Чӑваш Республикин халӑх артисчӗ, Раҫҫей Федерацийӗн тава тивӗҫлӗ артистки Любовь Федорова кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗн 12-мӗшӗнче 70 ҫул тултарать.
Любовь Владимировна Шупашкар районӗнчи Лапсар ялӗнче ҫуралнӑ. 1972 ҫулта Ленинградри А.Н. Островский ячӗллӗ театр, музыка тата кинематографи институтӗнчен вӗренсе тухнӑ. Ҫав ҫулах К.В. Иванов ячӗллӗ патшалӑх академи драма театрӗнче ӗҫлеме пуҫланӑ. Артистка унта 49 ҫула яхӑн тӑрӑшать.
Чӑваш культурипе ӳнер аталанӑвне пысӑк тӳпе хывнӑшӑн 1988 ҫулта ӑна «Чӑваш АССР тава тивӗҫлӗ артисчӗ», 1996 ҫулта «Чӑваш Республикин халӑх артисчӗ», 2005 ҫулта «Раҫҫей Федерацийӗн тава тивӗҫлӗ артисчӗ» хисеплӗ ятсем панӑ.
Любовь Федорован юбилей каҫӗ кӑрлач уйӑхӗн 23-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче иртӗ. Мероприяти 18 сехетре пуҫланӗ.
Ӗнер, кӑрлач уйӑхӗн 7-мӗшӗнче, Раҫҫей тата Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артистки, Чӑваш Ен Патшалӑх премийӗн лауреачӗ, балет сценин чӑн-чӑн ҫутӑ ҫӑлтӑрӗ Ольга Серегина хӑйӗн юбилейне паллӑ тунӑ.
Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, Серегина пилӗк теҫеткене яхӑн спектакльсемпе концерт программисене илемлетет, классика балечӗн асамлӑхӗпе килентерет.
Ольга Витальевна 1975 ҫулта Ленинградри А.Я. Ваганова ячӗллӗ академи хореографи училищинчен вӗренсе тухнӑ. Ҫав ҫулах Шупашкарти оперӑпа театрӗн балет труппинче ӗҫлеме тытӑннӑ.
Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ кӑҫал туса ирттермелли плансене палӑртнӑ.
Культура учрежденийӗн директорӗ Елена Николаева пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫалхи ҫулталӑк юбилейсемпе пуян. Чӑваш АССР искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, актриса, режиссер, педагог, РСФСР культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Зоя Ярдыкова ҫуралнӑранпа кӑҫалхи нарӑс уйӑхӗн 5-мӗшӗнче 100 ҫул ҫитӗ. Пуш уйӑхӗн 10-мӗшӗнче Раҫҫей Федерацийӗн халӑх артисчӗ, Чӑваш Республикин халӑх артисчӗ Василий Павлов 70 ҫулхине уявлӗ, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗ пуш уйӑхӗн 8-мӗшӗнче 60 ҫул тултарӗ, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артистки Светлана Дмитриева ҫу уйӑхӗн 25-мӗшӗнче — 50 ҫул.
Чӑваш Наци вулавӑшӗн «Чӑваш кӗнеки» центрӗнче кӑҫалхи икӗ юбиляра халалланӑ куравсем ӗҫлеҫҫӗ. Вӗсене чӑваш халӑх поэчӗ Юрий Сементер ҫуралнӑранпа 80 ҫул, Раиса Сарпи сӑвӑҫ ҫуралнӑранпа 70 ҫул ҫитнине халалланӑ. Сӑмах май каласан, вӗсем иккӗшӗ те паян, кӑрлач уйӑхӗн 2-мӗшӗнче, ҫуралнӑ. «Чунра хӗмленнӗ йӗркесем...» курава Сементер юбилейне халалланӑ, «Сарпи – хӗвел пики» — Сарпине.
Юрий Сементер — сӑвӑҫ ҫеҫ мар, куҫаруҫӑ та. Вӑл Ҫеҫпӗл Мишши, Нестер Янкас, Фатих Карим ячӗллӗ премисене тивӗҫнӗ. Унӑн сӑввисене композиторсем юрра хывнӑ.
Раиса Сарпи Тӗрӗк халӑхӗсен поэзийӗн Нежип Фазыл ячӗллӗ премине тивӗҫнӗ. Унӑн та пултарулӑхӗ тӗрлӗ енлӗ. Вӑл — поэт, прозаик, драматург, тӑлмачӑ. Унӑн сӑввисенчен 200 ытла юрӑ кӗвӗленӗ.
Паян Раиса Сарпи поэт 70 ҫул тултарать. Вӑл 1951 ҫулхи кӑрлачӑн 2-мӗшӗнче Чӑваш Республикинчи Патӑрьел районӗнчи Нӑрваш Шӑхаль ялӗнче ҫуралнӑ. И.Н.Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн историпе филологи факультетӗнчи чӑваш уйрӑмне пӗтернӗ. Ачаранпах сӑвӑсем шӑрҫалама ачаранах пуҫланӑскер пӗчӗккисем валли те, аслисем валли те ҫырать.
Раиса Сарпи — Чӑваш комсомолӗн Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ тата Пӗтӗм тӗнчери тӗрӗк халӑхӗсен Нежип Фазыл ячӗллӗ премисен лауреачӗ. Пӗтӗм тӗнчери тӗрӗк ҫамрӑкӗсен VIII-мӗш фестивалӗн лауреачӗ. Вӑл — Раҫҫей писателӗсен союзӗн членӗ.
Паян Геннадий Максимов ҫыравҫӑ 60 ҫул тултарнӑ.
Вӑл 1961 ҫулхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн Комсомольски районӗнчи Нӗркеҫ ялӗнче ҫуралнӑ. Вӑрнарти совхоз-техникумра, Чӑваш патшалӑх университетӗнче вӗреннӗ. Комсомольски район хаҫачӗн ял хуҫалӑх пайӗн заведующийӗ, Чӑваш телевиденийӗн ачасемпе ҫамрӑксен кӑларӑмӗсен заведующийӗ, «Хресчен сасси» хаҫачӗн тӗп редактор ҫумӗ, «Ҫамрӑксен хаҫачӗн» редакторӗ пулнӑ, 1994 ҫултанпа — «Хыпар» издательство ҫурчӗн тӗп редакторӗн ҫумӗ. Чӑваш Енӗн тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ ятне тивӗҫнӗ.
Геннадий Максимовӑн пӗрремӗш кӗнеки «Сталин грамоти» ятпа кун ҫути курнӑ. 2010, 2011 ҫулсенче «Ҫӗрӗллӗ хура кушак» тата «Танец в ночи» кӗнекисем Чӑваш Енри чи нумай вуланисен шутне кӗнӗ.
Паян СССР Писательсен союзӗн пайташӗ Михаил Сениэль (Егоров) ҫуралнӑранпа 80 ҫул ҫитрӗ.
Михаил Сениэль 1940 ҫулхи раштав уйӑхӗн 30-мӗшӗнче Тутар Республикинчи Аксу районӗнчи Ҫаврӑшпуҫ ялӗнче ҫуралнӑ. Чистай хулинчи медицина училищинчен вӗренсе тухсан икӗ ҫул фельдшерта ӗҫленӗ. Кайран Хусан университечӗн историпе филологи факультетне вӗренме кӗнӗ, унтан тата Мускаври Литература институчӗ ҫумӗнчи Аслӑ курссенче ӑсталӑхне ӳстернӗ.
1967–1979 ҫулсенче Чӑваш кӗнеке издательствинче ӗҫленӗ, кайран литература ӗҫӗпе пурӑннӑ. Унӑн сӑвӑ, калав, повесть пуххисем 20 яхӑн тухнӑ. Вӑл 2014 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗн 27-мӗшӗнче вилнӗ.
Чӑваш халӑх артисчӗ Иван Иванов паян 65 ҫул тултарнӑ. Вӑл 1955 ҫулхи раштав уйӑхӗн 21-мӗшӗнче Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Карапаш ялӗнче ҫуралнӑ. Мускаври М.С. Щепкин ячӗллӗ Аслӑ театр училищинче вӗренсе тухнӑранпа вӑл сцена ҫинче ӗҫлет.
Марина Карягина тележурналист юбиляра халалласа хатӗрленӗ телесюжетра пӗлтернӗ тӑрӑх, «тӗп хуларан
ҫемье пуҫӗпе пӗр ача ашшӗ тата коммунист пулса таврӑннӑ». уншӑн театр кил, кил - театр. ачасем театрта, арӑм мӑн хырӑмах вылятчӗ. ватӑлнӑҫем театр ӗҫӗ-эхӗлӗ
«Кунӗн-ҫӗрӗн театр ӗҫӗпе кӑна пурӑнатпӑр. Ватӑлнӑҫемӗн театр ӗҫӗ-хӗлӗ сивӗнсе пырать пуль чунра тенӗччӗ — сивӗнмест», — тенӗ вӑл тележурналистпа калаҫнӑ май. «Мана, ухмах Ивана, ӗҫ кӑна памалла, хӑть те мӗнле ӗҫ кӑна. Эпӗ ниҫта кайса кӗреймесӗр ӗҫлетӗп», — пытарман вӑл.
Тата хӑйне «ҫӗр хурчӗ пек ҫынсем килӗшнине» пӗлтернӗ. Артист пулса выляс килменнине, режиссер пулма ӗмӗтленнине пытарман. Халӗ вӑл аслӑ шкулта вӗренекенсене те вӗрентет.
Чӑваш автономи облаҫне йӗркеленӗренпе 100 ҫул ҫитнине халалласа халӑхсем хушшинчи телемарафон иртӗ. Ӑна «Чӑваш Республикин ют ҫӗршывсенчи культура кунӗсем» ят панӑ. Вӑл паян, раштав уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, 18 сехетре пуҫланӗ.
Телемарафон тӗллевӗ – тӗнчен тӗрлӗ кӗтесӗнче сапаланнӑ чӑвашсене пӗрлештересси тесе ӗнентереҫҫӗ. Ӳнерӗн, культурӑн, мультимедиа технологийӗсен хальхи вӑхӑтри хатӗрӗсем пулӑшнипе калӑпӑшлӑ проект хатӗрлеме йышӑннӑ.
Онлайн-телемарафон 6 сехет пырӗ. Унта Раҫҫейри тата ют ҫӗршывсенчи чӑвашсен культурӑпа наци пӗрлешӗвӗсемпе ҫыхӑнӗҫ, чӑваш тымарӗллӗ паллӑ ҫынсем ҫыхӑнӑва тухӗҫ.
Трансляци НТРКн «Контактра» ушкӑнӗнче тата YouTube каналӗнче 18 сехетре пуҫланӗ.
Ӗнер Любовь Мартьянова сӑвӑҫ 70 ҫул тултарнӑ.
«Ҫӗр ҫинчех ҫуралса та ҫӗре кӗнисем
Паян кун та — эпир — ҫут тӗнче куҫӗнче.
Ҫӗр ҫинчех ҫуралса та ҫӗре кӗнисем
Паян кун парӑмра сар хӗвел умӗнче». Ку йӗркесем — «Асатте-ши вара ассӑн-ассӑн сывлать...» сӑвӑран.
Любовь Мартьянова 1950 ҫулхи раштав уйӑхӗн 16-мӗшӗнче Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Карапаш ялӗнче ҫуралнӑ. Шкултан вӗренсе тухсан пир-авӑр комбинатӗнче ӗҫлеме тытӑннӑ. Каярах Чӑваш патшалӑх университечӗн историпе филологи факультетӗнчен вӗренсе тухнӑ. 1974-1977 ҫулсенче Патӑрьел районӗнчи Турханти вӑтам шкулта вӗрентнӗ. 1977 ҫултан пуҫласа «Тӑван Атӑл» журналта поэзи пайне ертсе пынӑ.
Любовь Мартьянова — 1986 ҫултанпа Раҫҫей писателӗсен союзӗн членӗ, Митта Ваҫлей ячӗллӗ преми лауреачӗ.
+20.3 °C