Чӑваш Республикин культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче иккӗмӗш сӗрме купӑсҫӑсен ушкӑнӗн солисчӗ пулса ӗҫленӗ Геннадий Хазанзун пурнӑҫран уйрӑлса кайнӑ.
Геннадий Хазанзун 1951 ҫулхи авӑн уйӑхӗн 25-мӗшӗнче Омскра ҫуралнӑ. Архангельск облаҫӗнчи Котлас хулинчи музыка шкулӗнче, Шупашкарти Ф.П. Павлов ячӗллӗ музыка училищинче Раҫҫейӗн ӳнер тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Захар Шапиро профессор патӗнче вӗреннӗ.
1974 ҫулта театрӑн симфони оркестрӗнче ӗҫлеме тытӑннӑ. Темиҫе теҫетке ҫул вӑл иккӗмӗш сӗрме купӑссен ушкӑнӗн концертмейстерӗ пулнӑ. Оркестрӑн инспекторӗ пулса чылай ҫул ӗҫленӗ, театрӑн ӳнер канашӗн йышне кӗнӗ.
Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, халӑх художество промыслисен ӑсти Евгения Жачева авӑн уйӑхӗн 23-мӗшӗнче пурнӑҫран уйрӑлса кайнӑ.
Евгения Жачева чӑваш халӑх тӗрри ҫинчен нумай ӗҫ ҫырнӑ. «Чӑваш тӗнчи» хаҫатра унпа нумаях пулмасть пичетленнӗ материалта ӑста «Чи пӗлтерӗшли вӑл маншӑн — чӑваш тӗррин ҫӗввисене тупни. Эпӗ ку енӗпе ӗҫлеме пуҫланӑ ҫулсенче 18 ҫӗвӗччӗ, халӗ — 63. Ҫакӑ маншӑн питӗ хаклӑ, мӗншӗн тесен вӑл халӑха кирлӗ. Кашни тӗрӗре хӑйне евӗрлӗ ӑнлав пур. Ӑна тӗпчеме, ӑнкарса илме питӗ кӑсӑклӑ. Ӗлӗкхи тӗрӗсем мана питӗ килӗшеҫҫӗ. Вӗсен кашни расна пӗлтерӗшлӗ. Ҫакӑ мана уйрӑмах интереслентерет», — тесе пӗлтернӗччӗ...
Евгения Жачева 1940 ҫулхи юпа уйӑхӗн 18-мӗшӗнче Ҫӗрпӳ районӗнчи Тӗнсӗр ялӗнче ҫуралнӑ.
Алексей Трофимов, Петр Ивантаев,
Станислав Отрыванов тупӑкӗсем ҫине
* * *
Умлӑ-хыҫлӑн черетпе пыратпӑр...
Кайнӑ майӑн чун кӑчӑртатать,
Халӗ тин ыр-усала пуҫ ҫапмӑр,
Ҫул вӗҫне хамӑр чыспах тухатпӑр.
Лӑпланса, ку ӗмӗр татӑлать.
Кайнисем те пур, пур тӑхтаканӗ,
Халӑхран юлма пӗрех май ҫук.
Вӑхӑтран та вӑрӑм юлаканӗн
Шухӑшӗ самант та лӑпкӑ канмӗ,
Туссемпех вӑл пулӗ сывӑ чух.
Каҫарсам тесе эпир ыйтмастпӑр,
Ҫылӑх ҫук пек хӑлӑхсӑр тӗнчен.
Ырлама сире эп вӑтанмастӑп,
Кӗнекӗрсене умран ямастӑп —
Тав сире Чӑвашлӑх умӗнче!
Виталий Станьял
2020, авӑн, 17.
Паянхи кун хурлӑхлӑ хыпарсемпе пуян. Маларах эпир Петр Ивантаев тата Станислав Отрыванов вилни ҫинчен пӗлтернӗччӗ. Халӗ тата тепӗр хурлӑхлӑ хыпар илтрӗмӗр. Искусствоведени докторӗ тата профессор, Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтӗнче ӗҫленӗ Алексей Трофимов йывӑр чирлесе выртнӑ хыҫҫӑн пурнӑҫран уйрӑлнӑ.
Вӑл 1938 ҫулта Тутар Республикинчи Аксу районӗнчи Чӑваш Киреметпуҫ ялӗнче ҫуралнӑ. 1969 ҫулта Ленинградри И.Е. Репин ячӗллӗ Ӳнер академийӗнчен вӗренсе тухнӑ. Чӑваш АССР наукӑпа тӗпчев институтӗнче тӗрлӗ должноҫре тӑрӑшнӑ. Унта директор пулса та ӗҫленӗ. И.Н. Яковлев ячӗллӗ ЧППУра вӗрентнӗ.
Хушни: Алексей Александрович Трофимовпа сывпулашшас текенсене Республикӑн 1-мӗш больницин ритуал залне авӑн уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, тунтикун, 12 сехете пыма сӗнеҫҫӗ. Адресӗ: Мускав проспекчӗ, 9в.
Ӗнер, авӑн уйӑхӗн 16-мӗшӗнче, Станислав Отрыванов инженер-строитель, краевед, Чӑваш халӑх академийӗн чӑн пайташӗ пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Вӑл 72 ҫулта пулнӑ, Шупашкарта пурӑннӑ.
Станислав Гурьевич 1948 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 17-мӗшӗнче Вӑрнар районӗнчи Нурӑс ялӗнче ҫуралнӑ. Вӑл 38 ҫул Ҫурҫӗрти строительство организацийӗсенче ӗҫленӗ, Архангельск хула администрацийӗн мэрийӗнче те тӑрӑшнӑ. Таврапӗлӳҫӗ, очерксем тата прозӑлла хайлавсем ҫырнӑ.
Станислав Отрывановпа Шупашкарти П. Лумумба урамӗнчи 10-мӗш ҫуртра ыран, авӑн уйӑхӗн 18-мӗшӗнче, 11 сехетре сывпуллашӗҫ.
Чӑваш мӑчаварӗсенчен пӗри — Никифор Наумов — ӗнер, авӑнӑн 7-мӗшӗнче, ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ.
Наумов Никифор Егорович 1936 ҫулхи нарӑсӑн 12-мӗшӗнче Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Ҫатракасси ялӗнче ҫуралнӑ. Чӑваш халӑхӗ ӑна ытларах енӗпе чӑваш йӑли-йӗркисене управҫи пек пӗлет. Вӑлах «Халӑх ҫӳпҫинчен» кӗнеке авторӗ.
1959 ҫулта вӑл Йошкар-Олари вӑрман техникин институтӗнче пӗлӳ илнӗ. Инженер-строитель пулса ӗҫленӗ, Сӑра вӗретнин историйӗн музейӗнче ӑслӑлӑх ӗҫченӗнче тӑрӑшнӑ. Пурӗ вӑл 5 кӗнеке пичетлесе кӑларнӑ.
Никифор Наумовпа ыран, авӑнӑн 9-мӗшӗнче 10 сехетре сывпуллашӗҫ. Сывпуллашу Шупашкарти Мускав проспектӗнчи 9-мӗш ҫуртра иртӗ (Республика пульницинчи ритуал служби пулас).
Ӗнер ҫанталӑк сасартӑк улшӑнчӗ. Шартарса пӑхакан хӗвел ҫухалчӗ те, шарласа ҫумӑр ҫума пуҫларӗ. Ҫавӑнпа пӗрлех усал хыпар ҫитрӗ: Михаил Константинович Волков куҫне хупнӑ иккен.
Пӗр ӳстермесӗрех ун пирки ҫапла калама пулать: ҫутта кӑларакан. Унӑн пӗтӗм ӗмӗрӗ ҫутӗҫӗнче иртрӗ. Малтан Михаил Константинович ачасене тӑван чӗлхене тата вырӑс чӗлхине вӗрентнӗ, шкул директорӗнче тата роно инспекторӗнче вӑй хунӑ. Унтан чӗрӗк ӗмӗр хушши Раҫҫей Федерацийӗн ҫутӗҫ министерствин наци шкулӗсен ӑслӑлӑх тӗпчев институчӗн Чӑваш лабораторийӗнче ӗҫлерӗ. Вунпилӗк ҫула яхӑн ҫак учреждение ӑнӑҫлӑ ертсе пычӗ, ӑна «лаборатори» статусӗнчен «филиал» шайне ҫитерчӗ. Пӗччен тата ытти авторсемпе нумай-нумай вӗренӳ кӗнеки тата вӗрентӳ программи хатӗрлесе пачӗ. Вӗсен йышӗнче: «Чӑваш букварӗ», чӑваш шкулӗнчи I-IV классенче вӗренмелли «Вырӑс чӗлхи учебникӗ», букварь умӗнхи вӗрентӳ кӗнеки, букварь хыҫҫӑнхи «Тӑван чӗлхе», «Чӑваш чӗлхине иккӗмӗшле е ютла вӗрентессин меслетлӗхӗ».
Тӗрлӗ шайри пуҫлӑхсене унпа хутшӑнма ҫӑмӑл пулман. Никамран та шикленсе тӑмастчӗ, сӑмахне тӳррӗн калатчӗ, тӑван чӗлхене тата йӑлана кӗнӗ орфографие ҫине тӑрса хӳтӗлетчӗ.
Паян, ҫӗртме уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, Чӑваш Ен республикӑна 10 ҫула яхӑн ертсе пынӑ Михаил Игнатьевпа сывпуллашнӑ. Ӑна Шупашкарти Богдан Хмельницкий урамӗнчи масарта пытарнӑ.
Михаил Васильевичпа сывпуллашма республикӑн тӗп хулинчи «Шупашкар-Арена» пӑр керменне пуҫтарӑннӑ. Михаил Игнатьева юлашки ҫула ӑсатма республикӑн Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаев, правительство пайташӗсем, хуласемпе районсен администрацийӗсенче ӗҫлекенсем, республикӑра пурӑнакансем пуҫтарӑннӑ. Михаил Игнатьева КПСС оЧӑваш обкомӗн пӗрремӗш секретарӗн вил тӑприпе юнашар пытарнӑ.
Михаил Игнатьев чӗре чирне пула пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Кӑшӑлвирус тесе хӑшӗсем сӑмах сарни ҫирӗпленмен – ҫавна ятарлӑ анализ кӑтартнӑ.
...Мӗнех, йывӑр тӑпру ҫӑмӑл пултӑр, Михаил Васильевич...
Чӑваш Ен Элтеперӗ пулса 2010 ҫулхи ҫурла уйӑхӗн 29-мӗшӗнчен пуҫласа 2020 ҫулхи кӑрлачӑн 29-мӗшӗччен ӗҫленӗ Михаил Игнатьева вырсарникун, ҫӗртме уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, юлашки ҫула ӑсатӗҫ.
Чӑваш Ен Элтеперӗн Администрацийӗн пресс-службинче хыпарланӑ тӑрӑх, Михаил Игнатьев чылай вӑхӑт чирленӗ хыҫҫӑн вилсе кайнӑ. Вӑл кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗн 8-мӗшӗнче 58 ҫул тултарнӑ. Михаил Игнатьев спортпа туслӑ пулнине чылайӑшӗ пӗлет.
Республика ертӳҫи пулнӑ ҫынпа Шупашкарти Чапаев урамӗнчи 19-мӗш ҫуртра (унта «Шупашкар-Арена» пӑр керменӗ вырнаҫнӑ) ирхи 9 сехетрен пуҫласа 12 сехетчен сывпуллашӗҫ. Ҫак йӗркесен авторӗ илтнӗ тӑрӑх, Михаил Игнатьева Шупашкарта пытарӗҫ, анчах ку хыпара официаллӑ ҫӑлкуҫсем ҫирӗплетнине хальлӗхе асӑрхамарӑмӑр.
Михаил Игнатьева юлашки ҫула тивӗҫлипе ӑсатма республика шайӗнче правительство комиссийӗ йӗркеленӗ.
Чӑваш Ен Элтеперӗ пулнӑ Михаил Игнатьев Питӗрти лайӑх клиникӑсенчен пӗринче сипленни паллӑ. Ҫакӑн пирки ТАСС информаци агентстви пӗлтернӗ.
Михаил Игнатьев Питӗр хулинчи Алмазов ячӗллӗ Наци медицина тӗпчев центрӗнче выртнӑ. Центрӑн тӗп врачӗн ҫумӗ Раиса Конашкова журналистсене пӗлтернӗ тӑрӑх, 2019 ҫулта Михаил Игнатьева темиҫе хутчен те тухтӑр пулӑшӑвӗ кирлӗ пулса тухнӑ. 2020 ҫулхи нарӑс уйӑхӗнче ӑна центра илсе пынӑ. Ун чухне вӑл хӑйне йывӑр туйнӑ.
«Анлӑ инфаркт хыҫҫӑн чӗре чирӗ аталанма пуҫланӑ. Шалти органсен ӗҫне те ҫавӑ витӗм кӳнӗ», — каласа кӑтартнӑ Конашкова ТАСС информаци агентствине.
Ҫу уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче Михаил Игнатьева ӳпки икӗ енӗпе шыҫнӑран Питӗрти пульницӑна вырттарнӑ.
+8.3 °C