Паян, раштавӑн 7-мӗшӗнче, Чӑваш Енӗн Общество палатин пайташӗ, 65 ҫулти Анатолий Пукки вилнӗ.
Анатолий Ялмарович Красноярск тӑрӑхӗнче 1952 ҫулхи авӑн уйӑхӗн 10-мӗшӗнче ҫуралнӑ. Красноярскри политехника институтӗнче «Машинӑсем тата шӑратас производствӑн технологийӗ» специальноҫа алла илнӗ хыҫҫӑн Енисейри механика савутӗнче слесарьте ӗҫлеме тытӑннӑ. 1975–1986 ҫулсенче Анатолий Пукки Шупашкарти трактор савутӗнче инженер-конструкторта, участок мастерӗнче, формовка участокӗн пуҫлӑхӗнче, цех пуҫлӑхӗ ҫумӗнче, цех пуҫлӑхӗнче тӑрӑшнӑ. Кайран унтах партком тытӑмӗнче, каярах КПССӑн Шупашкар хула комитетӗнче тата ӗҫтӑвкомӗнче тимленӗ. 1990-мӗш ҫулсенче вӑл
«Волганефтехиммонтаж», «СТРОМОН-КИТР», «Стройдорзапчасть», «Монолитстрой» предприятисенче коммерци пуҫлӑхӗнче, «НЕРУДСТРОМра» тӗп директорта тата ытти вырӑнта пуҫлӑх пуканӗсенче тӑрӑшнӑ.
Паян чӑваш халӑхӗ тӗнчипе паллӑ чӗлхеҫӗпе, чӑваш сӑмахӗн тӗпчевҫипе Михаил Иванович Скворцовпа сывпуллашрӗ. Мероприяти Шупашкарти Граждан урамӗнче вырнаҫнӑ «Ритуаллӑ пулӑшу» предприятийӗн сывпуллашу залӗнче иртрӗ.
Тухса калаҫакансен йышӗнче Г. Корнилов профессор, Ю. Виноградов чӗлхеҫӗ, А. Кипеч ҫыравҫӑ, Ю.Исаев министр, Т. Денисова чӗлхеҫӗ, Н. Егоров чӗлхеҫӗ, В. Туркай сӑвӑҫ, Е. Майков вӗрентӳҫӗ пулчӗҫ. Вӗсем пурте словарьсен авторне ырӑ сӑмахпа асӑнчӗҫ, пурнӑҫне аса илчӗҫ. Михаил Ивановича Шупашкар районӗнчи Явӑш ялӗ ҫывӑхӗнчи Шупашкар хула ҫӑви ҫине пытарчӗҫ. Чӑваш чӗлхин паллӑ тӗпчевҫи хӑйӗн канлӗхне кунти «Мухтав алеййинче» тупрӗ.
Асӑну каҫӗ малалла Шупашкарти «Сарпике» кафере иртрӗ. Ӑсчахпа пӗрле ӗҫленӗ ӗҫтешӗсем тата тӑванӗсем Михаил Ивановича ырӑ сӑмахпа аса илчӗҫ, асӑнчӗҫ.
Чӑваш чӗлхи ӑслӑлӑхӗ паян пысӑк ҫухату тӳсрӗ — пирӗнтен паллӑ чӑваш чӗлхи тӗпчевҫи, сӑмах пуххисен ӑсти Михаил Иванович Скворцов уйрӑлса кайнӑ.
Юлашки ҫулсенче вӑл сахал мар ӗҫ турӗ, туса ҫитермен ӗҫӗсем те чылайччӗ унӑн. Сӑмахран, «Бхагавад-Гита» (индуизм тӗнӗн тӗп кӗнекисенчен пӗри) кӗнекене чӑвашла куҫарса халӑх патне ҫитересшӗнччӗ. Ҫавӑн пекех медицина терминӗсен словарьне хатӗрлетчӗ, ҫӗнӗ пысӑк чӑвашла-вырӑсла словарь кӑларас ӗҫпе ӗҫлетчӗ.
Скворцов Михаил Иванович 1933 ҫулхи кӑрлачӑн 8-мӗшӗнче Канаш районӗнчи Иккӗмӗш Хурамалта ҫуралнӑ. Хусан университечӗн филологи уйрӑмӗнче (1954), Мускаври университет ҫумӗнчи Хӗвел тухӑҫ чӗлхисен институтӑн араб чӗлхисен уйрӑмӗнче (1964), аспирантурӑра (1971) пӗлӳ пухнӑ. Михаил Иванович ытларах енӗпе словарьсем хатӗрленӗ. Ҫавӑн пекех вӑл калаҫу кӗнекисем те пичетлесе кӑларнӑ.
Сывпуллашу вӑхӑчӗпе вырӑнӗ пирки: сывпуллашу шӑматкун, раштавӑн 3-мӗшӗнче 11 сехетре Шупашкар, Граждан урамӗ, 19 адреспа («Ритуаллӑ пулӑшу» («Ритуальные услуги») МУП) пулӗ.
«Чӑваш Ен» чӑваш телевиденийӗпе радиокомпанийӗнче операторта ӗҫленӗ Сергей Мышев оператор вилнӗ.
Телевиденире Сергей Мышев нумай ҫул тимленӗ. Малтанхи вӑхӑтра телемэтрсем ӑна ытлашши хапӑлласах та йышӑнман теҫҫӗ. Анчах кӗҫех хӑйне вӑл чӑн-чӑн специалист евӗр кӑтартса панӑ. 16 килограмлӑ телекамерӑна тата 4 килограмлӑ аккумулятора йӑтса ҫула тухаканскерӗн кадрне тем те, такам та лекнӗ: РФ юстици министрӗ пулнӑ Николай Федоровӑн парад подъезчӗ патӗнчи монологӗ те, Питӗр мэрне Анатолий Собчак та. Сергей Мышев биографийӗнчи ҫак фактсем пирки, сӑмах май, хӑй вӑхӑтӗнче «Московский комсомолец в Чебоксарах» хаҫат ҫырса кӑтартнӑччӗ.
Сергей Мышев ӗҫӗсене сумлӑ конкурссенче пӗрре кӑна мар хакланӑ. Пултаруллӑскер кино та ӳкернӗ.
Авӑн уйӑхӗн 19-мӗшӗнче вӑл 55 ҫулхине йышпа паллӑ тунӑ. Ӑна ыран юлашки ҫула ӑсатӗҫ.
Редактортан: хыпарҫӑ Мышева хӗнени пирки ҫырнӑччӗ, анчах та ҫӑлкуҫӗ шанчӑклах маррине пула, тата ку сас-хура ҫирӗпленменнине кура эпир ӑна илсе петӗмӗр. Тӗрӗслемен информацие (ӑна сас-хура пек лартнӑччӗ пулин те) вырнаҫтарнӑшӑн каҫару ыйтатпӑр.
Чӑваш Ен паллӑ, пултаруллӑ дирижерпа, вӗрсе каламалли инструментсен оркестрӗн ертӳҫипе Владимир Мельниковпа сывпуллашнӑ. Вӑл чире пула пурнӑҫран уйрӑлнӑ.
Владимир Кузьмич авӑн уйӑхӗн 18-мӗшӗнче сывлама пӑрахнӑ. Ҫурҫӗр иртни 2 сехетре унӑн чӗри тапма чарӑннӑ. Унччен унӑн инсульт пулнӑ. Вӑл Шупашкарти пултарулӑх ҫуртӗнче 40 ҫул ытла ӗҫленӗ.
Паллӑ мусӑкҫӑпа сывпуллашнӑ чухне оркестр вылянӑ. Владимир Мельников патӗнче вӗреннӗ ҫынсем ӑна ырӑпа ҫеҫ аса илеҫҫӗ. 40 ҫулта унӑн оркестрӗнчен пин-пин ҫын тухнӑ. Халӗ оркестре Василий Туртушов ертсе пырать.
Паян Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗ, балет сценин ӑсти Владимир Иванов куҫне хупнӑ.
Владимир Иванович Ленинградри (халӗ — Питӗр) А.Я. Ваганова ячӗллӗ академи хореографи училищинчен 1966-мӗш ҫулта вӗренсе пӗтернӗ. Ун пирки Чӑваш Енре профессилле балета пуҫарса яраканӗсенчен пӗри тесе ҫырать Чӑваш енӗн Культура министерстви.
Чӑваш музыка театрӗн сцени ҫинче вӑл «Жизельти» Ганс пратийӗпе пуҫласа тухнӑ. Уйрӑмах паллӑ ӗҫсенчен Ротбарт сӑнарне («Лебединое озеро» балет), Шӑши патшине («Щелкунчик»), Джоттона («Франческа да Римини»), Гамаша («Дон Кихот»), Архангела («Сотворение мира») асӑнмалла. Чӑваш балечӗсенчен «Сарпикери» Эсремете, «Арҫуринчи» Микула асӑнмалла.
Балет ӑстипе хӑҫан сывпуллашассине министерство сайтӗнчи кӗске хыпарта каламан, сӑнӳкерчӗкне те вырнаҫтарман.
Чӑваш музыка культури пысӑк ҫухату тӳсрӗ. 76 ҫула кайса Илья Романович Степанов композитор вилсе кайрӗ.
Композитор 1941 ҫулхи кӑрлачӑн 31-мӗшӗнче Красноармейски районне кӗрекен Кушкӑ ялӗнче ҫуралнӑ. Ачаллах хӑй тӗллӗн купӑспа тата баянпа калама вӗреннӗ. Кушкӑри тата Мӑн Шетмӗри шкулсенче пӗлӳ пухнӑ. Вӑтам шкул пӗтернӗ хыҫҫӑн комсомол путевкипе Магнитогорск хулинче вӑй хунӑ, электросварщик профессине алла илнӗ, «Водоканал» организацире ӗҫленӗ. Уралта 6 ҫул пурӑннӑ хыҫҫӑн Ф. Лукин композитор чӗннипе Чӑваш Ене таврӑннӑ. Ҫӗрпӳ хулинчи Культура ҫурчӗн илемлӗх ертӳҫин ӗҫне кӳлӗннӗ, хӗрсенчен хор йӗркеленӗ. Куҫӑмсӑр майпа пӗлӗвне тарӑнлатнӑ. Дипломлӑ пулса тӑрсан, Муркашри Культура ҫуртне ӗҫлеме куҫнӑ. Пилӗк ҫул тӑрӑшнӑ вӑл кунта: директор та, илемлӗх ертӳҫи те пулнӑ. Пысӑк хор чӑмӑртанӑ. Хӑйӗн ҫӗнӗ юррисене пичетленӗ. Чӑваш поэчӗсемпе — П. Ялкирпа, Ю. Сементерпе, Г. Беловпа, П. Голицинпа, В. Харитоновпа, Ю. Петров-Вирьялпа тачӑ ҫыхӑну тытнӑ. Чӑвашрадиопа, унти музыка передачисен редакторӗсемпе, хорта юрлакансемпе — А.
Ҫак кунсенче Чӑваш радио корреспонденчӗ Иван Перов пирӗнтен уйрӑлса кайнӑ. Кун пирки хӑйӗн страницинче Марина Карягина тележурналист пӗлтерет.
«Радиоитлекен 36 ҫул хушши унӑн сассине куллен илтсе тӑнӑран ӑна тӑван пек туйнӑ. Тивӗҫлӗ канӑва вунӑ ҫул каяллах тухнӑ пулин те, канӑҫсӑр журналист илӗм-тилӗм, ҫутӑлнӑ-ҫутӑлман пуринчен малтан ӗҫе ҫитетчӗ. Кунӗн-ҫӗрӗн хыпар кӑларӑмӗсем хатӗрлесе эфира кӑларнисӗр пуҫне «Здоровье», «Юхма енӗм — Патӑрьел», «Права потребителя», «Хамӑр ял» радиоярӑмсем ертсе пыратчӗ. Кашни самантра шӳтлемелли тупатчӗ, шӳчӗсене ҫийӗнчех сӑвӑлла кӗвӗлесе калама ӑстаччӗ...» — аса илет журналист пурнӑҫне Марина Карягина.
Журналистпа ыран, утӑн 22-мӗшӗнче, 11 сехетре «Ритуальные услуги» МУП ҫуртӗнче (Граждан урамӗ, 19 ҫурт) сывпуллашӗҫ.
Перов Иван Николаевич 1945 ҫулхи раштавӑн 30-мӗшӗнче Куславкка районӗнчи Кунер ялӗнче ҫуралнӑ. 1961 ҫулта Карачри вӑтам шкула пӗлӳ илнӗ. 1973 ҫулта Чӑваш патшалӑх университечӗн историпе филологи факультетӗнче аслӑ пӗлӳ илнӗ. Ун хыҫҫӑн Вӑрмар районӗнчи шкулсенче ачасене вӗрентнӗ.
Чӑваш Ен хӑйӗн пултаруллӑ тепӗр ҫыннине ҫухатнӑ. ЧР тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ Тамара Локтева пурнӑҫран уйрӑлнӑ.
Тамара Локтева йывӑр чирлесе выртнӑ хыҫҫӑн 70 ҫул тултарсан куҫне хупнӑ. Вӑл юрӑҫ та, концертсемпе массӑллӑ мероприятисен ертӳҫи те пулнӑ.
Пултаруллӑ юрӑҫ республика, хула шайӗнче иртнӗ мероприятисене чылай ҫул ертсе пынӑ. 20 ҫулта вӑл Пӗтӗм Раҫҫейри тата Пӗтӗм Союзри вокалистсен конкурсӗн лауреачӗн ятне тивӗҫнӗ.
Тамара Локтева Чӑваш музыка театрӗн хорӗнче, «Атӑл» вокалпа инструмент ансамблӗнче юрланӑ. Ӑста юрӑҫ Пӗтӗм тӗнчери вырӑс романсӗн конкурсӗн лауреачӗ те пулнӑ. Сӑвӑ вулама та пӗлнӗ вӑл. 1989 ҫулта Тамара Локтева Калининградра иртнӗ Пӗтӗм Союзри сӑвӑ вулакансен конкурсӗнче гран-при ҫӗнсе илнӗ.
Тамара Локтевӑпа ыран Христос ҫуралнӑ ятпа ҫӗкленнӗ храмра сывпуллашӗҫ.
Чӑваш Енре паян «Коммунизм ялавӗ» (халӗ вӑл «Хыпар» ятпа тухса тӑнине нумайӑшӗ пӗлет) хаҫат редакторӗнче ӗҫленӗ Демьян Семеновпа сывпуллашаҫҫӗ.
Демьян Филипповича пӗлнисем асӑннӑ ҫын республика шайӗнче тухса тӑракан ҫак хаҫатӑн чи лайӑх редакторӗсенчен пӗри тесе хаклаҫҫӗ. Демьян Семенов пирки чӑтӑмлӑ, чӑн ӗҫшӗн ҫине тӑракан, интеллигентлӑ, ӑста ертӳҫӗ тата вӗрентекен пулнине палӑртаҫҫӗ.
Демьян Филиппович ҫӗртмен 25-мӗшӗнче куҫне хупнӑ. Вӑл 1938 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 10-мӗшӗнче Етӗрне районӗнчи Мӑн Явӑшра ҫуралнӑ. Чӑваш патшалӑх педагогика институтӗнче тата КПСС Тӗп комитечӗн Партин аслӑ шкулӗнче вӗреннӗ. 1985—1990 ҫулсенче ЧАССР Верховнӑй Совечӗн председателӗ пулма шаннӑ. 1995—2006 ҫулсенче республикӑн Патшалӑх Канашӗн Аппаратӗнче редакципе издательство пайне ертсе пынӑ.
Демьян Филипповичпа паян 14 сехетре «Ритуаллӑ пулӑшу» предприятире сывпуллашӗҫ.
+14.3 °C