Чӑваш халӑх артисчӗ Иван Иванов паян 65 ҫул тултарнӑ. Вӑл 1955 ҫулхи раштав уйӑхӗн 21-мӗшӗнче Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Карапаш ялӗнче ҫуралнӑ. Мускаври М.С. Щепкин ячӗллӗ Аслӑ театр училищинче вӗренсе тухнӑранпа вӑл сцена ҫинче ӗҫлет.
Марина Карягина тележурналист юбиляра халалласа хатӗрленӗ телесюжетра пӗлтернӗ тӑрӑх, «тӗп хуларан
ҫемье пуҫӗпе пӗр ача ашшӗ тата коммунист пулса таврӑннӑ». уншӑн театр кил, кил - театр. ачасем театрта, арӑм мӑн хырӑмах вылятчӗ. ватӑлнӑҫем театр ӗҫӗ-эхӗлӗ
«Кунӗн-ҫӗрӗн театр ӗҫӗпе кӑна пурӑнатпӑр. Ватӑлнӑҫемӗн театр ӗҫӗ-хӗлӗ сивӗнсе пырать пуль чунра тенӗччӗ — сивӗнмест», — тенӗ вӑл тележурналистпа калаҫнӑ май. «Мана, ухмах Ивана, ӗҫ кӑна памалла, хӑть те мӗнле ӗҫ кӑна. Эпӗ ниҫта кайса кӗреймесӗр ӗҫлетӗп», — пытарман вӑл.
Тата хӑйне «ҫӗр хурчӗ пек ҫынсем килӗшнине» пӗлтернӗ. Артист пулса выляс килменнине, режиссер пулма ӗмӗтленнине пытарман. Халӗ вӑл аслӑ шкулта вӗренекенсене те вӗрентет.
Чӑваш автономи облаҫне йӗркеленӗренпе 100 ҫул ҫитнине халалласа халӑхсем хушшинчи телемарафон иртӗ. Ӑна «Чӑваш Республикин ют ҫӗршывсенчи культура кунӗсем» ят панӑ. Вӑл паян, раштав уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, 18 сехетре пуҫланӗ.
Телемарафон тӗллевӗ – тӗнчен тӗрлӗ кӗтесӗнче сапаланнӑ чӑвашсене пӗрлештересси тесе ӗнентереҫҫӗ. Ӳнерӗн, культурӑн, мультимедиа технологийӗсен хальхи вӑхӑтри хатӗрӗсем пулӑшнипе калӑпӑшлӑ проект хатӗрлеме йышӑннӑ.
Онлайн-телемарафон 6 сехет пырӗ. Унта Раҫҫейри тата ют ҫӗршывсенчи чӑвашсен культурӑпа наци пӗрлешӗвӗсемпе ҫыхӑнӗҫ, чӑваш тымарӗллӗ паллӑ ҫынсем ҫыхӑнӑва тухӗҫ.
Трансляци НТРКн «Контактра» ушкӑнӗнче тата YouTube каналӗнче 18 сехетре пуҫланӗ.
Ӗнер Любовь Мартьянова сӑвӑҫ 70 ҫул тултарнӑ.
«Ҫӗр ҫинчех ҫуралса та ҫӗре кӗнисем
Паян кун та — эпир — ҫут тӗнче куҫӗнче.
Ҫӗр ҫинчех ҫуралса та ҫӗре кӗнисем
Паян кун парӑмра сар хӗвел умӗнче». Ку йӗркесем — «Асатте-ши вара ассӑн-ассӑн сывлать...» сӑвӑран.
Любовь Мартьянова 1950 ҫулхи раштав уйӑхӗн 16-мӗшӗнче Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Карапаш ялӗнче ҫуралнӑ. Шкултан вӗренсе тухсан пир-авӑр комбинатӗнче ӗҫлеме тытӑннӑ. Каярах Чӑваш патшалӑх университечӗн историпе филологи факультетӗнчен вӗренсе тухнӑ. 1974-1977 ҫулсенче Патӑрьел районӗнчи Турханти вӑтам шкулта вӗрентнӗ. 1977 ҫултан пуҫласа «Тӑван Атӑл» журналта поэзи пайне ертсе пынӑ.
Любовь Мартьянова — 1986 ҫултанпа Раҫҫей писателӗсен союзӗн членӗ, Митта Ваҫлей ячӗллӗ преми лауреачӗ.
Паян Чӑваш Ен Элтеперӗ республикӑн Правительство ҫуртӗнче Культурӑпа истори эткерлӗхӗн «Ӑрусен астӑвӑмӗ» П.Е. Егоров ячӗллӗ фончӗн директорӗпе Евгений Дмитриевпа тӗлпулнӑ. Унта Раҫҫейри паллӑ архитектор, Чӑваш Енре ҫуралнӑ Петр Егоров ҫуралнӑранпа 290 ҫул ҫитнине уявласа ирттермелли мероприятисене сӳтсе явнӑ.
Питӗрти урамсенчен пӗрне, сӑмах май, ентешӗмӗр ятне партарасшӑн. Республика Элтеперӗ Олег Николаев хула кӗпӗрнаттӑрӗ Александр Беглов патне ҫыру янӑ. Ӑна Топоним комиссийӗнче пӑхса тухмалла.
Зодчи ҫуралнӑранпа 290 ҫул ҫитнине халалласа 2021 ҫулхи ҫу уйӑхӗнче Шупашкарти савӑнӑҫлӑ мероприяти иртмелле. Ҫавӑн пекех кӗнеке пичетленмелле. «Петр Егоров. Наш современник» кӑларӑма хатӗрлессипе халӗ Мускаври, Питӗрти, Эстонири, Шупашкарти ӑсчахсем ӗҫлеҫҫӗ. Чӑваш наци музейӗнче курав уҫӑлӗ.
Паян Етӗрнере Николай Ашмарин ҫуралнӑранпа 150 ҫул ҫитнине халалласа республикӑри конференци иртнӗ. Кун пирки РФ Патшалӑх Думин депутачӗ Николай Малов Фейсбукра пӗлтернӗ.
«Ашмарин хӑйӗн ӗмӗрне чӑваш халӑхӗн чӗлхе тата культура эткерлӗхне тӗпчессине халалланӑ. Вӑл чӑваш чӗлхин илемӗпе хӑйне евӗрлӗхне тӗнчене кӑтартса панӑ. Ученӑя 17 томлӑ чӑваш словарӗ тӗнчипе пӗлмелле ят-сум кӳнӗ. Материал пуянлӑхӗпе Ашмарин словарӗ Владимир Далӗн вырӑс чӗлхин чӗрӗ словарӗпе пӗр ретре тӑрать», — тесе ҫырнӑ Николай Малов.
Раштав уйӑхӗн 15-мӗшӗнче Чӑваш Республикин Наци вулавӑшӗнче «Николай Айзман – драматург тата театр ӗҫченӗ» ҫавра сӗтел иртӗ. Ӑна чӑваш драматургӗ, режиссерӗ, актерӗ Николай Айзман ҫуралнӑранпа 115 ҫул ҫитнине халалланӑ. Мероприятие вулавӑшӑн Ютубри страницинче пӑхма май килӗ. Вӑл 14 сехетре пуҫланӗ.
Ҫавра сӗтеле Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн ӗҫченӗсем, Ирина Кириллова тата Вера Никифорова литературоведсем, хутшӑнӗҫ. Николай Айзман пьесисемпе Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче лартнӑ спектакльти сыпӑксене те кӑтартса илӗҫ. Асӑннӑ театрта, сӑмах май, Николай Айзман 100 ытла роль калӑпланӑ, 30 ытла спектакль лартнӑ. Унӑн пьесисемпе халӑх театрсем те спектакльсем хатӗрлеҫҫӗ.
Николай Айзманӑн пичетленнӗ пӗрремӗш пьеси — «Йӑмраллӑ ялта». Пӗтӗмпе вӑл 60-а яхӑн драма произведенийӗ ҫырнӑ.
Чӗмпӗр тӑрӑхӗнчи хастар чӑваш арӗ Олег Мустаев 55 ҫул тултарнӑ.
Юбиляр 1965 ҫулхи раштав уйӑхӗн 4-мӗшӗнче Елчӗк районӗнчи Аслӑ Ейпеҫре ҫуралнӑ. И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнчи историпе филологи факультетӗнче вӗреннӗ. 1990 ҫулта вӑл Чӑваш наци чӗрӗлӗвӗн партине кӗнӗ. 1992 ҫулта ӑна Чӑваш наци конгресӗн Аслӑ Канашӗн пайташне, 1995 ҫулхи пуш уйӑхӗн 17-мӗшнче ӑна Турцири Пӗтӗм тӗнчери тӗрӗк халӑхӗсен ассамблейин пайташне суйланӑ.
Олег Мустаев ҫамрӑкранпах чӑвашлӑхшӑн хыпса-ҫунса тӑрать. Хальхи вӑхӑтра вӑл чӑвашлӑх юхӑмне Чӗмпӗр тӑрӑхӗнче аталантарать. 1993 ҫулта ӑна Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ ята панӑ. Халӗ вӑл — Чӗмпӗр тӑрӑхӗнчи чӑвашсен наципе культура автономийӗн ертӳҫи.
Паян К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче РСФСР халӑх артистки, Чӑваш АССР халӑх артистки, Вӑрмар районӗн хисеплӗ ҫынни Нина Яковлева ҫуралнӑранпа 80 ҫул ҫитнине халалласа юбилей каҫӗ иртет.
Унта Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев хутшӑннӑ. Халӑх юратакан ӑстана вӑл Чӑваш Республикин Хисеп грамотипе наградӑланӑ. Халӑх артисткине чыслама РФ Патшалӑх Думин депутачӗсем Анатолий Аксаков, Леонид Черкесов тата ыттисем те хутшӑннӑ. Вӗсем те Нина Михайловнӑн пултарулӑхне капашсӑр пысӑка хурса хакланӑ.
Станислав Юхтар художник 60 ҫул тултарнине, шел те, каярах юлса пӗлтӗмӗр. Ку пулӑм ҫинчен «Тӑван Атӑл» журналта Арсений Тарасов журналист тата драматург ҫырса пӗлтернӗ.
«Хӑй утса ҫӳрекен ҫӗр чӑмӑрӗ ӑна хӗвел тавра 60 хут ҫавӑрттарса вӗҫӗ-хӗррисӗр галактикӑна кӑтартать. Станислав Николаевичӑн хӑйӗн галактики пур, вӑл — чӑваш тӗнчи. 60 ҫул ҫав тӗнчен сывлӑшӗпе сывлать, ҫав тӗнчен юрри-кӗввине итлесе киленет, Митта Ваҫлейӗ: «Эпӗ чӑвашла калаҫнӑ чухне чунпа канатӑп», — тенӗ пек тӑван чӑвашсемпе тӑван чӗлхепе 60 ҫул калаҫса чунпа канать», — ӑшшӑн паллаштарнӑ пултаруллӑ ҫыравҫӑ.
«Пирӗнешкел ытти ҫын пекех темелле. Анчах вӑл сывлакан сывлӑш та, вӑл илтекен юрӑ-ҫемӗ те, калаҫӑвӗ те пирӗннинчен, хальхинчен, урӑхларах пулнӑн туйӑнать, мӗншӗн тесен Юхтарӑн чӑваш тӗнчи — сӗм-сӗм ӗмӗрсем каяллахи чӑваш йӑхӗсен тӗнчи», — малалла тӑснӑ сӑмахне Арсений Тарасов.
Станислав Юхтар Ҫӗрпӳ районӗнчи Вӑрӑмҫут ялӗнче 1960 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 3-мӗшӗнче ҫуралнӑ, унтах тӗпленсе пурӑнать. Вӑл – график, живописҫӑ, Раҫҫей художникӗсен союзӗн пайташӗ. Чӑваш патшалӑх педагогика институтӗнчи художествӑпа графика факультетӗнчен вӗренсе тухнӑ.
Раштав уйӑхӗн 4-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗнче Геннадий Исаев (1925-2007) художник ҫуралнӑранпа 95 ҫул ҫитнине халалласа курав уҫӑлӗ.
Куравра художникӑн 100 ытла живопиҫӗпе паллаштарӗҫ. Вӑл шутра музей фондӗнче, художникӑн ҫемйинче, уйрӑм ҫынсен архивӗнче упранакан ӗҫсем пулӗҫ. Вӗсене «Зима в Чувашии» (чӑв****. Чӑваш Енри хӗл) темӑпа пухнӑ.
Курава пыракансем Шупашкар районӗнчи Кӳкеҫ, Пайтирек, Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Аксарин ял ҫывӑхӗнчи, Атӑл тӑрӑхӗнчи илемпе паллашайӗҫ.
Художник хӗллехи вӑхӑта хӑйӗн ӳкерчӗкӗсенче «кичемлӗх», «шӑплӑх», «хӑтлӑх» тесе палӑртнӑ. Ҫук, хурласа мар, хӗллехи асмлӑха юратса.
Курава йӗркелекенӗ — музейӑн тӗп управҫи Георгий Исаев.
Геннадий Исаев 1925 ҫулхи раштав уйӑхӗн 28-мӗшӗнче Сӗнтӗрвӑрри районӗчи Аксарин ялӗнче ҫуралнӑ, 2007 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 15-мӗшӗнче пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Вӑрҫӑ хыҫҫӑн вӑл Шупашкрати художество училищинчен вӗренсе тухнӑ. Шупашкар районӗнчи Ишлейри, Сӗнтӗрвӗрри районӗнчи Октябрьскинчи шкулсенче, Шупашкар районӗнчи Кӳкеҫри шкул-интернатра рисовани, черчени тата ӗҫ урокӗсен учителӗнче ӗҫленӗ. Тӗрлӗ курав хутшӑннӑ.
-7.7 °C