Шупашкарта ыран, юпа уйӑхӗн 7-мӗшӗнче, хальччен пулман фестиваль иртет. Анимацилле фильмсен «КРОК» фестивальне 29-мӗш ҫул ӗнтӗ йӗркелеҫҫӗ. Анчах пирӗн тӑрӑхра хальччен ирттермен.

Фестивлаь учредителӗсем — Раҫҫейӗн Культура министерстви, РФ Кинематографисчӗсен пӗрлешӗвӗ тата Раҫҫейӗн анимацилле киновӗн ассоциацийӗ.

Шупашкара фестивалӗн «Константин Симонов» теплохочӗ юпа уйӑхӗн 7-мӗшенче ирхи 8 сехетре ҫитсе чарӑнӗ. Республикӑн тӗп хулинче вӑл 12-ччен ларӗ.

Патшалӑхӑн «Чӑвашкино» киностудийӗн тата электрон документацин архивӗн кинозалӗнче 10 сехетре анимацилле фильмсене кӑтартӗҫ. Программӑра ачасем валли ӗҫсем пулӗҫ. Чӑваш Енӗн Культура министерствин пресс-службинче пӗлтернӗ тарӑх, курма пыракансен укҫа тӳлемелле мар, йӑлтах тӳлевсӗр кӑтартӗҫ.

Елена Рябцева Турцинчи кинофестивальте

Пӗлтӗр ҫулла Муркаш районӗнче Елена Рябцева режиссер ӳкернӗ «Юман» фильмне

авӑн уйӑхӗн 14-мӗшӗнче Лондонри «INSHORT 2018» кинофестивальте кӑтартнине эпир пӗлтернӗччӗ. Кун ҫути курнӑранпа тӗрлӗ кинофорума ҫитме ӗлкӗрнӗ ӗҫпе халӗ тата Турцинче паллаштарнӑ.

Авӑн уйӑхӗн 22-30-мӗшӗсенче Турцинчи Адана хулинче Пӗтӗм тӗнчери 25-мӗш кинофестиваль иртнӗ. Елена Рябцева ӳкернӗ кӗске метражлӑ фильма унта «Тюркский мир» (чӑв. Тӗрӗк тӗнчи) конкурсри мар программӑна кӗртнӗ.

Турцинче пулнине Елена Рябцева асра юлмалли пулӑм тесе хаклать. Ҫыран хӗрринче вырнаҫнӑ хула илемӗпе киленнипе пӗрлех конкурс тата конкурс мар программӑна кӗртнӗ ӗҫсемпе кӑсӑкланса паллашнӑ. Алексея Федорченко кинорежиссер тата продюсер ирттернӗ ӑсталӑх сехетӗнче ҫӗннине ӑша хывнӑ. Сӑмах май каласан, А. Федорченкон «Овсянки» фильмӗ чӑваш «Юманӗн» референсӗ пулнӑ.

Фестивале Дагестанри, Кабарда-Балкарти, Пушкӑртстанри, Якут Республикинчи, Гагаузинчи, Кӑркӑстанри, Азербайджанри киноӑстисем хутшӑннӑ.

Чӑваш журналӗ пичетленнӗ тӗнче тетелӗнчи проект хупӑннине Геннадий Иванов-Орков искусствовед Фейсбукра пӗлтернӗ.

Культурӑна тата литературӑна хаклакансене «Журнальный зал» калӑпӑшлӑ интернет-проект хупӑнни пӑшӑрхантарать. Унта Раҫҫейри хулӑн литература журналӗсем пичетленнӗ. Сайтра «Новый ЛИК» журнал та вырӑн тупнӑ. Ҫавӑнта унӑн пилӗк номерне пичетленӗ. Журнала Чӑваш Енри ӑслӑ-тӑнлӑ ҫынсем тӑрӑшнипе кӑларса тӑнӑ.

Чӑваш Енри литераторсен журналне «Лик Чувашии», «ЛИК», «КИЛ» ятсемпе те пичетленӗ.

Хупӑннӑ сайтра журналти публикацисем, ҫав шутра Атнер Хусанкай статйисем, Улатӑрти Евгений Краснов историк тӗпчевӗсем, Маргарита Красотина Праски Виттипе тата Юрий Евлампьев фото ӑстипе хатӗрленӗ интервьюсем хальлӗхе пур-мӗн-ха.

Хаклав хучӗ

Ӗнер, авӑнӑн 30-мӗшӗнче, Еврази ҫыравҫисен пӗрлӗхӗ (Турци) ирттерекен Кашкар Махмучӗ ячӗллӗ пӗтӗм тӗнчери калав ӑмӑртӑвӗн чӑваш тапхӑрӗн жюрийӗ ҫӗнтерӳҫӗсене палӑртнӑ. Ҫыравҫӑсен ирӗклӗ пӗрлӗхӗ (ҪИП) йӗркеленӗ жюри пайташӗсем Илле ҫыравҫӑ, И. Кириллова, В. Никифорова, Н. Осипов литература тӗпчевҫисем, Н. Ларионов журналист конкурса килнӗ 14 калава 5 баллӑ системӑпа хакланӑ (кам хӑш калава мӗнле хакланине ӳкерчӗкре илсе кӑтартнӑ таблицӑран пӗлме пултаратӑр).

Чи нумай — 23,3 балл — пухса, пӗрремӗш вырӑна Борис Чнндыков ҫырнӑ «Тислӗк купи» калав тивӗҫнӗ. Иккӗмӗш вырӑнта — Юрий Санӑн «Нацмэн» калавӗ (23,2 балл), виҫҫӗмӗш вырӑнта — Владислав Николаевӑн «Телейлӗ» виҫӗ тӗлпулу» калавӗ (22,5 балл).

Унсӑр пуҫне, чӑваш тапхӑрӗн жюрийӗ хавхалантару премине пама йышӑннӑ — ӑна 21,1 балл пухнӑ «Ҫеҫняк» калав тивӗҫнӗ, авторӗ — Виталий Эртиван.

Жюри ертӳҫи Илле палӑртнӑ тӑрӑх, кӑҫал ӑмӑртӑва килнӗ калавсен вӑтам шайӗ самай пысӑк.

Марина Карягина

«Верь в свой народ — тихо его люби» (чӑв. Ӗнен хӑв халӑхна — шӑппӑн ӑна юрат) ятпа «Литературная Россия» хаҫатра Марина Карягинӑпа интервью пичетленнӗ.

Унта Марина Фёдоровна Карягина – чӑваш поэтесси, прозаикӗ, драматургӗ, журналисчӗ тесе паллаштарнӑ. Вӑл 1969 ҫулта Чӑваш Енре ҫуралнине, 1992 ҫулта Чӑваш патшалӑх университетӗнчен вӗренсе тухнӑранпах Чӑваш патшалӑх телерадиокомпанийӗнче корреспондентра ӗҫленине тата «Ирхи тӗпел» автор программине тӳрӗ эфирта ертсе пынине пӗлтернӗ. Марина Карягина Чӑваш Енӗн литературӑпа ӳнер енӗпе патшалӑх премине тивӗҫнине те, ЧР искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ пулнине те каланӑ. Вӑл — 20 ытла кӗнеке авторӗ. Унӑн сӑввисене швед, акӑлчан, турккӑ, вырӑс чӗлхисене куҫарнӑ. Паллӑ журналистӑн тата ҫыравҫӑн ӗҫӗсем «Антология современной литературы народов России. Поэзия» кӗнекене кӗнӗ.

Иртнӗ ҫул вӗҫӗнче Чӑваш кӗнеке издательствинче пичетленнӗ «Природа Чувашии» альбом «Книга года» (чӑв. Ҫулталӑк кӗнеки) конкурсра диплома тивӗҫнӗ. Пултарулӑх ӑмӑртӑвне Рязантье иртнӗ наци кӗнекин «Читающий мир» (чӑв. Вулакан тӗнче) регионсем хушшинчи фестивалӗ вӑхӑтӗнче йӗркеленӗ.

Конкурса Раҫҫейӗн 22 регионӗнчен 58 издательство хутшӑннӑ. Вӗсем 157 ӗҫ тӑратнӑ.

«Природа Чувашии» кӗнеке Чӑваш Енри вӑрмансемпе ҫеҫенхирсемпе, юханшывсемме ҫӑлкуҫсемпе, флорӑпа фаунӑн сайра тӗл пулакан тӗсӗсемпе паллаштарать. Кӑларӑма А.В. Димитриев, И.С. Дубанов, К.К. Захаров, А.Ф. Иванов, Ф.А. Карягин, А.А. Ластухин, И.В. Никонорова хатӗрленӗ. Проект авторӗ – И.С. Дубанов. Кӗнекене «За вклад в развитие туристической привлекательности региона» (чӑв. Регионӑн туризм илӗртӳлӗхне аталантарасси) дипломпа чысланӑ.

Шупашкарта ҫӗнӗ палӑк уҫӑлӗ. Паллӑ пулӑм хӑҫан иртессине хула ертӳҫисем палӑртнӑ ӗнтӗ. Палӑка авӑн уйӑхӗн 29-мӗшӗнче уҫӗҫ.

Шупашкар хула администрацийӗн культура тата туризм аталанӑвӗн управленийӗнче ҫӗнӗ архитектура сооруженине сайра тӗл пулакан палӑк тесе хаклаҫҫӗ. Ҫав вӑхӑтрах тӗнче тетелӗнче ӑна хурлаҫҫӗ. Ҫак йӗркесен авторне скульптурӑна айван евӗр хакласа ҫырни те куҫ тӗлне лекрӗ.

Ҫӗнӗ палӑк — Антуан де Сент-Экзюперин хайлавӗн тӗп сӑнарне, Пӗчӗк Принца, халалланӑскер.

Палӑка Мари Элти Дмитрий Соколов усламҫӑ уҫма шухӑшланӑ. Скульптурӑна унӑн хӗрӗ Анастасия Соколова шухӑшласа кӑларнӑ