РФ премьер-министрӗ Дмитрий Медведев ҫитес ҫул Чӑваш Ен миҫе ют ҫӗршыв ҫыннине йышӑнма пултарасси пирки хушу алӑ пуснӑ. 2018 ҫулта пирӗн республикӑра ютран килнӗ 100 ҫын ҫеҫ вӑхӑтлӑх пурӑнма ирӗк паракан хут илейӗ.

Палӑртмалла: ҫитес ҫул пирӗн республикӑра ют ҫӗршыв ҫыннисене икӗ хут сахалрах йышӑнӗ. Кӑҫал пирӗн патра 200 ҫын вӑхӑтлӑх пурӑнать. Пӗлтӗр 150 ҫын валли квота пулнӑ.

Раҫҫейӗпе пӗтӗмӗшле илсен, Чӑваш Енри кӑтарту чи пӗчӗккисенчен пӗри. Ямало-Ненецк автономи округӗнче, тӗслӗхрен, 50 квота ҫеҫ. Унтан списокра Чӑваш Ен, Мари Эл, Киров облаҫӗ, Тыва Республики йышӑннӑ.

Ҫитес ҫул Раҫҫейре ютран килнӗ 90,3 пин ҫын вӑхӑтлӑх пурӑнайӗ. Кӑҫалхипе танлаштарсан, 19,8 пин сахалрах.

Паян Чӑваш Республикин Элтеперӗ Михаил Игнатьев Чӑваш Республикин Аслӑ Сучӗн председателӗпе Анатолий Петровпа тӗлпулнӑ.

Юпа уйӑхӗнче ҫак пукана йышӑннӑскере Михаил Игнатьев Анатолий Петрова ҫӗнӗ должноҫе ларнӑ ятпа саламланӑ, малашнехи ӗҫре ӳсӗм тума суннӑ. «Эсир ӗҫ тӑвакан влаҫ органӗсемпе тачӑ ҫыхӑнса тухӑҫлӑ ӗҫленинчен Чӑваш Ен аталанӑвӗ пӗтӗмпех килет. Сирӗн кулленхи ӗҫре саккунсене пӑхӑнса таса чунпа яваплӑха туйса ӗҫлемелле», — тенӗ Михаил Игнатьев.

Чӑваш Ен Элтеперӗн пресс-службин Анатолий Петров ҫак пысӑк должноҫе хӑйне шаннишӗн тав тунине пӗлтернӗ. РФ Президенчӗ Владимир Путин мӗнпур лартнӑ тӗллевсене туллин пурнӑҫлассипе тивӗҫлӗ ӗҫлеме шантарнӑ.

Тӗлпулу вӑхӑтӗнче ертӳҫӗсем патшалӑх ыйтӑвӗсене пурнӑҫлассипе ҫыхӑннӑ самантсем пирки тӗплӗн канашланӑ. Судсен ӗҫ-хӗлне лайӑхлатас, Шупашкарти Мускав районӗн Суд ҫурчӗн строительство ыйтӑвне те хускатнӑ.

Тухтӑрсем сисчӗвленнӗ. Ахальтен мар. Вӗсем Чӑваш Енре сысна грипӗн эпидемийӗ пулассине пӗлтереҫҫӗ.

Хальлӗхе палӑртнӑ тӑрӑх, раштав уйӑхӗн вӗҫӗнче чирлекенсен йышӗ нумайланӗ. ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерстви Пӗтӗм тӗнчери сывлӑх сыхлавӗн организацийӗн даннӑйӗсене илсе кӑтартать: кӑҫал ытларахӑшӗ сысна грипӗпе чирлеме пултарӗ. Раштав уйӑхӗн 15-мӗшӗнчен пуҫласа чирлекенсен йышӗ нумайланма тытӑнӗ. Кӑрлач-нарӑс уйӑхӗсенче вара эпидеми пикӗ пулӗ.

Тухтӑрсем чирлес мар тесен прививка тума сӗнеҫҫӗ. ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерствине ӗненес тӗк, пӗр ҫынна прививка тума 200 тенкӗ кирлӗ. Чирлесен сипленмешкӗн вара 700 тенкӗ тухса каять.

Муркаш районӗнчи Ильинка ял тӑрӑхӗнче пурӑнакан ҫынсем вырӑнти пуҫлӑх патне ҫыру ҫырнӑ, унта нумаййӑн алӑ пуснӑ. Ҫырура ҫул-йӗрпе ҫыхӑннӑ ыйтусене хускатнӑ.

Сакккунпа килӗшӳллӗн, тӳре-шаран унашкал ҫырусене 30 кунра хуравламалла. Анчах Ильинка ял тӑрӑхӗн халӑхӗ вырӑнти пуҫлӑхран хурав кӗтсе илеймен. Пуҫлӑх саккунра кӑтартнӑ срокра ҫырӑва хуравласа ӗлкӗреймен.

Ку – саккуна пӑсни. Ҫавна май Муркаш районӗн прокуратури Ильинка ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ тӗлӗшпе административлӑ ӗҫ пуҫарнӑ, ӑна РФ КоАПӗн 5.59 статйипе килӗшӳллӗн явап тыттарнӑ. Ҫапла майпа пуҫлӑхӑн вӑхӑтра хурав паманшӑн 5 пин тенкӗ штраф тӳлеме тивӗ.

Президент гранчӗн иккӗмӗш конкурсӗнче Чӑваш Енри 16 общество организацийӗ ҫӗнтернӗ. Вӗсене 21 миллион тенкӗ валеҫсе парӗҫ.

Вӗсен йышӗнче Улатӑрти православи прихучӗн храмӗ (469 пин), «Студентсен канашӗ» ҫамрӑксен общество организацийӗ (498 пин), Аня Чижова ячӗллӗ сипленмен чирпе нушаланакан ачасене пулӑшакан ыркӑмӑллӑх фончӗ (931 пин), Чӑваш наци конгресӗ (3 миллион та 756 пин), Истори палӑкӗсемпе культурине упракан Пӗтӗм Раҫҫейри общество организацийӗ (1 миллион та 449 пин), ЧР Стоматологӗсен ассоциацийӗ (1 миллион та 473 пин), Вӗренӳ информатизацийӗн академийӗ (1 миллион та 234 пин), Раҫҫейри ача-пӑча фончӗн регионти уйрӑмӗ (808 пин), Шупашкарти ӗҫ, Хӗҫ-пӑшаллӑ вӑйсен тата йӗрке хуралӗн органӗсен ветеранӗсен (пенсионерсен) общество организацийӗ, ЧР Ӳнерҫисен пӗрлӗхӗ, ЧР Фитнес-аэробика федерацийӗ, Чӑваш Енри социаллӑ тата культура программисене пулӑшакан фонд тата ыттисем пур.

Палӑртмалла: Чӑваш наци конгресӗ гранта «Халӑхӑн наци пуянлӑхӗ – Раҫҫей пуянлӑхӗ» проект хатӗрлесе тивӗҫнӗ.

ЧР Элтеперӗн администрацийӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш Енре больничнӑй хутсене электронлӑ майпа пама тытӑнӗҫ. Кун пирки ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев алӑ пуснӑ.

Ку ыйтӑва паян, чӳк уйӑхӗн 22-мӗшӗнче, алӑ пусса ҫирӗплетнӗ. Ҫӗнӗ йӗркепе килӗшӳллӗн, больничныйсене тата эмел препарачӗсен рецепчӗсене электронлӑ майпа 2018 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен пама тытӑнӗҫ.

Элтепер администрацийӗн пресс-служби тата акӑ мӗн пӗлтерет: наркотиклӑ е психотроплӑ препаратсене пырса тивекен йӗрке 2019 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен улшӑнӗ.

Чӑваш Енри Арбитраж сучӗ ЧР Спорт министерстви тӗлӗшпе ҫырнӑ тавӑҫа тивӗҫтерме йышӑннӑ. Кун пирки «Правда ПФО» сайт хыпарлать.

Министерство тӗлӗшпе «Голицын» холдинг компанийӗ тавӑҫ тӑратнӑ. Вӑл 2012-2015 ҫулсенче «Шупашкар-Арена» пӑр керменне хута янӑ. Икӗ енпе тунӑ килӗшӳ тӗлӗшпе ӑнланманлӑх сиксе тухнӑ иккен. Икӗ килӗшӳре палӑртнӑ тӑрӑх, пӗрремӗш патшалӑх килӗшӗвӗпе ӗҫе – 970 миллион, тепӗр килӗшӳпе 292 миллион тенкӗлӗх хакланӑ.

«Голицына» вара хыснаран 690 миллион тата 261 миллион тенкӗ тӳленӗ. ЧР Арбитраж сучӗ тавӑҫа туллин тивӗҫтернӗ, ЧР Спорт министерствинчен 311 миллион тенкӗ шыраса илмелле тунӑ.

2014 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 20-мӗшӗнче «Шупашкар – Сурски» автоҫулӑн 28-мӗш ҫухрӑмӗнче авари пулнӑ. Ун чухне водитель тата арӑмӗ вилнӗ. Пӗчӗк хӗрӗ каярахпа пульницӑра сывлама пӑрахнӑ. Ывӑлӗ вара сусӑр тӑрса юлнӑ.

Аварире айӑплӑ ҫынна Белова ун чухне колони-поселение 8 ҫуллӑха яма йышӑннӑ. Анчах хайхискер 2,5 ҫултан УДОпа тухма завявлени ҫырнӑ. Улатӑр районӗн сучӗ ҫакна ырланӑ, ӑна ирӗке кӑларма йышӑннӑ.

Шар курнӑ ҫемьен тӑванӗсем Белов ирӗке тухнине ӑнсӑртран пӗлнӗ. Вӗсем ӑна УДОпа кӑларнипе килӗшмен, ЧР Аслӑ судне ыйту ҫырнӑ. Ҫурла уйӑхӗн 1-мӗшӗнче суд УДОна пӑрахӑҫланӑ. Ҫавна май Беловӑн колоние таврӑнмалла пулнӑ. Анчах вӑл, ҫуркунне вӗҫӗнче ирӗке тухнӑскер, поселение хӑйӗн ирӗкӗпе таврӑнман. Унтанпа 4 уйӑх иртнӗ. Халӗ Беловӑн поселение таврӑнма тиветех. Унӑн унта тепӗр 5 ҫул та 2 уйӑх ытла ирттермелле.

Григорий Данилов депутат. Cap.ru порталти сӑн ӳкерчӗк

Паян чӑваш парламенчӗн депутачӗсем 15-мӗш сессие пуҫтарӑнчӗҫ. Унта пӑхса тухнӑ тӗп ыйту килес ҫулхи хыснапа ҫыхӑннӑ. Ӑна сӳтсе явма хутшӑннисенчен пӗри, Григорий Данилов, каллех чӑвашла калаҫрӗ. Аса илтерер, вунвиҫҫӗмӗш сессире те вӑл тӑван чӗлхепе калаҫнӑччӗ.

«Паян пӑхса тухакан 2018 ҫулхи бюджет 2017 ҫулхинчен пысӑрах. Бюджета, пӗтӗмӗшле илсен, лайӑх хатӗрленӗ», — терӗ вӑл. Уншӑн республикӑн финанс министрне Светлана Енилинӑна тав турӗ. Коммунист-депутат ҫапах та хыснана «халӑх шухӑшне шута илмесӗр тума пуҫланӑ» тесе хакларӗ. Сӑмахне ҫирӗплетме вӑл хӑйӗн тӑван Муркаш районӗнчи Кашмаш ялӗнчи шкула хупнине илсе кӑтартнӑ май унта вӗренӳ учрежденийӗ кирлех тесе каларӗ. Унта 8 ытла ача шкул ҫулӗнчи пурӑнать. Шкулсем хупӑнсан ачасем ытларах ҫураласси пирки те вӑл иккӗленчӗ. Ачасене автобуспа шкула турттарнине те вӑл ырламарӗ. Ун шучӗпе ҫул ансӑр, ҫак ачасен «пурнӑҫӗпе сывлӑхне хӑрушлӑх кӳрет».

Ҫӗнӗ культура учрежденийӗсем туни тата юсани ҫеҫ ҫителӗксӗр, ҫак отрасльте ӗҫлекенсен шалӑвне те вӑл ӳстермелле тесе шухӑшлать.

«Халӑх итлевӗ хыҫҫӑн халӑх сӗнӗвне шута илмесӗр хатӗрленӗ бюджетшӑн пирӗн фракци сасӑлама пултараймасть», — терӗ депутат.

Малалла...

Чӑваш Енре час-часах авари пулакан ҫулсене храмсемпе чиркӳсенче ӗҫлекенсем ҫветтуй шывпа сапнӑ. Ҫакна ҫул-йӗр ҫинчи инкекре вилнӗ ҫынсене асӑнмалли пӗтӗм тӗнчери кун, чӳкӗн 19-мӗшӗнче, ирттернӗ.

Акци республикӑри мӗнпур районпа хулара иртнӗ. Чиркӳ ҫыннисем ҫул ҫинче асӑрхануллӑрах пулма ыйтнӑ.

Кунсӑр пуҫне республикӑри чылай хулара аварире сиенленнӗ машина тиенӗ эвакуатор ҫӳренӗ. Ҫав машина – ВАЗ-2115, унта аварире ҫул ҫитмен ҫамрӑк вилнӗ.

Ҫул-йӗр ҫинчи инкекре вилнӗ ҫынсене асӑнмалли пӗтӗм тӗнчери кун ҪҪХПИ ӗҫченӗсем тата ахаль ҫынсем хӑмпӑсем тӳпенелле вӗҫтернӗ, унтан пӗр минут шӑп тӑрса аварире вилнӗ ҫынсене асӑннӑ.

Канашра вара ҫын нумай ҫӳрекен вырӑнта ҫӑлавҫӑсем ҫунакан автомобильти ҫынна мӗнле ҫӑлнине кӑтартнӑ.