Шупашкар районӗнчи Чӑрӑшкассинчи шкулта вӗренекенсем Ишлейри пысӑк вольтлӑ аппаратура савутне экскурсие кайнӑ.
Асӑннӑ шкулти чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекен Алина Николаева пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫитӗнекен ӑрӑва пулас профессие суйласа илме пулӑшас тӗллевпе 9 класс ачисемпе тӗрлӗ мероприяти ирттереҫҫӗ. Класс сехечӗсенче прфесси ҫинчен калаҫаҫҫӗ, вӗрентекенсем ачасене кӑсӑклантарнӑ ыйтусем ҫине хуравлаҫҫӗ. Ӗҫ профессийӗсемпе кӑсӑкланнине кура Ишлейри пысӑк вольтлӑ аппаратура заводне 8, 9 класс ачисене экскурсие илсе кайнӑ. Экскурсие йӗркелеме шкулти ашшӗ-амӑшӗн ертӳҫи Анна Николаевна (вӑл савутра ӗҫлет) пулӑшнӑ.
Савутри профсоюз пӗрлешӗвӗн ертӳҫи Сергей Романов экскурсовод ачасене предприятири ҫӗнӗлӗхсемпе паллаштарнӑ.
Шупашкарти 31-мӗш шкул малашне Святослав Федоров офтальмолог ячӗпе хисепленӗ. Постановление хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков алӑ пуснӑ.
Святослав Федоров Гелмгольц ячӗллӗ куҫ чирӗсен патшалӑх институчӗн Шупашкарти филиалӗн клиника уйрӑмне ертсе пыма 1958 ҫулта килнӗ. 1960 ҫулта вӑл кунта искусственнӑй хрусталика куҫарса лартассипе пӗрремӗш операци ирттернӗ. Анчах революци экспериментне тӗрлӗрен йышӑннӑ, Святослав Федоров Шупашкартан кайнӑ.
Палӑртмалла: Шупашкарти «Куҫ микрохирургийӗ» тата пӗр урам Святослав Федоров ячӗпе хисепленет.
Шупашкарта ҫак кунсенче Пӗтӗм чӑвашсен 4-мӗш «Асам» кинофествалӗ иртнине Чӑваш халӑх сайчӗн вулаканӗсем пӗлеҫҫӗ ӗнтӗ. Фестиваль программинчи тӗрлӗ фильм хушшинче — Юрий Скворцов хайлавӗ тӑрӑх ӳкернӗ «Амаҫури» фильм та пур. Ӑна Шупашкар районӗнчи Л.В. Пучков ячӗллӗ Чӑрӑшкасси шкулӗнчи 5 класс ачисем тӗнче тетелӗнче пӑхнӑ. Асӑннӑ шкулта чӑваш чӗлхипе литературин вӗрентекен Алина Николаева пӗлтернӗ тӑрӑх, фильма ачасем шкулти программӑпа килӗшӳллӗн Юрий Скворцовӑн «Амаҫури анне» хайлавне вуланӑ хыҫҫӑн курса тӗлӗннӗ.
«Юрий Илларионовичӑн психологилле хайлавӗсем ҫыннӑн чун-чӗринчи пӑшӑрханӑвне, кулянӑвне, вӑл мӗн шухӑшланине тарӑннӑн кӑтартаҫҫӗ. Ҫакна курса ӗненчӗҫ те ӗнтӗ ачасем. Хайлав тӑрӑх ӳкернӗ фильма курсан 5 класс ачисем Митьӑшӑн ҫав тери пӑшӑрханчӗҫ, ӑна хӗрхенчӗҫ», — тет Алина Николаева вӗрентекен.
Фильм режиссерӗ Н.Семенов, А. Ефремов оператор, В.Карсаков сценарист, О. Изванова, А. Бельская тата ыттисем те асӑннӑ фильм пысӑк пахалӑхлӑ пултӑр тесе нумай тӑрӑшнине те палӑртнӑ ачасем.
Роспотребнадзор пӗлтернӗ тӑрӑх, пневмонипе чирлекенсен йышӗ нумайланнӑ. ОРВИпе аптӑракан та чылай. Ку эрнере ку чирпе нушаланакан 5600 тӗслӗхе шута илнӗ. Иртнӗ эрнерипе танлаштарсан, 20 процент ытларах. 100 ҫынна пульницӑна вырттарнӑ, вӗсенчен ытларахӑшӗ – ачасем.
Пульницӑна пневмонипе чирлекенсем те нумаййӑн пыраҫҫӗ. Ку чирпе аптӑракансен йышӗ ытти ҫулсенчен 1,4 хут нумайрах. Чӳк уйӑхӗнче 600 ҫынна «пневмони» диагноз лартнӑ. Ытларахӑшӗ – аслӑ ӳсӗмрисем.
ОРВИпе чирлекенсен йышӗ нумайланнине кура республикӑри тӑватӑ шкулти (Шупашкарти – 1, Ҫӗнӗ Шупашкарти 3 шкул пирки сӑмах) тӑватӑ класра карантин пулнине палӑртнӑ.
Шупашкар районӗнчи Чӑрӑшкассинчи вӑтам шкулта «Арҫури» авторне халалласа урок ирттернӗ.
Чӳк уйӑхӗн 29-мӗшӗнче Михаил Федоров ҫуралнӑранпа 171 ҫул ҫитрӗ. Ҫак паллӑ куна Л.В. Пучков ячӗллӗ Чӑрӑшкасси шкулӗнчи 8 класс ачисем чӑваш литература урокӗнче «Арҫури» поэмӑна тепӗр хут аса илнӗ, ӑна тишкернӗ. Юра Николаев поэма сыпӑкне пӗр-пӗр артистран кая мар вуласа пани А.М. Николаева вӗрентекене те, класри тантӑшӗсене те тыткӑнланӑ. Алина Николаева вӗрентекен пӗлтернӗ тӑрӑх, ачасем Чӑваш Республикин картти ҫинче поэтӑн ҫуралнӑ Сӗтӗрвӑрри районӗнчи Хурапха ялне шыраса тупнӑ.
«Арҫури» юмахлатнӑ поэмӑн авторӗ 1848 ҫулта ҫуралнӑ та 1904 ҫулта ҫӗре кӗнӗ. Чӑрӑшкассисем «Арҫури» хайлав тӑрӑх ӳкернӗ сюжетсем пирки те тӗплӗ каласа панӑ, композиципе стильне тишкернӗ.
Пӗтӗм Раҫҫейри халӑх фрончӗ Чӑваш Енри уйрӑмӗн хастарӗсем шкула ачасем ҫӳрекен ҫул хӑрушсӑрлӑх енчен еплине тишкернӗ. Вӗсем патне районсемпе хуласенчен 200-е яхӑн хутчен хыпарлакан тупӑннӑ. Тӗлӗнмелле пек те, пуринчен ытла кӑлтӑк — Шупашкарта. Сӑмахран, 11-мӗш вӑтам шкулпа юнашарах — вӗҫне ҫитермен стрйока. Ун йӗри-тавра тытса ҫавӑрнӑ карта тӳнсе кайнӑ. Ачасене ҫав вырӑнтан иртсе ҫӳреме хӑрушӑ. Пӗчӗкскерсем унта кӗрсе кайма та пултараҫҫӗ.
Ҫӗнӗ Шупашкар, Ҫӗмӗрле хулисенчен, Элӗк, Хӗрлӗ Чутай, Вӑрмар районӗсенчен тата ытти хӑш-пӗр муниципалитетран та кӑлтӑксене кӑтартса хыпарлакансем тупӑннӑ. Ҫитменлӗхӗ, тӗпрен илсен, шкул патне каймалли ҫул ҫинче ҫутӑ, тротуарсем ҫуккипе ҫыхӑннӑ.
Пӗтӗм Раҫҫейри халӑх фрончӗ Чӑваш Енри уйрӑмӗн хастарӗсем муниципалитетсене кӑлтӑка пӗтерме ыйтса каланӑ.
Шупашкарти шкулсенчен пӗринче вӗренекен хӗрача аслашшӗн ашшӗне (прадед тенӗ те вырӑсла, те аслашшӗн ашшӗ ӗнтӗ, те кукашшӗн) халалласа кашни кун усӑ курмалли «Живите и помните!» (чӑв. Пурӑнӑр тата асра тытӑр!) календарь хатӗрленӗ.
Ҫав ӗҫпе Полина, вӑл Шупашкарти 59-мӗш вӑтам шкулта вӗренет, Юлий Иконников ячӗллӗ пултарулӑх конкурсне хутшӑннӑ. Ҫӗршыв шайӗнче тӑваттӑмӗш хут йӗркеленӗ пултарулӑх ӑмӑртӑвӗнче Шупашкар ачин ӗҫне «Мои дороги как военные пути» (чӑв. Вӑрҫӑ ҫулӗсем евӗр маншӑн хаклӑ) номинацире пысӑка хурса хакланӑ. Хӗрачан ӗҫӗ пӗрремӗш вырӑна тухнӑ.
Пултарулӑх конкурсне Раҫсейӗ шырав юхӑмӗ ирттернӗ. Маларах асӑннӑ шкулта вӗренекен Виктор С. 2016 тата 2017 ҫулсенче ҫав конкурса хутшӑнса парнене тивӗҫнӗ.
Пӑрачкав районӗнчи ача-пӑчапа ҫамрӑксен спорт шкулӗн директорне парӑмшӑн явап тыттарнӑ. Пуҫлӑх муниципалитет контрактне пурнӑҫламаншӑн ята кӗнӗ. Кӑлтӑка вырӑнти прокуратура тӗрӗслевӗ вӑхӑтӗнче тупса палӑртнӑ.
«Дельфин» ача-пӑчапа ҫамрӑксен спорт шкулӗнче уйрӑм усламҫӑ муниципалитет контракчӗпе ӗҫленӗ. Килӗшсе татӑлнине туса пӗтерсен те саккасҫӑ тӳлесе татман. Парӑм 2,1 миллион тенкӗ ытла пулнӑ.
Парӑмшӑн спорт шкулӗн директорӗ тӗлӗшпе РФ Административлӑ правонарушени ҫинчен калакан кодексӗн 7.32.5-мӗш статйин 1-мӗш пайӗпе килӗшӳллӗн административлӑ ӗҫ пуҫарнӑ. Ҫавна Федерацин монополипе кӗрешекен тытӑмӗн Чӑваш Енри управленине ярса панӑ. Унтисем спорт шкулӗн директорне 30 пин тенкӗ пама йышӑннӑ.
Силпи улӑхӗсем тавра пуҫланнӑ калаҫусем ҫинчен «Урал сасси» хаҫатра сентябрӗн 12-мӗшӗнче тата октябрӗн 2-мӗшӗнче пичетленнӗ статьясене вуларӑм, «Регионы России» журналта, «Чӑваш халӑх сайтӗнче», «Правда Краснояра ВКонтакте», «Идель.Реалии» сайтра тата ытти хыпарлав хатӗрӗсенче тухнисемпе паллашрӑм.
Чӑваш халӑхӗшӗн сӑваплӑ вырӑнсем шутланакан ҫӗре ют ҫӗршыв компанине арендӑна панине, Силпи сӑрчӗпе улӑхӗсене сысна каяшӗ айне тума шутланине ниепле те йышӑнма май ҫук. Хальхи технологи хӑватлӑ теҫҫӗ пулсан та, йышлӑ сысна комплексӗн пылчӑкӗпе шӑршине икӗ хуранта пытарса усрама май пулмасть. Халлӗхе Раҫҫейре ун пек тап-таса комплекссем никам та туман, ҫавӑнпа сысна витине Пелепей хули ҫумне е Шарлӑк (Шаровка) варрине лартмаҫҫӗ.
Халӑх сӑлтавсӑр шавламасть. Сысна комплексӗ Слакпуҫ ял хутлӑхӗнчи чӑваш ялӗсен малашлӑхне касса татать, ҫӑлкуҫсене варалать, сывлӑхшӑн пӑрӑнми хӑрушлӑх тӑвать. Кунта нимле юптару-тыттарупа, ӗҫ вырӑнӗ, инвестици ырлӑхӗ тенипе тӳрре тухма пулмасть.
Вырӑнти халӑха пӑтратас шутпа халӗ Слакпуҫӗнчи шкула кам ятне парасси пирки тавлашу пуҫарнӑ.
Паян, юпа уйӑхӗн 17-мӗшӗнче, Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев ҫынсене йышӑннӑ. Правительство ҫуртне тӗрлӗ ыйтупа ҫичӗ ҫын ҫитнӗ.
Вӑрмар районӗнче пурӑнакан Надежда Степанова Ямпай ялӗнчи ачасеншӗн чунӗ ыратнипе Шупашкара пынӑ. Михаил Васильевича вӑл Ямпай ачисен Вӑрмарти шкула ҫуран ҫӳреме тивнине кулянса та кӑмӑлсӑрланса пӗлтернӗ. Хӗрарӑм ӗнентернӗ тӑрӑх, ачасен чукун ҫул тата кӗпер урлӑ каҫма тивет. «Шкул автобусӗ пирӗн яла ҫул япӑх пирки пыраймасть», — тенӗ хастар хӗрарӑм, 2 ача амӑшӗ.
Михаил Игнатьев Ямпай ялӗсене лӑплантарнӑ. Ҫӗнӗ ҫул умӗн Чӑваш Ене 15 шкул автобусӗсем тата илсе килмеллине пӗлтернӗ. Пурӗ 15 автобус ҫитӗ. Ҫавсенчен пӗрне Вӑрмар районӗнчи ачасене шкула илсе ҫӳрме уйӑрӗҫ. Ҫула та ҫывӑх вӑхӑтра йӗркелесе ҫитермелле.
+17.3 °C