19-мӗш пулать.

Интернет кӑларӑмӑн ҫӗнӗ номерӗнче яланхи пекех чӑваш шкулӗнче ӗҫлекен педагогсем валли тӗрлӗ материал ҫителӗклӗ. Калӑпӑр, Вӑрнарти 1-мӗш вӑтам шкулта чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекен Надежда Кириллова хӑйӗн статйинче чӗлхе урокӗнче сӑмахсарсемпе ӗҫлес хӑнӑхусене аталантарасси пирки ҫырса кӑтартать, уйрӑм урок тӗслӗхне илсе парать. Чӑваш литературин урокӗсенче ҫӗнӗ технологисемпе усӑ курасси пирки Малти Ишекри вӑтам шкулта вӗрентекен Римма Иванова чарӑнса тӑрать. Шупашкарти 4-мӗш лицейра ӗҫлекен Светлана Краснова вара Ҫеҫпӗл Мишши ҫинчен каласа паракан буклета ӑнӑҫлӑ хатӗрленӗ.

Номерте ҫавӑн пекех урок сценарийӗ, класс тулашӗнчи ӗҫе йӗркелемелли материалсем, вырӑс тата акӑлчан урокӗсем валли, педагогика ыйтӑвӗсемпе статьясем вырнаҫтарнӑ.

Журналта «Эпӗ пӗчӗкҫӗ чӑваш» видеоконкурсӑн положенийӗпе тӗплӗнрех паллашма пулать. Ӑна шкул ҫулне ҫитмен, пуҫламӑш шкулта вӗренекен ачасем тата педагогсемпе ашшӗ-амӑшӗ валли Чӑваш чӗлхин инҫет вӗренӳ центрӗпе Чӑваш халӑх сайчӗ ирттереҫҫӗ.

Малалла...

Шкултан вӗренсе тухакансен кӗҫех хӗрӳ тапхӑр пуҫланӗ. Патшалӑхӑн пӗрлӗхлӗ экзаменне тытиччен вӑхӑт нумаях та юлмарӗ. Патшалӑхӑн пӗтӗмлетӳ аттестацине пулӑшакан информаципе технологи центрӗ Чӑваш Енре ППЭ тӗлӗшпе «хӗрӳ лини» уҫнӑ.

ППЭ тытма хатӗрленекенсем, вӗсен ашшӗ-амӑшӗ, вӗрентекенсем, экзамен йӗркелӳҫисем унта шӑнкӑравласа экзамен процедури, заданисем, требованисем пирки ыйтса пӗлме пултараҫҫӗ. Кунсӑр пуҫне ППЭре йӗркене пӑсни ҫинчен хыпарлама юрать.

ППЭне пырса тивекен ыйтусене (8352) 57-21-60 номерпе шӑнкӑравласа пӗлме пулать. Рособрнадзорӑн сайтӗнче вара час-часах сиксе тухакан ыйтусемпе паллашма пулать. Ҫавӑн пекех ППЭн информаци порталӗнче «Ыйту-хурав» пайра пӑхма май пур.

Тутарстанри Нурлат районӗнчи Вӑтам Хӑмӑшлӑри шкула юсама пуҫланӑ. Мӗншӗн шӑпах вӑл шкула ҫӗнетни пирки хыпарлас тенин сӑлтавне тӳрех уҫӑмлатар: Вӑтам Хӑмӑшлӑ — чӑваш ялӗ. Унта шкул 30 ҫул ӗҫлет. Анчах Тутарстан пек пуян республикӑра та вӗренӳ учрежденине ҫав тапхӑрта пӗртте юсаман иккен.

Кӑҫал вара Вӑтам Хӑмӑшлӑна савӑнӑҫлӑ хыпар ҫитнӗ. Чӑваш ялӗнчи шкула юсама йышӑннӑ. Ҫакна республика хӑй хыснин шучӗпе мар, федерацинчен килекен «кӗмӗлпе» пурнӑҫлӗ.

Паянхи куна вӗренӳ заведенийӗнче юсав ӗҫӗ пуҫланнӑ. Строительсен шкулта юсаса ҫӗнетмелли плансем сахал мар. Чи малтанах вӗсем чӳречесенчен тытӑннӑ — вӗсене ылмаштарса та тухнӑ. Халӗ шкула хӑтлӑх кӗртессипе ҫыхӑннӑ ытти ӗҫ-пуҫпа малалла тимлеҫҫӗ.

Ҫӗнӗ Шупашкарта шкул хаҫачӗсен регионсен хушшинчи «Пресса шкулӗ – 2016» пултарулӑх конкурсне пӗтӗмлетнӗ. Чыслава ЧР информаци политикипе массӑллӑ коммуникацисен министрӗ Александр Иванов хутшӑннӑ .

А. Иванов министр «Грани» издательство ҫурчӗн «Школа-пресс» проекчӗ ытти редакцисемшӗн тӗслӗх пулса тӑрать тесе шухӑшланине пӗлтернӗ.

Сӑмах май каласан, шкулсем кӑларса тӑракан хаҫатсен хушшинчи пултарулӑх ӑмӑртӑвӗ кӑҫалхипе вуннӑмӗш хут иртнӗ. Кӑҫалхине федерацин Атӑлҫи округӗнчи 10 регионтан 200 шкул хаҫачӗ тӑратнӑ. «Шкул хаҫачӗсене кӑларса тата конкурса хутшӑнса ачасем шкул саккинченех пулас профессие алла илме хатӗрленеҫҫӗ. Ку питӗ ырӑ тӗслӗх. Вӗсем журналистика тата филологи факультечӗсен студенчӗсем пулӗҫ. Журналистика анинче пӗрремӗш утӑмсене тунӑ ӗнтӗ, — цитатӑлать Александр Иванов сӑмахӗсене «Хыпар» хаҫат.

Конкурс тӳрисен шучӗпе «Хула шкулӗнчи чи лайӑх хаҫата» Шупашкарти 61-мӗш шкулта тата Волгоградри 8-мӗш лицейре кӑлараҫҫӗ. «Ял шкулӗнчи чи лайӑх хаҫат» номинацире Тӑвай шкулӗнчи ҫамрӑк журналистсем ҫӗнтернӗ.

Малалла...

Роспотребнадзорӑн Чӑваш Енри управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑрлач уйӑхӗн 29-мӗшӗ тӗлне республикӑри 5 шкула, кунсӑр пуҫне 17 класа карантина хупнӑ.

Ҫавна май занятисене 852 ача ҫӳремест. Кунсӑр пуҫне шкулчченхи пӗр учреждение, виҫӗ ача пахчинчи 4 ушкӑна карантина хупнӑ. Ҫапла майпа 220 ача килте ларать.

Паян планеркӑра палӑртнӑ тӑрӑх, Шупашкарти хӑш-пӗр класа карантина хупнӑ. Хула пуҫлӑхӗ Леонид Черкесов каланӑ тӑрӑх, 59-мӗш (5 класс), 54-мӗш (2 класс), 30, 38 тата 24-мӗш шкулсенче (1-ер класс) хупӑннӑ.

Философи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ Эрбина Никитина

М.В. Ломоносов ячӗллӗ Мускаври патшалӑх университечӗн журналистика факультечӗн иртнӗ ҫулта кун ҫути курнӑ «Медиаальманах» журналӗн 5-мӗш номерӗнче чӑвашри философи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗпе студент ӗҫӗ пичетленнӗ.

Аслӑлӑх журналӗ малтанхи страницисенче вырнаҫма (вӗсем хыҫҫӑн докторсен ӗҫӗсем каяҫҫӗ) юрӑхлӑ ӗҫ авторӗсем — философи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ Эрбина Никитина тата И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн вырӑс тата чӑваш филологийӗн тата журналистика факультечӗн журналистика уйрӑмӗн 3-мӗш курс студенчӗ Виктория Кашатникова.

Хӑйсен ӗҫне Мускавра пичетленине авторсем иртнӗ ҫул вӗҫӗнчех пӗлнӗ-ха. Журнала вара вӗсене халӗ пуштӑпа ярса панӑ.

Эрбина Никитина (хӑй вӑхӑтӗнче вӑл И.Н. Ульянов ячӗллӗ ЧПУн вырӑс тата чӑваш филологийӗн тата журналистика факультечӗн журналистика кафедрин доцентӗнче ӗҫленӗ) каланӑ тӑрӑх, «Софистические принципы и приемы в современной журналистике» (чӑв. Хальхи журналистикӑри софистла принципсем тата мелсем) материала ҫур ҫул каяллах журнала ярса панӑ. Халӗ хӑш-пӗр ӑслӑлӑх журналӗсем авторсен ӗҫӗсене укҫа тӳлесен кӑна лартнине шута илсен, чӑвашсен статйине мускавсем тӳлевсӗрех суйлани мӑнаҫлантарать.

Малалла...