Паян Чӑваш Ен Правительство ҫуртне республикӑра кӑшӑлвирус сарӑлнипе кӗрешес енӗпе ӗҫлекен оперативлӑ штабӑн черетлӗ ларӑвне пуҫтарӑннӑ.
Унта Роспотребнадзорӑн Чӑваш Енри управленийӗн ертӳҫин ҫумӗ Елена Прокопьева Шупашкарти 2 ача пахчинче тата 6 шкулта, Канаш, Пӑрачкав, Элӗк районӗсенчи шкулсенче, Патӑрьелти техникумра чирлекенсем тупӑннине пӗлтернӗ. Красноармейски районенчи Упири психоневрологи уйрӑмӗнче пневмонипе аптракансене 8 ҫын таран шута илнӗ. Вӗсенчен пӗри кӑшӑлвируспа чирлет.
Роспотребнадзор специалисчӗ чирлекенсен йышӗ ӳссе кайнине вӗсене пульницӑна вӑхӑтра ӑсатманнипе сӑлтавланӑ.
Паян Чӑваш Ен Наци вулавӑшӗнче Любовь Федорован ҫӗнӗ кӗнекисен хӑтлавне ирттерчӗҫ. Ӑна библиотека ырӑ йӑлана пӑхӑнса тӳрӗ эфирта ирттерчӗ. Хӑтлава Ютубра пӑхма май килчӗ.
Любовь Федорова — Елчӗк районӗнчен тухнӑ хӗрарӑм-ҫыравҫӑ. Вӑл 1952 ҫулхи пуш уйӑхӗн 20-мӗшӗнче Энтепе ялӗнче ҫуралнӑ. Пӗр ҫул вӑл ял хуҫалӑх институтӗнче агронома вӗреннӗ, анчах пӑрахнӑ. 1980 ҫулта И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнчи историпе филологи факультетӗнче пӗлу илнӗ. Кайран вӑл Шупашкарти шкулсенчен пӗрне ӗҫе вырнаҫнӑ. Любовь Федоровӑн «Йӳҫӗ пыл» ятлӑ малтанхи кӗнеки 1992 ҫулта пичетленнӗ. Пӗр пиллӗкмӗш классенче вӗреннӗ чухне Мария Волкован кӗнекине хавхаланса вуланине аса илчӗ. Хӑйӗн малтанхи хайлавӗсене район хаҫатӗнче ҫеҫ мар, республикӑри литература журналӗсенче пичетленӗ. Вӑл — сакӑр кӗнеке авторӗ. Сӑвӑсем, калавсем, юптарусем ҫырать.
Тӑвай районӗнчи Элпуҫ ялӗнчи шкула 1886 ҫулта савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫма тӑван халӑхӑмӑра ҫутта кӑларнӑ Иван Яковлев хутшӑннӑ. Унта самана ыйтнине шута илсе Турӑ саккунне, ҫырулӑха, вулама тата арифметикӑна вӗрентнӗ.
1974 ҫулта ҫурта республика шайӗнчи историпе культура палӑкӗ тесе йышӑннӑ.
Росреестрӑн Чӑваш Енри управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, пирӗн республикӑра культура эткерлӗхӗ шутланакан 379 объект пур. Вӗсем – чиркӳсем, купса ҫурчӗсем, 18-20 ӗмӗрсенче тунӑ хуҫалӑх хуралтисем. Росреестрӑн Чӑваш Енри ӗҫченӗсем ҫавсене тупса палӑртас тесе кӑҫал самай тӑрӑшнӑ. Шел те, 33 ҫурт докуменчӗсене тупма май килмен. Истори пӗлтерӗшлӗ тепӗр 18 ҫурта вара ҫулталӑк вӗҫлениччен кадастр учетне илӗҫ.
Суйлав хыҫҫӑн каллех шкулсем инҫет вӗренӳ мелӗ ҫине куҫӗҫ тесе пӑшӑлтатнине нумайӑшӗ илтнӗ пулӗ. Анчах Рособрнадзор ертӳҫи Анзор Музаев ку сӑмаха пустуй, шухӑшласа кӑларнӑскер ҫеҫ тесе хаклать.
Чӑваш Ен Вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министерстви те инҫет вӗренӳ мелӗ ҫине куҫмассине хыпарлать. Ведомствӑра каланӑ тӑрӑх, вӗренӳ заведенийӗсенче мӗнпур хӑрушсӑрлӑх мерине пӑхӑнаҫҫӗ. Шкула пыракансен ӳт температурине ирсерен виҫеҫҫӗ, алла антисептик сапаҫҫӗ, ачасене тӗрлӗ урока пӗр класран тепӗр класа илсе ҫӳремеҫҫӗ. Шкулсене темиҫе алӑкран кӗрсе тухма май туса панӑ. Ачасем пӗр-пӗринпе ытлашши хутӑшасран кашни класӑн хӑйӗн перемена.
Ҫӗнӗ Шупашкарти 19-мӗш шкулта икӗ ача кӑшӑлвируспа чирленӗ. Вӗсем ҫемйипе Турцире каннӑ, унтан килсен анализ панӑ, анчах кӑтартӑвне кӗтсе илмен – ҫаплипех шкула ҫӳренӗ. Юлашки хутчен вӗсем унта авӑнӑн 3-мӗшӗнче пулнӑ.
Анализ кӑтартӑвӗ халӗ паллӑ ав – ачасен кӑшӑлвирус пур. Вӗсем класри тантӑшӗсемпе хутшӑннӑ. 19-мӗш шкулти 3-мӗш «Б» класа (унта 27 ача вӗренет) тата 9-мӗш «Б» класа (унта 20 ача ӑс пухать) хупма тивнӗ. Ачасене изоляци тунӑ, вӗсем дистанци мелӗпе вӗренеҫҫӗ. Кунсӑр пуҫне вӗсене тухтӑрсем пӑхса тӑраҫҫӗ. Шкулта вара дезинфекци тунӑ.
Авӑнӑн 8-мӗшӗнче Сосновкӑри 10 ҫулти ача чирленине палӑртнӑ. Вӑл инфекциленнӗ тӑванӗсемпе хутшӑннӑ.
Шупашкарти 56-мӗш шкулта ачасене вырӑс чӗлхипе литературине вӗрентнӗ хӗрарӑм-педагогпа ҫыхӑннӑ пӑтӑрмаха Чӑваш халӑх сайчӗ унччен пӗлтернӗччӗ-ха.
Аса илтерер: авӑн уйӑхӗн 4-мӗшӗнче учитель пиллӗкмӗш класс ачисене класа вараланӑшӑн, ҫав шутра пушмак тӗпӗ хуратнӑшӑн та, ятланӑ. Вӑл вӗсене кӳрентермелле сӑмахсем каласа пӗтернӗ.
Пӑтӑрмах ҫын ҫине тухсан прокуратура тӗрӗслев пуҫарнӑччӗ. Шупашкарти шӑв-шав ҫинчен федераци МИХӗсем те тупӑшса тенӗ пек хыпарларӗҫ. Вӗрентекен хай кӑмӑлӗпе заявлени ҫырса парса ӗҫрен кайнӑччӗ, шкул директорӗ ачасемпе ашшӗ-амӑшӗнчен каҫару ыйтнӑччӗ.
Паян вара Чӑваш Ен прокуратури учитель хӑйне килӗшӳсӗр тытнӑ пирки хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ ячӗпе асӑрхаттару хучӗ шӑрҫаланине пӗлтернӗ.
Авӑн уйӑхӗн 4-мӗшӗнче Чӑваш Республикин Вӗренӳ институчӗ «Вырӑс чӗлхиллӗ шкулсенче республикӑн пӗрлехи экзаменне мӗнле ирттермелле?» ҫавра сӗтел ирттернӗ. Кун пирки вӑл паян пӗлтернӗ.
ZOOM хушӑм ирттернӗ ӗҫлӗ калаҫура Чӑваш, Пушкӑрт тата Тутар республикисенчи вырӑс чӗлхиллӗ шкулсенче чӑваш чӗлхипе литератури вӗрентекенсем хутшӑннӑ.
Ҫавра сӗтелте этнокультура вӗренӗвӗ кафедрин доценчӗ Анна Егорова ертсе пынипе республикӑн пӗрлехи экзаменӗн пӗлтерӗшӗ ҫинчен калаҫнӑ, экзамен ирттермелли формӑсене сӳтсе явнӑ.
Вӗренӳ институтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, ӗҫлӗ тӗлпулу усӑллӑ та тухӑҫлӑ иртнӗ.
Шупашкарти шкулсенчен пӗринче ӗҫлекен учитель ачасене кӳрентернине, ҫавна май прокуратура тӗрӗслев пуҫарнине паян эпир пӗлтернӗччӗ.
Шупашкарти 56-мӗш шкулта вӗрентекенте ӗҫлекен хӗрарӑм-учитель 5-мӗш класс ачисене «йӳнӗ» пушмак тӗпӗпе вараланӑшӑн тата апат ҫинӗ чух тирпейсӗр пулнӑшӑн темтепӗр каласа пӗтернӗ. Вӗсене вӑл, сӑмахран, ҫын шучӗпе тӑранса пурӑнакансем тата чухӑнсем тенӗ.
Пӑтӑрмах ҫиеле тухнӑ хыҫҫӑн Шупашкар хула администрацийӗн вӗренӳ управленийӗ тӗрӗслев ирттернӗ. Вӗрентекене выговор панӑ. Учитель шкултан кӑларса яма ыйтса хӑй кӑмӑлӗпе заявлени ҫырнӑ.
Ыран вара хулари мӗнпур шкулта канашлусем ирттерӗҫ, педагогсене хӑйсене епле тытмаллине ӑнлантарса парӗҫ.
Шупашкарти шкулсенчен пӗринче ӗҫлекен учитель ачасене кӳрентерсе пӗтернӗ. Пӑтӑрмах пирки малтан тӗнче тетелӗнче, кайран МИХсенче пӗлтернӗ. Ҫавна асӑрханӑ хыҫҫӑн прокуратура тӗрӗслев пуҫарнӑ.
Чӑваш Енӗн прокуратурин пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх, специалистсем шкулта вӗрентӳ ҫинчен калакан саккуна епле пӑхӑннине тата педагог хӑйне чӑнахах та килӗшӳсӗр тытнине палӑртӗҫ. Ачасене вырӑс чӗлхипе литературин тӗнчине илсе кӗртекен ҫын вӗренекенсене класри тасамарлӑхшӑн ятланӑ май кӳрентермелле сӑмахсемпе кӑшкӑрнӑ.
Кӑшӑлвирус инфекцийӗ лӑпланманнине кура суйлава пирӗн республикӑра виҫӗ кун: авӑн уйӑхӗн 11-мӗшӗнчен тытӑнса 13-мӗшӗччен — ирттерӗҫ. Ҫав вӑхӑтра вӗренӳ процесне епле йӗркелемеллине республикӑри тӳре-шара ӗнер сӳтсе явнӑ.
Чылай ҫӗрте участокри суйлав комиссийӗсем шкулсенче ӗҫлеҫҫӗ. Хӑрушсӑрлӑх мерисене пӑхӑнас тӗллевпе ҫитес эрнери эрнекунпа шӑматкун ачасене инҫет ҫыхӑну мелӗпе вӗрентӗҫ.
«Суйлав кунӗнче шкулта ачасем ан пулччӑр тесе йышӑну турӑмӑр. Шкул ачисем суйлавҫӑсемпе ан хутшӑнччӑр», — тенӗ Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаев кӑшӑлвирус сарӑлнипе кӗрешекен оперштабӑн ларӑвӗнче.
+13.3 °C