Хорнсорти вӗҫлемен объект

Чӑваш Енӗн культура, наци тата архив ӗҫӗсен министрӗ Константин Яковлев Вӑрнар районӗнче пулнӑ. Министр муниципалитетри культура учрежденийӗсемпе паллашнӑ тата вӗсенче ӗҫлекенсемпе курса калаҫнӑ. Министрпа вырӑнти тӳре-шара: район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Леонид Николаев тата культура пайӗн пуҫлӑхӗ Ирина Алексеева — ҫӳренӗ.

Министр паллашӑва Ҫӗрпел ял тӑрӑхӗнчен пуҫланӑ. Вӑл унти Культура ҫуртӗнче, Хорнсорти клубра тата вулавӑшра пулнӑ. Юлашкинчен асӑннинче культурӑпа сывлӑх центрӗ тума пуҫланӑ, анчах ӗҫе вӗҫне ҫитермен. Константин Геннадиевич ял тӑрӑхӗнче лайӑх Культура ҫуртӗнче пуррине, унтах ӗҫлеме май пуррине палӑртнӑ. Ҫӗрпелти культура центрне те министр ырланӑ.

Хорнсорти вӗҫлемен объекта тӑвассине министр республика ертӳҫисемпе сӳтсе явма шантарнӑ.

Улатӑрти пикесенчен пӗрне чӑваш тумӗпе курма май килчӗ

Улатӑр тӑрӑхӗнче «Мисс района – 2016» (чӑв. Район мисӗ — 2016) XV конкурс иртнӗ. Раҫҫейри Кино, Чӑваш Енри Ӗҫ ҫыннин ҫулталӑкӗсене халалланӑскере Октябрьскинчи культура ҫуртӗнче ирттернӗ. Илемлӗх ӑмӑртӑвне 16 ҫултан пуҫласа 22 ҫулчченхи хӗрсем 9 ял тӑрӑхӗнчен хутшӑннӑ.

Хӗрсене сцена ҫине епле тухни, пикесем хӑйсемпе паллаштарни тӑрӑх хакланӑ. Пикесен совет фильмӗсенчи ҫемӗсене пӗлнине те кӑтартма тивнӗ. «Девушка — гид» (чӑв. Хӗр — гид) конкурсра пикесем хӑйсен ялӗпе паллаштарнӑ. Пултарулӑх номерӗнче вӗсем юрласа та ташласа кӑтартнӑ.

Район администрацийӗн сайтӗнче конкурс пирки вырнаҫтарнӑ сӑнӳкерчӗксем тӑрӑх хакласан, мисс ятшӑн тупӑшнисенчен пӗри кӑна чӑваш тумӗпе тухнӑ. Вӑл — Кивӗ Эйпеҫри Вера Маруськина.

Район чиперкки ята Миренки ялӗнчи Христина Павелушкинӑна панӑ. Ыттисене тӗрлӗ номинаципе хавхалантарнӑ. Маларах асӑннӑ Вера Маруськина «Ӑслӑ мисс» ята тивӗҫнӗ.

Комсомольскинчи «Кӗтне» физкультурӑпа сывлӑх комплексӗ

Паян Каҫал ҫӗрӗ ҫинче ентешлӗх кунӗ иртнӗ. Комсомольскисем уява ҫӗршыври Кино ҫулталӑкне тата Чӑваш Енри Ӗҫ ҫыннин ҫулталӑкне хупнине халалласа ирттернӗ. Мероприяти районти Тӗп клуб тытӑмӗн концерт залӗнче иртнӗ.

Каҫал тӑрӑхӗнчисем тата хаклӑ хӑнасем Комсомольскине ирхи тӑхӑр сехете пырса ҫитнӗ. 9 сехет те 30 минутра вӗсем шкул ачисемпе тӗл пулнӑ. 11 сехетре Мухтав монуменчӗ патне чечек кӑшӑлӗ хунӑ.

Спортпа туслисене каҫалсем 11 сехет те 30 минутра вӑрман хӗрринчи йӗлтӗр йӗрӗ ҫине йыхравланӑ. Футбол кӑмӑллакансем те хӑйсем валли чун канӑҫӗ тупнӑ. Вӗсене «Кӗтне» физкультурӑпа сывлӑх комплексӗнчи футзала 12 сехет те 15 минутра пуҫтарнӑ. «Кӗтнери» тепӗр залта волейбол та вылянӑ.

Мероприятин савӑнӑҫлӑ уявне Тӗп клуб тытӑмӗн залӗнче ирттернӗ.

Любовь Мартьянова

«Литературная газета» хаҫатӑн ҫӗнӗ, 49-мӗш, номерӗнче чӑваш ҫыравҫисен хайлавӗсене пичетленӗ. Вырӑсла куҫарӑвӗсене. Ырӑ хыпара Марина Карягина тележурналист, сӑвӑҫ, драматург «Фейсбукри» аккаунтӗнче пӗлтернӗ. Вӑл ҫырнӑ тӑрӑх, номерте «Раҫҫейри халӑхсен поэзи антологине» кӗнӗ чӑваш поэчӗн Петӗр Яккусен сӑввисене пичетленӗ.

Петӗ Яккусен сӑввисене Виктор Куллэ куҫарнӑ. Марина Карягина палӑртнӑ тӑрӑх, сӑвӑҫа унӑн куҫарӑвӗсем питӗ килӗшнӗ, «Манӑн сӑвӑсене ҫак таранччен ӑнланса ӑнӑҫлӑ куҫаракан пулманччӗ-ха!» — тесе вӑл чылай хушӑ хӑпартланса ҫӳренӗ. Иртнӗ кӗркунне тӑлмачӑ Шупашкара килсен сӑвӑҫпа тӗл пулса калаҫнӑ.

«Литературная газета» хаҫатӑн 49-мӗш номерӗнче Любовь Мартьянова пултарулӑхӗ те вырӑн тупнӑ. Кун пирки Елена Нарпи (Чекушкина) ҫыравҫӑ «Фейсбукри» хӑйӗн страницинче хыпарланӑ. Унсӑр пуҫне вӑл ҫӗнӗ номерте Геннадий Айхи, Николай Исмуков, Виктор Овчаров, Валери Туркай, Порфирий Афанасьев, Юрий Сементер тата Марина Карягина сӑввисен куҫарӑвӗсемпе паллашма пулать.

Кӑҫал Раҫҫейре Кино ҫулталӑкӗ пулчӗ. Ҫул вӗҫленсе пырать. Ӑна пӗтӗмлетме вӑхӑт.

Раштав уйӑхӗн 19-мӗшӗнче республикӑра «Кино кунӗ» акци иртет. Ҫавна май кашни районтах кино кӑтартӗҫ. Ҫав кун 170 ытла лапам ӗҫлӗ. Культура ҫуртӗнче, вулавӑшсенче, музейсенче, кинотеатрсенче фильмсем кӑтартӗҫ.

Лапама килсе «Вовочка», «Девчата», «Охрана» фильмсене курма май пулӗ. Ҫавӑн пекех концертсем, куравсем, конкурссем, викторинӑсем пулӗҫ. Шупашкарта вара акци тӑватӑ лапамра иртӗ: «Волжский», «Синема 5», «Три пингвина» кинотеатрсенче тата ЧР электрон тата кинодокументаци патшалӑх архивӗнче.

Иртнӗ ӗмӗрхи капӑр пике пек тумланас тесен

«Август» фирмӑн Вӑрнарти хутӑш препаратсен савучӗ Ҫӗнӗ ҫула СССРти евӗр уявласшӑн. «Назад в СССР» (чӑв. Каялла СССРа) ят панӑ корпоратива хатӗрленсе халӗ унтисем иртнӗ ӗмӗрӗн 20—80-мӗш ҫулӗсенчи евӗр тумтир шыраҫҫӗ, аслашшӗ-асламӑшӗн сунтӑхне ҫавӑрттараҫҫӗ, ӳркенменнисем ҫӗвӗҫ патне кайсах ҫӗлеттереҫҫӗ.

Корпоратив темине хӑйне евӗр ят панине савутра пресс-службӑра ӗҫлекен Людмила Иванова «Фейсбукра» пӗлтернӗ. «Малтанласа кӑна ансатӑн туйӑнать, — тенӗ пресс-ҫыруҫӑ. — Пионер галстукӗллисем, ахӑртнех, йышлӑн пулӗҫ. Пӗлтӗр ача-пӑчан ыркӑмӑллӑх елкинче пионер формиллӗ ачана курнӑччӗ. Анчах ҫакӑ кӑмӑллах мар туйӑм ҫуратрӗ. Манра Дружина канашӗн ертӳҫи халӗ те пурӑнать пулмалла. Пионер галстукне эпӗ маскарад тумтирӗнче курма хатӗр мар». Унтан Людмила Иванова ача чухне алӑпа хатӗрленӗ дневникри пикесен тумне тишкернине пӗлтернӗ май унти капӑр пикесенчен пӗрин сӑнарне илес шухӑшлине палӑртнӑ.

Этнофестиваль саманчӗ

Ӗнер, Раҫҫейӗн Конституци кунӗнче, И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗ «Дружба народов» (чӑв. Халӑхсен туслӑхӗ) фестиваль-конкурс ирттернӗ. Тӗрлӗ наци ҫынни пулнине тата тӗрлӗ тӗне ӗненнине пӑхмасӑрах пӗрне-пӗри хисеплессине, ытти халӑх культурине, йӑли-йӗркине хисеплессине ӳстерес тӗллевпе йӗркеленӗ. Кӑҫалхипе мероприяти пиллӗкмӗш хут иртет.

Этнофестивале ҫамрӑксем хӑйсен вӑйӗпе ирттернӗ. Кашни факультет тӗнчери пӗр-пӗр халӑх культури ҫинчен вунӑ минутлӑх хӑтлав хатӗрленӗ. Кӑҫал ҫамрӑксем Туркменистан, Япони, Шотланди, Аргентина, Греци тата хамӑр ҫӗршывӑн регионсен: Чӑваш Енӗн, Мари Элӗн, Тутарстанӑн, ҫавӑн пекех Кубань казакӗсемпе чикансен культурипе паллаштарнӑ.

Сӑнӳкерчӗк аса илтерчӗ

Иртнӗ ӗмӗрӗн 70-80 ҫулӗсенче Чӑваш телевиденийӗн фончӗ валли тесе сасӑллӑ очерксем тӑтӑшах ӳкеретчӗҫ. Вӗсен геройӗсем пулма ытларах чухне паллӑ ҫыравҫӑсене, артистсене, композиторсене суйласа илеттӗмӗр. Ҫав тапхӑрта А. Кӑлкан, А. Ургалкин, В. Родионов, Г. Хирбю, Ф. Васильев, И. Вдовина, В. Кузьмина тата ыттисен пултарулӑхӗ пирки киноочерксем кӑтартрӑмӑр. Я. Ухсай поэт вара телевидени «хисепне» темиҫе хутчен те тивӗҫрӗ. Ҫӗнӗ хыпарсемпе литература передачисем валли те Ухсая пайтах ӳкернӗ.

Телевидени «ҫӑлтӑрӗ» пулма Яков Гаврилович питех кӑмӑлламастчӗ, анчах кӑштах ӳкӗтлесен унпа калаҫса татӑлма пулатчӗ. Ялан тенӗ пекех йӗплесе-тӑрӑхласа кӗтсе илетчӗ вӑл кино ӳкерекен ушкӑна. Юратнӑ сӑмахӗ пурччӗ унӑн — «Крысинское время». Вӑхӑтра ҫитетӗн — «Крысинское время», ку ӗнтӗ телерадиокомитет председателӗ П.А. Крысин журналистсене хытӑ тытнине пӗлтеретчӗ. Юлса ҫитсен каллех «Крысинское время», сассинче ӳпкелени сисӗнетчӗ, эсир пушанса кайнӑ иккен...

Ҫыравҫӑсене те хытах лектеретчӗ вӑл.

Малалла...

Владислав Смирнов тунӑ сӑн

Шупашкарта анлӑ мероприяти иртнӗ. Истори фестивальне А.Г.Николаев ячӗллӗ паркра йӗркеленӗ. Регионсен хушшинче ҫиччӗмӗш хут иртнӗскере «Пирӗн несӗлсен мӗлки» ят панӑ.

Фестивале ҫӗршыври тӗрлӗ кӗтесри истори клубӗсен элчисем пухӑннӑ. Пирӗн пата Йошкар-Оларан, Чулхуларан, Хусантан тата ытти хуларан хӑнасем ҫитнӗ.

IX-XI ӗмӗрсене халалланӑ мероприятире культурӑпа, йӑлапа, ҫар ӳнерӗпе тата Атӑлҫи Пӑлхарӗн, Авалхи Руҫӗн, Скандинавин, Византин историйӗпе паллаштарнӑ. Пӑхаттир евӗр тӑхӑннӑ ҫынсем ҫапӑҫу ӗҫне кӑтартнӑ. Паркра сувенирсем сутакан лавккасем те пулнӑ. Алӗҫ енӗпе ӑсталӑх класӗсем те ӗҫленӗ.

Виҫӗмкун Вӑрнарти Культура ҫуртӗнче «Играй, гармонь» (чӑв. Выля, хуткупӑс) районти конкурса ирттернӗ. Унта мӗнпур муниципалитетранах пуҫтарӑннӑ. Фестивалӗн хӑнисем Мускаври «Русская гармонь» центрӑн пайташӗсем Александр Ганичев тата Светлана Калачева пулнӑ.

Хуткупӑспа ӑста каласа тупӑшнисенчен самайӑшӗ — культура отраслӗнче ӗҫлекенсем. Пӗри тепринчен маттур пулнӑ конкурсҫӑсем. Шинерти Олег Семенов, Нурӑсри Виктор Волков, Хӑмӑшри Иван Комаров, Авшак Элменти Владимир Мураков, Туҫи Мӑратри Светлана Прохорова, Хорӑнсор Ҫармӑсри Юрий Артемьев тата Михаил Кузьмин, районти Культура ҫуртӗнче ӗҫлекен Борис Павлов тата Валерий Шакртов, Пӑваялӗнчи Кудрявцевсем, Кульцаври Александр Кузнецов, купӑсҫӑсен «Санар» ансамблӗ куракансене хӑйсен пултарулӑхӗпе савӑнтарнӑ.

Малти вырӑна Пӑваялӗнчи Валерий Кудрявцев тухнӑ. Ӑна Мускаври «Русская гармонь» центр дипломпа чысланӑ.